نگاهی به انتخابات مجلس در حوزه ماهشهر، امیدیه و هندیجان/ سه قطبی تمام عیار!

خورنا –  علی چاروسائی (مدیرمسئول): انتخابات مجلس دهم از اهمیت ویژه برای مردم و نظام برخوردار است. گویی مجلس دهم قرار است عصاره ۴ دهه مملکت داری در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باشد و مردم انتظار دارند نمایندگانی که در نهایت به این مجلس راه پیدا میکنند، متفاوت تر از ۹ دوره قبل و قوی ترین مجلس تاریخ معاصر ایران را تشکیل دهند. با نگاهی به لیست انتخاباتی در شهرستانهای مختلف، افراد قدر قدرتی که سوابق مدیریتی بسیار مهمی در نظام جمهوری اسلامی داشته اند، به چشم میخورد. از وزیر و وکیل گرفته تا استاندار و نمایندگان سابق و همه آمده اند تا سالها خدمات و فعالیتهای خود را به رای مردم بگذارند. گویی انتخابات مجلس دهم، نظر سنجنی انتخاب بهترین مسئولان سالهای گذشته ی نظام است.

در استان خوزستان نیز این قائده برقرار است و افرادی حضور دارند که روزی در راس یکی از سازمانهای استانی یا کشوری بوده اند یا سابقه سالها نمایندگی مردم را در کارنامه دارند و بندر ماهشهر که پهناور ترین حوزه انتخاباتی استان خوزستان است و از نظر نسبت تعداد نماینده به جمعیت، شاید بزرگترین حوزه استان محسوب میشود، به گونه ای دیگر توجه همگان را جلب کرده است. حوزه ای که از نفت و گاز امیدیه گرفته تا پتروشیمی های عظیم بندرماهشهر، منطقه ویژه بندری امام خمینی، شیلات و کشاورزی هندیجان و همه و همه این حوزه را به یک حوزه استراتژیک، مهم و حیاتی برای همه جناح های سیاسی و حتی نظام تبدیل کرده است.

تا کنون در حوزه بندرماهشهر، امیدیه، هندیجان و بندر امام خمینی، اسامی نفرات زیادی به چشم میخورد که البته قطعا تا هنگام انتخابات نفرات دیگری اضافه و نفراتی کاسته خواهند شد. احتمالا تعدادی هم صلاحیتشان احراز نشود و در نهایت لیست نهایی با آنچه امروز دست به دست میشود ممکن است بالغ بر ۷۵ درصد تفاوت داشته باشد، اما آنچه برایند همه این پروسه ها میباشد، به این سه نفر یا این ۳ جریان ختم میشود که این ۳ جریان خود از دو جنبه قابل دسته بندی هستند:

از نظر دسته بندی سیاسی جریان اصولگرایی سنتی و تند که فعلا حبیب آقاجری ان را پرچمداری میکند. جریان اصولگرایی میانه و معتدل که پرچمدار آن خلیل حیات مقدم است و جریان اصلاح طلبی و حامیان دولت که تا امروز پرچمداری آن با علیرضا شریفی بوده است.

اما از نظر بومی گرایی با ۴ طیف کلی روبرو هستیم. طیف ماهشهری ها، طیف هندیجانی ها، طیف اهالی امیدیه و طیف بندر امامی ها که این دوره به دلیل مسائلی در خصوص محدوده و حریم شهری که بین بندر امام خمینی و بندرماهشهر پیش آمد برای اولین بار بندر امامی ها قصد دارند به طور مستقل کاندیدا معرفی کنند و بر خلاف سالهای گذشته که معمولا با ماهشهری ها متحد بودند، رقیب اصلیشان کاندیدای ماهشهری هاست.

در دوره های پیشین حوزه انتخابیه بندرماهشهر، امیدیه، هندیجان و بندر امام خمینی ۹ دوره نماینده داشته که در این ۹ دوره ، ۷ نفر نماینده ماهشهر بوده اند. کمال دانشیار تنها فردی بود که بیش از یک بار و ۳ بار نمایندگی این حوزه را بر عهده داشته است.

از نظر طیف بندی سیاسی:

مجلس اول در این حوزه به دست محمد زید بهبهانی بود. نماینده ای که نه چب بود و نه راست و به دلیل فضای سیاسی که اوایل انقلاب وجود داشت، وی را فردی انقلابی میشناختند.

مجلس دوم به دست جمشید مزارعی سپرده شد که از نیروهای چپ بود و بعدها از چهره های اصلاح طلبان  کشور شد.

مجلس سوم را عظیم خزایی نمایندگی کرد. وی نیز از نیروهای چپ نزدیک به اصلاح طلبان فعلی است.

مجلس چهارم و پنجم کمال دانشیار بود. وی از نیروهای اصولگرا بود. عضویت در شورای مرکزی حزب عدالت و توسعه نزدیک به محسن رضائی نیز در کارنامه وی میباشد. گاهی نیز وی را از اصولگرایان نزدیک به هاشمی رفسنجانی مینامیدند.

مجلس ششم به دست پیمان عاشور بندری سپرده شد. پیمان عاشور بندری رسما نماینده اصلاح طلبان ماهشهر در این انتخابات بود. عاشور بندری توانسته بود کمال دانشیار، نماینده دو دوره ماهشهر، امیدیه و هندیجان که اتفاقا در ان روزها محبوب هم بود را شکست دهد.

مجلس هفتم عاشور بندری دیگر کاندید نشد و کمال دانشیار باز هم از این حوزه رای اورد. دانشیار در مجلس هفتم رئیس کمیسیون انرژی شد.

مجلس هشم به خلیل حیات مقدم سپرده شد. دانشیار در این دوره شکست معناداری از حیات مقدم خورد. حیات مقدم دادستان استانها و شهرستانهای مختلفی بود و از اصولگرایان بود. وی خود را از اصولگرایان معتدل نزدیک به لاریجانی میداند.

مجلس نهم که همچنان ادامه دارد به دست حبیب آقاجری است. حیات مقدم در دوره نهم کاندیدا نشد و حبیب آقاجری نماینده اصولگرایان سنتی و از فرماندهان عالی رتبه سپاه ایران به نمایندگی مردم در این دوره رسید. در تبلیغات انتخاباتی سال ۹۰ حبیب اقاجری کاندیدای مورد حمایت جبهه متحد اصولگرایان و جبهه پایداری در این حوزه بود. هرچند وی خود را عضو جبهه پایداری نمیداند اما به دلیل برخی مواضع صریح سیاسی به عنوان نماینده جبهه پایداری در افکار عمومی شناخته میشود.

با نگاهی به ۹ دوره نمایندگی مجلس در بندرماهشهر، امیدیه و هندیجان، میتوان نتیجه گرفت که این حوزه یک دوره به دست نماینده انقلابی و بدون مشی سیاسی چپ یا راست بوده است. ۳ دوره در دست نمایندگان اصلاح طلب بوده است. ۴ دوره به دست اصولگرایان معتدل بوده و یک دوره نیز به دست اصولگرایان تند بوده است.

اما از نظر بومی گرایی:

نماینده دور اول، سوم، ششم و نهم متولد ماهشهر بوده و کاندیدای ماهشهری ها محسوب میشدند. نمایندگان دور دوم و هشتم متولد هندیجان بوده و کاندیدای هندیجانی ها محسوب میشدند. و نماینده دور چهارم، پنجم و هفتم که هر سه دوره کمال دانشیار بود، متولد امیدیه و نماینده مورد حمایت اهالی امیدیه بود. بندر امام خمینی تا کنون از نمایندگان حوزه ماهشهر حمایت میکرد.

اما در انتخابات این حوزه معمولا حرف اخر را ماهشهری ها به دلیل جمعیت بالاتری که نسبت به شهرستانهای امیدیه و هندیجان و بندر امام خمینی دارند، میزنند و تقریبا همه نمایندگانی که به مجلس راه یافته اند، مورد حمایت اکثریت ماهشهری ها بوده اند و یا در بدترین حالت در حوزه شهرستان ماهشهر رای دوم را داشته و رای مجموع شهرستانها انها را از دیگران جلو انداخته است.

جمعیت شهرستان بندرماهشهر بدون احتساب بندر امام خمینی بالغ بر ۲۰۰ هزار نفر میباشد. جمعیت بندر امام خمینی بین ۷۰ الی ۸۰ هزار نفر است. جمعیت شهرستان امیدیه کمتر از ۱۰۰ هزار نفر است و جمعیت شهرستان هندیجان حدود ۴۰ هزار نفر میباشد. پر واضح است که رای مردم ماهشهر تعیین کننده نهایی است. ماهشهری ها اگر بتوانند بجز شهرستان خودشان، فقط یکی دیگر از حوزه های دیگر را با خود همراه کنند، نماینده مجلس را میتوانند از خودشان معرفی کنند.

مجلس دهم:

در این دور افراد زیادی اعلام حضور کرده اند که معمولا چهره های شاخصی میباشند. از شهرداران پیشین و نمایندگان پیشین و چهرهای شاخص سیاسی تا نماینده پیشین و نماینده فعلی و افرادی که در دوره های قبلی رای خوبی داشته اند.

از ماهشهر، حبیب آقاجری و علیرضا شریفی چهرهایی هستند که از شانس بالایی به نسبت دیگران برخوردار هستند که هم مسائل سیاسی و هم مسائل بومی را شامل میشود. دیگر کاندیداهای این حوزه نمیتوانند کاندیدای جامع باشند.

از امیدیه کمال دانشیار این دور کاندیدا نمیشود و شخص دیگری که بتواند رای ماهشهری ها یا هندیجانی ها را با خود همراه کند، از امیدیه وجود ندارد. شمس الله جشنی احتمالا گزینه اصلی امیدیه ای ها باشد که دور قبل نشان داد نمیتواند کاندیدایی جامع باشد.

از هندیجان هم خلیل حیات مقدم است که مجلس هشتم نماینده بوده، مجلس نهم حضور نیافت و مجلس دهم قصد حضور دارد. وی از محبوبیت بالایی بین هندیجانی ها، ماهشهری ها و بندر امامی ها برخوردار است و در امیدیه هم حامیانی دارد و میتواند جزو سه کاندیدای جامع باشد. علیرضا شریفی را به دلیل اصالت هندیجانی اش، میتوان در این گروه نیز قرار داد.

از بندر امام خمینی هم شخصی که بتواند کاندیدای جامع باشد وجود ندارد. بندر امامی ها احتمالا با یکی از کاندیداهای غیر ماهشهری که بتواند بخشی از خواسته هایشان را برآورده کند، همکاری کنند.

پس تا اینجا و تا امروز _و معلوم نیست که فردا چه بشود_ حبیب آقاجری اصولگرای تند ماهشهری، علیرضا شریفی اصلاح طلب ماهشهری-هندیجانی و خلیل حیات مقدم اصولگرای معتدل هندیجان سه قطبی انتخاباتی مجلس دهم ماهشهر را تشکیل خواهند داد.

حبیب آقاجری: (نماینده فعلی)

حبیب آقاجری که دور قبل در سال ۹۰ و در زمانی که بخش مهمی از بدنه جامعه در انتخابات شرکت نکردند و مشارکت در انتخابات مجلس حدود ۵۰ درصد بود، توانست رای قاطعی کسب کند و به مجلس نهم راه پیدا کند. آقاجری تقریبا رقیب قدرتمندی نداشت و رزومه وی در سطوح عالی سپاه انقلاب اسلامی توجه بسیاری از رای دهندگان را جلب میکرد. در ایام تبلیغات انتخاباتی به راحتی از فضای جامعه میشد فهمید که آقاجری رای اول است. وی کاندیدای مورد حمایت جبهه متحد اصولگرایان و جبهه پایداری بود. بخش مهمی از شرکت کنندگان در انتخابات مجلس نهم هم از طیف اصولگرا و خانواده های پاسدار و… بودند. همچنین روابط خوب آقاجری در سالهایی که به عنوان فرمانده در سنگرهای مختلف سپاه خدمت کرده بود با مردم ماهشهر، باعث شده بود که از وی به عنوان یک بومی مردمی یاد شود. وی قبل از اینکه  در انتخابات مجلس کاندید شود، جانشین فرماندهی عملیات سپاه کشور بود. از دیگر علل موفقیت وی در انتخابات اعتراف دوست و دشمن به صداقت و پاک دستی آقاجری بود. افرادی که شاید حتی انقلاب را هم قبول نداشتند، به واسطه شناختی که از وی داشتند بر پاک دستی و صداقت آقاجری صحه میگذاشتند. عدم حضور خلیل حیات مقدم، (نماینده وقت) در انتخابات مجلس نهم نیز از دیگر عللی بود که حبیب اقاجری را بی رقیب میکرد. همه این موارد باعث شد تا موج حمایت از آقاجری از ماهشهر به بندر امام خمینی و حتی هندیجان و کمتر امیدیه انتقال پیدا کند و در انتخاباتی که خیلی ها فکر میکردند حبیب آقاجری و محمد آقاجری به دور دوم میروند، حاج حبیب در مرحله اول و با قاطعیت انتخابات را برنده شد و به بهارستان رفت. آقاجری در این دور با مشکلاتی روبه رو است. مهم ترین موارد اینکه درصد مشارکت قطعا از انتخابات گذشته بیشتر است و کسانی که این مشارکت را افزایش میدهند، قطعا حامیان اقاجری نیستند و از شهروندانی هستند که در انتخابات مجلس نهم شرکت نکرده بودند و حالا قطعا به رقیب آقاجری رای میدهند. مهم تر اینکه حبیب آقاجری بر خلاف دور قبل، حداقل ۲ رقیب قوی دارد. شریفی و حیات مقدم ! همچنین حبیب آقاجری در حدود ۴ سال نمایندگی خود در مجلس به دلیل اینکه اصطلاحا پارتی هیچکس برای امورات شخصی نشد، بخشی از حامیان اصلی خود را از دست داد که البته در عوض حامیان جدیدی جذب کرد. از جمله ان میتوان گفت که بخشی از شهرندان بندر امام خمینی از حامیان حبیب آقاجری بودند اما در ماجرای محدوده شهری و تقسیم صنایع پتروشیمی شهروندان بندر امام خمینی هم قسم شدند تا به رقیب اقاجری رای دهند. در نهایت، حبیب آقاجری به عنوان یکی از سه شانس اصلی انتخابات مجلس دهم _تا امروز_ بخت موفقیت دارد. گفتنی است آقاجری در مجالس مختلفی اعلام کرده است حتی اگر بداند یک رای هم دارد، تا اخر در صحنه انتخابات میماند.

خلیل حیات مقدم: (نماینده سابق)

خلیل حیات مقدم از آن جمله نمایندگانی بود که پس از پایان دوره نمایندگی اش در بین عموم مردم بسیار محبوب تر شده بود. وی که بنا به دلایلی در انتخابات مجلس نهم شرکت نکرد _که شایعه رد صلاحیت وی به استناد بیانیه رسمی دفتر وی تکذیب شد_ حامیان خود را در حیرت فرو برد و شوک بزرگی به انتخابات مجلس نهم در این حوزه وارد شد. حیات مقدم از قضات بزرگ و دادستان چندین شهرستان و استان بوده است. وی اوایل انقلاب از موسسین دادگاه های انقلاب ماهشهر، آبادان، خرمشهر و چندین شهرستان بوده است. وی به واسطه اینکه خانه پدری و خانواده اش در هندیجان ساکن هستند، در سالهایی که در استانهای دیگر مشغول خدمت بود به وفور به هندیجان و حتی ماهشهر سفر میکرد و ارتباط خوبی با مردم داشت. در انتخابات مجلس هشتم شگفتی بزرگی رخ داد. خلیل حیات مقدم که به نسبت نماینده وقت کمتر شناخته شده بود توانست کمال دانشیار، نمابنده ۳ دوره مجلس از حوزه ماهشهر، امیدیه و هندیجان که در آن زمان رئیس کمیسیون انرژی مجلس بود و انتن صدا و سیما به خوبی در اختیار وی قرار میگرفت را به سختی شکست دهد. حیات مقدم و حامیانش کار بزرگی کردند. حیات مقدم به واسطه اعتدال سیاسی که داشت و همچنین هندیجانی بودن، توانست به سرعت حامیان زیادی جذب کند. هندیجانی ها تقریبا به طور کامل پشت وی بودند. بخش قابل توجهی از ساکنان ماهشهر نیز هندیجانی هستند. در امیدیه هم هندیجانی ها کم نیستند. همه هندیجانی ها در انتخابات مجلس هشتم بسیج شدند و برای حیات مقدم تبلیغ کردند. همین موضوع باعث شد تا حیات مقدم بین ماهشهری ها و اهالی امیدیه هم حامیان جدی و زیادی پیدا کند. رقابت دوقطبی شد و حیات مقدم در انتخاباتی شگفت انگیز، کمال دانشیار را شکست داد و راهی بهارستان شد. حالا حیات مقدم قصد ورود به انتخابات مجلس دهم را دارد و تبلیغات خود را آغاز کرده است. وی در حال حاضر رییس دادگاه تجدیدنظر ۴۲ تهران و مستشار عالی قوه قضاییه است.

علیرضا شریفی (کاندیدای دو دوره – منتخب اصلاح طلبان)

علیرضا شریفی را بیشتر یک نیروی فکری و سیاسی میشناسند هرچند وی مسئولیت ارزشیابی، بازرسی و رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش استان خوزستان،  مسئولیت مدارس غیر انتفاعی و آموزش های علمی آزاد آموزش و پرورش استان خوزستان و ریاست اداره آموزش و پرورش بندر امام خمینی را در کارنامه خود دارد. وی پیش از این دو دور به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان منطقه در انتخابات مجلس حضور پیدا کرده اما هر دو بار به دلایل نامعلوم و البته به استناد برخی مدارک رسمی، بدون دلیل رد صلاحیت شده است. وی در سال ۱۳۴۰ در هندیجان متولد شده فعالیتهای مهمی از جمله تاسیس نهضت سواد آموزی در هندیجان داشته است. همچنین در ستاد مشترک سپاه و جهاد هندیجان در سال ۵۹ مسئولیتهایی داشته است. وی بعدها به آموزش و پرورش ماهشهر می اید و سالیان سال در کنار مسئولیتهایی که داشت، به تدریس در مدارس مشغول بود. وی یکی از مردمی ترین چهره هایی است که در انتخابات این حوزه میتوان یافت. شریفی از اصلاح طلبان به نام و شناخته شده استان خوزستان است و به نوعی لیدر اصلاح طلبان در ماهشهر، امیدیه و هندیجان است. هرچند وی از نظر حمایت های مردمی مثل حیات مقدم هم هندیجان را دارد و هم ماهشهر، اما برگ برنده وی حمایتهای سیاسی است. در انتخابات مجلس دهم که شاید سیاسی ترین انتخابات مجلس در ابتدای انقلاب باشد، حمایتهای سیاسی به خصوص بزرگان سیاسی کشور از لیستهای انتخاباتی میتواند نقش مهمی در رای اوری افراد بازی کند. شریفی به خودی خود از پتانسیل بالایی برخوردار است. اما حضور وی در لیست اصلاح طلبان و امضای پدر اصلاحات، سیدمحمد خاتمی پای نام وی، میتواند وی را به یک رقیب قدرتمند و از شانسهای اصلی انتخابات مجلس دهم بکند.

پینوشت:

تحلیل فوق بر اساس داده ها و اطلاعات اماری و خبرهای محفلی تا به امروز بوده است و قطعا اتفاقات زیادی خواهد افتاد. اگر کمال دانشیار بیاید، اگر صلاحیت حیات مقدم تایید نشود، اگر صلاحیت شریفی تایید نشود، اگر با یک پدیده رو به رو شویم، اگر با ائتلافی قوی خارج از این ۳ گزینه رو به رو شویم، و…و… همه و همه میتوانند در این سه قطبی تاثیر گذار باشند اما اگر شرایط به طور عادی و به همین منوال پیش روی کند، دیگر کاندیداهای مجلس در حوزه باید با یکی از این ۳ گزینه ائتلاف کنند تا انتخاباتی سیاسی تر، محکم تر، پر شور تر و جذاب تر داشته باشیم. ضمن اینکه ائتلاف نیروهای خوبی که کمتر از شانس پیروزی برخوردار هستند با کاندیداهای اصلی، میتواند همدلی و وفاق را در منطقه دوچندان کند و مسئولیتهای مهم شهرستانهای این حوزه میتواند به دست این افراد مدیریت شود. افرادی که سوابق خوبی در روزمه کاری خود دارند اما بهر جهت از شانس کمتری برخوردار هستند.

پینوشت دو:

در صورت تغییرات فضا و شرایط، تحلیل های بعدی ارائه خواهد شد. از نظر نویسنده، این تحلیل تا زمان تغییرات ملموس معتبر خواهد بود.

علی چاروسائی- ۲۲ آبان