سلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستانسلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستاناخبار سیاسی و اقتصادی و تحلیل های روز
به دلیل رژیم غذایی خاصی که ایرانیان در مصرف مواد غذایی دارند، نان یکی از مهم ترین منابع غذایی در میان مردم به شمار می‌آید. به همین دلیل، ایران یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده گندم در جهان شناخته می‌شود؛ بنا بر آمار رسمی سرانه مصرف گندم هر ایرانی 194 کیلوگرم است.به گزارش «تابناک»، برای تأمین این میزان گندم در سال به تولید نزدیک 15 میلیون تن گندم نیاز داریم؛ اما امکان تولید این میزان گندم در کشور نیست. کشور قادر به تولید حدود 12 میلیون تن گندم است و مابقی آن از طریق واردات وارد کشور می‌شود که حدود 2 میلیون 900 هزار تن برآورد شده است.
البته ایران برای نخستین بار در سال 84 در تولید گندم به خودکفایی رسید؛ اما به دلیل عدم حمایت دولتی در زمان دولت‌های نهم و دهم، این خودکفایی از بین رفت و کشور بار دیگر نیازمند واردات گندم شد و بهانه‌های گوناگون برای این کاستی از سوی دولت مطرح گردید، ولی گویا عمده دلیل کاهش تولید این محصول راهبُردی در کشور، حمایت نکردن دولت از تولیدکنندگان گندم و پرداخت نکردن نرخ واقعی خرید تضمینی این محصول بود.
بررسی ابعاد گوناگون این روند و اینکه کشور با داشتن پتانسیل‌های لازم، چرا همچنان نیاز به واردات این محصول دارد زمینه‌هایی از فساد و رانت را در این مقوله آشکار می‌کند.
هم اکنون کشور با توجه به میزان مصرف گندم همان گونه که اشاره شد، در سال گذشته به 14 میلیون 900 هزار تن گندم نیاز داشت و با خرید 2 میلیون 900 هزار تن گندم خارجی این میزان تأمین می‌گردید؛ اما با توجه به سخنان رئیس‌جمهور در اوایل آغاز به کار دولت یازدهم مجوز واردات 7.2 میلیون تن گندم وارداتی صادر شد.
هم اکنون این پرسش ایجاد می‌شود، با توجه به نیاز کشور به 2.9 میلیون تن گندم، چه نیازی به واردات این میزان گندم بود و اگر گندم وارد کشور شده است، مازاد گندم وارداتی در کجاست؟
برای پاسخ به این پرسش، دو نکته وجود دارد؛ نخست اینکه نیاز کشور به گندم در این مدت افزایش داشته و باید گندم زیادتری وارد کشور می‌شد و یا اینکه وزارت کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت، در میزان نیاز به گندم آمار اشتباه داده و یا اینکه، دستانی در پشت قضیه واردات وجود دارد که از واردات گندم به کشور سود می برند.
احتمال نخست درباره این موضوع به نظر دور از ذهن است و امکان وجود خطا در این زمینه به این میزان بعید به نظر می‌رسد؛ اما درباره احتمال دوم، اما و اگرهای بسیاری است و این فرضیه که صادرات غیررسمی گندم به دلالان عربی صورت گرفته است، قوت می گیرد.
در مورد فروش گندم‌های ایرانی به دلالان عربی به دلیل قیمت‌های پایین نرخ خرید تضمینی گندم، می‌توان به مصوبه اردیبهشت‌ماه سال گذشته شورای اقتصاد اشاره کرد که نرخ خرید تضمینی گندم به 720 تومان افزایش یافت و اعلام شد، کشاورزانی که با نرخ 550 تومان گندم تولیدی را تحویل داده‌اند، مابه‌التفاوت 720 تومان به آنها پرداخت خواهد شد.
این در حالی است که پیش از آن، برخی کشاورزان از پایین بودن نرخ خرید تضمینی گندم پیاپی گلایه می‌کردند؛ اما پس از آن، با افزایش این نرخ دیگر کمتر کشاورزی از نرخ اعلام شده ابراز گلایه کرد. با افزایش نرخ خرید تضمینی گندم فرضیه فروش گندم به دلالان عربی کم‌رنگ‌تر شد. پیش از آن نیز کارشناسانی از جمله عیسی کلانتری، خروج غیررسمی گندم از کشور را تأیید نمی‌کردند.
البته این وسط رخدادهای جالبی نیز در مورد وضعیت گندم کشور روی داده و شواهد حکایات از اختلاس و رانت میلیاردی در این زمینه دارد، به گونه ای که خباز معاون امور تقنین معاونت پارلمانی ریاست جمهوری می‌گوید: در شرایط تحریم، عده‌ای از بانک مرکزی پول گرفته‌اند که گندم وارد کنند اما این کار را نکرده‌اند.
خباز می گوید: شتر را با بارش برده اند. قدیم ها می گفتند که آقا شتر را با بارش برده اند. ما که کوچک بودیم می گفتیم مگر شتر چقدر بار می‌برد؟ می‌گفتند صد من. هر من سه کیلو است. بعد به خودمان می‌گفتیم، یعنی یک شتر را با 300 کیلو بار بردند؟ چه دزد قهاری بوده است. حالا یکی از کارهایی که اتفاق افتاده، این است که یک میلیون و 600 هزار تن گندمی که پولش را از بانک مرکزی گرفته‌اند، نه گندم را وارد کرده‌اند و نه پول را پس داده‌اند. شترهای امروزی که دیگر شتر نیست بلکه کشتی‌های غول‌پیکر است. آنها از اینکه کشور آرامش پیدا کند ناراحت هستند. آنها همیشه در تنور اختلاف و بر هم زدن اوضاع کشور می‌تابند.
نکته جالب این ماجرا آنجا پررنگ تر می شود که برخی افراد از جمله نمایندگان مجلس که این روزها به بهانه نظارت و مبارزه با فساد برای برسی پرونده فساد در فوتبال خود را به هر دری می‌زنند تا به برزیل سفر کنند، از این ماجرا بی‌خبرند!
عباس رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی و چند تن دیگر از اعضای این کمیسیون و کمیسیون اصل نود درباره این پرونده اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند و هنگامی که از آنها پرسیده می‌شود ابعاد این پرونده چگونه است و چه کسانی و توسط چه افرادی توانسته‌اند از بانک مرکزی دلار دولتی دریافت کنند، اظهار می‌کنند به کلی از موضوع بی‌خبرند و بررسی آن را به زمان دیگری موکول می‌کنند!
به گزارش «تابناک»، در پی این اتفاق و حمله شبه نظامیان تکفیری به استان نینوای عراق، نوری مالکی نخست وزیر این کشور، خواستار اعلام شرایط اضطراری توسط پارلمان عراق شد و حتی از امریکایی ها نیز برای حمله هوایی به مواضع داعش کمک خواسته است.
در همین رابطه، دکتر حسن هانی زاده، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت و گو با «تابناک» به بررسی شرایط عراق پرداخته است.
وی در آغاز گفت: حمله سریع گروهک تروریستی به موصل و همچنین کرکوک و به تازگی اشغال شهر تکریت، نشان می دهد یک حرکت و دسیسه سازمان یافته منطقه ای برای ناکارآمد نشان دادن دولت نوری مالکی و همچنین انتقال قدرت از اکثریت عراق به اقلیت در دست اجرایی و عملیاتی شدن است.
هانی زاده ادامه داد: گروهک داعش رویکرد کاملا ضد شیعی دارد؛ برای همین، بنا بر اعتقاداتی، این مجموعه نخست در سوریه درصدد ایجاد انزجار و ایجاد ناامنی برآمدند و پس از شکست این مجموعه ها از ارتش سوریه به سمت عراق متوجه شده اند. برنامه ریزی داعش در عراق کاملا دقیق و تابع یکسری ضوابط مکانی و زمانی بوده است.
این کارشناس مسائل عراق گفت: با توجه به اینکه انتخابات عراق انجام شده است، هنوز مجلس شکل نگرفته و اختلاف سیاسی عراق در معرفی یک نخست وزیر، خلأ سیاسی در عراق را پدید آورده است. داعش از این فرصت بهره گرفت و با کمک عناصر حزب بعث و همچنین برخی ژنرال های وابسته به رژیم صدام، حرکت خود را آغاز کرد.
هانی زاده افزود: این گروه نخست به سامرا حمله کردند و بعد در آنجا شکست خوردند. هدف بعدی آنها شبیه سازی حوادث مصر در دوران محمد مرسی و تغییر ساختار عراق و سرانجام از بین بردن و سرنگونی دولت نوری مالکی است تا بتوانند از دل نیروهای مسلح عراق، یک ژنرال السیسی جدید با نام ناجی ملت عراق ایجاد کنند.
وی اضافه کرد: اینها می خواهند، وضعیت عراق را به وضعیت پیش از 2003 بازگردانند؛ بنابراین، در داخل عراق عوامل حزب بعث، بازماندگان رژیم صدام و برخی ژنرال ها در حلب با داعش همکاری کردند؛ افزون بر اینکه نقش عربستان و قطر نیز در تشکیل گروه های تکفیری و ناامنی عراق و ناکارآمد دولت عراق کاملا پررنگ است و کارگردانی همه این برنامه ها به عهده طارق الهاشمی، معاون سابق رئیس جمهور عراق ـ که به عربستان فرار کرده ـ است و حتی این فرد اشغال موصل را به داعش تبریک گفته و این را قیام مظلومان علیه دولت نوری مالکی را تلقی کرده است.
هانی زاده بیان داشت: با توجه شرایط موجود و اینکه ائتلاف های سیاسی عراق بر سر نوری مالکی به توافق نرسیدند، به نظر می رسد، مالکی به این دلیل که وضعیت ناپایداری دارد، ورود پیدا نکرده است. به همین دلیل، گویا هم اکنون در خود دولت عراق اختلاف نظرهای وجود دارد و به تازگی یکی از مشاوران ارشد اسامه النجیفی رئیس پارلمان عراق اعلام کرده که دولت شیعی کارایی ندارد و یک دولت سنی باید روی کار بیاید.
بنابراین، به نظر می رسد در خود نظام و دولت عراق، یکسری مشکلاتی وجود دارد و با توجه به خلأ سیاسی و اینکه هنوز نخست وزیر رسمی از سوی ائتلاف ها معرفی نشده، نوری مالکی دلگرمی در مقابله با گروه داعش ندارد.
وی افزود: با توجه به تسلیم بخشی از داخل شهرهای عراق، به نظر می آید یک اقدام همگانی و بسیج عمومی برای مقابله با گروهک داعش لازم است که تاکنون دولت تصمیم جدی نگرفته است.
هانی زاده در پایان گفت: مردم عراق طبیعی است که دارای نگرش های خاصی هستند و با توجه به نزدیکی فکری اهالی موصل و گروه های تکفیری، به نظر می آید سریع تسلیم شده اند و این نشان می دهد این مسأله عدم مقاومت مردم کاملا از قبل طراحی شده است. هدف این است که شهرهای سنی نشین دست داعش بیفتد که اهالی این شهرها به سایر نقاط مرکزی عراق کوچ کنند تا بتوانند یک شورش عمومی علیه دولت به راه اندازند.
وی همچنین گفت: اکنون عراق مرحله کاملا خطرناکی را پشت سر می گذارد و شرایط خطرناک تر از همیشه بوده است. یازده سال از سرنگونی صدام در عراق می گذرد و اگر دولت نوری مالکی و احزاب زیر مجموعه شیعه و حتی طیف های سنی در کنار هم قرار نگیرند و با داعش مبارزه نکنند قطعا داعش به اهدافش خواهد رسید و همچنین موصل و صلاح دین شمال عراق را تصرف خواهند کرد و در آنجا خلافت اسلامی تشکیل می دهند. رهبران عراق باید از این فرصت استفاده کنند و اختلافات خودشان را کنار بگذارند و نخست وزیر مورد نظر خودشان را سریع برای رأی اعتماد معرفی کنند تا بتوانند این خلأسیاسی را از میان ببرند.
به گزارش واحد مرکزی خبر این منبع مسئول که نامش ذکر نشده است افزود مجلس نمایندگان عراق از نوری مالکی نخست وزیر برای شرکت در جلسه پنجشنبه این مجلس برای بررسی درخواست اعلام وضعیت فوق العاده دعوت کرده است . به دنبال سقوط استان نینوا و چند منطقه دیگر و کنترل داعش بر این مناطق نوری مالکی از مجلس نمایندگان عراق درخواست کرد با اعلام وضعیت فوق العاده موافقت کند.
به گزارش خبرگزاری عراقی نهرین از بغداد ، این مسئول افزود اسامه النجیفی رییس مجلس عراق موافقت اصولی خود را با این درخواست مالکی اعلام کرده است اما گفته است تا زمانیکه این درخواست در چارچوب یک معامله (بده بستان)مطرح نشود با رای گیری در مجلس درباره این درخواست موافقت نخواهد کرد زیرا اعلام وضعیت فوق العاده سبب می شود تمامی اختیارات حکومتی در دست نوری مالکی قرار گیرد و اختیارات دیگران سلب شود.
شایان ذکر است وصول درخواست دولت و ریاست جمهوری عراق برای اعلام وضعیت فوق العاده روز گذشته از سوی مجلس نمایندگان عراق اعلام شد و اسامه النجیفی دیروز اعلام کرد موافقت با درخواست دولت براساس قانون اساسی شروطی دارد: مدت آن یک ماه باید باشد و ظرف 15 روز نیز نتایج اعلام وضعیت فوق العاده اعلام شود.
گروه بین‌الملل مشرق- "رولاند دوما" وکیل و سیاستمدار سوسیالیست فرانسه، وزیر امور خارجه دولت "فرانسوا میتران" رئیس‌جمهور دهه 80 این کشور و رئیس شورای قانون اساسی فرانسه بین سال‌‌های 1995 تا 1999 بوده است. دوما پس از ترک سمت خود به عنوان وزیر خارجه فرانسه، سابقه سیاسی و حقوقی عجیبی را برای خود رقم زد. از جمله اقدامات وی به عهده گرفتن وکالت صدام، دیکتاتور سابق عراق بود. وی همچنین زمانی که دختران ملک عبدالله پادشاه عربستان 12 سال به دستور پدر و عموهای‌شان در حبس خانگی بودند، وکالت همسر سابق ملک عبدالله برای نجات دخترانش را پذیرفت.
دوما در گفت‌وگو با خبرنگار مشرق به مسئله بحث‌برانگیز دیگری می‌پردازد که در صورت صحت می‌تواند بسیاری از تحلیل‌ها از علت بحران در سوریه را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.
پارسال بود که رئیس سابق دستگاه دیپلماسی فرانسه بر خلاف عرف سیاسی مقامات ارشد کشورهای غربی که خرابکاری‌های یکدیگر را برملا نمی‌کنند، دست پشت پرده انگلیس در بحران سوریه را افشا کرد و گفت: انگلیس دو سال پیش از آغاز بحران سوریه و به دلیل دشمنی دمشق با اسرائیل، افراد مسلح را برای جنگ در این کشور تجهیز کرده است.
دوما در توضیح این مسأله به خبرنگار "مشرق" گفت: چند سال پیش که در انگلیس بودم، با مسؤولان این کشور که برخی از آنان از دوستان من هستند، دیدار کردم و این مسؤولان اعتراف کردند که درصدد زمینه‌سازی جنگ در سوریه برای تغییر حکومت این کشور عربی هستند و دولت انگلیس مصمم است افراد مسلح سوری را تجهیز کند. به علاوه به من نیز پیشنهاد و توصیه کردند که با آنها در اجرای این نقشه همکاری کنم، اما مسلم بود که من با این نقشه مخالفت کردم و درخواست آنها را هم نپذیرفتم.
دوما تأکید کرد: طرح حمله به سوریه از مدت‌ها پیش از سال 2011 میلادی،توسط انگلیسی‌ها آماده و برنامه‌ریزی شده بود و هدف از آن نیز براندازی دولت سوریه بوده است، چرا که دولت سوریه علناً دشمنی خود را با اسرائیل در منطقه اعلام کرده بود.
دوما در پاسخ به این پرسش خبرنگار مشرق که آیا تنها "انگلیس" در بحران سوریه نقش مستقیم داشته یا طرف‌های دیگری هم پشت پرده این جنگ بوده‌اند، گفت: من بارها گفته‌ام که اصل این بحران در انگلیس مدیریت می‌شود و در واقع ارتباطی به خود مردم سوریه ندارد و به دست آنها آغاز نشده است اما واضح است که علاوه بر انگلیس، کشورهای ناتو هم سلاح در اختیار شورشیان قرار می‌دهند و از آنها حمایت می‌کنند.
وزیر خارجه سابق فرانسه همچنین گفت: علاوه بر انگلیس که طراح اصلی بحران و جنگ داخلی در سوریه بود، نخست‌وزیر اسرائیل نیز از مدت‌ها پیش گفته بود درصدد ایجاد تفاهم با کشورهای همسایه هستیم و کسانی که با ما توافق نکنند، به آنها حمله خواهیم کرد. زمانی هم که سوریه حاضر نشد با اسرائیل توافقنامه و پیمان صلح امضا کند، اسرائیل هم به این نتیجه رسید که تنها راه مقابله با سوریه تغییر حکومت در این کشور است.
"رابرت هفتون" یکی از قانون‌گذاران حزب محافظه‌کار انگلیس نیز از نقش این کشور در "واردات و صادرات"تروریسم پرده برداشت. هفتون در مصاحبه خود با روزنامه تایمز اسرائیل گفت: افراط‌‌گرایان "در انگلیس شست‌وشوی مغزی می‌شوند" و سپس "برای جنگ به سوریه می‌روند. ارتش سوریه اردیبهشت‌ماه پارسال در پیشروی‌های خود در مناطق تحت کنترل گروههای تروریستی مسلح، افسران انگلیسی را که کنار گروههای تروریستی علیه دولت سوریه می‌جنگیدند دستگیر کرد.
وزیر خارجه سابق فرانسه در انتهای گفت‌وگوی خود با خبرنگار "مشرق"، درباره هدف انگلیس از به راه‌اندازی بحران در سوریه و حتی جنگ داخلی در این کشور با حمایت از تروریست‌ها و شورشیان حاضر در سوریه، تصریح کرد: انگلیس به دنبال تسلط بر خاورمیانه است که این نشان می‌دهد انگلیس هنوز خوی استعمارگری خود را دارد و طی این همه سال تغییری در ماهیت سیاستمداران این کشور ایجاد نشده است.این سخنان دوما در حالی بیان می‌شود که برخی تحلیلگران و ناظران بین‌المللی، نقش انگلیس در تنش‌های اخیر کشور عراق را نیز پررنگ می‌دانند.
به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام علی خزائی در سخنان قبل از خطبه های نماز جمعه مشهد در جوار بارگاه منور رضوی در جمع زائران و مجاوران ابراز کرد: امروز انقلاب اسلامی ایران تبدیل به الگوی مقاومت در برابر استکبار و زورگویان شده است.
وی ابراز کرد: کشوری که در مقابل شرق و غرب ایستادگی کرد اکنون به سربلندی در عرصه های مختلف اعتقادی، سیاسی و علمی رسیده است.
معاون وزیر اطلاعات با اشاره به توطئه های اخیر دشمن عنوان کرد: علت اصلی همه تهدیدات و تحریم‌ها علیه انقلاب اسلامی جایگاه برتر نظامی ایران است.
خزائی افزود: امروز دشمنان همه تلاش و امکانات خود را برای از بین بردن این انقلاب به کار گرفته‌اند و علت اصلی آن نیز موقعیت و جایگاه جغرافیایی ما است.
وی با بیان اینکه پشتوانه انقلاب اسلامی ایران قرآن و عترت است ادامه داد: یکی از مولفه های اصلی در هر کشوری وجود دستگاه های اطلاعاتی پر قدرت است تا بتواند امنیت را برای مردم به ارمغان بیاورد.
معاون وزیر اطلاعات تصریح کرد: امنیت امروز کشور مرهون مجاهدت‌های شبانه روزی کارکنان وزارت اطلاعات است.
خزائی عنوان کرد: امروز دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی نظام توانسته اند در کنار دستگاه های نظامی وظیفه اشان را با ایمان به خدا به خوبی انجام دهند.
وی افزود: در جهانی که امنیت برخی از کشور ها منوط به قدرت ها و پیمان های نظامی مانند سیتو و ناتو است ما توانسته ایم با اتکا به نیرو های با اپمان خود و بدون اینکه از کسی الگو بگیریم در برابر دشمنانمان بایستیم.
خزائی در ادامه افزود: وظیفه اول وزارت اطلاعات دیدبانی است و نیروهای این وزارت باید همچون دید بانی با ایمان و تیز بین تحرکات دشمنان را دیدبانی کنند.
وی همچنین تحلیل رفتار ها و تحرکات دشمنان را یکی دیگر از وظایف مهم وزارت اطلاعات برشمرد و تاکید کرد: تحلیل و برآورد درست از تهدید ها و تحلیل دکترین دفاعی و ضد اطلاعاتی نیز جزو وظایف مهم وزرات اطلاعات است.
خزائی در بخشی دیگر از سخنانش عنوان کرد: ایران در نگه داشتن خط مقاومت و شکست آمریکا در سوریه، لبنان و فلسطین نقش مهمی را ایفا کرده است.
خزائی با اشاره به جنایت های تکفیری ها در سوریه تصریح کرد: امروز تمام دنیا می‌دانند که جریان تکفیری برای خدشه دار کردن چهره اسلام به وجود آمده است.
معاون وزیر اطلاعات در ادامه سخنان خود گفت: مهمترین وظیفه شیعه و سنی در شرایط فعلی این است که وحدت خود را حفظ و اجازه ندهند دشمنان اسلام به اهداف شوم خود دست پیدا کنند.
خزائی با تاکید بر اینکه انقلاب اسلامی ایران نقطه پایانی بر منافع غرب در کشور بود، گفت: مردم مسلمان و دین مدار ما با تمام وجود در برابر نظام سلطه قد علم کرده و به سرعت تبدیل به یک الگو شدند.
وی در ادامه اظهار کرد: گروههای تروریستی و ˈداعشˈ با حمایت اسراییل و آمریکا دست به جنایت در کشورهای اسلامی و عراق می زنند و بلند شدن صدای "الله اکبر" در هر جا مساوی با بریدن سر انسانها و انفجار و کشته شدن زنان و کودکان و مردم بیگناه توسط این گروه ها است.
حجت الاسلام خزاعی بیان کرد: گروه های تکفیری و داعش تنها با شیعه مشکل و دشمنی ندارند بلکه عداوت خود را با اهل سنت هم نشان دادند که نمونه بارز آن می توان به جنایتهای اخیر در موصل عراق اشاره کرد.
معاون وزیر اطلاعات افزود: همان گونه که گروه تروریستی داعش اقرار کرده آنها به دلیل مقاومت نیروهای تحت حمایت کشورمان نتوانستند به حرمین شریفین عسگرین در سامرا حمله و نیات خصمانه شان را در آنجا اجرا کنند.
وی تاکید کرد: باید جبهه بزرگ از شیعه و اهل سنت در مقابل وهابیت و سلفی گری و تکفیری ها ایجاد و با این گروههای تروریستی مقابله کرد.
او با اشاره به اینکه سالانه صدهای نفر جاسوس دشمنان در زمینه های مختلف در کشور دستگیر می شوند، گفت: گاهی یک جاسوس پنج سال برای آمریکا و اسراییل جاسوسی می کند و ما با دادن اطلاعاتی نادرست آنها را در دسترسی به اطلاعات درست کور نگه می داریم.
وی حمایت از نهضت های آزادی بخش در سوریه و لبنان از طریق سیستمها و اقدامات فنی و اطلاعاتی ، انضباط و قانون گرایی و رعایت اخلاق حرفه ای و حمایت از مردم را از دیگر اقدامات و رویکردهای مهم وزارت اطلاعات دانست.
معاون وزیر اطلاعات اظهار کرد: امنیت کنونی در کشور بدون مجاهدت و حضور گسترده نیروهای اطلاعاتی و امنیتی قابل تامین نیست.
وی گفت: وزارت اطلاعات بعد از حادثه 11 سپتامبر به طور یکسره درگیر با مسائل مرتبط با القاعده در کشور است و این گروه های تروریستی از هیچ تلاشی برای انجام کارهای تروریتسی و ناامنی در حسینیه ها و مکان های زیارتی دریغ نمی کنند.
حجت اسلام خزائی گفت : گروه های تروریستی با هوشیاری ماموران وزارت اطلاعات در نیل به اهداف خود ناکام مانده اند و یک نفر از پرسنل اداره کل اطلاعات خراسان رضوی در درگیری با یکی از عناصر القاعده طی سنوات گذشته دو دستش را از دست داد.
وی همچنین با اشاره به هوشیاری نیروهای اطلاعاتی کشور از دستگیری 30 عضو القاعده در کشور خبر داد و بیان کرد: این افراد در طی یک ماه گذشته شناسائی و دستگیر شده اند.
نیروهای داعش روز سه‌شنبه 20 خردادماه همه‌ی جهانیان را با اشغال شهر موصل، سومین شهر بزرگ عراق غافلگیر کردند. تصرف این شهر با این حجم جغرافیایی و جمعیتی نشان داد که اوضاع عراق به‌شدت آسیب‌پذیر شده و نیروهای مسلح این کشور به دلایل گوناگون، هنوز قادر به کنترل مرزها و برقراری امنیت در سطح ملی نیستند. حدود 500 هزار تن از ساکنان موصل به‌سوی شهرهای شمالی عراق در اقلیم کردستان این کشور آواره شدند و شایعه‌ی گسترش دامنه‌ی عملیاتی داعش به گونه‌ای انفجاری همه‌ی سایت‌های خبری ما را دربر گرفت.
در این نوشته قصد دارم وضعیت داعش و چگونگی توانایی‌اش برای تصرف شهری با این حجم و نیروهای محلی و منطقه‌ای جانبدار این جریان را مورد بررسی قرار دهم:
1. تبارشناسی داعش: داعش نام اختصاری «دولت اسلامی عراق و شام (نام تاریخی سوریه) است. این نیرو به وسیله‌ی چند تن از اسلام‌گرایان تندرو در سال 2004 میلادی به‌وسیله‌ی ابومصعب زرقاوی، ابوحمزه المهاجر، ابوعمر بغدادی و ابوبکر بغدادی در شهر بعقوبه عراق و رقه سوریه بنیان گذاشته شد. اما ریشه‌ی داعش به نیمه‌ی دوم دهه‌ی 90 میلادی باز می‌گردد.
ابومصعب زرقاوی در سال 1995 میلادی در صفوف نیروهای جهادی در افغانستان حضور داشت و با نیروهای آمریکایی در این کشور مبارزه می‌کرد. وی در افغانستان گروه التوحید و جهاد را در سال 95 بنیان گذاشت. ابومصعب زرقاوی که از اتباع اردن محسوب می‌شود، به دنبال اشغال عراق از سوی نیروهای آمریکایی به این کشور سفر کرد و با چند تن از همکاران خود در سال 2004 رسما با اسامه بن لادن رهبر القاعده اعلام بیعت کرد.
ابومصعب زرقاوی یکی از سرسخت‌ترین ستیزه‌جویان تندرو به شمار می‌رود.
وی در سال 2005 در عراق علیه شیعیان این کشور اعلام جنگ کرد. ابومصعب زرقاوی بالاخره در 7 ژوئن 2006 در شمال شهر بعقوبه عراق به دام نیروهای ویژه آمریکا افتاد و کشته شد. سپس جانشینان او ابوعمر بغدادی و ابوبکر بغدادی در میان دو کشور عراق و سوریه در رفت و آمد بودند. ابوعمر بغدادی نیز در سال 2010 کشته شد. در مورد جمعیت داعش اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما اگر جریان التوحید و جهاد را به‌عنوان هسته‌ی اولیه‌ی داعش به حساب بیاوریم، می‌توان تعداد نیروهای داعش را بین 13 تا 15 هزار تن برآورد کرد. نیروهای داعش در سال 2014 اختلافات عمیقی با جبهه النصره در سوریه پیدا کرد و به فرمان ایمن الظواهری رهبر القاعده برای برقراری مصالحه تن نداد. در نتیجه جبهه النصره موفق شد بخش‌های قابل توجهی از مناطق تحت نفوذ داعش را به تصرف خود درآورد و عملا قلمروی نفوذی این نیرو را محدود کند. داعش از سال 2014 به‌تدریج نیروهای خود را به استان نینوا و صلاح‌الدین عراق منتقل کرد.
در مورد حامیان منطقه‌ای داعش اطلاعات موثقی وجود ندارد اما بی‌تردید داعش حداقل در دوره اوج موقعیت خود در سوریه زیر چتر حمایت مالی و تسلیحاتی کشورهای عربستان سعودی و قطر قرار داشت. در مورد اینکه این چتر حمایتی تا کنون برقرار بوده یا خیر، اطلاعات موثقی وجود ندارد اما کشورهای قطر و عربستان سعودی رسما اعلام نکرده‌اند که داعش را از لیست حمایت خود خارج کرده و به آنها کمک نمی‌کنند.
نکته آخر درباره داعش، ملیت اعضای این نیرو است. در این زمینه نیز اطلاعات بسیار محدودی وجود دارد اما وجود نیروهایی از اتباع چچن، پاکستان، اردن، تونس، مصر و عراق در صفوف داعش قطعی است.
2. استان‌های نینوا و صلاح الدین عراق: دو استان نینوا و صلاح‌الدین که 18 تا 20 درصد جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند، از دیرباز با دولت نوری المالکی اختلاف نظر شدید داشته و دارند. این دو منطقه به دلیل هم مرز بودنش با اقلیم کردستان عراق، همواره مورد حمایت شدید رژیم صدام حیسن قرار داشتند. از حدود یک‌سال قبل، موج تحصن و اعتراض این دو منطقه را فرا گرفت و معترضان از جمله خواست‌های خود را خروج نیروهای ارتش عراق از این دو منطقه مطرح می‌کردند. دولت نوری المالکی راه حل امنیتی را در سرلوحه برنامه خود برای برخورد با بحران این دو منطقه قرار داده بود. مالکی همواره روی این نکته تاکید می‌کرد که استان‌های نینوا و صلاح‌الدین بستر مناسبی برای نیروهای تروریستی داخلی و خارجی ایجاد کرده‌اند. نوری المالکی بارها از رهبران عشایر این دو استان خواست که از نیروهای تروریستی داعش فاصله بگیرند. یکی از خطاهای نوری المالکی این بود که نیروهای صحوات (نیروهای شبه نظامی محلی) را که از دوره ی ژنرال پاتریوس فرمانده‌ی نظامی آمریکا در عراق یعنی در سال 2006 شکل گرفت و اعضای آن به طور مستقیم وظیفه‌ی مقابله با نیروهای القاعده را بر دوش گرفته بودند، منحل کرد و وظایف این نیروها را به ارتش عراق واگذار کرد. نوری المالکی به‌نظر می‌رسد اکنون به خطای خود پی برده و طی تصرف شهر موصل وعده داد واحدهای هم‌ردیف ارتش را از میان داوطلبان محلی تشکیل خواهد داد.
3. بدین ترتیب، انباشتی از مطالبات غیرملی و ملی، نظیر شعار طرد نیروهای مسلح عراق از نینوا، اتحاد نیروهای عشایر با فرماندهان و نیروهای بعثی عراق و اتحاد آنان با نیروهای داعش و مطالبات بحقی نظیر تقسیم عادلانه فرصت‌ها و منابع ثروت، پایان دادن به تبعیض‌های اداری و غیره، زمینه‌ی مناسبی برای قدرت گرفتن داعش در این منطقه ایجاد کرد. حدود یک سال است که رهبران عشایر استان‌های نینوا و صلاح‌الدین از دولت مرکزی عراق می‌خواهند ارتش را از منطقه دور کنند و امنیت شهرهای دو استان را به دست نیروهای محلی بسپارد. دولت نوری المالکی در تفکیک مطالبات غیرملی از مطالبات بحق و پاسخ درخور به مطالبات بحق مردم این دو استان ناکام بود. تنها در شهر موصل دو لشکر عراق در دو پادگان بزرگ مستقر بودند. حدود سی هزار نیروی پلیس و نیروهای امنیتی در شهر موصل مستقر بودند. یک پایگاه هوایی عراق نیز در فرودگاه این شهر وجود دارد. شعبه‌ی بانک مرکزی عراق در شهر موصل وجود دارد که برپایه‌ی برآورد روزنامه‌ی تایمز لندن، نقدینگی آن بالغ بر 400 میلیون دلار بود. علاوه بر این، شعبه‌های دیگر بانک‌ها هم بود که مسکوکاتی از قبیل شمش طلا و نقره به‌صورت فراوان در آنها ذخیره شده بود، همه‌ی این اموال و طلا‌ها در اختیار داعش قرار گرفته است. بدین ترتیب، می‌توان گفت داعش ثروتمندترین گروه تروریستی در سطح جهانی است. کنسول‌گری ترکیه به‌دلیل وجود جمعیت بالای ترک در موصل، در این منطقه مستقر بود. جمعیت تقریبی موصل طبق آخرین سرشماری حدود 2/5 میلیون تن است. همه‌ی مراکز نظامی و اقتصادی نشان می‌دهد که موصل یک شهر کوچک با جمعیتی محدود و نفوذپذیر نبود.
4. پرسش ساده این است که داعش چگونه توانست به‌راحتی و حتی بدون جنگ دامنه‌دار این شهر را تصرف کند. این پرسش ساده با این انگیزه مطرح می‌شود که ملاحظه کنیم نیروی داعش از چه شیوه‌ای برای تصرف این شهر استفاده کرده است؟ برپایه‌ی برخی از گزارش‌های تایید شده، حدود یک هفته قبل از 20 خرداد، واحدهای کوچکی از داعش به‌طور طبیعی در مناطق گوناگون این شهر و حتی در برخی از هتل‌ها و مسافرخانه‌ها مستقر می‌شدند. واحدهای امنیتی در مورد این پدیده‌ی امنیتی به مرکز گزارش داده بودند، اما دولت مرکزی عراق ظاهرا به این گزارش‌ها اهمیتی نداده است. با این حال، معجزه‌ی نیروهای داعش جای دیگری شکل گرفت. داعش عمدتا به پدیده‌ی شوک روانی کوبنده و گسترده به مثابه ابزاری برای خنثی کردن حریف از توسل به هرگونه اقدام متوسل شد و از این ابزار به‌صورت کاملا موفق بهره گرفت. شما وقتی به خروجی خبری سایت‌های خبری در منطقه از ساعات اولیه‌ی روز سه‌شنبه توجه کنید، به نکات جالبی برخورد می‌کنید. من کاری به خبرگزاری‌های معتبر جهان ندارم که به‌شدت با احتیاط عمل می‌کردند، به همین سایت‌های کشور خودمان یک بار دیگر رجوع کنید و ملاحظه کنید که چه به روز شمال عراق آورده‌اند. 95 درصد خبرها و گزارش‌ها عاری از حقیقت بود. داعش در شهر موصل شایع می‌کند که دو لشکر ارتش عراق در پادگان‌های این شهر محل ماموریت خود را ترک کرده‌اند و واحدهای پلیس این کشور لباس‌های رسمی خود را از تن به در کرده و لباس‌های محلی پوشیده‌اند. سپس واحد کوچکی از داعش چند مرکز پلیس را تصرف می‌کند، واحد دیگری به سراغ رادیو و تلویزیون می‌رود و واحد سوم به مراکز دولتی رجوع کرد. پس از رواج این شایعه بود که لشکر چهارم عراق پادگان خود را ترک می‌کند و به مناطق امن فرار می‌کند. پلیس موصل محل ماموریت خود را ترک می‌کند و منظومه‌ی نظامی و امنیتی این شهر به راحتی فرو می‌پاشد. اما شایعه‌ی بزرگتر و موثرتر این بود که داعش به خانقین حمله کرد، داعش به سامرا حمله کرد، داعش بیجی عراق را تصرف کرد، داعش به صد کیلومتری کربلا رسید و داعش و داعش... در نتیجه ترس و وحشت پیکره‌ی امنیتی و افکار عمومی شهرهای دو استان نینوا و صلاح‌الدین را فرا می‌گیرد. فراتر از این، باید اشاره کرد که برخی از شهرهای مرزی کشورمان در اثر این شایعه‌ی بزرگ، تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و نسبت به امنیت شهرهای خود، بویژه در غرب کشور که صدها کیلومتر با محل وقوع حادثه فاصله داشت، ابراز نگرانی کردند!
درواقع داعش نان مهارت خود را در تولید و اشاعه‌ی انفجاری یک شایعه‌ی دروغین خورد و موفق شد. در حالی که برای تصرف نظامی همین شهر موصل مطابق قواعد نظامی، به چند لشکر زره‌ای و زمینی و پوشش هوایی و پیوستگی جغرافیایی نیروی مهاجم و غیره نیاز است. هیچ کس نپرسید که داعش چگونه این همه نیرو را به دور از نظارت واحدهای امنیتی گردآوری کرده و در نتیجه به اصل شایعه تردید کنند!؟ اصولا در جنگ‌های روانی به پدیده‌ی شایعه «خبر تمنایی» می‌گویند، یعنی نیروی شایعه‌ساز تمنا دارد که خبر مورد علاقه‌ی خود را تحقق بخشد، اما حریف مقابل باید از متوسط شعور تجزیه و تحلیل شیوه‌های حریف در به‌کارگیری ابزار جنگ روانی برخوردار باشد تا در دام او بدون تحمیل هزینه نیافتد. نکته‌ی جالب اینکه همین شیوه‌ی داعش در شمال عراق اکنون در محافل خبری و روان‌شناسی تبلیغ به‌عنوان یک سوژه‌ی جذاب قابل مطالعه مورد توجه قرار گرفته است.
6. چگونگی واکنش دولت مرکزی عراق: دولت مرکزی عراق به رهبری نوری المالکی در آغاز مانند دیگر مدیران و رهبران این کشور برای یک مدت قابل توجه یعنی تا بعدازظهر روز سه‌شنبه 20 خردادماه در معرض شوک قرار گرفت، زیرا در آغاز به‌صورت کاملا ناباورانه به خبر سقوط موصل نگاه می‌کرد، اما پس از دستیابی به تعادل روانی، وی طی مصاحبه‌ای رویداد سقوط موصل را توطئه‌ی داخلی و منطقه‌ای توصیف کرد و خواهان تشکیل واحدهای داوطلب شبه نظامی شد و از پارلمان این کشور خواست قانون اعلام حالت فوق‌العاده را به تصویب برساند. به استثنای دولت قانونی، مرجعیت شیعه، مجلس اعلای شیعیان عراق، تقریبا همه احزاب سیاسی چه در بغداد و چه در شمال این کشور، یعنی اقلیم کردستان عراق، سکوت کردند. نخبگان سیاسی عراق به‌دلیل اختلافات جدی‌شان با نوری المالکی سابقه‌ی خوبی از خود در برخورد با یک مقوله‌ی ملی به حجم سقوط موصل از خود نشان ندادند. واکنش کشورهای منطقه نظیر کشورمان، کشورهای غربی نظیر ایالات متحده آمریکا به‌موقع و گسترده بود. پارلمان عراق روز پنجشنبه یعنی روز پیش از پایان دوره‌ی قانون‌گذاری‌اش، از برگزاری یک نشست اضطراری برای بررسی و تصویب قانون اعلام وضعیت فوق‌العاده به‌دلیل عدم حضور برخی فراکسیون‌ها از جمله فراکسیون پارلمانی اقلیم کردستان عراق ناکام ماند و نوری المالکی ناگزیر است از اختیارات دیگر خود به‌عنوان فرمانده کل قوا استفاده کند و به دادگاه عالی قانون اساسی برای تصویب قانون اعلام وضعیت فوق‌العاده متوسل شود.
از سوی دیگر، شهرکرکوک عملا به‌دست نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان عراق افتاده و این احتمال وجود دارد که اقلیم کردستان عراق حضورش را در این منطقه‌ی مورد اختلاف با دولت مرکزی ادامه دهد. این موضوع پاره‌ای از رهبران سیاسی عراق را در مورد نقش دولت اقلیم کردستان عراق در جریان سقوط موصل به تردید انداخته است. این مساله تا روشن شدن سرنوشت موصل به‌عنوان یک فرضیه باقی مانده است و درباره آن قضاوت قطعی نمی‌توان کرد.
7. سرنوشت داعش: پرسش نهایی این است که داعش با کدام محاسبه دست به چنین اقدامی زده است؟ زیرا یک نیروی شبه‌نظامی بدون پوشش هوایی، بدون برخورداری از پیوستگی جغرافیایی با یک عمق قابل اطمینان، بدون برخورداری از پایگاه فراگیر بومی و بدون برخورداری از راه‌های مواصلاتی به منظور تامین نیرو و امکانات چگونه به تصرف شهری به حجم موصل نگاه کرده است؟ پاسخ اولیه این است که موصل از امکانات وسیع نظامی، مالی و تجهیزات اداری و ارتباطاتی برخوردار است. اگر در برابر داعش نیروی ضعیف دولتی وجود داشته باشد و نسبت به موصل سیاست این دست و آن دست را در پیش گیرد، داعش برای سال‌ها می‌تواند در این شهر مقاومت کند و با انجام پاره‌ای عملیات زمینی راه ارتباطی خود را با شرق سوریه تامین کند و سپس به‌عنوان یک واقعیت روی زمین راه گفت‌وگو را در پیش بگیرد؛ از یک سو با اقلیم کردستان عراق بر سر قلمروهای مورد اختلاف و از سوی دیگر با دولت مرکزی عراق برای پذیرفته شدن به‌عنوان یک واقعیت بومی. وقوع هیچ‌یک از این فرضیه‌ها در میان‌مدت محتمل نیست. نیروی هوایی عراق سه روز است که تمامی انبار ذخیره‌ی سلاح‌های موصل را بمباران می‌کند، راه‌های مواصلاتی را قطع کرده و خود را برای اجرای عملیات گسترده‌ی نظامی به‌منظور بازپس‌گیری موصل آماده می‌کنند. شرایط منطقه‌ای در هیچ‌جا برای داعش مناسب نیست. ایران این وضعیت را تحمل نمی‌کند، ترکیه گفته است به اقدام نظامی متوسل می‌شود، آمریکا از زبان باراک اوباما شامگاه پنجشنبه اعلام کرده است واشنگتن دو سناریوی اقدام محدود و گسترده‌ی نظامی را در دستور کار خود قرار داده است. در این میان فقط سوریه است که از همه‌ی کشورها وضعیت بهتری پیدا کرده است، زیرا دولت دمشق با این اقدام داعش و ماجرای موصل، به کلیه‌ی اقدامات خود در سوریه طی سه سال اخیر مشروعیت بخشیده است.
