در باب شروع جنگ میلی

نخل‌های بی‌سر؛ یادگارهای حذف ناشدنی سال های جنگ اجتماعی 12:13:14 1391/07/04 917-3414-5 کد خبر

دیگر آن سایه را ندارد و کرامتش زیر سوال رفته است، بخشندگی را از او سلب کرده‌اند و قامت ایستاده‌اش خجل مانده ولی سری ندارد که به زیر افکند. استوار، استوار، استوار؛ درس مقاومت را باید از تو آموخت، بزرگ شده‌ی این خاکی و مقاومت در رگ و ریشه‌ات جریان دارد. فکر می‌کردند سرت را ببرند خوار می‌شوی اما کور خوانده‌اند. چه عداوتی با تو داشته‌اند که اینگونه خصمانه و بی‌رحمانه بر تو هجوم آورده و سرت را از تن جدا کردند. برای اهالی خود مایه فخر و سرافرازی و نشانه مقاومت و پایداری هستی؛ به این پی برده‌اند و می‌خواستند با بریدن سرت عزت ما را از بین ببرند اما نگذاشتی و همچنان راست قامت باقی ماندی و عزتمان را حفظ کردی! از چه شرمساری؟! ما به تو ایمان داریم. میوه‌ات را نه، دلت را می‌خواهیم، تو همیشه برای ما همان نخل مقاومت و درخت جنوبی هستی و باقی می‌مانی. شاید دیگر طنابی بر تنه‌ات نیندازند و برای چیدن ثمره‌ات بالا نروند ولی تو حالا نماد چیزی دیگری هستی و صد چندان به قداست تو اضافه شده است. قداست سر بریده‌ات اجازه نمی‌دهد از تنه‌ات بالا رفت و پا بر دستان بزرگوارت نهاد. پس همان‌گونه که تاکنون بی‌سر به سر برده‌ای باقی بمان و تا همیشه نماد مقاومت و ایستادگی این مرز و بوم باش. به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه خوزستان- در جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق تنها نظامیان و مردم بی‌گناه و خانه‌ها و شهرها و کودکان را هدف نگرفت، بلکه به حیوانات زبان‌بسته و حتی درختان رحم نیاورد. خوزستان از دیرباز استان زرخیز و ثروتمندی بود ولی وجود چاه‌های نفت در این استان، دیگر مواهب طبیعی را در نظر کمتر کرده بود. نخل یکی از این موهبت‌ها است که قطب مهم اقتصادی استان را تشکیل می‌دهد. در این استان، پیش از جنگ تحمیلی کلکسیون نخل‌ها وجود داشت و همه انواع نخل در آن کشت می‌شد. سرهنگ عبدالمجید عقیلی، مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خوزستان، در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسنای خوزستان اظهار کرد: شهرهای آبادان و خرمشهر جزء نقاط استراتژیک تولید خرما در کشور بوده‌اند که شمار زیادی از نخل‌های این منطقه در دوران جنگ بر اثر ضربات توپ‌ها و شلیک‌ها آسیب دیدند. بیشتر نخل‌های سربریده در این مناطق بر اثر گلوله‌باران‌های شدید زمینی و هوایی از بین رفته‌اند. در برخی مناطق اصابت گلوله، تنه‌های درختان را نیز از بین می‌برد، ولی در برخی دیگر تنها سر نخل می‌افتاد و تنه آن باقی می‌ماند. وی با بیان این‌که در زمان جنگ تحمیلی در برخی نخلستان‌های خرمشهر و آبادان کل نخیلات براثر آتش ‌سوخت و از بین رفت، افزود: نیروهای عراقی برای وسعت دادن به دید تیر خود و مسلط شدن بر منطقه نخلستان‌ها را از بین می‌بردند، زیرا پوشش گیاهی و نخلستان‌ها ممانعت دید تیر به وجود می‌آورد. عقیلی گفت: برخی نخل‌هایی که از اصابت گلوله و توپ سالم باقی مانده بودند نیز براثر بمباران‌های شیمیایی خشک شدند؛ ویژگی‌ نخل‌ نیز این است که پس از خشک شدن سر آن خشک می‌شود و بر اثر وزش باد می‌افتد و تنها تنه باقی می‌ماند که اصطلاح "نخل سربریده" به آن اطلاق می‌شود. نمی‌دانم دشمن چگونه به صورت دسته جمعی سرهایشان را ‌برید و حتی یک نخل سالم باقی نگذاشت، تنه‌ها ایستاده می‌ماند و سر به باد می‌رفت؛ چه نقشه‌ها برای نخلستان‌ها کشیده بودند که این‌گونه دقیق عمل کردند. سرتیپ مسعود بختیاری، بازنشسته نیروی زمینی ارتش، که از طراحان عملیات‌های بیت‌المقدس، فتح‌المبین، طریق القدس و رمضان بوده‌ است، در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسنای خوزستان اظهار کرد: در جنگ تحمیلی بسیاری از درختان و نخیلات در مناطق جنگی بر اثر هجوم هواپیماهای جنگنده و بی‌آبی خشک شدند. وی با بیان این‌که اصابت گلوله به نخل‌ها بیشتر به صورت اتفاقی بوده است، گفت: در جنگ کسی نخل‌ها را به تنهایی نشانه نمی‌گیرد و قصد دشمن از بین بردن همه شهر با همه نخل‌هایش بود. با از بین بردن شهر خود به خود اقتصاد آن منطقه نیز از بین می‌رود. بختیاری با عنوان این که نشانه گرفتن تک‌تک نخل‌ها با توپ کار سختی است، افزود: برخی نخیلات نیز بر اثر ترک شهر برای مدت طولانی و بی‌آبی خشک شدند که براثر خشکی قسمت بالای درخت از بین رفت و به تدریج فرو ریخت. این سرتیپ بازنشسته نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: نیروهای خودی نیز برای بمباران کردن دشمن بعضا با توپ و خمپاره درختانی را از بین می‌بردند که این بمباران‌ها بیشتر در مناطق شلمچه بود و براثر مبادلات آتش سر نخل‌ها نیز قطع می‌شد. وی افزود: نخل‌ها به دلیل این‌که تنها در قسمت بالایی دارای پوشش گیاهی هستند و با فاصله از هم کاشته می شوند، حالت خفا و ‌پناهگاه‌ ایجاد نمی‌کنند، لذا دلیلی برای از بین بردن نخل‌ها توسط دشمن وجود ندارد. قسمت اصلی و پنیرک نخل در قسمت بالایی درخت قرار دارد، در اصطلاح عامیانه به این قسمت قلب نخل می‌گویند و اگر قلب نخل آسیب ببیند درخت خشک می‌شود و به طور کلی از بین می‌رود. در سال‌های جنگ اصابت گلوله به قلب نخل آن را از بین می‌بُرد و بمباران شیمیایی نیز قلب آن را که جسمی ترد و شیری رنگ است، خشک می‌کرد. ابراهیم داوری، مدیر جهاد کشاورزی خرمشهر، نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنای خوزستان اظهار کرد: پیش از جنگ تحمیلی خرمشهر از بزرگترین مراکز تولید نخل در کشور بود، در آن زمان حدود یک میلیون و 500 هزار اصله نخل در دهستان‌های جزیره مینو و شلمچه و غرب کارون در این شهرستان پراکنده بود. البته به دلیل از بین رفتن اسناد جهاد کشاورزی در جنگ تحمیلی آمار دقیق و متقنی از نخیلات خرمشهر پیش از جنگ وجود ندارد.وی افزود: پس از جنگ تحمیلی از تعداد حدود یک میلیون و 500 هزار اصله نخل تنها 130 هزار اصله باقی ماند که نخل‌های باقی مانده نیز آسیب‌دیده و ترکش خورده بودند. با احیای نخیلات خرمشهر هم‌اکنون 450 هزار اصله نخل‌ معادل 3 هزار و 720 هکتار نخیلات در این شهرستان وجود دارد. داوری با بیان اینکه 99 درصد نخلیات خرمشهر در حال حاضر از نوع استعمران است، گفت: پیش از جنگ انواع مختلف نخل‌ها در خرمشهر وجود داشت ولی نوع استعمران غالب بود. انواع نخل دیری و گنطار و ارقام دیگر به دلیل محدود بودن از بین رفت و دیگر احیا نشد. مدیر جهاد کشاورزی خرمشهر خاطرنشان کرد: همه نخیلات شلمچه در جنگ به طور کامل از بین رفت و جزیره مینو نیز بخش بسیار زیادی از نخلستان‌هایش را از دست داد، زیرا در این مناطق از اراضی خاک‌برداری و به عنوان سنگر استفاده شد. وی افزود: پس ازپایان جنگ، این اراضی مامن ‌گرازها و حیوانات وحشی شد و احیای نخیلات در آن انجام نشد. جنگ موجب مهاجرت مردم خرمشهر و ترک اراضی کشاورزی و نخلستان‌ها شد که خشک شدن نخیلات را در پی داشت. برخی نخلستان‌ها نیز پس از بازگشت اهالی به دلیل اختلافات ارثی و تقسیم اراضی، دست‌نخورده باقی ماند و همتی برای احیای این نخلستان‌ها نشد و به تدریج از بین رفتند.داوری با اشاره به این‌که پس از جنگ کارهای زیادی در زمینه احیای نخلستان‌های خرمشهر انجام شد و بعضی نخیلات احیا شدند،‌ تصریح کرد: نخل‌هایی که سر آنها کامل از بین رفته باشد، قابل احیا نیستند زیرا قلب نخل در قسمت بالای آن است و با از بین رفتن سر نخل، از بین می‌رود. اگر قسمتی از نخل از بین رفته باشد، قابل احیا است ولی بیشتر نخل‌های سربریده قلب خود را از دست داده‌اند دیگر احیا نمی‌شوند. جنگ تمام شد، مردم به دیار خود برگشتند، شهرها آباد شد ولی نخل‌های بی‌سر نخلستان‌های خوزستان‌ هنوز سربلند مانده‌اند و یادگار حذف ناشدنی سال‌های جنگند. گزارش از خدیجه نیسی، خبرنگار اجتماعی ایسنای خوزستان