به گزارش شبکه خبری دز(دز ان ان)، در کاوشی که در تپه “چغامیش” دزفول صورت گرفته است، سندی پنج هزار ساله به دست آمده است که کهن ترین همنوازی (ارکستر) جهان را در خود به یادگار دارد.
بنا بر این گزارش این باستان شناسان در مورد این تصویر گفته اند این نمونه های هنر تصویری با همه اهمیتی که از نظر حالت هنری و آگاهی ما به زندگی این دوران دارند، دارای ارزش هایی هستند بالاتر از آنچه که تصور می شود و اگر درست بگوییم سند نخستین دستاوردهای بشری هستند که ارزش جهانی داشته اند. یکی از این نمونه ها نخستین سندی است که بشر از موسیقی به شکل هنر سازمان یافته دارد، این تصویر یک گروه نوازنده را نشان می دهد که در واقع پیشرو ارکسترهای امروزی را مجسم می کند.
لوحه ای یافت شده در تپه چغامیش دزفول بر روی این تصویر چنگ بزرگی دیده می شود که پشت سر آن نیمرخ نوازنده ای زانو زده است. افزون بر چنگ نواز، نفر دومی دیده می شود که با دست های باز جلوی چیزی نیم دایره نشسته و طبل می نوازد.
نوازنده ی سوم دو چیز شاخ مانند به دست گرفته است. ما در آغاز می پنداشتیم قاشک باشد. ولی روی تکه دیگر به وضوح دیدیم که انتهای یکی از این شاخها به دهان نوازنده می رسد. بی گمان نوازنده، یک آلت موسیقی بادی، که شاید بوق بوده، می نوازد. یکی دیگر هم به دست دارد. نفر چهارمی که دستش را به گونهها برده، درست همان حالت آوازخوان را دارد که بعدها در هنر مصری یافته شد و هنوز هم در خاورمیانه این حالت را می توان دید.
بنابراین در این تصویر با «ارکستری» روبرو هستیم که دارای سازهای زهی و ضربی و بادی است و خواننده ای با آواز آنان را همراهی می کند. تازه ارکستر گوشه ای از صحنه است. نوازندگان جز طبل زن، به سمت راست برگشته اند. برابر آن ها مردی روی بالشی نشسته و میزی در جلوی خود دارد که روی آن خوراکی ها و افشره هایی چیده اند و خدمتکاری مشغول پذیرایی است.
صحنه نمایشگر ضیافتی است همراه با موسیقی و احتمالا این ضیافت به آیین های دینی نیز بستگی داشته است.
باید چند نکته را نیز به این نوشتار افزود :نخست اینکه، در سمت چپ لوحه نشانی از بریدگی می بینیم، پس احتمالا سازهایی در طرفی که شکسته و اکنون وجود ندارد نیز وجود داشته است.
دیگر اینکه، این مراسم دینی نیست و بزرگی یا امیری را نشان می دهد که در حال رامش است.
نکته سوم آنکه، آنچه روبروی این مرد است “خوان”است که ایرانیان روی آن غذا و شراب می خورده اند و نوشیدن نیز پس از صرف غذا بوده چنان که در بیتی از فردوسی می خوانیم:
چونان خورده شد، خوان بیاراستند می رود و رامشگران خواستند
و این بیتی است که بارها در شاهنامه آمده است و اینک تصویر آن از پشت پرده های پنج هزار ساله روزگار بیرون می آید !
این تصویر یک راز بزرگ دیگر را نیز روشن می سازد و آن اینست که “چنگ”، سازی ایرانی است و چون در آن هنگام چنگ هفت وتری در ایران بوده پس نت های موسیقی به ترتیبی که امروزه در جهان شناخته شده است در ایران حداقل پنج هزار سال پیش مرتب شده است.
طبنا