تحولات منطقه خاورمیانه طی ماه های اخیر به گونه ای رقم خورده که بار دیگر بحث رقابت دو محور مهم قدرت منطقه ای، یعنی ایران و عربستان، به مهمترین موضوع در میان مباحث مربوط به منطقه تبدیل شده است. در این میان، برخی تحلیل ها حاکی از آن است که هرچند برتری فعلی ایران، عربستان را به سوی بهبود روابط کشانده، اما به دلایلی، این رقابت به قوت خود باقی خواهد ماند.
به گزارش «تابناک»، روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در مطلبی با اشاره به تلاش اخیر مقامات سعودی برای بهبود روابط با ایران، این امر را ناشی از موقعیت برتر ایران در حال حاضر در منطقه دانسته و در عین حال، از ادامه رقابت میان دو کشور سخن گفته است.
در این مطلب به طور خلاصه آمده است:
سال هاست که رقابت پر تب و تاب میان عربستان سعودی و ایران بر سر تفوق منطقه ای، تقریباً بر تمامی منازعات در منطقه خاورمیانه سایه انداخته است. به همین دلیل، برای بسیاری در غرب تعجب برانگیز است که در شرایطی که منطقه همچنان در تنش به سر می برد، این دو کشور در پی راه هایی برای کاستن از رقابت خود هستند.
با این حال، در شرایطی که ریاض و تهران، هر دو از تنش زدایی سخن می گویند، به باور کارشناسان، حقیقت آن است که چرخش این دو رقیب، با هدف منطبق کردن خود با پویش های در حال تغییر منطقه ای صورت می گیرد. در حال حاضر، ایران با حفظ موفقیت آمیز متحد خود، یعنی بشار اسد در قدرت و همچنین گشودن کانال مذاکرات با آمریکا، دست بالا را در منطقه پیدا کرده است.
یکی از مشاوران حکومت سعودی که نخواسته نامش فاش شود، ضمن تأیید این موضوع می گوید: «در حال حاضر، ایران در موضع قوی تری نسبت به عربستان قرار دارد. آن ها کارت های بیشتری در اختیار دارند».
این موضع فعلی ایران، پیامدهای خود را در حوزه های کلیدی مورد منازعه با عربستان و همچنین آمریکا، نشان داده است. این امر سب تحکیم موضع ایران در عراق، تقویت متحدان این کشور که مخالف رژیم اسرائیل هستند و همچنین نیروهای مخالف نفوذ آمریکا در منطقه شده است.
این تغییر موازنه قوا در منطقه، همچنین سبب شده ایران بتواند پیوندهای اقتصادی قوی تری را با دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس برقرار کند. کشورهایی که عربستان به شدت مایل است آن ها را در کمپ خود حفظ نماید.
همین امر سبب شده سعودی به تأمل درباره این موضوع بپردازند که چگونه اوضاع به ضررشان تغییر کرده است. سعودی ها از اینکه متحدانشان در دولت اوباما در حال عقب کشیدن خود از منطقه خاورمیانه هستند و در عین حال، شورشیان سوری نیز در مقابل دولت این کشور ناکام مانده اند، احساس ناخرسندی می کند.
البته در پی تغییر دولت در مصر و کمک های فراوان سعودی ها به دولت جدید قاهره، جای پای عربستان در این کشور تحکیم شد؛ اما در حال حاضر، نفوذ منطقه ای مصر اندک است، زیرا اولویتش تأمین ثبات و سامان بخشیدن به اوضاع داخلی است. در این شرایط و در حالی که نفوذ ایران در عراق، سوریه، لبنان، بحرین و یمن ادامه دارد، سعودی ها از وزیر خارجه ایران دعوت کردند تا به کشورشان سفر کند.
با این حال، تحلیلگران و همچنین سیاستمداران منطقه بر این باورند که علاقه به گفت و گو، لزوماً به معنای تمایل به بستن پرونده اختلافات میان دو طرف نیست. دلیل آن نیز در ماهیت رقابت ها و اختلاف های دو کشور نهفته است.
کریم سجادپور، دستیار ارشد پژوهشی در موسسه «کارنگی» در این زمینه می گوید: «وقتی شما به ماهیت منازعاتی که آن ها در آن درگیر هستند می نگرید، می فهمید که دلیل این منازعات، نبود گفت و گو میان دو طرف نیست. دلیل اصلی، اختلافات جدی ژئوپلیتیک، قومی، فرقه ای و ایدئولوژیکی است که میان دو طرف وجود دارد».
از سوی دیگر، در برخی از جنبه های کلیدی، مشابهت های موجود میان ایران و عربستان سعودی، سبب تشدید اختلافات آن ها شده است. هر دوی این کشورها، قدرت های منطقه ای برخوردار از ثروت نفت هستند و از سوی دیگر، به سبب ماهیت اسلامی حکومت هایشان، بر جهان اسلام تأثیرگذار می باشند. در این چارچوب، پادشاهی سنی مذهب سعودی که متحد آمریکاست، خود را در مقابل ایران شیعه قرار داده که می خواهد منطقه را از شر نفوذ غرب خلاص کند.
به هر حال، در شرایط کنونی در حالی موضوع دعوت عربستان از وزیر خارجه ایران مطرح شده که دیپلمات های دو طرف، بر سر محتوا و دستور کار دیدار احتمالی با یکدیگر توافق ندارند. مصطفی علانی از تحلیلگران سعودی نزدیک به دولت این کشور، می گوید سعودی ها اصرار دارند که ایران خود را به دادن امتیازاتی به آن ها متعهد نماید. امری که مورد پذیرش ایران نیست.
وی می گوید: «دستور کار سعودی ها روشن است: طرح خود را روی میز بگذارید و به ما بگویید که می خواهید کدام بخش های آن را تغییر دهید. اما اگر ایران بدون هیچ گونه پیشنهادی بیاید، چیزی در کار نخواهد بود». اما از سوی دیگر، سعودی ها نگرانند که در یک «بازی با حاصل جمع صفر»، امتیازات بیشتری را از کف بدهند.
مقامات سعودی می گویند که احساس می کنند عراق را تا حد زیادی «باخته اند». همین امر سبب شده آن ها تمام تلاش خود را به کار ببندند تا حمایتشان از شورشیان سوری را افزایش دهند. اما امید اصلی سعودی ها این است که ایران در روند حمایت خود از بشار اسد تجدیدنظر کرده و همین امر، اسد را به سمت نوعی توافق سوق دهد. امری که تحلیلگران معتقدند با توجه به پیروزی های نیروهای اسد، غیرمحتمل است.به هر حال، مجموعه این عوامل سبب شده که از یک سو، مقامات سعودی تلاش کنند تا حداقلی از تنش زدایی را در روابط با ایران به دست بیاورند و از سوی دیگر، ماهیت رقابت آمیز روابط دو کشور همچنان به قوت خود باقی بماند.
در شرایطی که این روزها، تب و تاب برگزاری جام جهانی فوتبال سراسر دنیا را در بر گرفته و در حالی که انتظار معقول، برگزاری این مسابقات به دور از هیاهو و درگیری های سیاسی بین المللی است، یک گروه صهیونیستی تلاش دارد با اعمال فشار بر فیفا، زمینه انجام شیطنت هایی را علیه ایران در این مسابقات فراهم آورد.
کد خبر: ۴۰۵۶۶۵
تاریخ انتشار:۱۶ خرداد ۱۳۹۳ - ۰۰:۳۶-
06 June 2014 در شرایطی که این روزها، تب و تاب برگزاری جام جهانی فوتبال سراسر دنیا را در بر گرفته و در حالی که انتظار معقول، برگزاری این مسابقات به دور از هیاهو و درگیری های سیاسی بین المللی است، یک گروه صهیونیستی تلاش دارد با اعمال فشار بر فیفا، زمینه انجام شیطنت هایی را علیه ایران در این مسابقات فراهم آورد.
به گزارش «تابناک»، یک گروه صهیونیستی به نام «کنگره یهودیان جهان»، با فرستادن نامه ای به فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) درخواست کرده تا پیش از برگزاری مسابقه تیم های ملی ایران و آرژانتین در چهارچوب رقابت های جام جهانی فوتبال، مراسم یادبودی برای کشته شدگان واقعه «آمیا» برگزار شود.به نوشته «هاآرتص»، در این نامه از سپ بلاتر، رئیس فیفا درخواست شده تا پیش از آغاز این مسابقه، به یاد 85 تنی که در واقعه بمب گذاری در مرکز یهودیان بوینس آیرس در سال 1994 کشته شدند، یک دقیقه سکوت اعلام شود.
پس از وقوع این بمب گذاری و در همان سال، دولت آرژانتین در فشار سیاسی شدید آمریکا و رژیم اسرائیل، ایران را به ترتیب دادن حمله به آمیا متهم کرد؛ اما جمهوری اسلامی این اتهام را قاطعانه رد و همواره هر گونه دخالت در این حمله تروریستی را تکذیب کرده است.
جک ترپینز، رئیس «کنگره یهودیان آمریکای لاتین» (شاخه ای کنگره یهودیان جهان در منطقه آمریکای لاتین) نیز خبر فرستادن چنین نامه ای را تأیید کرده است. وی مدعی شده انجام چنین کاری از سوی فیفا، می تواند به ترویج صلح، گفت و گو و احترام در میان ملت ها کمک کند!
در همین راستا، در شبکه اجتماعی «فیسبوک» نیز کمپینی راه اندازی شده که گفته می شود، اداره آن را «جوانان برزیلی» بر عهده دارند و درخواست اعلام یک دقیقه سکوت پیش از بازی ایران و آرژانتین را مطرح کرده اند.
اما با وجود همه ادعاهای صلح طلبانه، فابیو کورنبلا، عضو سابق هیأت مدیره «آمیا» سخنانی گفته که هدف واقعی این گروه ها از درخواست مذکور را آشکار می کند. وی گفته: «من از آرژانتین به برزیل می روم تا تنها همین یک مسابقه، یعنی مسابقه علیه ایران را ببینم. بی گمان من هم طرفدار یک دقیقه سکوت هستم؛ افزون بر این، من می خواهم یک پرچم اسرائیل را با خودم به این مسابقه ببرم تا پیام قوی تری را در حمایت از یهودیان مطرح کنم؛ البته به دلایل امنیتی مطمئن نیستم این کار را بکنم».
گفتنی است، در بهمنماه سال 1391 علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه وقت ایران و «هکتور تیمرمن»، همتای آرژانتینی تفاهم نامهای را بین دو کشور جهت روشن کردن و رسیدگی به حادثه انفجار سال 1994 در ساختمان آمیا در بوینس آیرس امضا کردند.
بنا بر تفاهم نامه امضا شده بین ایران و آرژانتین دو کشور توافق کردند با تشکیل یک کمیته مشترک درباره حادثه انفجار ساختمان یهودیان در بوینوس آیرس (آمیا) تحقیق کنند؛ کاری که از سوی طرف ایرانی با هدف نشان دادن حسن نیت و اثبات عدم مداخله در واقعه مذکور صورت گرفته بود.
امضای این تفاهمنامه، واکنش سخت رژیم اسرائیل را به دنبال داشت و تنها یک روز بعد ییگال پالمور، سخنگوی وقت وزارت خارجه رژیم اسرائیل گفت: «این خبر ما را حیرت زده کرده است و از دولت آرژانتین خواهیم خواست که توضیح کاملی در مورد آنچه مورد توافق قرار گرفت در اختیار ما بگذارد، زیرا این موضوع مستقیم روی امور اسرائیل اثر میگذارد».
در پایان در پی شکایت لابی صهیونیستی از دولت آرژانتین به خاطر امضای یادداشت تفاهم بین دولت آرژانتین و جمهوری اسلامی ایران برای تشکیل کمیسیون حقیقت یاب و حل موضوع آمیا، این یادداشت تفاهم از سوی دادگاه آرژانتین لغو و مغایر با قانون اساسی این کشور اعلام شد.
کیوسک بینالمللی «تابناک»
افزایش بی سر و صدای میزان تجارت شرکتهای آمریکایی با ایران و کاهش تجارت اروپاییها، پرداختن به موضوع جاده ابریشم جدید در یک کنفرانس بینالمللی در چین، تأکید بر ضرورت ساخت خط راهآهن ایران ـ ترکمنستان ـ قزاقستان و وضعیت بحرانی آب سدها در ایران، از جمله مهمترین مطالب امروز مطبوعات جهان درباره ایران است.
کد خبر: ۴۰۵۸۸۱
تاریخ انتشار:۱۷ خرداد ۱۳۹۳ - ۰۹:۰۰-
07 June 2014 افزایش بی سر و صدای میزان تجارت شرکتهای آمریکایی با ایران و کاهش تجارت اروپاییها، پرداختن به موضوع جاده ابریشم جدید در یک کنفرانس بینالمللی در چین، تأکید بر ضرورت ساخت خط راهآهن ایران ـ ترکمنستان ـ قزاقستان و وضعیت بحرانی آب سدها در ایران، از جمله مهمترین مطالب امروز مطبوعات جهان درباره ایران است.
به گزارش «تابناک»، در پی گلایه برخی کشورهای اروپایی از آمریکا به دلیل افزایش مبادلات تجاری با ایران، سایت شبکه خبری «بلومبرگ» گزارشی را منتشر کرده و در آن، از افزایش بی سر و صدای مبادلات شرکتهای آمریکایی با ایران سخن گفته است.
این سایت اشاره می کند، از سال 2011 تاکنون، میزان تجارت آمریکا با ایران از 234 میلیون دلار به 315 میلیون دلار افزایش پیدا کرده، در حالی که طی همین مدت، تجارت کشورهای اروپایی با ایران از 28 میلیارد دلار به 6 میلیارد دلار کاهش یافته است.
به نوشته این سایت، یکی از گلایههای کشورهای اروپایی این است که شرکتهای آمریکایی میتوانند برخی معافیتهای تحریمی را دریافت کنند که اروپاییها قادر به دریافت آن نیستند.
در همین حال، در سمت دیگری از جهان، روابط اقتصادی ایران با چین در محور بحث یک سمینار بینالمللی قرار گرفته است. به نوشته «پیپل دیلی» چین، کارشناسان و نمایندگانی از چین و ایران، در جریان یک سمینار در شهر پکن، درباره راههای ایجاد یک جاده ابریشم جدید ـ که شامل یک کمربند اقتصادی بینالمللی و همچنین ارتقای تبادلات فرهنگی باشد ـ به بحث و گفتوگو پرداخته اند.
این روزنامه اشاره میکند، شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در جریان سفر سال گذشته خود به قزاقستان، ایده ایجاد جاده ابریشم جدید را مطرح کرده که با استقبال بسیاری از کشورهای آسیایی روبهرو شده است.
در مطلبی دیگر درباره همکاریهای اقتصادی و زیرساختی منطقهای، سایت خبری «آکی پرس»قرقیزستان از جدیتر شدن بحث راهاندازی خط راهآهن قزاقستان ـ ترکمنستان ـ ایران خبر داده است.
به نوشته این سایت، نورسلطان نظربایف، رئیسجمهور قزاقستان و قربانقلی بردی محمداف، همتای ترکمن وی، در بدروم ترکیه با یکدیگر دیدار کرده و درباره ساخت خط آهن مذکور به گفتوگو پرداخته اند؛ این دیدار در حاشیه اجلاس سران شورای همکاری کشورهای ترک زبان برگزار شده است. این دو رئیس جمهور ابراز اطمینان کردهاند که ساخت خط لوله مذکور، سبب افزایش سفر و رفتوآمدها میان سه کشور شود.
در پایان، در میان دیگر مطالب، خبرگزاری «ترند» به موضوع بحران آب و کاهش منابع آبی در ایران توجه نشان داده و مینویسد، میزان ورودی آب سدها در ایران، در سال آبی جاری به 27 میلیارد متر مکعب رسیده که بیانگر کاهشی 5 درصدی نسبت به سال گذشته است.
میزان خروجی آب سدها نیز با نسبتی مشابه به 18 میلیارد متر مکعب کاهش یافته است. با این حال، حجم کلی آب سدها در ایران، هماکنون به 27.9 میلیارد متر مکعب رسیده که نسبت به سال پیش، 2 درصد رشد داشته است. با وجود این، ذخایر 46 سد از مجموع 152 سد موجود در ایران به زیر 40 درصد رسیده و آن را در سطحی بحرانی قرار داده است.
پس از دو حمله دردآور عناصر تکفیری به حرمین عسکریین در سامرا در اسفند 84 و خرداد 86، امروز نیز عناصر تکفیری تلاش کردند به حرم دو امام شیعه حمله کنند که فعلا ناکام مانده است. ابوبکر البغدادی، رهبر دولت اسلامی عراق و شام ـ که امروز به سامرا حملهور گشت ـ اکنون به قدرتمندترین جهادی جهان تبدیل شده است.
کد خبر: ۴۰۵۶۱۶
تاریخ انتشار:۱۵ خرداد ۱۳۹۳ - ۱۸:۲۸-
05 June 2014 پس از دو حمله دردآور عناصر تکفیری به حرمین عسکریین در سامرا در اسفند 84 و خرداد 86، امروز نیز عناصر تکفیری تلاش کردند به حرم دو امام شیعه حمله کنند که فعلا ناکام مانده است.
به گزارش «تابناک»، اخبار منتشره از سامرا حاکی از آن است که پس از تسلط تکفیریهای داعش بر پنج منطقه شهر سامرا، درگیری های شدیدی در این مناطق صورت گرفته که در ساعات ابتدایی به کشته شدن 51 تن از نیروهای ارتش و پلیس عراق منجر شده است.
شاهدان تأکید کردهاند، عناصر گروه «دولت اسلامی در عراق و شام» با انواع سلاح سنگین و سبک و دهها خودرو و بولدوزر وارد شهر شدند و چندین مرکز ایست و بازرسی را تخریب کردند. تروریست ها همچنین پرچم سیاه خود را بر فراز چندین مسجد سامرا نصب نمودند. آنان همچنین ساختمان مرکز جوانان شهر سامرا را نیز که در دو کیلومتری مرقد امامین عسکریین (ع) است، تحت کنترل خود درآورده و پرچم خود را بر فراز آن قرار دادند.
تروریست ها همچنین به منزل «عبدالکریم السامرائی» در منطقه سبز حمله کرده و سه تن از نیروهای امنیتی را به قتل رساندند. سایت عراقی «سومریه نیوز» به نقل از منبعی در پلیس استان «صلاح الدین» تأکید کرد، نیروهای مسئول حمایت از مرقد امامین عسکریین در سامرا، حملات تروریست های داعش به این مکان مقدس را ناکام گذاشتند و به شدت با آنها درگیر شدند. عناصر مسلح که به قصد تصرف مرقد امامین عسکریین (ع) به آن حمله کرده بودند، با مقاومت نیروهای پلیس روبه رو شدند و پا به فرار گذاشتند.
به گفته منابع عراقی، عناصر داعش از بامداد امروز از سمت شهرک «المعتصم» در جنوب استان صلاح الدین وارد شهر سامرا شده و با نیروهای امنیتی درگیر شدند. در این حمله، یک زن و پنج تن از نیروهای امنیتی کشته و پانزده تن مجروح شدند. پس از آن، گروه دیگری از نیروهای امنیتی به آن منطقه فرستاده شدند تا در صورت حمله دوباره داعش با آنها مقابله کنند.
منابعی در استان صلاح الدین نیز از نشست فرمانده نیروی زمینی ارتش عراق با فرماندهان عملیات استان صلاحالدین برای بررسی اوضاع این شهر خبر داد.
شاهدان عینی از قدرتنمایی عناصر داعش در مناطق تحت سیطرهشان در شهر سامرا خبر دادند و گفتهاند، خودروهای داعش در مناطق گوناگون با پرچمهای مخصوص این گروه تروریستی در حال حرکت در شهر هستند و بلندگوهای مساجد نیز جوانان را به پیوستن به داعش و جهاد دعوت میکند.
در گزارش ساعاتی پیش شبکه تلویزیونی المنار از اوضاع شهر سامرا نیز آمده است که افراد مسلح گروه داعش، توانستند وارد شهر سامرا شده و به مرقدهای مطهر امامین عسکریین ـ علیهما السلام ـ نزدیک شوند و هم اکنون درگیریها در 800 متری حرمین مطهر ادامه دارد. دربهای حرمین مطهر نیز بسته شده و زائران ایرانی، عراقی، پاکستانی و ... در حرمین هستند.
اما ارتش عراق توانست این درگیری های ایجاد شده در منطقه را به خوبی کنترل کند و نگذاشت هیچ یک از افراد مسلح وارد مرقدهای مطهر شوند. نیروهای داعش دیوارهای بتنی پیرامون شهر را ویران و به سمت مردم تیراندازی کردند؛ اما سرانجام ارتش عراق با درگیری با آنها توانست نیروهایشان را عقب براند.
پس از آن نیز نیروی هوایی عراق وارد عمل شد و پایگاه ها و مراکز استقرار افراد مسلح را بمباران کرد، به گونه ای که شمار کشته های نیروهای داعش به ده ها تن رسیده است. 51 تن از نیروهای ارتش عراق نیز شهید شدند.
داعش به قدرتمندترین گروه جهادی تبدیل شده است؟در حالی که در ماههای اخیر، گروههای تکفیری در عراق، باعث ایجاد تهدیدهای جدی شدهاند، اکنون گمان میشود، گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام یا داعش به رهبری ابوبکر البغدادی به قدرتمندترین گروه مدعی جهاد تبدیل شده باشند. بیشتر منابع غربی گمان میکنند این چهره کمتر شناخته شده، اکنون پرنفوذتر و قدرتمندتر از ایمن الظواهری، رهبر القاعده شده باشد.
این گروه بسیار خشن که با خشونتهای وحشتناک و عملیات انتحاری در سوریه و عراق به شهرت رسیده است، در پنج ماه اخیر توانسته برخی شهرهای مهم عراق را نیز به کنترل خود درآورد.
اکنون این ترس وجود دارد که وی نیز به تقلید از القاعده به حملاتی در بیرون از قلمرو خود دست بزند. مهدی نموشه، از اعضای فرانسوی همین گروه بود که در هفتههای اخیر در بروکسل دست به ترور زده است. وی از جمله افرادی بوده که در جنگ سوریه شرکت داشته است. در توجیه موج حضور عناصر تندرو منطقه و حتی اتباع غربی در جنگ در سوریه و عراق به جذابیت گروه داعش و گروههای مشابه به دلیل فعال و درگیر بودن آنها اشاره شده، در حالی که الظواهری رهبر القاعده در مرزهای پاکستان و افغانستان منزوی است.
تکمیلی
اخبار در ساعات پایانی روز پنجشنبه از موفقیت ارتش عراق در مقابله با عناصر گروه داعش در شهر سامرا حکایت دارد. گفته شده است که سرلشگر «علی غیدان» فرمانده نیروی زمینی ارتش عراق به همراه 300 دستگاه خودرو زرهی وارد سامراء شده تا به نیروهای امنیتی در جنگ با تروریستهای داعش کمک کند.
نیروهای امنیتی و نظامی عراق شهر سامرا را طی عملیاتی که در آن بالگردهای ارتش عراق نیز مشارکت داشتند، از عناصر تروریستی داعش پاکسازی کردند.