شوشان/ مجتبی گهستونی : در این روزها خبر خرسند کننده ثبت جهانی محوطه باستانی شوش به گوش عموم می رسد، اما چه غافل که در داخل حوزه میراث فرهنگی شهرستان شوش شاهد وضعیت بحرانی هستیم. با نگاهی به عملکرد اداره میراث فرهنگی شوش و همچنین پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی میتوان به عمق فاجعه پی برد.
در سه ماهه نخستین سال 1391 در حوزه حفاظت و صیانت از آثار چه بسیار کوتاهی های غیر قابل بخششی مشاهده شده است. در اوائل سال جاری شاهد حفاری های غیر مجازی در تپه موسوم به قبر سید در نزدیکی تپه معروف جعفرآباد و تجاوز به مدفن یکی از سادات بزرگوار بودیم،
حفاری در محوطه شهر شاهی، که اطلاعات بس با ارزشی از نظر علم باستان شناسی در هزاره ی سوم ق.م به دست میداد نیز مورد تلخ دیگری بود.
با اینکه یگان حفاظت اداره میراث فرهنگی از این مو ضوع با خبر بود، اما هیچگونه اطلاع رسانی در این خصوص صورت نگرفت. حفاری غیر مجاز در محوطه دهکده ی هخامنشی هم به همان منوال مسکوت ماند، و همچنین باز کردن یک گور اشکانی بر روی محوطه موسوم به دهکده هخامنشی.
و اما در این دو روز گذشته شاهد هولناکترین حفاری غیر مجاز بر روی محوطه شهر پیشه وران در شوش بودیم. در ابتدا توضیح مختصری در خصوص شهر پیشه وران ارائه میشود: این شهر در بخش شرقی و شمال شرقی محوطه باستانی شوش قرار دارد، در این تپه آثار سه لایه باستانی از دوره های اسلامی، و اشکانی و یک روستا از دوره هخامنشی به دست امده است.
اثر قابل توجهی که در محوطه شهر پیشه وران (صنعتگران) بدست آمده مسجد نسبتا بزرگی است که احتمالا مسجد جامع شهر بوده است. این مسجد در حدود 60 * 70 متر طول و عرض دارد، و جزو اولین مساجد ستوندار ساخته شده در ایران و بلکه جهان اسلام است.
در این حفاری غیر مجاز، حفاران فرصت مناسب برای ایجاد یک گودال نسبتا عمیق با یک دالان را داشته اند. گودالی که قریب به چهار متر عمق دارد و خاکهای حاصل از آن یک تپه جدید را شکل داده اند.
تا زمانی که عبور و مرور در محوطه مهم باستانی شوش آزادانه صورت می گیرد و در توانایی سازمان میراث فرهنگی نبوده که این محوطه را محصور کند و از عهده تجهیز امنیتی و مراقبتی آن بر نیامده است باید هم منتظر اتفاقات ناگوار در محوطه باستانی بود. دردناک تر آنکه اتفاقات از این دست که به مراتب هولناک تر است در دیگر محوطه های تاریخی خوزستان رخ می دهد که صدایشان به کسی نمی رسد.
در اینجا یک سوال در ذهن مخاطب دوستدار میراث فرهنگی این مرز و بوم ایجاد می شود، که در موقع ایجاد این چاله عمیق توسط حفاران غیر مجاز پرسنل یگان حفاظت شوش مشغول چه فعالیتهایی بوده اند؟
