بررسی یک مشکل اجتماعی

کام تشنه کارون و نبود متولی حفاظت ازجان شهروندان/ کارون همچنان جان می گیرد

وقتی رودخانه کارون جان یکی از شهروندان خوزستانی را می گیرد، دستگاه های مختلف که مدعی بهره برداری و در اختیار داشتن این رودخانه هستند عقب نشینی می کنند که وظیفه مقابله با این حوادث در مسئولیت ما نیست و دست آخر این شهروندان هستند که باید تاوان این ناهماهنگی را بدهند

وقتی رودخانه کارون جان یکی از شهروندان خوزستانی را می گیرد، دستگاه های مختلف که مدعی بهره برداری و در اختیار داشتن این رودخانه هستند عقب نشینی می کنند که وظیفه مقابله با این حوادث در مسئولیت ما نیست و دست آخر این شهروندان هستند که باید تاوان این ناهماهنگی را بدهند.

رودخانه کارون یکی از نمادهای زیبایی اغلب شهرهای استان خوزستان به شمار می رود و اصولا اغلب شهرهای مهم استان در کنار این رودخانه شکل گرفته اند به گونه ای که کارون از میان اغلب شهرهای خوزستان گذر کرده و باعث بخشیدن زیبایی دو چندان به این مناطق شده است.

این رودخانه اما در کنار تمام نعمتهایی که برای استان داشته در برخی موارد، حادثه ساز نیز می شود و برخی افراد را از سر بی احتیاطی یا به صورت ناخواسته به کام مرگ می کشاند این در حالی است که رودخانه کارون با سالهای اوجش فاصله فراوانی دارد و نشانی از پر آبی سابق را در سالهای اخیر به هیچ وجه نشان نداده است.

در مدت اخیر افراد فراوانی به خصوص از میان جوانان در میان آب این رودخانه ناپدید شده اند و خانواده را خود را داغدا کرده اند. اغلب این موارد به علت بی احتیاطی خود افراد بوده است که نکات لازم در صورت بروز حادثه را رعایت نکرده اند و به قول معروف بی گدار به آب زده اند.

در ادامه حوادثی که گاه و بی گاه در رودخانه کارون ایجاد می شود؛ مرتضی احمدی جوان 18 سال اهوازی، روز 14 فروردین به همراه سه تن از دوستانش سوار بر یک قایق بادی شخصی در حال تفریح در بستر رودخانه کارون بودند که ناگهان قایق آنها واژگون ولی وی به علت عدم استفاده از جلیقه نجات نتوانست خود را از غرق شدن نجات دهد این در حالی است که سه دوست دیگرش موفق شدند خود را از آب رها کنند.

هر چند گفته می شود مرتضی تا حدودی با فن شنا آشنایی دارد ولی ظاهرا پاهای وی در هنگام غرق شدن از حرکت ایستاده و همین امر باعث شد وی نتواند به خوبی خود را از آب نجات دهد تا اینکه پس از چند روز جستجو سرانجام جسد این جوان روز 18 فروردین ماه در کنار پل معلق اهواز کشف شد.

نکته جالب این اتفاق این است که سایت نجات غریق شهرداری اهواز تا روز 13 فروردین امسال در حوالی همان منطقه بسیاری از افرادی که دچار حادثه شده اند را نجات داد ولی روز چهارده فروردین که این حادثه رخ داد و اتفاقا یکی از روزهای شلوغ سواحل کارون بود، این سایت تعطیل شده بود.

مشکل اساسی وقوع این حوادث استفاده از قایق های غیر استاندارد و فرسوده، عدم استفاده از وسایل نجات عریق، نبود ایستگاه های ثابت و همیشگی برای جلوگیری از وقوع حوادث و غرق شدن و عدم نظارت کافی برای جلوگیری از تردد قایق های شخصی و بادی به شمار می رود این در حالی است که هیچ دستگاهی وظیفه خود نمی داند برای جلوگیری از این حوادث دست به کار شود ولی اگر کشاورزی یک قطره بیشتر آب برای زمین کشاورزیش برداشت کرد فورا با وی برخورد می شود.

اما در این خصوص یک سئوال اساسی همواره در زمان وقوع چنین حوادث پیش می آید که مسئول رسیدگی و البته جلوگیری از این حوادث کدام دستگاه استان خوزستان و چرا در چنین موارد اغلب دستگاه هایی که شاید در ذهن هر کسی به عنوان متولی اصلی رسیدگی به این موارد شناخته می شوند از قبول مسئولیت این حوادث شانه خالی می کنند.

منصور کتانباف شهردار اهواز در این زمینه عنوان می کند: متولی نگهداری از بستر رودخانه کارون سازمان آب و برق خوزستان است و اینکه گفته می شود متولی حریم رودخانه در شهر بر عهده شهرداری اهواز است، قانونی نانوشته به شمار می رود که نمی توان بر آن استناد کرد.

رضا رضانیا مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان نیز با رد اینکه مراقبت از رودخانه کارون در حریم شهری اهواز بر عهده این سازمان است، تصریح کرد: این امکان وجود ندارد که سازمان آب و برق خوزستان در راستای مراقبت و نگهداری از حریم شهری وارد کار شود.

همیشه وقتی به پایان سال و شروع سال جدید نزدیک می شویم یکی از مهمترین دغدغه های مسئولان استان رسیدگی به وضعیت کارون است زیرا مهمترین مکان گردشگری و تفریحی در اهواز این رودخانه و ساحل اش است. رسیدگی به کارون مغفول مانده است اما سوال این جاست که چرا باید رودخانه کارون که تقریبا تمامی مردم استان با آن خاطرات خوشی دارند و مهمترین استعداد این استان به شمار می آید از متولی خاصی برای پرداختن به خود بهره نگیرد و رسیدگی به کارون در خور شان نامش نباشد.

به نظر می رسد باید یک مبحث حقوقی برای رسیدگی به وضعیت کارون باز شود و در آن وظایف شهرداری و سازمان آب و برق، سازمان محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی در قبال رودخانه کارون تعیین شده و اینکه با توجه به قانونی که وجود دارد مالکیت این رودخانه در محدوده شهری و خارج شهری مشخص شود. متاسفانه به دلیل عدم پرداختن به این موضوع تاکنون هیچ دستگاه مسئولی که برای ساماندهی رودخانه کارون دارای وظایف و قوانین مشخصی است دچار بحث و حتی ایجاد چالش نشده اند و تنها آراء قانونی که وجود دارد در رابطه با پرونده های ملکی خاص است. باب بحث درخصوص مالکیت کارون باز نشده است.

یکی از مسئولان شهرداری اهواز در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: متاسفانه تاکنون هیچگونه مذاکره ای بین شهرداری، وزارت نیرو و سازمان آب و برق و شرکتهای بهره بردار رودخانه کارون مطرح نشده و به نظر من شاید به این دلیل باشد که موضوع فوق بحث اولویت داری در استان و کشور به شمار می رود زیرا سایر کلانشهر های مهم ما به دلیل نداشتن رودخانه چنین مشکلی ندارند.

این مقام مطلع عنوان می کند: همین موضوع باعث مشکلات فراوانی برای رودخانه کارون شده است. اختلاف در خصوص رودخانه کارون بین شهرداری و سازمان آب و برق از اینجا شروع می شود که در قانون شهرداری ها و در تبصره شش ذیل ماده 96 عنوان می شود که اراضی کوچه های عمومی، معابر و بستر رودخانه ها در شهر، باغهای عمومی، گورستانها و درختان و ... که واقع در محدوده شهری می باشند و مورد استفاده عموم قرار دارند جزو املاک عمومی و در مالکیت شهرداری هستند، اما ایجاد تاسیسات آبیاری در بستر رودخانه بلامانع است و شهرداری ها هم در خصوص عملیات عمرانی در بستر رودخانه باید نظر وزارت نیرو را جلب کند. از این رو قانون کامل است و هر گونه ابهامی را در بحث اختلاف بین سازمان آب و شهرداری را رفع کرده است به همین دلیل تنها در خوزستان سازمان آب و برق تشکیل شده است و وظیفه آن هم حفاظت و بهره برداری از رودخانه ها و نیروگاه های برق آبی و حرارتی و ... است زیرا در سایر استانها شرکتهای آب منطقه ایی و برق منطقه ای برای ساماندهی موارد ذکر شده وجود دارد.

به هر حال در این بین عدم ناهماهنگی بین دستگاه های مختلف استان باعث بروز حوادثی به شهروندان شده که انتظار می رود دستگاه های مسئول با حکمیت استاندار خوزستان که خود از نیروهای قدیمی سازمان آب و برق خوزستان است راهکاری اساسی برای حل این مشکل ترسیم کرده تا بروز حوادث مشابه در این رودخانه پرسخاوت جلوگیری شود.

به گزارش خبرنگار مهر، رود کارون پرآب ترین و بزرگترین رودخانه ایران است. این رود با طول۹۵۰ کیلومتر طولانی ترین رودخانه ای است که تنها در داخل ایران قرار دارد و همچنین تنها رود ایران است که بخشی از آن قابل کشتیرانی است. آب آشامیدنی کلانشهر اهواز از رودخانه کارون تامین می شود. در حاشیه این رود تمدنهای بزرگی شکل گرفته است.

رودخانه کارون رودخانه‌ای است که از نظر ارتفاع سطح آب و عرض و طول و از نظر جریان و گذر آب و عرض و طول مناسب آبخور برای عبور کشتی های کوچک به نام لبخ یا مرکب در حد و اندازه رودخانه های دجله و فرات و برای عبور این قبیل کشتیهای کوچک کاملا مناسب است.

مرجع / مـهـر