هشدار بهداشتی به جوانان عزیز خوزستانی

قلیان و عوارض پزشکی و اجتماعی آن

دزنا ۲۴، قلیان که از یک کوزه شیشه ای یا سفالی، سرک سفالی، نی چوبی یا شیلنگ بلند ساخته شده ، از زمان صفویه به ایران وارد شد و به خاطر نحوه استفاده و ظاهرا” کم زیان بودن آن به نسبت چپق، باب طبع ایرانیان قرار گرفت و به سرعت بین مردم رواج یافت. در همین زمان قهوه خانه ها برای اولین بار، در بیرون شهرها برای استراحت مسافران،  راه اندازی شد و قلیان هم به خاطر رواج و محبوبیتش نزد مردم، اندک اندک یکی از عناصر تفکیک ناپذیر آن شد.

قلیان و مخاطرات اجتماعی :

در سالهای گذشته استفاده از قلیان به سنین بالا محدود می شد، در حالی که در چند سال اخیر ضمن افزایش استفاده از قلیان متاسفانه  نوجوانان و جوانان به طرفداران اصلی آن تبدیل شده اند.

تاسف بار تر اینکه  اخیرا” قلیان مصرف خانوادگی پیدا کرده است. یعنی پدر و مادر همراه با فرزندان جوان و نوجوان خود، در مکان های تفریحی عمومی،  قلیان دود می کنند .

خانوادگی شدن قلیان باعث شروع عادت به نیکوتین در نوجوانان می شود. بطوریکه علاوه بر این که قباحت و زشتی مصرف دخانیات و به تبع آن مصرف نیکوتین در نوجوانان از بین می رود، آنان را به نیکوتین نیز عادت می دهد و همین امر باعث می شود به مرور مصرف قلیان به مصرف سیگار تبدیل شود ، چرا که  قلیان را در هر مکان و زمانی نمی‌توان کشید ( قلیان برای آماده شدن  نیاز به وسایل و ابزار و ذغال و … دارد )  اما سیگار به راحتی در هر مکان و زمانی قابل دسترسی می باشد . به همین جهت بعد از مدتی نوجوانی که به مصرف نیکوتین به وسیله قلیان عادت کرده است، جهت تامین نیکوتین بدن خود به سیگار روی می آورد .

 قلیان و مخاطرات پزشکی :

تنباکویی که در قلیان مصرف می شود غالبا” از نوع نامرغوب ترین تنباکوهاست. آلودگی این تنباکوها به یک نوع باکتری موسوم به کوکسی گرم مثبت و یک نوع قارچ موسوم به آسپرژیلوس به اثبات رسیده است . تحقیقات نشان داده است مصرف این تنباکوها‌ ‌آسیب‌های جبران ناپذیری به ریه و دستگاه تنفس انسان وارد می‌کند و علاوه بر‌ ‌سرطان‌زا بودن این مواد دخانی، بیماری پنومونی را بطور چشمگیری در مصرف کنندگان‌ ‌افزایش می‌دهد.

 نکته قابل توجه اینکه این تنباکوها به علت نا مرغوب بودن قابل استفاده در سیگار نبوده و به همین دلیل آن را با انواع مواد شیمیایی و اسانس میوه ترکیب می کنند و به اسم توتون میوه ای می فروشند که این امر بیماری زایی دود آن را چند برابر می کند.

تحقیقات نشان داده است کشیدن قلیان همانند سیگار می تواند خطر ابتلاء به سرطان ، بیماریهای قلبى، سکته، عقیم شدن، افزایش فشار خون، مشکلات باردارى، بیمارى هاى لثه، بیمارى هاى دندان، مسدود شدن شریان ها، زخم معده و آب مروارید چشم را افزایش دهد . نکته مهم اینکه در قلیان مواد سمی حاصل از سوختن ذغال  به دود آن افزوده می شود که به همین دلیل بیماریزایی دود حاصل از کشیدن قلیان به مراتب از دود سیگار بیشتر می شود .

مقایسه بیماریزایی سیگار و قلیان :

·         بررسی ها نشان داده است هر پکی که به قلیان زده می‌شود تقریبا ۴۰ برابر یک پک سیگار، دود به ریه فرد می‌رساند و از طرف دیگر به دلیل درجه حرارت بسیار بالای ناشی از اشتعال ذغال، مواد سمی و سرطان زای بیشتری به وجود می‌آید.

·         میزان ترکیب سمی منواکسید کربن در قلیان   حدود ۱۰ بار بیشتر از سیگار است.

·         نحوه پک زدن به قلیان به صورتی است که فرد با مکش عمیق باعث باقی ماندن دود در عمق ریه شده و به همین خاطر دود قلیان در مقایسه با دود سیگار  زودتر باعث تخریب بافت ریه  می شود.

·         مقدار نیکوتین موجود در یک وعده کشیدن قلیان با مقدار نیکوتین موجود در یک بسته کامل سیگار برابری می کند. ( قلیان اعتیاد آور تر است )

 ·         در دود سیگار حدود ۴۰۰۰ ترکیب شیمیایى شناسایی شده است که تحقیقات نشان داده است بیش از ۵۰ مورد آن ها سمى هستند . تقریبا“ تمامی ۵۰ ماده سمی موجود در دود سیگار هنگام کشیدن قلیان نیز تولید شده ضمن اینکه میزان منوکسید کربن ـ فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی سرطانزا که از ذغال یا مواد تشکیل دهنده قلیان متصاعد می شود به مراتب اثرات سوء بیشتری نسبت به سیگار ایجاد می کند .

·         علاوه بر خطرناک بودن دود قلیان برای سلامت دستگاه تنفس ـ قلب و عروق ، عامل منفی دیگر قلیان ، انتقال بیماریهای مختلف از طریق دهان و دندان آلوده به وسیله استفاده مشترک چند نفر از یک نی قلیان است که باعث انتقال بیماریهایی مثل سل، هپاتیت و… می شود.

·         در بین عموم مردم تصور بر این است که آب قلیان ، سموم حاصل از سوختن تنباکو و ذغال را جذب می کند  اما این تصور فقط در صورتی صادق است که این سموم در آب قابل حل باشند! که البته اینطور نیست و دودی که از قلیان تولید می شود مقادیر زیادی سموم خطرناک دارد که باعث بروز ناراحتی و بیماری های مختلف  می شود.