آلودگی آب رودخانه های استان

هورالعظیم هور الصغیر شد 

هورالعظیم در حالی که شاهد تولد چاه های نفت درونش است، به تدریج نابود می شودشرکت توسعه مهندسی نفت با احداث خاکریزی وسیع و راهسازی های گسترده باعث قطع ارتباط بخش های مختلف تالاب از همدیگر شده است. این قطع ارتباط باعث تکه تکه شدن تالاب شده که روند نابودی محیط زیست را ایجاد می کند.رئیس انجمن صنفی مهندسان صنعت آب در مورد بر هم خوردن تعادل اکولوژیکی این تالاب بزرگ هشدار می دهد و می افزاید: این تالاب تاثیر بسیاری در تعادل بخشی به اقلیم خاورمیانه دارد و بیش از یک چهارم جمعیت کشور را تحت تاثیر خود قرار می دهد. خدابخشی احداث سدها در بالادست را دلیل کم شدن آب تالاب می داند و می گوید: حجم مخازن در نظر گرفته شده ،حجمی معادل سه برابر کل آورد رودخانه کرخه را در مقطع سد کرخه دارد به طوری که فقط 2 سد دیگر به نام سیمره و پاعَلم حدود 6 میلیارد متر مکعب حجم مخزن برایشان پیش بینی شده است بنابراین در آینده نزدیک با کاهش آورد رودخانه کرخه شاهد خشک شدن این هور ارزشمند خواهیم بود.

دورترین نقطه جنوب غربی ایران، دور از چشم همه، در انبوه نیزارها، آرام و بی صدا می میرد. هورالعظیم در حالی که شاهد تولد چاه های نفت درونش است، به تدریج نابود می شود. تالاب هورالعظیم یکی از زیستگاه های حساس و منحصر به فرد کشور است که در غرب استان خوزستان واقع شده و به لحاظ تنوع زیستی بسیار غنی است. عمده منابع آبی تالاب از طریق رودخانه های کرخه، نیسان، سابله و نهرهای انشعابی تامین می شود. پیشینه تاریخی این تالاب بسیار مورد توجه جهان است. این تالاب که باقی مانده بین النهرین است متشکل از سه هور مرکزی، هورالحمار و هور هویزه است. این هور که یک سوم آن در ایران و دو سوم آن در عراق واقع شده زمانی مساحتش به 2 میلیون هکتار می رسید اما امروز خبری از آن همه وسعت نیست و این تالاب بزرگ روز به روز آب می رود. تالاب  هورالعظیم در سه دهه اخیر به دلیل اعمال برخی سیاست های غلط نابود شده است. این منطقه محل زندگی مردمانی به نام عرب های مدن بود که به دلیل زندگی منحصر به فرد آنها یونسکو نوع زندگی این مردم را در کنار تالاب های هورالعظیم به صورت ویژه ای ثبت کرده است که به نام زندگی مردم روی آب شهرت داشت که امروزه به دلیل نابودی این تالاب ها زندگی این مردم نیز بسیار کمرنگ شده است.

  نفت، عامل خشکی هورالعظیم

  واگذاری بیش از ۷ هزار هکتار از این تالاب برای اکتشافات نفتی یکی از نگران کننده ترین خبرها درباره تالاب هورالعظیم در سالهای گذشته بوده است. بنابر نظر کارشناسان اکتشافات نفتی دشت آزادگان خطرات زیست محیطی عظیمی برای تالاب هورالعظیم در پی دارد. میدان نفتی آزادگان قرار بود در سال 87 فعالیت خود را در تالاب هورالعظیم به اتمام برساند و محل استقرار خود را محدود کند اما تاکنون شرکت نفت نسبت به خروج از این تالاب اقدام نکرده است. سال 89 نیز استاندار خوزستان نسبت به مسدود کردن ورودی شط علی و خشک کردن تالاب برای انجام عملیات حفاری توسط شرکت نفت و میدان نفتی آزادگان در جنوب تالاب هورالعظیم واکنش نشان داد. عادل مولا شرکت نفت را عامل تخریب 70 درصد تالاب عنوان کرد. رئیس انجمن مهندسان صنعت آب خوزستان با بیان اینکه فعالیت های اکتشافی توسعه میدان نفتی آزادگان غیر اصولی و خارج از اصول کارشناسی است، می گوید: شرکت توسعه مهندسی نفت با احداث خاکریزی وسیع و راهسازی های گسترده باعث قطع ارتباط بخش های مختلف تالاب از همدیگر شده است. وی می افزاید: این قطع ارتباط باعث تکه تکه شدن تالاب شده که روند نابودی محیط زیست را ایجاد می کند. به گفته وی هورالعظیم توسط جاده ها به پنج قطعه تقسیم شده، مخزن یک و دو تنها مخزن های آبدار هستند و مخزن 3 به دلیل فعالیت های گسترده شرکت نفت خشک شده است. حال و روز مخزن 5 هم آن چنان خوب نیست زیرا این مخزن هم از زهاب های شور نیشکر آب می گیرد.وی به اینکه مجوز فعالیت شرکت نفت در این تالاب به صورت مشروط و براساس ضوابط زیست محیطی صادر شد اشاره و اظهار می کند: اما شرکت نفت به تعهداتش تاکنون عمل نکرده است. وی از محدودیت هایی که برای نظارت در این منطقه برقرار شده نبود نظارت کارشناسان را باعث افزایش خطا در منطقه می داند و می گوید: به دلیل حفاری هایی که در هور صورت می گیرد ممکن است مشکلات زیست محیطی بسیاری به وجود بیاید. بنابراین شرکت نفت باید امکانات نظارت و کنترل برخط را در تالاب هورالعظیم ایجاد کند تا از ورود نفت به تالاب جلوگیری شود.

  یک چهارم کشور، تحت تاثیر هورالعظیم

  یکی از عمده مشکلات هورالعظیم کم آبی آن در چند سال اخیر بوده و اینکه مساحت این تالاب به دلیل مشکل کم آبی به مرور زمان رو به کاهش رفت. مشکل کم آبی این تالاب به دلیل عدم تامین حق آبه این تالاب نگرانی کارشناسان محیط زیست را در پی داشته است. برخی مشکل کم آبی این تالاب را به دلیل سدسازی های بسیار بر منابع آب بالا دست تالاب از جمله کرخه عنوان می کنند. رئیس انجمن صنفی مهندسان صنعت آب در مورد بر هم خوردن تعادل اکولوژیکی این تالاب بزرگ هشدار می دهد و می افزاید: این تالاب تاثیر بسیاری در تعادل بخشی به اقلیم خاورمیانه دارد و بیش از یک چهارم جمعیت کشور را تحت تاثیر خود قرار می دهد. خدابخشی احداث سدها در بالادست را دلیل کم شدن آب تالاب می داند و می گوید: حجم مخازن در نظر گرفته شده ،حجمی معادل سه برابر کل آورد رودخانه کرخه را در مقطع سد کرخه دارد به طوری که فقط 2 سد دیگر به نام سیمره و پاعَلم حدود 6 میلیارد متر مکعب حجم مخزن برایشان رئیس انجمن صنفی مهندسان صنعت آب در مورد بر هم خوردن تعادل اکولوژیکی این تالاب بزرگ هشدار می دهد و می افزاید: این تالاب تاثیر بسیاری در تعادل بخشی به اقلیم خاورمیانه دارد و بیش از یک چهارم جمعیت کشور را تحت تاثیر خود قرار می دهد. خدابخشی احداث سدها در بالادست را دلیل کم شدن آب تالاب می داند و می گوید: حجم مخازن در نظر گرفته شده ،حجمی معادل سه برابر کل آورد رودخانه کرخه را در مقطع سد کرخه دارد به طوری که فقط 2 سد دیگر به نام سیمره و پاعَلم حدود 6 میلیارد متر مکعب حجم مخزن برایشان پیش بینی شده است بنابراین در آینده نزدیک با کاهش آورد رودخانه کرخه شاهد خشک شدن این هور ارزشمند خواهیم بود. به اعتقاد وی هورالعظیم سد بزرگی در مقابل پدیده گرد و غبار بود که امروز با خشک شدنش این کارکردش را هم از دست داده است.  خدابخشی یکی از کارکردهای مهم تالاب را جلوگیری از توفان شن و گرد و خاک می داند و می افزاید: تالاب هورالعظیم به وسیله بدنه آبی اش گردو غبار را به تله می اندازد و درواقع با گرفتن گردو غبار بر سطح آب از ورود آن به دیگر مناطق جلوگیری می کرد. همچنین تالاب رطوبت  را بالا می برد و از ورود جبهه های گرد وغبار جلوگیری می کند.

   تنها گل و لجن برجای مانده

   این تالاب یکی از زیستگاه های حساس و مهم پرندگان مهاجر آبزی و پرندگان بومی منطقه است که دچار مخاطراتی شده است.کارشناسان از تنوع زیستی بسیار بالای این منطقه همواره صحبت کرده اند. ماهی، بیش از 280 نوع پرنده، فوک ، لاک پشت فراتی، مارهای عظیم الجثه و گونه های کمیاب در این تالاب از جمله میراثی است که در مرز نابودی زیستگاه خود هستند. خدابخشی که از تالاب بازدید کرده است می گوید: ماهیگیران دیگر نمی توانند به صید بپردازند چون آب هور کم شده و ماهی ای وجود ندارد. وی به مشکلات مردم منطقه اشاره می کند و اظهار می کند: مشکلات تالاب تاثیر مستقیم در زندگی مردم منطقه داشته است. مردم دیگر آبی نمی بینند تا چشم کار می کند گل و لجن است. گاومیش ها که زندگیشان بسته به  آب است نیز دچار مشکل شده اند در گل ها می غلتند و روز را شب می کنند.

   دایک مرزی هم مشکلی را حل نکرد

  طرح ساماندهی هورالعظیم که توسط سازمان آب و برق انجام شده تا هور العظیم را نجات دهد اما این طرح هم نتوانست مشکلی را حل کند. طرحی که ساختش 11 سال طول کشید و بنا بر ادعای مجریان، قرار است امنیت منطقه را تامین کند. این طرح با این هدف احداث شد تا از سرازیر شدن آب به سوی کشور عراق و خشکی های هور جلوگیری کند. شیب تالاب به سمت کشور عراق است، به همین دلیل آبی که از رودخانه کرخه می آید به سمت عراق می رود و تالاب ما همیشه خشک می ماند، این دایک آب کرخه را در قسمت ایرانی هورالعظیم نگه می دارد و فقط آب مازاد به قسمت عراقی تالاب که دو سوم مساحت هور است می رود. این کارشناس صنعت آب احداث دایک را باعث قطع ارتباط بین دو قسمت تالاب عنوان می کند و می گوید:با احداث این دایک به محیط زیست تالاب ضربه وارد می شود. امروز مردم بومی دیگر ماهی گیری نمی کنند چون ماهی برای صید وجود ندارد. این نشان می دهد که تالاب به لحاظ زیست محیطی دچار مشکل شده است.

  سابقه اقدامات در هورالعظیم

  کمیسیون اقتصادی دولت در سال 87 با این توجیه که هورالعظیم میدان مشترک نفتی ایران و عراق است با واگذاری بیش از هفت هزار هکتار از اراضی محدوده تالاب هورالعظیم به وزارت نفت موافقت کرد مخالفتهایی با این واگذاری وتخریب یکی دیگر از تالابهای جنوب ایران آغاز شد. معاون وقت سازمان محیط زیست از بحث دائم با مدیران نفتی برای جلوگیری از تخریب تالاب و برداشت نفت از بستر هورالعظیم در دوران تصدی اش بر معاونت محیط طبیعی خبر داده و در تارنمای اینترنتی اش نیز از ایرانیان خواسته <<مواظب هور العظیم باشند.>> دلاور نجفی حاجی پور با اشاره به مجوز سازمان محیط زیست برای حفر چاه در قسمت شمالی تالاب در سالهای قبل گفت: آخرین یافته های وزارت نفت از میدان نفتی آزادگان نشان می دهد که این میدان نفتی به رغم اصرار و گزارشات خلاف واقع میدان مشترک نفتی بین ایران و عراق نیست و نتایج این اکتشافات به خوبی نشان می دهد که این میدان نفتی تماما در سرزمین ایران واقع شده است. این مقام سابق محیط طبیعی سازمان محیط زیست کشور با اشاره به اینکه در جنوب تالاب نیز یک مجوز حفر چاه ازسوی سازمان محیط زیست در سالهای گذشته صادر شده افزود: در جلساتی که با مدیران وزارت نفت در دوران تصدی معاونت سازمان داشتم، نقشه های محرمانه چاههای نفت و مشخصات منطقه را مشاهده کردم که نشان می دهد این میدان اصلا میدانی مشترک نیست و تنها بهانه ای برای استخراج نفت بدون ایجاد مزاحمت و نظارت سازمان دیده بان تالابهای ایران است. نجفی وضعیت تالاب هورالعظیم و احتمال حفر چاه نفت را به گونه ای دانست که برای حل و فصل آن نیاز به دخالت شورای عالی امنیت ملی است زیرا وزارت نفت مشترک بودن میدان نفتی آزادگان را بهانه می کند. این در حالی است که به موجب ماده 16 قانون حفاظت و بهسازی محیط  زیست تمامی عرصه های تالابی کشور به نمایندگی از دولت در اختیار سازمان حفاظت محیط  زیست قرار دارد و این سازمان نیز حق واگذاری آنها را ندارد. 

آب روستا های خرمشهر 4 برابر حد مجاز شور شد

به گزارش خبرگزاری فارس از خرمشهر، مهرداد پاریان زیتونی ظهر امروز در جلسه شورای بهداشت  با اشاره به افزایش شوری آب روستاهای خرمشهر گفت: با توجه به نمونه برداری و عملیات شیمیایی بر آب آشامیدنی مناطق روستایی شوری آب بالای 4 هزار میکروموس رسیده است.رئیس مرکز بهداشت خرمشهر در ادامه با اشاره به طرح سرشماری پزشک خانواده گفت: هم ‌اکنون 70 درصد سرشماری در خرمشهر انجام شده و مابقی در چند روز آینده آغاز خواهد شدپاریان زیتونی افزود: برای اجرای این طرح 33 دستگاه خودرو از ادارات درخواست کردیم ولی فقط  شش دستگاه برای اجرای این طرح در اختیار ما گذاشته شدوی با اشاره به فرارسیدن ماه مبارک رمضان گفت: بازرسی از تمام واحدهای صنفی و توزیع و عرضه مواد غذایی انجام می‌شود و مشکل عمده ما مساجد و حسینیه‌ها هستند.وی ادامه داد: برای حفظ سلامت مردم در ماه مبارک رمضان باید تمام مساجدی که غذای توزیع می‌کنند باید نظارت کافی بر آنها انجام شود.