سلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستانسلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستاناخبار سیاسی روز
وزیر امور خارجه اردن در فهرست ارائه شده خود به نشست نیویورک درباره سوریه، نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نیز به عنوان گروهی تروریستی آورد که با واکنش شدید وزیر امور خارجه کشورمان مواجه شد.
به گزارش «انتخاب» به نقل از خبرگزاری ها، نشست گروه های حامی سوریه که صبح جمعه در هتل پالاس نیویورک آغاز شد، بدون دستیابی به نتیجه ای مشخص پایان یافت.نخستین ساعت این نشست به جدال دو طیف اصلی این نشست یعنی عربستان و حامیان غربی و عربی آن و ایران و روسیه از سوی دیگر گذشت.
موضوع بخش نخست نشست نیز توافق بر سر فهرست گروه های معارض و تروریست در معرکه پنج ساله سوریه بود که پیش از این اردن برای تهیه آن تعیین شده بود.در فهرستی که وزیر امور خارجه اردن به این نشست ارائه کرد، نام صد و پنجاه و هفت گروه فعال در عرصه سوریه و از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران آورده شده بود.محمد جواد ظریف به محض اطلاع از این اقدام اردن در واکنشی شدید به همتای اردنی خود، از این اقدام آنها ابراز شگفتی و تعجب کرد.
وزیر خارجه اردن نیز که به گفته دیپلمات ها با فشار برخی کشورها مانند عربستان، نام سپاه را در این فهرست گنجانده بود، در واکنشی انفعالی به اعتراض ظریف گفت: ما از همه طرفهای دخیل در موضوع سوریه خواسته ایم که اسامی گروه هایی که گمان می کنند در عرصه سوریه دست به اقدام تروریستی می زنند، اعلام کنند و نام سپاه را هم نه اردن بلکه یکی از کشورها ارائه کرده است.
اعتراض وزیر امور خارجه ترکیه درباره تعداد کشورهایی که پ ک ک را به عنوان گروه تروریستی شناخته بودند، نیز از نکات قابل تامل این نشست بود.
وزیر خارجه ترکیه در این نشست از اینکه فقط یک کشور معتقد است پ ک ک، گروهی تروریستی است، انتقاد کرد.
بحث و جدل طیف های اصلی نشست نیویورک درباره مصادیق گروه های تروریستی نهایتاً بخش نخست نشست را بدون دستیابی به نتیجه ای مشخص به پایان رساند.
تنها قرار این بخش نشست، تعیین کمیته ای برای فهرست برداری مجدد اسامی گروه های معارض و تروریست در سوریه بود.
به گزارش «انتخاب»، ریاض اعلام کرده بود ائتلافی نظامی را با حضور 34 کشور برای مبارزه با تروریسم تشکیل داده است. داعش در هفته نامه خود در واکنش به اظهارات شاهزاده محمد بن سلمان جانشین ولیعهد عربستان سعودی که گفته بود مقر این ائتلاف برای هماهنگی تلاشها در مبارزه مشترک با تروریسم در جهان اسلام در ریاض خواهد بود ، فعالیت نظامی این ائتلاف را «ائتلاف فریب خوردگان و ساده لوحان» توصیف کرد.
در مقاله ای در این هفته نامه با عنوان «ائتلاف محمد بن سلمان همپیمانانش را غافلگیر می کند» آمده است :« این ائتلاف به اذن خدا آغازی برای فروپاشی دولتهای ستمگر و خودکامه در جهان اسلام خواهد بود.»
این سازمان درباره نقش این ائتلاف که حتی بین اعضای آن نیز درباره این ابتکار تردید وجود دارد و بسیاری آن را اقدام عربستان سعودی برای تثبیت تلاشهای خود به منظور رهبری سنیها در مقابله با ایران شیعی می دانند ، ابراز تعجب کرد.سازمان داعش در مقاله ای دیگر در این نشریه از مشارکت گروههایی از مخالفان سوری سنی در نشست ریاض که این ماه برگزار شد انتقاد کرد و افزود برای داعش ثابت شد که آنها «مشرک هستند.»
این سازمان با حاکمان کشورهای عربی خلیج (فارس) به شدت مخالف است و این کشورها معتقدند داعش برای ایجاد فتنه طائفی در شبه جزیره عربستان به منظور سرنگونی خانواده های حاکم در آنها تلاش می کند.این مقاله ، جوانان سنی سعودی را به حمله به اهدافی که برخی از آنها مربوط به شیعیان است تشویق کرد.
خبرنگار اعزامی فارس به بی‌ین سوئیس نیز لحظاتی پیش گزارش داد که هیات ریاض دقایقی قبل محل مذاکرات را ترک کرده است.
بر اساس گزارش منابع خبری، هیأت نزدیک به هادی از سوی عربستان و سفیر آمریکا مورد انتقاد قرار گرفته زیرا نتوانسته مأموریت خود را آن گونه که لازم بوده به سرانجام برساند و مطالبات ریاض و واشنگتن را عملی کند.
وی افزود نتایج توسعه این روابط فوق تصور است. قطان گفت مدتها است با سکوت و آرامش بدون توجه به شکاکان در خصوص این روابط فعالیت می کنیم و در آینده نزدیک این روابط قویتر خواهد شد.
وی ایران را متهم کرد که «به دنبال تحمیل سلطه اش بر کشورهای عربی حوزه خلیج (فارس) و دیگر کشورهای عربی است و اختلاف را اختلاف مذهبی بین سنی و شیعه نشان می دهد و به ناحق در امور ما دخالت می کند.»
قطان گفت:« ایران لبنان را به «دولت در دولت» تبدیل کرده است زیرا فردی در جنوب حضور دارد که برخی از اشخاص را می رباید و بر دولت بطور کامل تحکم می کند و هر چه عمران و آبادی و بازسازی در لبنان را ویران می کند. علاوه براین شبکه های جاسوسی در کویت و عربستان دارد. ایران همچنین سعی دارد حکومت بحرین را متزلزل کند و فتنه طائفه ای ایجاد کند و این کار را در سوریه نیز انجام می دهد.» وی افزود ایران نیات بدی برای منطقه دارد.
سفیر عربستان در قاهره در ادامه گفت:« امیدوارم ایران قدرت عربستان را آزمایش نکند. ما در یمن به درخواست رسمی رئیس دولت (فراری و مستعفی) یمن وارد شدیم و نمی پذیریم کودتای حوثیها (انصارالله) بر دولت مشروع تحمیل شود.
وی خواستار اجرای قطعنامه 2216 شورای امنیت سازمان ملل متحد و تسلیم شدن سلاح ها شد. قطان تاکید کرد عربستان هیچ نوع ناآرامی را در کشور همسایه نمی پذیرد زیرا این مسئله جنبه امنیتی دارد و برای عربستان خط قرمز است.
بخش هایی از مصاحبه مفصل گراهام فولر در ادامه می آید:
ریشه های شکل گیری داعش به کجا بر میگردد؟
برای سالهای متمادی، غرب با مخالفت اسلام گرایان ملی گرا در خاورمیانه مواجه بوده است، اما گروه تروریستی داعش، محصول مستقیم حمله آمریکا به عراق و نابودی نهادهای این کشور است. بسیاری از افرادی که از دست آمریکا خشمگین بودند، اعضای حزب بعث و افسران ارتش که پس از تصرف عراق رها شده بودند و البته بسیاری از سنیها که معتقد بودند دولت جدید عراق عدالت لازم را در قبال آنها رعایت نمیکند و سهمی برای آنها در نظام جدید قائل نمیشود، در شکل گیری داعش نقش داشتند. در واقع، تمام این مسائل به همراه حمایت افسران حزب بعث عراق به خلق داعش کمک کرد.
پس هم مولفه های داخلی و هم دخالت های خارجی در شکلگیری داعش موثر بوده اند؟
شما در مقالات خود همواره از عربستان به عنوان یکی از مهمترین حامیان تروریسم تکفیری یاد کرده اید. آیا معتقدید بسیاری از تحرکات تروریستی در منطقه و جهان از عربستان نشأت میگیرد؟
باتوجه به آنچه گفتید، نقش عربستان در شکل گیری داعش چقدر بوده است؟
بنده فکر نمیکنم سعودیها مستقیما در شکل گیری داعش دست داشته اند، اما معتقدم که آنها همواره از جنبشهای ضدشیعه حمایت و عناصر تکفیری را تقویت کردهاند. با این حال فکر نمیکنم که سعودیها خالق مستقیم داعش باشند.
یعنی معتقدید که عربستان به صورت غیرمستقیم در شکل گیری داعش نقش داشته است؟
ایدئولوژی داعش به وهابیت و سعودیها بسیار نزدیک است، به علاوه عربستان از سازمان های جهادی در راستای اهداف و راهبردهای خود حمایت و کمک کرده است، مانند دوران حضور شوروی در افغانستان. بنابراین، عربستان تاریخ طولانی در حمایت از جنبشهای جهادی دارد، در واقع بنده بر این باورم که برخی از این حمایت ها و پشتیبانی ها به خلق داعش کمک کرده است، البته در عین حال معتقدم که قصد مستقیم و اصلی سعودی ها و همینطور سیاست آنها تاسیس داعش نبوده است. در حقیقت داعش دلایل خاص خود را برای ظهور دارد.
درخصوص این دلایل بیشتر توضیح میدهید؟
*سید صاحب صادقی، مدیر مسئول مجله«دیپلمات»
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
هم ایران و هم روسیه در کوتاه مدت به دنبال این هستند که از سقوط بشار اسد جلوگیری کنند، سرزمین های در کنترل دولت سوریه را تثبیت کنند، بخش زیادی از سرزمین هایی که اخیرا از کنترل ارتش خارج شده است را به دولت سوریه برگردانند و در نهایت موضع گروه های مخالف دولت را تا حد امکان برای مذاکرات احتمالی آینده تضعیف سازند. مضاف بر آنکه روسیه به دنبال آزمایش سلاح های جدید و نیروهای هوایی خود در صحنه عملیاتی نیز هست. این اهداف کوتاه مدت، تضمین کننده بقای اتحاد میان دو کشور است.
با این حال این دو کشور در زمینه آینده سوریه اختلافاتی دارند که پرداختن به آنها محل بحث این مقاله نیست. می خواهیم به این بحث بپردازیم که کنشگری روسیه در سوریه چه ابعادی دارد؟
این موضوع را می توان از چند جنبه نگریست:
اول باید گفت که روسیه به دنبال احیای جایگاه بین المللی خود است. این کشور می خواهد کنشگری فعال خود در مسائل بین المللی را به اروپا و آمریکا بقبولاند. روسیه از آمریکا انتظار دارد که به نقش، منافع و جایگاهش احترام بگذارد. این به چالش کشیدن سیاست خاورمیانه ای آمریکا در این راستاست. روسیه خاورمیانه انحصاری آمریکا را قبول ندارد و می خواهد متناسب با ارتقا و احیای جایگاه خود در نظام بین الملل به بازتعریف منافع خود در خاورمیانه بپردازد.
دوم اینکه روسیه متناسب با بازتعریف جایگاه بین المللی خود می خواهد در خاورمیانه نفوذ ژئوپلتیک داشته باشد. در دهه های گذشته این کشور از طریق پایگاه طرطوس توانسته است در شرق مدیترانه نفوذ موثری داشته باشد. این نفوذ هم اکنون به مخاطره افتاده است. روسیه هم می خواهد پایگاه خود را حفظ کند و هم به بسط حضور خود در آینده معادلات منطقه ای می اندیشد. بر این اساس است که حضور نظامی این کشور در سوریه توجیه می شود. تنها مجرای نفوذ ژئوپلتیک روسیه در خارج از مرزهای اتحاد شوروی سابق، شرق مدیترانه است. بدیهی است که روسیه فرصت را مناسب یافته که از این مجرا هم محافظت کند و هم به بسط این حضور نظامی بیاندیشد.
سوم اینکه روسیه تهدید در مرزهای «خارج نزدیک» خود یعنی خاورمیانه را تهدید علیه امنیت ملی خود می داند. به همین دلیل است که نسبت به هر گونه تحرکات نظامی خارجی در این منطقه و با بحران های دخلی کشورها حساسیت به خرج می دهد. چه این تهدید گسترش حوزه حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه باشد و چه تهدید افراط گرایی در مرزهایی که ظرفیت فوق العاده ای برای حرکت به سوی همسایگان روسیه دارند. بر همین اساس است که پوتین تهدیدات و چالش های خاورمیانه را برای روسیه به عنوان تهدید امنیت ملی می داند. به ویژه اینکه روسیه گسترش سپر دفاع ضد موشکی ناتو به شرق را در چند سال اخیر همواره تهدیدی علیه امنیت ملی خود برشمرده است.
با این اوصاف روسیه بازیگری است که بیش از هر چیز دیگری در فضای تغییر ژئوپلتیک جهانی به دنبال بازیگردانی چالش های بین المللی است. این بازیگردانی را هم متناسب با موقعیت و نفوذ خود تعریف می کند و هم اقدامی برای رفع تهدید امنیت ملی از مرزهایش.
از منظر دیگر باید گفت روسیه بهترین زمان را برای دخالت خود در سوریه انتخاب کرد. از طرفی تروریسم افراطی اکنون بیش از هر زمان دیگری به مرزهای خارج نزدیک روسیه و کشورهای مستقل مشترک المنافع نزدیک شده است. نشانه های این موضوع را می توان در تابعیت نیروهای داعش یافت که بسیاری از آنان از چچن و برخی از کشورهای مشترک المنافع به سوریه وارد شدند. همچنین تقویت حضور داعش در افغانستان و حتی تهدید چین توسط داعش برای عملیات و تحرکات در سین کیانگ نشانه های مهمی محسوب می شوند که روسیه از طرف آنها اعلام خطر می کند. همچنین سقوط سوریه به معنای تهدید روسیه از سوی دریای مدیترانه است. انتقال نیروهای تروریستی از دریای مدیترانه توسط دول عربی و یا سازمان های تروریستی بسیار آسانتر از راه افغانستان است. روسیه می داند که اگر در سوریه با تروریسم نجنگد فاصله دریای مدیترانه تا مسکو برای این کشور ممکن است تبدیل به یک کابوس بزرگ شود.
از منظری دیگر باید گفت پس از حضور ائتلاف غرب و اثبات عدم درگیری موثر این ائتلاف در مساله سوریه که یا به مساله ناکارآمدی باز می گشت و یا ناشی از نگاه نادرست غرب به تحولات سوریه بود، روسیه زمان را برای کنشگری مناسب ارزیابی کرد. این کشور هم با نگاه امنیت محور، حضور نظامی خود در خاورمیانه را تثبیت کرد و هم با نگاه استراتژیک توانست غرب را برای یک بده بستان امتیاز به میدان بیاورد. آمریکا و غرب می دانند که اکنون چاره ای جز تعامل با روسیه در صحنه سوریه ندارند. این تعامل برای آنان بسیار ضروری است چرا که حل بحران سوریه به منافع خاورمیانه ای آمریکا گره خورده است. از سوی دیگر بحران مهاجرت در اروپا و حملات تروریستی پاریس نشان داد که اروپا باید سخت در پی حل بحران باشد. نشانه این مساله را می توان در مواضع سران اروپا و به ویژه اولاند پیدا کرد. اولاند حل بحران سوریه و نابودی داعش را به عنوان مهم ترین سرفصل دیپلماسی خود قرار داده است و در این راه سخت می کوشد که روسیه را برای همکاری و همیاری ترغیب کند.
در این بازی روسیه قطعا به سادگی ماجرا را نخواهد نگریست. از منظر پوتین سوریه هم برگ برنده ای برای تثبیت موقعیت در خاورمیانه به شمار می رود و هم ابزاری برای چانه زنی در مسائل دیگر خود نظیر بحران گرجستان و مساله تحریم های غرب علیه این کشور. بنابراین روسیه نگاه منفعت محور خود را قطعا محدود به حضور در خاورمیانه و سوریه نمی داند، بلکه یکی از اولویت هایش از همان بدو ورود به بحران سوریه، بده بستان امتیاز با غرب بوده است.
مساله ترکیه و کنشگری این کشور نیز مورد توجه روسیه است. روسیه، ترکیه را به عنوان گروگان غرب نزد خود می نگرد. از نظر کرملین ترکیه به عنوان یکی از مهره های اصلی بازی ناتو و غرب در مرزهای نزدیک روسیه پتانسیل خوبی برای به بازی گرفته شدن دارد. به ویژه اینکه ترکیه قصد داشته و دارد که در سوریه دخالت نظامی را آغاز کند. این دخالت نظامی که با هدف اسقاط نظام سوریه است بر خلاف جهتگیری روسیه می باشد و برای همین هم روسیه بازی تقابلی با ترکیه در پیش گرفته است. از یکسو اعلام کرده است که دفاع از کردهای سوریه و نظام بشار اسد را دنبال می کند و از سوی دیگر مبارزه با داعش و گروه های مسلح تروریستی را در دستور کار دارد. دو هدفی که کاملا بر خلاف کنشگری ترکیه در سوریه است. ترکیه می گوید روسیه مخالفین میانه روی اسد را مورد حمله قرار می دهد و از سوی دیگر وارد بازی های ترکیه و پ.ک.ک شده است. هدف قرار دادن جنگنده روسی و تحرکات اخیر اقتصادی و سیاسی روسیه علیه ترکیه تنها نشانه هایی از این تنش و تقابل روسیه و ترکیه در صحنه سوریه به شمار می رود.
اما کنشگری روسیه تنها متوجه اروپا، آمریکا و ترکیه نیست بلکه ایران هم به عنوان یکی از مهم ترین بازیگران عرصه سوریه نیز از دیدگاه خود به حضور نظامی روسیه می نگرد. ایران نگران این است که دسترنج خود در سوریه را که حاصل چند سال مقاومت در برابر معارضین و داعش بوده است در دستان روسیه ببیند. این موضوع هم نگران کننده است و هم ایران را در خصوص آینده سوریه کمی محتاط می کند. واضح است که روسیه و غرب دیر یا زود در زمینه انتقال سیاسی در سوریه به توافق می رسند. ایران در این فرایند نگران است که منافع خود را از دست رفته ببیند. ایران البته راه خود را از مدت ها پیش مشخص کرده است و با تشکیل ارتش داوطلب مردمی در سوریه به دنبال بدیلی برای نظام فعلی سوریه بوده است. ولی همچنان این نگرانی وجود دارد که روسیه به بده بستانی با غرب روی آورد که برنامه های بالقوه ایران را نیز حتی تحت الشعاع قرار دهد. البته برای قضاوت در این مورد هنوز زود است و باید تحولات و نشانه های آتی بیشتری دید.
*دیپلماسی ایرانی
