وقتی رئیس میراث فرهنگی، ماجرا را به نفع سارقانِ مسلح تقلیل می‌دهد!

در حالی که سارقان مسلح با دست درازی به یک سایت تاریخی کوشیدند گنجینه مدفون در منطقه را به یغما ببرند، مسئولان به گونه‌ای سخن می‌گویند که انگار اتفاقی جزئی رخ داده و طبیعی است!

 

به گزارش «تابناک»؛ به فاصله کوتاهی از تخریب برخی چلیپاهای تاریخی گورستان منحصر به فرد خالد نبی در شمال کشورمان، خبری از غرب کشورمان منتشر شد و چشم ها را به خود خیره کرد که برخی مسئولان منطقه را برآشفت؛ آنقدر که در واکنش ایشان، تلاش برای عادی جلوه دادن اتفاق رخ داده موج می‌زند!

خبر از این قرار بود؛ وقوع انفجار در محوطه معبد تاریخی شمی در حومه ایذه؛ همان معبدی که مجسمه غول پیکر و بی مثال «بزرگ زاده اشکانی» (یا مرد پارتی) از بطن آن کشف شده و از چند دهه پیش تا کنون، یکی از چشمگیرترین آثاری است که بازدیدکنندگان موزه ایران باستان با آن مواجه می‌شوند؛ مجسمه‌ای با ابعاد واقعی یک انسان که می‌توان با دیدنش، تصویر خوبی از پوشش رایج ایرانیان در زمان اشکانیان به دست آورد و البته ارزش آن ورای اینهاست.

فرامرز خوشاب، رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی ایذه در این باره به ایرنا می‌گوید: بعد ظهر روز 15 شهریور، دو انفجار مهیب ـ دینامیت یا نظایر آن ـ در منطقه روی داد، به گونه ای که دود و خاک ناشی از این انفجار در کل منطقه قابل رویت بود. تخریب در این منطقه گسترده است اما تعیین ابعاد دقیق آن نیاز به بررسی بیشتر دارد.

همین دانسته ها کافی است تا خبر فوق خاطر بسیاری را مشوش کرده و این پرسش را پیش آورد که آیا به راستی چنین محوطه ای تاریخی باید بی محافظت و رها شده باشد؟ اگر این گونه است، پس کجا را باید حفاظت کرد؟

خوشاب در این باره می‌گوید: این منطقه در گذشته نگهبان داشت، ولی مدیر کل فعلی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، نگهبان این منطقه تاریخی را بعد از استخدام چند ماهه در ابتدای امسال اخراج کرد. با توجه به اهمیت جهانی معبد باستانی شمی، بارها با مدیر کل میراث تلفنی و حضوری برای برگرداندن نگهبان و افزایش تعداد نگهبانان مذاکره شد، ولی به دلایل نامعلوم نگهبان محوطه فوق اخراج شد.

 

اما بشنوید از اتفاقی که در این محوطه تاریخی روی داده است؛ آن گونه که ایوب سلطانی، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ایذه خبر می‌دهد، یک گروه مجهز، اقدام به حفاری غیرمجاز در ارتفاعات ۲۵۰۰متری کوه بی‌لوا در ۵۰ کیلومتری شهرستان ایذه کردند که بلافاصله بعد از حضور پرسنل پایگاه حفاظت میراث فرهنگی، پا به فرار گذاشتند. پس از تعقیب و گریز حدودا ۴۰دقیقه‌ای، این افراد با سلاح جنگی اقدام به تیراندازی به سمت پرسنل پایگاه حفاظت میراث فرهنگی کرده و از محل متواری شدند.

خوشبختانه تیراندازی های روی داده به آسیب کسی منجر نشده، ولی مسلح بودن این افراد در کنار مجهز بودنشان به ابزارهای بسیار متنوع، از بیل و کلنگ گرفته تا موتور برق و هیلتی، حکایت از برنامه ریزی دقیقشان برای اکتشافات و حفاری های وسیع در منطقه داشته است؛ اکتشافاتی که ظاهرا برای تسریع در آن، استفاده از دینامیت و دیگر مواد منفجره نیز موجه بوده است!

موضوعی که البته رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان درباره آن دیدگاه متفاوتی دارد و به رغم اطلاع رسانی‌هایش در خصوص مجهز و مسلح بودن سارقان، به گونه ای بیانش می‌کند که انگار بسیار طبیعی و عادی بوده است. او با رد وقوع هرگونه انفجار در این محوطه تاریخی به ایرنا می‌گوید: محوطه‌ مورد ادعا، «قلعه چُل قلعه» نام دارد که یکی از چهار قلعه‌ای است که در اطراف محوطه شمی واقع شده و در آن هیچ گونه صدا یا شواهد انفجار شنیده یا دیده نشده است. بر اساس بررسی محوطه، این مکان اصلا معبد نیست و هیچ نشان تاریخی ندارد، بلکه آنجا فقط یک دژ دیده‌بانی بوده، حال نمی‌دانیم چه پشتوانه مطالعاتی پشت این منطقه است که اسم آن را معبد گذاشته‌اند. بنا بر کاووش های باستان شناسان در ایذه، تنها ساختار معماری در این منطقه، وجود سه سکوی نیایشی در محوطه شمی به علاوه گورهای خرپشته‌ای است.

منکر حفاری در منطقه نیستیم، چون حفاری آثار تاریخی در همه جای کشور انجام می‌شود و یک اپیدمی ملی است؛ اما مسأله این است که مشکل کمبود نیرو یگان حفاظت داریم و این یک واقعیت است. [در محل واقعه] دو چاله، به ترتیب به عمق یک متر و نیم متر در محل حفاری شده و به نظر می‌رسد که حفاران به چیزی دست پیدا نکرده‎اند.»

اظهارات عجیبی که گویی دفاعیه سارقان متواری شده از محل رویداد است تا اظهار تأسف مسئولی که در سایه قصور ایشان، عده‌ای سودجو با تمام امکانات و به صورت مسلح دست به اکتشاف غیرقانونی در محوطه ای تاریخی در محدوده ایشان زده‌اند؛ سارقانی که اگر به سخنان این مسئول استناد کنند، می‌توانند مدعی شوند در محوطه ای تاریخی مشغول فعالیت نبوده‌اند و ابزارهای همراهشان نیز تنها وسایل گردو شکستن بوده و بس!

وضعیتی غیر قابل قبول که نه تنها امیدها به احیای مراقبت و محافظت از این محوطه تاریخی را از بین می‌برد، که به عموم این پیام را مخابره می‌کند که حفاری و اکتشاف امری رایج و عادی در سراسر کشورمان است و حمله مسلحانه به مأموران نیز نمی‌تواند آن را از عادی و طبیعی بودن خارج کرده و به دشمنی آشکار با ایرانیان، میراث گرانبهایشان و مأموران حراست و حفاظت از آن سوق دهد!