گزارشی از وضعیت تالابهای خوزستان

تخریب های نفتی در هورالعظیم متوقف شود/ سندی مبنی بر خوردن لاک پشت فراتی توسط چینی ها وجود ندارد

اهواز – خبرگزاری مهر: ساکنان «تالاب هورالعظیم» و دوستداران محیط زیست در روز جهانی تالاب ها دور هم جمع شدند تا نشان دهند نسبت به سرنوشت «هور» نگرانند و خواستار توقف تخریب های وزارت نفت در هورالعظیم هستند.

به گزارش خبرنگار مهر، کنفرانس علمی «تالاب هورالعظیم و آلایندگی چاه های نفت» یکشنبه شب توسط تعدادی از جوانان دوستدار محیط زیست سوسنگرد برگزار شد؛ البته بدون همراهی و حضور متولیان اصلی هورالعظیم.

تالاب مرزی هورالعظیم با مساحت 118 هزار هکتار در جنوب غربی ترین نقطه کشور قرار دارد. اما این پناهگاه باارزش پرندگان مهاجر با تنوع زیستی بی نظیرش چند سالی است که دستخوش تخریب های وسیع شده است. تامین نشدن حق آبه با احداث سد کرخه بخش هایی از تالاب را خشکاند. پس از آن واگذاری 8 هزار هکتار از اراضی تالاب به وزارت نفت برای استخراج و اکتشاف بود که روند خشکی و تخریب را تشدید کرد. با ورود نفت، «هورالعظیم» دیگر روی خوش به خود ندید. حالا با گذشت پنج سال از فعالیت های نفت، کارشناسان می گویند که دیگر برای «هور» رمقی نمانده است.

فؤاد بوعذار عضو هیات علمی دانشکده علوم دریایی معتقد است: برخلاف اخبار و اظهار نظرهای کارشناسان، «هورالعظیم» در حال نابودی نیست، بلکه کاملا نابود شده است و این مساله با گزارش هایی که از وضعیت تالاب می رسد قابل اثبات است.

این استاد دانشگاه در کنفرانس علمی «تالاب هورالعظیم و آلایندگی چاه های نفت» اظهار کرد: فعالیت های نفت و به تبع آن آلودگی های نفتی در این زیست بوم چنان تاثیری داشته که از 29  گونه پرنده این تالاب اکنون فقط 4 گونه جوجه آوری دارند.

وی افزود: علاوه بر جاده سازی های گسترده، تخلیه پساب ها و خشکی تعمدی، همچنین انفجارهایی که برای استخراج نفت ایجاد می شود تعادل این زیستگاه را بر هم زده است.

بوعذار تصریح کرد: با قطع ارتباط آبی بین قسمت های مختلف تالاب، این منطقه اکنون به مرداب تبدیل شده؛ این مساله ضمن از بین بردن جریان آبی در تالاب، آلایندگی را مضاعف می کند. به این ترتیب نمی توان اثرات نفت را در کوتاه مدت از بین برد.

وی آلودگی های نفتی را شدید و پیامدهای آن را اجتناب ناپذیر دانست و گفت: این آلودگی ها بر تمام زیستمندان «هور» اعم از آبزیان، گیاهان، پرندگان و جانوران تاثیر منفی داشته و به انقراض نسل گونه های در معرض خطر کمک می کند. علاوه بر این باعث آلودگی چرخه غذایی و برهم خوردن هرم غذایی می شود.

به گفته وی، وجود آلودگی و فلزات سنگین از جمله جیوه که بسیار سمی و خطرناک است در ماهیان تالاب دیده شده و نتیجه آن چیزی جز بیماری های صعب العلاج برای مصرف کنندگان نیست.

بوعذار بر استفاده از متخصصان برای حل مشکل آلودگی در تالاب تاکید کرد و افزود: با استفاده از تکنولوژی نانو می توان بسیاری از آلودگی های زیست محیطی آب و هوا را پاک کرد. این تکنولوژی های نوین سازگار با محیط زیست می تواند به عنوان رویکرد جدید علمی برای کاهش آلایندگی های زیست محیطی استفاده شود.

امتناع «نفت» از پرداخت عوارض

کنفرانس علمی «تالاب هورالعظیم و آلایندگی چاه های نفت» با همکاری معاونت اجتماعی شهرداری و شورای اسلامی شهرداری سوسنگرد برگزار شد.

رئیس شورای اسلامی سوسنگرد در حاشیه این کنفرانس در گفتگو با خبرنگار مهر از رویکرد وزارت نفت در این شهر انتقاد کرد.

عباس حیادر گفت: بر اساس قانون شرکت های نفتی باید یک درصد از درآمد خود را به عنوان حق آلایندگی به شهرداری ها و دهیاری های منطقه پرداخت کنند، اما این قانون تاکنون در سوسنگرد اجرایی نشده است.

وی با بیان اینکه پنج شرکت نفتی شامل جفیر، یادآوران، جهانپارس، اروندان و شرکت ملی نفت چین (CNPCI) در منطقه فعالیت می کنند، اظهار کرد: این شرکت ها مدعی هستند که فعالیت هایشان آلاینده نیست و از پرداخت عوارض قانونی سرباز می زنند.

به گفته وی، فقط شرکت اروندان آلودگی خود را پذیرفته که آنهم عوارض آلودگی خود را در خرمشهر پرداخت می کند.

رئیس شورای شهر سوسنگرد تاکید کرد: با همکاری اداره حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و نماینده مجلس کارگروهی تشکیل و جلساتی در سوسنگرد و حویزه برگزار شده و از چند حقوقدان نیز دعوت شده تا این مساله از طریق قانونی پیگیری شود.

حیادر تصریح کرد: شرکت های نفتی حتی در اعلام میزان استخراج نفت هم تخلف می کنند و آن را کمتر از واقع عنوان می کنند تا عوارض آلودگی نپردازند.

«لاک پشت فراتی» نمی خوریم

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در نخستین «کارگروه حفاظت از تالاب ها و سواحل خوزستان» که همزمان با روز جهانی تالاب ها برگزار شده بود، گزارشات گروه های مردم نهاد را تائید کرد و گفت که کارکنان چینی وزارت نفت، لاک پشت فراتی (یک گونه در معرض انقراض تالاب) را شکار می کنند و می خورند. اعضای کارگروه تالاب ها همچنین فعالیت های نفت را مهمترین عامل تخریب و آلودگی هورالعظیم عنوان کردند. چند ساعت پس از این جلسه اما نماینده یکی از پیمانکاران وزارت نفت، اظهارات کارشناسان را تکذیب کرد.

ناظر ارشد ایمنی، بهداشت و محیط زیست شرکت ملی نفت چین در هورالعظیم (CNPCI) در حاشیه این کنفرانس در گفتگو با خبرنگار مهر، شکار و خوردن «لاک پشت فراتی» توسط کارکنان چینی پروژه را رد کرد و گفت: این مساله فقط یک شایعه و در حد حرف است. هیچ سندی وجود ندارد که چینی ها، لاک پشت فراتی خورده باشند. در آشپزخانه ها هم تاکنون این گونه دیده نشده است.

علیرضا کاظمی در مورد عکس های منتشر شده از شکار این لاک پشت، اظهار کرد: شاید این عکس ها مربوط به شهرهای دیگر مثلا اهواز یا آبادان باشد.

وی تصریح کرد: مدعیان در صورت وجود هر گونه مدرک از شکار غیرمجاز، آن را ارائه دهند و در صورت اثبات این مساله، هر جریمه ای که تعیین شود، پرداخت می کنیم.

کاظمی ادامه داد: ما معمولا به کارکنان چینی توصیه می کنیم که از هیچکدام از گونه های تالاب استفاده نکنند زیرا وقوع جنگ در منطقه ممکن است سبب آلودگی آب و خاک شده باشد.

ناظر عالی HSE این شرکت نفتی همچنین وجود هر گونه آلودگی نفتی در تالاب هورالعظیم را رد کرد و گفت: آلودگی در حوزه میادین نفتی آزادگان به ویژه آزادگان شمالی را قبول نداریم و گل حفاری آلوده و نشت نفت در منطقه نیز واقعیت ندارد.

وی البته جاده سازی های گسترده در هورالعظیم را تا حدودی تایید کرد و افزود: در این مورد حق با کارشناسان محیط زیست است. تبادل آبی با ساخت این جاده ها قطع شده و شاید اسکله سازی راهکار بهتری بود.

کاظمی با بیان اینکه ساخت این جاده ها بدون مجوزهای لازم غیر ممکن بوده و قطعا توافقاتی میان مسئولان رده بالا صورت گرفته، اظهار کرد: ساخت دریچه های جدید و پاکسازی دریچه های قدیم در دستور کار است که به زودی آغاز می شود.

وی همچنین نظارت بر پیمانکاران بومی را خواستار شد و گفت: بسیاری از تخلفات توسط پیمانکاران بومی نفت در هورالعظیم انجام می شود اما بر کار آنها نظارت نمی شود.

-------------------------------

گزارش: نادره وائلی زاده