به گزارش خبرنگار مهر، بیشک از مهمترین راهکارهای مبارزه با مافیای قاچاق دارو و جلوگیری از ورود و خروج داروهای تقلبی و غیرتقلبی به کشور و به ویژه استان خوزستان، کنترل صحیح مراکز عرضه، توزیع و تامین دارو از طریق شبکههای رسمی تولید و پخش دارو است که به همین منظور معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در سال 90 اقدام به طراحی و راه اندازی سامانه الکترونیکی توزیع دارو برای نخستینبار در کشور در استان خوزستان کرد.
در این سامانه اطلاعات ورود و خروج دارو ثبت میشود و مستقیما موجودی دارو در استان تحت نظارت قرار دارد و میزان داروی توزیع شده در داروخانههای خوزستان نیز به طور کامل رصد میشود.
دکتر بهزاد شریف مخملزاده معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در این خصوص با اشاره به اینکه با ورود اطلاعات مربوط به ورود و خروج دارو در سامانه الکترونیکی نظارت بر دارو، امکان ردیابی داروهای کم یاب و رفع کمبودهای دارویی نیز فراهم شده است، تصریح کرد: امکان ارائه درخواستهای دارویی به صورت الکترونیکی از سوی داروخانهها از دیگر مزایای ایجاد این سامانه است که داروخانهها از این پس میتوانند بدون نیاز به مراجعه حضوری اقلام دارویی موردنیاز خود را درخواست کنند.
اطلاعات توزیع و مصرف دارو در کشور تاکنون به درستی طبقهبندی نشده است
وی با اشاره به اینکه وجود آمار، اطلاعات دارویی دقیق و صحیح نخستین گام برای ارائه خدمات مناسب است و نبود این اطلاعات حتی میتواند باعث نقص در انجام وظایف شود، عنوان کرد: تاکنون اطلاعات مربوط به توزیع و مصرف دارو در کشور به درستی ایجاد و طبقهبندی نشده است و ایجاد بانک الکترونیکی اطلاعات دارویی می تواند از ایجاد خطا و اشتباه جلوگیری کرده و کمبودها را برطرف کند.
شریف مخملزاده در ادامه با بیان اینکه تقریبا یک سال زمان لازم است تا بتوان همه اطلاعات مورد نیاز در حوزه تهیه، عرضه و توزیع داروها در سامانه ثبت شود، اظهار کرد: با راه اندازی این سامانه میتوان از قاچاق دارو جلوگیری و توزیع داروها را نیز مدیریت کرد.
عضو هیت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در بخش دیگری اظهار کرد: با توجه به کمبودهای مقطعی که در حوزه دارو مشاهده میشود، اولین اولویت در این بخش تهیه و تدارک دارو به ویژه داروهای بیماران خاص همچون تالاسمی، هموفیلی، ام اس و سرطان است که باید بتوان این داروها را در همه ایام تامین کرد.
شریف مخملزاده اظهار کرد: تامین شیر خشک، داروهای اتاق عمل و داروهای اورژانس نیز از دیگر اقدامات مهم این معاونت در سال جاری است.
ضرورت استقرار "شرکت فوریت دارویی"
وی با اشاره به ضرورت استقرار "شرکت فوریت دارویی" در خوزستان تصریح کرد: وجود چنین شرکتی باعث میشود که در صورت نیاز استان، به صورت مستقیم از خارج از کشور دارو وارد شود.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز با بیان اینکه عمده شرکتهای فوریت دارویی در استانهای تهران، اصفهان و فارس مستقر هستند، عنوان کرد: درحال حاضر با یک شرکت فوریت دارویی برای استقرار نمایندگی در استان به نتیجه رسیدهایم.
شریف مخملزاده افزود: ساخت و راه اندازی آزمایشگاه کنترل کیفی دارو در خوزستان از جمله اقداماتی است که در سال 92 باید انجام شود.
هیچ دارویی از مرزهای خوزستان به کشور وارد نمیشود
وی گفت: هم اکنون هیچ دارویی از مرزهای خوزستان به کشور وارد نمیشود و ترخیص دارو مستقیما توسط آزمایشگاه وزارت بهداشت انجام میشود که در صورت راهاندازی این آزمایشگاه در استان میتوان از مرزهای خوزستان نیز مستقیما دارو وارد کرد.
شریف مخملزاده تصریح کرد: مکان آزمایشگاه کنترل کیفی دارو در خوزستان تامین شده و باید هزینه تجهیز این آزمایشگاه نیز تامین شود که پیشبینی ما برای راه اندازی آن حداقل یک میلیارد تومان است.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، همچنین در ادامه افزود: همزمان با سراسر کشور مرکز سامانه پاسخگویی ۱۴۹۰ غذا و داروی این معاونت هم به منظور اطلاع رسانی، ارتقای روحیه پاسخگویی، خدمت رسانی بیشتر به شهروندان خوزستانی، افزایش آگاهی مردم از حقوق خود در حوزه غذا و دارو و نحوه دریافت و دسترسی آسانتر به این خدمات راه اندازی شد.
وی، خدمات قابل ارائه این سامانه را ثبت گزارشهای مردمی در خصوص مسائل و مشکلات در حوزه غذا و دارو به منظور هدایت و هماهنگی کارشناسان مربوطه برای ارائه خدمات بهتر و مناسبتر با توجه به شرایط بیمار و نیز ثبت و رسیدگی به مطالبات مردمی و مشاوره در این زمینه عنوان کرد.
شریف مخملزاده تصریح کرد: اطلاع رسانی در خصوص تهیه داروهای کمیاب از نزدیکترین داروخانه محل سکونت بیمار که داروی وی موجود است نیز از دیگر خدمات ارائه شده توسط این سامانه است.
وی در پایان گفت: پیش از این سامانه تلفنی 09646 در اختیار شهروندان خوزستانی بوده که فقط پاسخگوی سئوالات دارویی آنان بود و از این پس سامانه 1490 جایگزین آن در دو حوزه غذا و دارو شد.
4 درصد بازار دارویی در اختیار داروهای خارجی است
مهمترین دلیل قاچاق دارو به خارج، وجود اختلاف بین قیمت دارو در بازار داخلی و بازارهای خارجی به ویژه کشورهای همسایه است. قاچاق کالا عبارت است از نقل و انتقال مخفیانه کالاها از خارج به داخل یا از داخل به خارج کشور بدون پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی و بدون توجه به مقررات مربوط.
پوشاک و البسه نو و دست دوم، لوازم صوتی و تصویری، قطعات و لوازم خودرو، قطعات و تجهیزات رایانهای، سیگار، دوربینهای عکاسی و فیلمبرداری، پارچه، لوازم آرایشی و بهداشتی، دارو و لوازم پزشکی، قطعات الکترونیکی، نوار کاست و دیسک موسیقی، طلا، مواد مخدر و ... کالاهایی هستند که به صورت قاچاق به کشور وارد می شوند. از سوی دیگر کالاهایی همچون دلار، بنزین، گازوییل، آرد، قند و شکر، دارو، گوسفند زنده، چای، زعفران، فرشهای نفیس و ... از جمله کالاهایی هستند که به خارج از کشور قاچاق میشود.
اما قاچاق دارو از دو حیث قابل اهمیت است. نکته متفاوت در قاچاق دارو نسبت به بقیه کالاها، قاچاق دوطرفه دارو است به طوریکه هم قاچاق داروی خارجی به داخل وجود دارد و هم قاچاق داروی تولید داخل به خارج از کشور. حجم کل داروی مصرفی کشور ما با یارانهای که دولت به آن تزریق میکند، در حدود یک هزار و 600 میلیارد تومان است.
در حال حاضر حدود ۹۶ درصد داروی مصرفی بازار داروی ایران، توسط ۶۲ کارخانه داروسازی داخلی تولید میشود. برای تولید ۹۶ درصد تولید در داخل، حدودا ۲۵۰ میلیون دلار برای واردات مواد اولیه و بستهبندی آن، ارز هزینه میشود. اما چهاردرصد باقی مانده بازار دارویی کشور در اختیار داروهایی است که از خارج وارد میشود.
هزینه ارزی این چهار درصد هم حدود ۴۵۰ میلیون دلار است. بنابراین داروهای وارداتی ما، داروهای بسیار گران قیمتی هستند که عمدتا برای بیماران خاص و داروهای ضد سرطان و... صرف میشوند. بدین ترتیب ارزبری تهیه مواد اولیه برای تولید ۹۶ درصد تولید در داخل و همچنین واردات چهاردرصد باقیمانده روی هم رفته رقمی بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار میشود که این رقم ۴۵ درصد هزینه و ارزش بازار داروی کشور را به خود اختصاص داده است.