همه دلایل موفقیت یک سریال؛
علی فاطمی جایزه ادبی "طهران" فصل بهار را از آن خود کرد. بر اساس رای هیات داوران بخش داستان و از میان هفت نویسنده راه یافته به مرحله نهایی؛ علی فاطمی از اهواز با داستان "آمده بود برای مردن" نویسنده اول فصل بهار جایزه ادبی "طهران" معرفی شد. سه داستان این نویسنده اهوازی توانست به مرحله نهایی برسد و در آخر از بین این سه داستان "بازمانده"، "آمده بود برای مردن" و "آهنگ لری" داستان "آمده بود برای مردن" به عنوان داستان اول این جایزه ادبی شناخته شد. | ||||||
"پرستاران" نام سریالی پزشکی است که 12 سال است از تلوزیون ایران پخش میشود و خیلیها این سریال را دیدهاند. پرستاران با نام اصلی "آلسنتز"، درامی در درون یک بیمارستان دولتی و شلوغ است. این سریال دو جنبه دارد؛ هم به وضعیت بیمارستانها در استرالیا میپردازد و هم نحوه زندگی و کار پرستاران را زیرذرهبین قرار میدهد. پرستاران، یک سریال اپیزودی است که هر قسمت به یک داستان مجزا میپردازد، ولی در کنار آن داستان دنبالهدار زندگی پرستاران و پزشکان آن بیمارستان را نیز به تصویر میکشد. این سریال یکی از پرطرفدارترین سریالهای سالهای اخیر تلویزیون محسوب میشود. فیلمبرداری سریال پرستاران از سال 1998 در شهر "سیدنی" استرالیا آغاز شده و ساخت این مجموعه به علت استقبال شدید مردم در سراسر دنیا تاکنون ادامه دارد.شاید کارگردان این سریال در زمان آغاز ساخت این مجموعه فکر نمیکرد این سریال تا این حد مورد قبول واقع شود؛ ولی این همه طرفدار نیز باید جذب ویژگی خاصی شده باشند که در سریالهای دیگر کمتر دیده شده است. فضای زیبای بیمارستان، رسیدگی خوب پرسنل، همکاری بین افراد و نشان دادن مواردی که در برخی بیمارستانهای مانند یک رویاست از جمله مواردی است که مخاطب را به دیدن این سریال جذب میکند.موضوع مهم دیگر، آموزشی بودن این سریال است؛ بسیاری از اطلاعات پزشکی مورد نیاز کودک، جوان و سالمند در قسمتهای مختلف سریال بیان میشود که میتواند در پیشرفت فرهنگ بهداشت و درمان نقش مهمی داشته باشد. به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)_منطقه خوزستان_دکتر مهران حقپرست، مدیر درمان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز درباره این سریال و نقش آموزشی آن میگوید: "رسانهها در حوزه سلامت بسیار میتوانند تاثیرگذار باشند؛ در این بین صدا و سیما نقش ویژهای دارد و بیشتر میتواند با مردم ارتباط برقرار کند و یکی از کارهایی که صدا و سیما در این حوزه انجام داده است، پخش سریال پرستاران است. این سریال که در کشور استرالیا نیز طرفداران زیادی دارد به خوبی نقش پزشکان و پرستاران را نشان داده و توانسته دید مردم را نسبت به حرفه پرستاری تغییر دهد." او ادامه میدهد: "این سریال با نشان دادن بیماریهای مختلف، آگاهی مردم را نسبت به موضوعات مربوط به بهداشت و سلامت افزایش میدهد و در کنار سرگرم کردن مخاطب، آموزشهای مناسبی نیز ارائه میدهد. اینگونه برنامهها و سریالها موضوع آموزش به جامعه را بسیار آسان میکند. البته ممکن است در این سریال نیز اشتباهاتی وجود داشته باشد، ولی تا آنجا که امکان داشته استانداردها رعایت شده است. بسیاری از پرستاران و پرسنل بیمارستانها نیز این سریال را میبینند و بسیاری از نکات مورد استفاده آن را بیان میکنند؛ به عنوان مثال فضای فیزیکی بخشهای درمانی که در این سریال به نمایش گذاشته میشود مورد توجه برخی پرستاران و پزشکان بوده است." حقپرست میگوید: "مشکل اصلی این است که چنین برنامههایی در ایران ساخته نمیشود. ساخت چنین مجموعههایی، متناسب با فرهنگ و خصوصیات مردم در کشور خیلی بیشتر میتواند تاثیر داشته باشد و پذیرش آن نیز برای جامعه آسانتر خواهد بود. گاهی مشاهده میشود که صدا و سیما مجموعهای در حوزه سلامت تهیه میکند، ولی در چنین مجموعههایی یا به صورت گذری از موضوع گذشتهاند و یا آنقدر به حواشی مختلف پرداختهاند که اصل موضوع در ذهن مخاطب فراموش شده است. معمولا چنین سریالهایی در کشور بهگونهای ساخته می شوند که مخاطب را درگیر احساسات میکنند و جنبه آموزشی آن کمتر مورد توجه است." وی با اشاره به تلاش معاونت درمان دانشگاه جندیشاپور اهواز برای آموزش به افراد جامعه، ادامه میدهد: "معاونت درمان از برنامههایی که بتواند در آموزش جامعه موثر باشد استقبال میکند و به این موضوع توجه زیادی دارد. موارد بسیار زیادی در حوزه بهداشت و سلامت در کشور وجود دادر که میتوان با ساخت و تولید سریالها و مجموعههایی مانند پرستاران، آموزشهایی را در این زمینهها به جامعه ارائه داد. به عنوان مثال در زمینه اهداء عضو نیازمند ساخت و تولید چنین مجموعههایی هستیم و در صورتی که هنرمندی توان ارائه کار موثری را داشته باشد، آماده همکاری با او هستیم." با وجود اینکه نیاز به وجود چنین مجموعهها و سریالهای آموزشی در کشور احساس میشود، ولی متاسفانه تاکنون تنها تعداد انگشتشماری از چنین برنامههایی در کشور تولید شده است که تاثیر آن نیز آنچنان که باید نبوده است. سریال و فیلمهای سینمایی میتوانند در ارائه آموزشهای بهداشتی و درمانی به جامعه نقش بسیاری داشته باشند، در چنین شرایطی اینکه چرا تعداد مجموعههای تولید شده در این زمینه اندک است، موضوع مهمی است که باید به آن پرداخته شود. علیاصغر شادروان، کارگردان و نویسنده خوزستانی با اشاره به موفقیت سریال "پرستاران"، میگوید: این مجموعه یکی از بهترین سریالهایی است که در حوزه سلامت تولید شده است؛ پرداخت خوب و مناسب، از مهمترین ویژگیهای این سریال است که موجب شده بیننده درگیر این سریال شود. همچنین در این سریال مشاهده میکنیم که مسائل اخلاقی بهخوبی در قالب مسایل علمی بسیان میشوند و این موضوع موجب شده حتی اگر شخصی با علم پزشکی آشنایی نداشته باشد، به این سریال جذب شده و مشایل اخلاقی به او منتقل شود." وی ادامه میدهد: "شخصیتپردازی نیز در این سریال نیز بسیار مناسب است و شخصیتها درست در زمانی که نیاز است به سریال وارد میشوند. مسایل درونی انسانها در این سریال بهخوبی بیان میشود و کارگردان سریال نیز توانسته با تند کردن ریتم این سریال، مخاطب را جذب کند و از خسته و کسل شدن بیننده جلوگیری کرده است. در این سریال از علم و دانش مخاطب نیز استفاده میشود و مسایل پزشکی بهگونهای نمایش داده میشوند که مخاطب بتواند استدلال کند." شادروان دلیل ساخته نشدن چنین مجموعههایی در کشور را چنین بیان میکند: "یک اشکال اساسی وجود دارد که سریال های ایرانی نمیتوانند تا این حد موفق شوند و آن، استفاده نکردن از "جمع ضدین" است. جمع ضدین یعنی اینکه وقتی چیزی را نشان میدهیم، ضد آن را هم به نمایش بگذاریم. اگر از این روش به خوبی استفاده نشود، فیلم جاذبه نخواهد داشت و مخاطب خود را از دست میدهد. به عنوان مثال همانطور که بسیاری از پزشکان و پرستاران که در این حرفه مشغول به کار هستند، کار خود را بهخوبی انجام میدهند، افرادی هم وجود دارند که قصور میکنند و وظیفه خود را بهخوبی انجام نمیدهند؛ این دو باید در کنار هم به نمایش درآید؛ این در حالی است که در مجموعههایی که در ایران تولید میشود، به دلیل برخی تنگناها تنها موارد مثبت نمایش داده میشود و حتی اگر در جایی نکتهای مطرح شود، فیلمساز با اعتراض آن قشر مواجه میشود." این کارگردان خوزستانی میگوید: "موضوع دیگر این است که کارگردانان ایرانی فکر میکنند با احساس میتوانند بر بیننده غلبه کنند، به همین دلیل موضوعات مختلف را احساسی میکنند؛ این درحالی است که در این دوره زمانی بیننده بسیاری از موضوعات را دیده و از نزدیک لمس کرده، در نتیجه باید بهگونهای موضوع مطرح شود که مخاطب با فکر کردن موضوع را دریابد؛ تقریبا هیچکدام فیلمهای موفق دنیا بیننده را درگیر احساسات نمیکنند." شاید یکی از دلایلی که موجب شده به این سریال علاقهمند شویم، این است که گاهی مواردی در این سریال میبینیم که تاکنون در بیمارستانهای موجود در کشور نمونه آن را ندیدهایم. مثلا تا به حال نشده وقتی به خاطر بیماری خود و یا نزدیکانمان وارد بیمارستان میشوم، یک پرستار با خوشرویی با ما همصحبت شود و یا حتی یک سلام و احوالپرسی ساده داشته باشد، چه برسد به اینکه درددل کند؛ این در حالی است که این موضوع در سریال پرستاران بهخوبی به نمایش درآمده و گاهی پرستاران این سریال بهگونهای با بیماران وارد صحبت می شوند که علاوه بر اینکه موجب آرامش روانی آنها میشوند، به بیماری آنها نیز پی میبرند. میپذیریم که حرفه پرستاری حرفه بسیار دشواری است و مشکلات زیادی دارد، ولی این حرفه در همه دنیا سختیهای خودش را دارد و میتوان با این سختیها کنار آمد و رفتار مناسبی با بیمار داشت؛ این در حالی است که در بسیاری از بیمارستانهای موجود در کشور، به دلایل مختلف ازجمله کمبود نیروی انسانی و حجم زیاد کار، پرستاران رفتار نامناسبی با بیماران دارند. صدیقه فیاضی، کارشناس ارشد رشته پرستاری و عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز میگوید: "با وجود اینکه این سریال نکات بسیار مهمی دارد و تا حد زیادی آموزنده است، ولی باید توجه داشت که شرایط کشور استرالیا با ایران متفاوت است؛ در این سریال میبینیم که پزشکان و پرستاران روابط بسیار خوبی دارند و به پرستار احترام زیادی گذاشته میشود؛ در حالی که شرایط در بیمارستانهای ما کاملا متفاوت است؛ اینجا پزشک به راحتی به پرستار بیاحترامی میکند و شان پرستار آنگونه که باید رعایت نمیشود، در حالی که این پرستار است که تمام مدت کنار بیمار میماند و بیشتر زحمات بیمار بر عهده پرستار است." وی ادامه میدهد: "امکاناتی که در اختیار یک پزشک قرار میگیرد، اصلا قابل مقایسه با یک پرستار نیست. بسیاری از پرستاران ایرانی وقتی چنین صحنههایی را مشاهده میکنند، انگیزه خود را از دست میدهند. پرستاران نیز مانند پزشکان درس خوانده و زحمت کشیدهاند، پس بیشتر از این باید مورد احترام باشند. نکته دیگری که در این سریال دیدهد میشود، تعداد زیاد پرستاران است؛ در این مجموعه یک بیمار تحت نظر تعداد زیادی پرستار است، در حالی که در بیمارستانهای موجود در کشور تعداد پرستاران در مقایسه با جمعیت بیماران بسیار اندک است و در نتیجه پرستاران خسته میشوند." از این موضوع هم نباید بگذریم که ماجراهای این سریال در بخش اورژانس پیش میروند و میبینیم که بهترین پزشکان و پرستاران بیمارستان در این بخش فعالیت میکنند؛ البته فضای فیزیکی بخش اورژانس در این سریال و همچنین آرامشی که در آن وجود دارد نیز قابل توجه است. اینکه بتوان همراهان بیماران را نیز کنترل کرد تا نظم بخش به هم نخورد نیز نکته مهمی است که در این مجموعه به آن پرداخته شده است.نکتهای که نباید از آن گذشت این است که در سالهای گذشته فعالیتهای بسیار زیادی در زمینه ارتقاء بخش اورژانس بیمارستانهای کشور انجام شده، ولی هنوز با شرایط ایدهآل فاصله زیادی وجود دارد. همچنین با توجه به اینکه ضرورت آموزش به جامعه در زمینه مسایل بهداشتی و درمانی همیشه احساس میشود و رسانه و مخصوصا صدا و سیما نقش مهمی در این مورد دارد، باید در زمینه ساخت سریالها و فیلمهای سینمایی با موضوع بهداشت و درمان فعالیت بیشتری انجام و بسیاری از موارد آموزشی از این طریق به جامعه منتقل شود.سریال پرستاران نیز با همه جذابتی که دارد روزی تمام میشود و ما میمانیم و حقایق پیش رویمان؛ همیشه در حوزه سلامت بیماریهای جدیدی کشف میشود که مردم نیز باید با آنها آشنا شوند. همواره بیماری و بیمارستان و اورژانس و...وجود دارند که باید در زمینه فعالیت هرچه بهتر آنها تلاش کرد؛ همچنان وظیفه آگاهی دادن به جامعه بر عهده رسانهها است و امید است در آینده شاهد تلاش و هماهنگی بیشتر و بهتر برای فرهنگسازی در این حوزه باشیم. گزارش از طیبه رفیعی، خبرنگار اجتماعی ایسنای خوزستان |