یک خبر از خرمشهر

برگزاری جشنواره تئاتر فتح خرمشهر در هاله ای از ابهام/ امکان انتقال دبیرخانه به خرمشهر وجود ندارد

اهواز – خبرگزاری مهر: برگزاری جشنواره تئاتر فتح خرمشهر که به منظور پاسداشت روز تاریخی و حماسه ساز سوم خرداد هر ساله در این شهر برگزار می شود امسال به دلایلی تاکنون برگزار نشده است.

به گزارش خبرنگار مهر، چه چیزسبب شده که متولیان امر فرهنگ و هنر کشور شعار امسال در حمایت از فرهنگ را نادیده گرفته و با عدم همکاری خود با برگزاری هفدهمین جشنواره بین المللی تئاتر فتح خرمشهر سعی در خاموش کردن چراغ این جشنواره داشته باشند؟

هنرمندان تئاتر نظر بر این دارند که با توجه به برگزار شدن همایشها، جشنواره ها و اجلاس های متنوع در کشور، چرا برگزاری برخی از جشنواره های فرهنگی و هنری همیشه با چالش ها و موانع متعددی روبرو می شوند به خصوص زمانی که متولی برگزاری جشنواره ای یک شهرستان باشد؟

عدم حمایت دولت عامل دلسردی هنرمندان

یکی از هنرمندان تئاتر کشور که با کار صحنه ای «باز می گردم به خانه ام» جزو راه یافتگان به جشنواره مقاومت خرمشهر است در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: جشنواره فتح خرمشهر با 17 دوره برگزاری یک جشنواره مهم و جا افتاده در کشور است ولی اینگونه اتفاقات باعث می شود که هنرمندان در سالهای آینده دیگر رغبتی برای شرکت در این جشنواره نداشته باشند.

مرتضی اسدی مرام با اشاره به اینکه حتی در اروپا هم جشنواره ها از حمایت دولتی برخوردارند، در خصوص برگزاری با تاخیر این جشنواره عنوان می کند: مشکلات مالی در کل کشور وجود دارد و بحث بودجه تئاتر در این میان بسیار قابل توجه است که با مراجعه به آمار بودجه های مصوب در مجلس در می یابیم که تئاتر در کشور ما مورد بی مهری قرار گرفته به طوری که بودجه در نظر گرفته شده امسال بسیار ناچیز است.

وی ادامه می دهد: بودجه یک سال تئاتر کشور به اندازه پول ساخت یک فیلم هم نیست چه برسد به اینکه بخواهد یک کشور را در حوزه تئاتر پوشش دهد آن هم با توجه به اینکه بخش اعظم این بودجه در تهران هزینه می شود و عملا به شهرستان ها چیزی نمی رسد بنابراین چگونه می توان انتظار تئاتری پویا را در کل کشور داشت.

این کارگردان تئاتر استان کرمانشاه تصریح می کند: جشنواره فتح خرمشهر از ارزشهای جمهوری اسلامی دفاع می کند که اگر چنین جشنواره های ارزشی حماایت مالی نشوند ناخودآگاه مسیر تئاتر کشور و گروه های تولید کننده به سمت هایی خواهد رفت که میل نظام به آن سو نیست در حالی که حمایت از گروه های تئاتری آنها را به مسیری که هدفگذاری نظام و جمهوری اسلامی است هدایت خواهد کرد.

اسدی مرام اظهار می کند: متاسفانه جشنواره هایی که دبیرخانه هایشان در شهرستان ها است مانند فتح خرمشهر حمایت نمی شوند تا دبیرخانه آنها شکست بخورد و بگویند شهرستان ها نتوانستند از عهده برگزاری جشنواره برآیند.

وی یکی از دلایل عمده عدم حمایت از جشنواره فتح خرمشهر را نبودن دبیرخانه جشنواره در تهران می داند و می گوید: اگر دبیرخانه این جشنواره مستقلا در تهران و زیر نظر مرکز هنرهای نمایشی بود هیچ اتفاقی برای جشنواره نمی افتاد، بودجه اش به موقع تامین و جشنواره هم به موقع برگزار می شد.

هنرمندان حامیان اصلی جشنواره

کارگردان تئاتر کرمانشاه عنوان می کند: هنرمندان تئاتر اینقدر به این جشنواره علاقه دارند که پیگیر هستند تا به هر شکلی شده این جشنواره را سرپا نگه دارند. گروه های نمایشی تمایل دارند حتی اگر با مشکلات مالی روبرو هستند حتما در این جشنواره شرکت کنند و این هنرمندان هستند که از جشنواره حمایت می کنند.

اسدی مرام خارج شدن دبیرخانه از تهران را ارزشمند عنوان کرد و می گوید: چون این جشنواره حق بچه های خوزستان و خرمشهر است؛ بهتر این بود که دبیرخانه جشنواره هم در دست خود بچه های استان باشد.

وی با بیان اینکه کرمانشاه هم مانند خوزستان از استان هایی است که جنگ را از نزدیک تجربه کرده است، تصریح می کند: اگر ما جنگ و اتفاقاتی که در آن افتاده را بازگو نکنیم چه کسی باید بگوید. اگر این جشنواره ها و این اجراها نباشد چه کسی قرار است اتفاقات دفاع مقدس را ثبت کند و انعکاس دهد؟ متاسفانه متولیان امر با عدم حمایت از جشنواره ها عملا دارند تولید نمایش های دفاع مقدس را از بین می برند.

کارگردان کرمانشاهی راه یافته به جشنواره مقاومت خرمشهر با بیان اینکه مسئولان تئاتر شهرستان خرمشهر باید با تمام وجود از این جشنواره حمایت کنند، می گوید: مرکز هنرهای نمایشی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، استانداری خوزستان، مسئولان و هنرمندان خرمشهری  باید دست به دست هم داده تا این جشنواره بتواند راه خوبی را که تا به امروز طی کرده همچنان ادامه دهد زیرا این جشنواره در طی این سال ها خود جریان ساز و عاملی برای تولید تئاتر دفاع مقدس بوده که انتظار می رود مسئولان چنین جشنواره ای را گسترش دهند نه اینکه آن را حذف یا ضعیف کنند تا قدرتش را از دست دهد.

مرکز هنرهای نمایشی پاسخگو باشد

وی ادامه می دهد: جشنواره فتح خرمشهر یکی از جشنواره های مصوب مرکز هنرهای نمایشی کشور است و هنرمندان با اعتماد به نام مرکز هنرهای نمایشی اقدام به آماده سازی کار برای شرکت در این جشنواره می کنند که  وجود شرایط بد مالی و عوض نشدن مدیرکل ارشاد اسلامی خوزستان و شرایطی از این قبیل دست به دست هم داده تا جذب اسپانسر و کمک های مالی اتفاق نیفتد و برگزاری جشنواره را با مشکل روبرو کند.

این کارگردان تئاتر بیان می کند: گفته شده که بچه های هنرمند باید بدون چشمداشت و با همت عالی در جشنواره شرکت کنند که این امر برای بسیاری از گروه ها پذیرفتنی است چون نگاهشان این است که این جشنواره متعلق خانواده تئاتر است و به همین دلیل از این بابت کوتاهی نخواهند کرد. مسئولان استان و به خصوص استانداری هم باید پای کار بیایند و نگذارند جشنواره ای به این معتبری از بین برود، مرکز هنرهای نمایشی نیز باید در این خصوص پاسخگو باشد.

یکی از بازیگران تئاتر خرمشهر هم با اشاره به مظلومیت خرمشهر در همه عرصه ها به خبرنگار مهر می گوید: عدم برگزاری جشنواره ای مانند فتح خرمشهر و با عنوان ملی و بین المللی در زمان خودش با توجه به اینکه هزینه اش از لحاظ کشوری مشخص شده را می توان یکی از معضلاتی دانست که فکر کنم فقط گریبانگیر جشنواره محروم و مظلومی مثل جشنواره خرمشهر است.

مسعود بغلانی می افزاید: حال این سئوال پیش می آید که اگر این جشنواره قرار بود در اصفهان، شیراز یا تهران برگزار شود آیا باز هم این موانع جلوی راهش وجود داشت؟

عدم دریافت جوابی قانع کننده در خصوص برگزاری یا عدم جشنواره

رئیس انجمن هنرهای نمایشی خرمشهر در گفتگو با خبرنگار مهر در این راستا با اعلام آمادگی این شهرستان از لحاظ امور تبلیغات، اسکان و پذیرایی برای برگزاری جشنواره تصریح می کند: متاسفانه تاکنون هیچکس در رابطه با برگزاری یا عدم برگزاری جشنواره جواب قانع کننده ای به ما نداده است اما شهرستان خرمشهر از مدتها قبل آمادگی کامل برای برگزاری را دارد به گونه ای که اگر همین امروز هم اعلام کنند جشنواره فرداست ما آماده هستیم. اما باز هم همه چیز به اعلام استان بستگی دارد حال چرا اعلام نمی کنند، مشخص نیست.

حسین ذوالفقاری می افزاید: این جشنواره هر ساله با مشکل بودجه روبروست اما انتظار می رود جشنواره ای که تنها جشنواره دفاع مقدس وزارت فرهنگ و ارشاد است نباید تحت تاثیر مشکلات بودجه ای برگزاری اش با مشکل روبرو شود.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا اعلام مشکل بودجه در عدم برگزاری این جشنواره در زمانی که همه منتظر شروع جشنواره بودند، عجیب نیست، اظهار می کند: این مشکلی است که سال به سال بدتر می شود و امسال به اوج خودش رسید. جشنواره باید یک دبیرخانه مستقل داشته باشد که با فعالیت در طول سال بتواند برای برگزاری بهینه آن در زمان مقرر برنامه ریزی کند.

رئیس انجمن هنرهای نمایشی خرمشهر تصریح می کند: صحیح این است که پس از هر اختتامیه ستاد برگزاری جشنواره سال بعد از همان فردای اختتامیه کار خود را برای برنامه ریزی جشنواره آینده شروع کند، اسپانسر گیر بیاورد  و رایزنی های لازم را انجام دهد، نه اینکه اول مراحل اعلام فراخوان، بازخوانی و بازبینی انجام شود بعد به دنبال پیگیری مسایل مادی آن باشد که این امری اشتباه است.

رئیس انجمن هنرهای نمایشی خرمشهر یکی دیگر از مشکلات را اعلام بد موقع تغییر مدیرکل ارشاد خوزستان عنوان می کند و می افزاید: مسئولین می توانستند با یک کار عاقلانه علاوه بر شش هفت ماه گذشته یک ماه دیگر هم صبر می کردند تا این جشنواره به خوبی برگزار شود سپس در فرصتی مناسب اقدام به تغییر مدیریت ارشاد کل می کردند.

تئاتر فتح خرمشهر قربانی سیاست های غلط

یک نویسنده و کارگردان تئاتر خوزستان نیز در این خصوص می گوید: فقر نظریات کارشناسی تئاتر در تصمیم گیری های مدیران فرهنگی کاملا مشهود است به گونه ای که لطمه های جبران ناپذیری را بر پیکره تئاتر استان به واسطه برگزاری برخی جشنواره های ریز و درشت و رکود فعالیت های نمایشی به ویژه آموزش حرفه ای وارد کرده است. به طور مثال جشنواره تئاتر فتح خرمشهر به عنوان یک رویداد ارزشی که جایگاه خاصی در میان اهالی تئاتر کشور داشت قربانی سیاست های غلطی شده است که ناکارآمدی و اعمال سلیقه های شخصی مسبب آن است.

مصطفی بوعذارمی افزاید: جشنواره تئاتر فتح خرمشهر که دیر زمانی با حضور گروه های برتر نمایشی کشور و استان در خرمشهر برگزار می شد، متاسفانه دچار برخی سیاست های غلط شده است در صورتی که در سال های نه چندان دور وضعیت تئاتر خرمشهر با برگزاری چندین دوره موفق نشان داده است که وقتی کار به دست اهلش سپرده می شود بسیار تاثیرگذار و ماندگارتر خواهد بود.

وی اظهار می کند: سال هاست که هنرمندان خرمشهری خواستار اجرای عدالت در انتقال دبیرخانه دائمی جشنواره تئاتر فتح به خرمشهر هستند که همواره با برخی رویدادها در این خصوص روبرو شده اند. رشد کاذب این رویداد به واسطه وعده های مسئولان باعث شد که در سال های اخیر ضعیف ترین دوره های خود را پشت سربگذارد که این امر با اجرای نمایشهای ضعیف در این دوره ها نمود پیدا کرده است.

مدیر گروه تئاتر آیین مردم اهواز ادامه می دهد: دردوره های یازدهم و دوازدهم جشنواره از رشد چشمگیری برخوردار بود به شکلی که با نگاهی به جدول آثار و هنرمندان شرکت کننده به راحتی در خواهیم یافت در آن سال ها هنرمندان حرفه ای تئاتر کشور از آن استقبال کرده بودند اما عملکرد ضعیف دبیرخانه در چند سال اخیر باعث شد که اغلب گروه های حرفه ای ریزش پیدا کرده و هنرمندان برتر تئاتر کشور و گروه های نمایشی فعال اغلب فقط یکبار در این جشنواره حضور پیدا کرده اند.

جشنواره قطعا برگزار خواهد شد

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان اما در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص برگزاری جشنواره فتح خرمشهر تصریح می کند: علت تاخیر در برگزاری این جشنواره عدم وصول مطالبات وزارتخانه است که انتظار می رود به زودی محقق شود و  به محض دریافت مطالبات جشنواره را تا پایان خردادماه برگزار خواهیم کرد و زمان پیشنهادی ما 25 تا 30 همین ماه است که در صورت قطعیت به گروه ها ابلاغ خواهد شد.

حجت الاسلام سید لطف الله سپهر می افزاید: این جشنواره جزو جشنواره های شناسنامه دار وزارت ارشاد است و برگزاری آن نیازمند یک عزم ملی است و ارگان هایی مانند وزارت ارشاد، استانداری خوزستان و صنایع باید در راستای اجرای آن مشارکت کنند.

وی با بیان اینکه سهم استانی ما موجود است، اظهار می کند: تمام مدیران شهرستانی، استانی و وزارتی باید دست به دست هم بدهند تا بتوان این جشنواره را آن طور که شایسته است، برگزار کنند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با بیان اینکه جشنواره امسال هم به صورت بین المللی برگزار خواهد شد و در این راستا دو کار از خارج از کشور داریم، عنوان می کند: پذیرش کار از کشورهای دیگر و دعوت از گروه های مطرح در سطح بین المللی مستلزم صرف هزینه های هنگفت است که با توجه به شرایط فعلی و میزان بودجه در نظر گرفته شده برای این جشنواره ما در برگزاری در سطح ملی آن هم مانده ایم و در این خصوص با مشکل مواجه هستیم.

حجت الاسلام سپهر در خصوص امکان انتقال دبیرخانه به خرمشهر تصریح می کند: در حال حاضر مجریان و برنامه ریزی جشنواره به کل در دست بچه های خرمشهر است اما به دلیل اینکه وقتی یک جشنواره ملی یا بین المللی می شود دبیرخانه آن باید در مرکز استان باشد تا وزارتخانه به راحتی بتواند بر آن نظارت و کنترل بیشتری داشته باشد، به همین دلیل امکان انتقال و بازگشت دبیرخانه به خرمشهر وجود ندارد.

معترضان به رای داوران احترام بگذارند

وی با بیان این مثال که هیچگاه دو تیم راضی از زمین خارج نمی شوند و بازنده همیشه معترض است، در پاسخ به اعتراض برخی از گروه ها به نحوه داوری و نتایج اعلام شده، توضیح می دهد: اگر مشکل و نگرانی هایی در بحث داوری مرحله بازبینی این جشنواره وجود دارد گروه های معترض باید بدانند در این خصوص ما مسئول این کار نیستیم و نظر داوران برای من به عنوان دبیر جشنواره محترم است.

مدیرکل فرهنگ وا رشاد اسلامی خوزستان در خصوص  اضافه شدن دو کار به جمع کارهای راه یافته به جشنواره پس از اعلام نتایج اولیه اظهار می کند: دو کار افزوده شده، منتخبان دیگر جشنواره های درون استانی مانند جشنواره تئاتر خیابانی باغملک هستند که بدون داوری به این جشنواره راه یافته اند.

حجت الاسلام سپهر، ارتقا سطح کیفی جشنواره و حمایت و تشویق گروه های استانی را هدف این کار عنوان می کند و می افزاید: وقتی خروجی جشنواره های استان بدون ارزیابی فرصت حضور در دیگر جشنواره ها را پیدا می کنند این امر باعث بالا رفتن کیفیت اجراها و ایجاد انگیزه برای تولید یک اثر محتوایی غنی می شود.

وی کمبود بودجه را دلیل عدم چاپ خروجی های جشنواره سال گذشته با توجه به قول داده شده، عنوان و تصریح می کند: قول می دهم در صورت ماندن در استان و تخصیص بودجه لازم با توجه به بحث اقتصاد فرهنگی در دولت تدبیر و امید، تمام متون برگزیده سه جشنواره استان را در این چند سال به شکل یک کتاب آبرومند در اختیار اصحاب تئاتر قرار دهیم که در نبود من هم دیگر مسئولان این امر را پیگیری خواهند کرد.

تنها جشنواره جامع کشور

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با بیان اینکه جشنواره ای به گستردگی جشنواره فتح خرمشهر وجود ندارد که در هر سه بخش صحنه ای، خیابانی و نمایشنامه نویسی برگزار شود، می گوید: این جشنواره یک پکیج کاملی از تئاتر در همه بخش های آن است و تنها جشنواره جامعی در ایران است که در هر سه بخش ذکر شده برگزار می شود.

حجت الاسلام سپهر تصریح می کند: این جشنواره کاری مشترک از مرکز هنرهای نمایشی، اداره کل فرهنگ و ارشاد و استانداری خوزستان است که منطقه آزاد اروند، فرمانداری و شهرداری های خرمشهر و آبادان، اداره بنادر و کشتیرانی به عنوان حامیان و اسپانسرها در برگزاری این جشنواره همکاری می کنند.

----------------------------------------------

گزارش: ثائره حیاتی