اخبار کار و کارگر

کارگر؛ زحمتی بی‌پایان و حقی فراموش شده اقتصادی  9:35:15 1392/02/10 922-7974-5 کد خبر

کارگران قشر عظیمی از جامعه را تشکیل می‌دهند، با این وجود اغلب از آن دسته افرادی هستند که حق و حقوق آنان نادیده گرفته می‌شود؛ در نتیجه ناراضی و گله‌مند هستند. به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه‌خوزستان، این نارضایتی با بی‌تفاوتی تصمیم‌گیرندگان درخصوص حقوق آن‌ها همراه است؛ به‌گونه‌ای که همه پذیرفته‌اند کلمه کارگر باید با کلمه‌ای چون محرومیت مترادف باشد و اعتراض‌ها امری عادی تلقی می‌شود. در این مواقع باید منتظر بود دوره خشم آن‌ها فروکش کند و همه‌چیز به روال سابق برگردد، گویی هیچ اتفاقی نیفتاده و همه‌چیز آرام است. اصطلاح "حقوق بخور و نمیر" بیشتر درمورد کارگران گفته‌ می‌شود. از صبح تا شب کار و کار و کار و در نهایت آن‌چه نصیبشان می‌شود دستورها، بی‌مهری‌ها و حقوق ناچیزی است که همان روز اول پرداخت به اتمام می‌رسد و در نهایت با همه سختی‌هایی که به آن‌ها می‌گذرد، همیشه انتظار می‌رود با لبخند به کارفرمایان نگاه کنند و دستورهای ریز و درشت را بدون اشتباه انجام دهند، نسبت به بی‌عدالتی‌ها سکوت کنند و در نهایت در پایان یک روز طاقت‌‌فرسا بگویند "خدایا شکرت". چگونگی تعیین حقوق کارگران در قانون ماده 41 قانون کار بیان می‌کند که شورای عالی کار که مرکب از نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت است، موظف است میزان حداقل مزد کارگران را با توجه به نقاط و صنایع مختلف براساس معیارهایی تعیین کند که این معیارها این گونه‌اند که همیشه حداقل فرد کارگر با توجه به درصد تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود. همچنین حداقل مزد بدون آن‌که مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگی‌های کار محول شده را مورد توجه قرار دهد، باید به اندازه‌ای باشد که زندگی یک خانواده که تعداد متوسط آن توسط مراجع رسمی اعلام می‌شود را تامین کند. رعایت این دو معیار به‌طور همزمان بنا براصل 43 قانون اساسی ضروری است و شورای عالی کار موظف شده همه ساله میزان حداقل حقوق و دستمزد را بر مبنای نرخ تورم واقعی کشور افزایش دهد. همچنین همزمان باید به معیار دوم نیز توجه داشت و از رعایت آن اطمینان حاصل کرد. رابطه افزایش حقوق کارگران با خط فقر براساس قانون اساسی و مقررات جاری کشور باید هنگام تعیین حداقل حقوق و دستمزد به تامین حداقل نیازهای یک زندگی معمولی توجه داشت. این مساله همان چیزی است که در ادبیات اقتصادی کشور به خط فقر تعبیر می‌شود. خط فقر کمترین درآمد لازم برای دستیابی به حداقل استانداردهای زندگی در هر کشور است و در ایران براساس قانون مرجع رسمی اعلام خط فقر بر عهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است؛ در حالی که در چند سال اخیر هیچ‌گونه آماری در این خصوص ارایه نشده و عدم اعلام رسمی خط فقر باعث گمانه‌زنی‌های زیادی شده است. تعیین خط فقر راهنمای خوبی برای سیاست‌گذاران در خصوص تعیین حداقل دستمزد است و با توجه به این‌که اکنون اختلاف زیادی بین حداقل حقوق و دستمزد با خط فقر دیده می‌شود، ضروری است مسئولان برای رفع این مساله چاره‌اندیشی کنند. افزایش دستمزدها امسال چگونه تعیین شد؟ امسال افزایش نرخ 25 درصدی برای حداقل دستمزدها اعلام و این تصمیم با اعتراض مجامع کارگری مواجه شد. این تصمیم‌گیری نشان داد که نه بی‌مهری مراجع تصمیم‌گیری به اتمام می‌رسد و نه اعتراض کارگران. آن‌چه جامعه کارگری در این خصوص ادعا می‌کند این است که این‌گونه افزایش‌ها براساس نرخ واقع تورم تعیین نمی‌شود و به جای استناد به قانون اساسی، نظرات شخصی ملاک قرار گرفته می‌شود. فعالان کارگری معتقدند دستمزد جدید با واقعیت‌های اقتصادی همخوانی ندارد و به همین دلیل کارگران از عملکرد شورای عالی کار راضی نیستند. همچنین علت پایین بودن دستمزدها را عدم حضور نمایندگان واقعی کارگری در جلسات تعیین دستمزد می‌دانند. ناصر سودانی، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، در خصوص وضعیت کارگران می‌گوید: در سال حماسه اقتصادی آن‌چه انتظار می‌رود تحقق حماسه اقتصادی است که بخشی از آن توسط کارگران محقق می‌شود. کارگران زمانی می‌توانند به این امر کمک کنند که تولید در کشور رونق یابد و امنیت شغلی آن‌ها تامین شود. همچنین روابط کارگری و کارفرمایی نباید مانند رابطه ارباب و رعیتی باشد. وی افزود: بدون شک توجهی که بعد از انقلاب اسلامی به قشر کارگر شده توجهی بی‌سابقه بوده و حداقل حقوق آن‌ها با توجه وضعیت اقتصادی جامعه تعیین شده‌است. نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی تصریح‌کرد: سختی کار، سلامتی روانی و ایمنی کار و توجه به وضعیت زندگی کارگران از جمله مسائلی است که بیش از پیش باید مورد توجه قرار بگیرد و آن‌چه اکنون موجب نگرانی کارگران شده، اشتغال فرزندان آن‌ها و عدم امنیت شغلی خود می‌باشد. سودانی در خصوص عدم پرداخت حقوق به برخی کارگران اظهارکرد: بسیار دردآور است که در برخی مواقع حقوق کارگران را به آن‌ها نمی‌دهند و این موضوع گاهی 24 ماه طور می‌‌کشد. بنابراین ضروری است در این مواقع حمایت جدی از کارگران صورت گیرد. وی خاطرنشان‌کرد: تصویب نرخ افزایش 25 درصدی حقوق کارگران کافی نمی‌باشد و این نرخ با توجه به تورم کنونی باید افزایش یابد. آقایار حسینی، دبیر اجرایی خانه کارگر خوزستان نیز از بی‌توجهی‌ها و بی‌عدالتی‌ها نسبت به جامعه کارگر گله‌مند است و می‌گوید: در شرایط فعلی افزایش 25 درصدی حقوق هیچ‌گونه کمکی به قشر کارگر نمی‌کند و دردی از دردهای آن‌ها مداوا نمی‌کند. اکنون تورم به قدری بالاست که افزایش‌های 20 تا 25 درصدی و حداقل حقوق 500 هزار تومانی حتی نیازهای اولیه و اساسی آن‌ها را تامین نمی‌کند. وی افزود: حقوق کارگران در هیچ دوره‌ای براساس نرخ واقعی تورم افزایش نیافته و حق و حقوق کارگران هرگز ادا نشده است. دبیر اجرایی خانه کارگر خوزستان تصریح‌کرد: عدم تناسب حضور نمایندگان جامعه کارگری در مجامع و مراکز تصمیم‌گیری از جمله مجلس شورای اسلامی می‌تواند از دیگر دلایل بی‌توجهی به قشر کارگر باشد؛ با وجود این‌که قشر اعظم جامعه را کارگران تشکیل می‌دهند اما سهم آنان در مراجع تصمیم‌گیری بسیار اندک است. حسینی ادامه‌داد: بی‌توجهی خود کارگران، عدم آگاهی آن‌ها به قوانین کار و اجتماعی، بی‌توجهی نسبت به سرنوشت و مشکلات خود از جمله مسائلی است که با وجود آن‌ها نمی‌توان انتظار داشت سرنوشت بهتری برای این قشر رغم بخورد. پس از آن به‌سراغ محمدرضا راهداری‌زاده، رییس مجمع نمایندگان کارگران خوزستان می‌رویم. هنگامی که با او هم‌صحبت می‌شویم به نظر می‌رسد مدت‌هاست که منتظر است با کسی درد و دل کند، با کسی که حرف‌هایش را به گوش همه برساند و ناگفته‌ها را بازگو کند. وی می‌گوید: افزایش نرخ 25 درصدی حقوق کارگران متناسب با خط فقر، تعیین نشده است. خانواده‌ای را می‌توان نسبتا فقیر دانست که درآمدش از 50 درصد میانگین هزینه خانواده کمتر باشد. با توجه به گزارش بانک مرکزی کشور در سال 89 در خصوص میانگین هزینه خانوارهای شهری در یک ماه که بیش از 11 میلیون و 800 هزار ریال بوده است، می‌توان نتیجه گرفت خط فقر نسبی ماهانه در سال 89، 50 درصد میانگین هزینه ماهانه یک خانوار شهری یعنی بیش از 5 میلیون و 900 هزار تومان بوده است. راهداری‌زاده ادامه‌داد: با توجه به تورم‌ سال‌های اخیر خط فقر نسبی در سال 92 برابر با بیش از 11 میلیون و 700 هزار ریال خواهد بود. رییس مجمع نمایندگان کارگران خوزستان خاطرنشان‌کرد: به دلیل این‌که هم‌اکنون اختلاف زیادی بین حداقل حقوق و دستمزد فعلی با خط فقر وجود دارد، ضروری است مسئولان کشور با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری برای رفع این مسئله چاره اندیشی کنند. نظر سیدخلف موسوی، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خوزستان متفاوت است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا می‌گوید: افزایش نرخ 25 درصدی که توسط شورای عالی کار تصویب شده با حضور نمایندگان کارگران، کارفرمایان و تشکل‌های کارگری بوده است و همه بر سر این موضوع به توافق رسیده بودند. وی افزود: این افزایش‌ها دارای یک نرخ حداقل و حداکثری است و نمی‌توان گفت که همه حقوق‌ها پایین هستند بلکه براساس قواعد خاصی تعیین می‌شوند. از خیابان که رد می‌شوم کارگران فضای سبز را می‌بینم و تصمیم می‌گیرم با آن‌ها گفت‌وگو کنم شاید ناگفته‌هایی برای گفتن داشته باشند. سه نفر از آن‌ها با وجود خستگی که از چهره‌شان پیداست به سوالاتم پاسخ می‌دهند. آن‌ها بیش از همه از کارفرمایان شکایت دارند و معتقدند بیشتر مشکلات آن‌ها از کارفرمایان نشأت می‌گیرد. همچنین از نبودن بیمه تکمیلی، از کار کردن در روزهای تعطیل و این‌که دستمزد آن به‌صورت مضاعف حساب نمی‌شود، از بستری شدن در بیمارستان به خاطر شغل‌شان و بی‌اهمیتی این موضوع برای کارفرمایان گله دارند. یکی از آن‌ها سوالی از من پرسید که من پاسخی برای آن نیافتم؛ این‌که با داشتن سه فرزند پسر چگونه با حقوق 400 هزار تومان سر کنم؟ گفت‌وگو با کارگران به پایان رسید اما این پرسش‌ها که هنگامی که خط فقر فعلی کشور یک میلیون و 500 هزار تومان باشد گرفتن حقوق 500 هزار تومانی را چگونه می‌توان توجیه کرد؟ چه علم و منطقی پشت این تصمیم‌گیری‌ها نهفته است؟ و چگونه می‌توان پاسخ قانع‌کننده‌ای برای این سوال‌ها یافت؟ هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند. با وجود این‌که امسال تشکل‌های کارگری درصدد بودند تا از راه‌های قانونی به پایین بودن مزد جدید اعتراض کنند اما گویی اعتراض‌های جامعه کارگری امری بی‌فایده است و مشکلات و مسائل آن‌ها برای کسی اهمیت ندارد. نگاهی به وضعیت حقوقی و معیشتی کارگران در چند سال‌گذشته نشان می‌دهد که جامعه کارگری یکی از سخت‌ترین دوران‌هایش را سپری می‌کند. کارگران در چند سال اخیر آن‌چنان که باید و شاید مورد توجه مسوولان قرار نگرفته‌اند و امروز با افزایش تورم‌ها، آسیب‌پذیرترین قشر جامعه هستند. این‌گونه که به‌نظر می‌رسد مشکلات جامعه کارگری تمام نشدنی است و سوال‌ها، دردها و رنج‌های آن‌ها بی‌‌پاسخ مانده‌است. و هنگامی که کارگر شدی باید بپذیری تو رویاهایت را فراموش می‌کنی و آن‌ها تو را. گزارش از لیما حسنی؛ خبرنگار ایسنا، منطقه‌خوزستان