یک گزارش اقتصادی

دیگر اشتیاقی برای کشاورزی ندارم ...

"اهل یکی از روستاهای شوشترم و امسال به امید این که وضعیت کشاورزی خوب است، ماشینم را فروختم و برای کاشتن یک هکتار سیب‌زمینی هزینه کردم، اما بعد از زحمت و هزینه‌های زیادی که برای به ثمر رساندن آن متحمل شدم، امروز که محصولاتم را برای فروش به اهواز بردم با کلی زحمت و التماس توانستم کیلویی 170 تومان بفروشم در صورتی که برای کاشت هر کیلوگرم سیب‌زمینی حدود 500 تومان خرج کرده‌ بودم."  تو تاکسی نشسته بودم که  غرولند کنان و خشمگین سوار تاکسی شد و با صدای بلند گفت که ای کاش یکی پیدا می‌شد و گلایه‌ کشاورزان را به گوش مسوولان می‌رسوند. مدام در حال حرف زدن و ناسزا گفتن به خودش بود که چرا دوباره به کار کشاورزی پرداخته و دوباره متحمل ضررهای زیادی شده است.  وقتی فهمید خبرنگارم، با کلی خواهش و التماس خواست که گلایه‌های کشاورزان را به گوش مسؤولان استانی برسانم؛ روستائیانی که از کشاورزی امرار معاش می‌کنند، اگر قرار است با کشاورزی متحمل ضرر و زیان زیاد شوند، باید به چه کاری و چه شغلی بپردازند تا نیازهای روزمره زندگی خود را تامین کنند؟  در این‌باره نظر یکی از اساتید اقتصاد کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز را جویا شدم که در این‌خصوص گفت: با وجود این‌که در قرن 21 هستیم، اما هنوز سیستم کشاورزی ما مثل دوران فتحعلی‌شاه است؛ یعنی کشاورز وقتی می‌بیند قیمت محصولی در بازار ارزان است، سال بعد آن را کشت نمی‌کند و در صورت گران بودن یک محصول کشاورزان حجم زیادی از آن را کشت کرده و در نتیجه شاهد برهم‌خوردن تعادل بازار فروش خواهیم بود.  به گزارش خبرنگار ایسنا، منطقه‌خوزستان، ناصر انصاری ادامه‌داد: وزارت جهاد کشاورزی باید برنامه‌ای تعیین و بر اساس آن مشخص کند که در هر منطقه چه میزان از یک محصول کاشته شود تا تعادل بازار خرید و فروش منطقه برهم نخورد؛ متاسفانه این برنامه در این وزارت وجود ندارد و این بی‌نظمی و بی‌برنامگی اشتیاق کشاورزان برای کشت و کشاورزی در سال‌های آ‌ینده را از بین می‌برد.  محمد قاسمی‌نژاد، معاون زراعت سازمان جهاد کشاورزی خوزستان نیز در این‌باره در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، یکی از دلایل ارزانی قیمت سیب‌زمینی در استان را سیب‌زمینی انبار شده در استان همدان عنوان‌کرد و گفت: متاسفانه با ورود یک‌باره این محصول به بازار استان، تعادل بازار به‌هم می‌خورد و قیمت کاهش می‌یابد.  وی با بیان این‌که دلیل دیگری که باعث به‌وجود آمدن این ارزانی قیمت می‌شود، نبود صنایع تبدیلی در استان است، افزود: اگر این صنایع در استان ایجاد شود و این محصولات به مصرف صنعتی برسند، دیگر شاهد این ارزانی قیمت نخواهیم بود.  معاون جهاد کشاورزی خوزستان در خصوص اقدامات انجام شده برای تنظیم بازار صیفی‌جات به خصوص سیب‌زمینی، پیاز و گوجه‌فرنگی، تصریح‌کرد: سعی داریم سقف تولید این محصولات را ثابت نگه داریم؛ به همین منظور امسال برای اولین‌بار الگوی کاشت محصولات کشاورزی از جمله سیب‌زمینی، پیاز و گوجه فرنگی از سوی وزارت به استان‌ها و بر اساس قابلیت‌های هر منطقه ارائه شد.  قاسمی درباره این الگوی کاشت، بیان‌کرد: این الگو به این صورت است که در وزارت‌خانه سهم هر استان از نظر تولید محصولات مشخص و در استان‌ها برش شهرستانی، دهستانی و بهره‌برداران تعیین شد. یعنی وقتی یک کشاورز برای کشت سیب‌زمینی، پیاز و گوجه‌فرنگی به مراکز خدمات کشاورزی مراجعه می‌کند، الگو به کشاورز داده می‌شود و اگر آن الگو از سوی کشاورز رعایت نشده و موجب برهم‌خوردن تعادل بازار شود، دولت ضمانتی برای خرید تضمینی آن محصول نخواهد داشت.  وی با بیان این‌که امسال این برنامه اجرا شد و از امروز سازمان تعاون روستایی به عنوان متولی خرید تضمینی محصولات کشاورزی،‌ کار خرید تضمینی را آغاز می‌کند، افزود: قیمت تضمینی هر کیلوگرم سیب‌زمینی 152 و پیاز 105 تومان است که از کشاورزان خریداری می‌شود.  قاسمی با اشاره به این‌که قیمت خرید تضمینی، جوابگوی هزینه‌های کشاورزان نیست، گفت: یک راهکار که بتواند جلوی ضرر کشاورزان را بگیرد، کوتاه کردن دست واسطه‌ها و دلالان است و این کار را باید تشکل‌های صنفی و  نظام مهندسی انجام دهد، زیرا به عنوان مثال در زمانی که پیاز در خوزستان 70 تومان به فروش می‌رفت، قیمت فروش پیاز در تهران حدود 700 تومان بود.  خودتان را جای یک کشاورز قرار دهید؛ تصور کنید که بعد از چهار، پنج‌ماه زحمت و کلی عرق ریختن و هزینه کردن، آخر سر وقتی می‌خواهید نتیجه زحمات خود را ببینید و منفعتی از این همه هزینه و تلاش که در این مدت انجام داده‌اید، کسب کنید، هنگام فروش، محصول را با قیمت کم از شما می‌خرند و همه تلاش شما برای کسب روزی حلال، به ضرر و کلی بدهکاری تبدیل شود...  در حال حاضر قیمت فروش هر کیلوگرم سیب‌زمینی در بازار 170 تا 200 تومان و قیمت فروش هر کیلو پیاز 70 تومان است که این قیمت به هیچ عنوان جوابگوی هزینه‌های کشاورزان نیست.  کشاورزی شغل شریفی است و همه انبیاء آن را مقدس و پاک دانسته‌اند؛ اما امروز کشاورزان جزء طبقه محروم و فقیر جامعه هستند چون تنها راه امرار معاش‌شان، کشاورزی است؛ با این وجود مسوولان کشور باید با یک برنامه‌ریزی دقیق، جامع و کامل از کشاورزان حمایت کنند.  گزارش از صادق صفی‌زاده؛ خبرنگار ایسنای منطقه‌خوزستان