اخبار میراث فرهنگی استان

زراس؛ بهشتی در همین حوالی

اینجا صبح با صدای چشمه‌سار‌ها و زنگوله گله‌ها آغاز می‌شود. در میان افتان و خیزان زاگرس. بوی تازگی‌می‌دهد؛ اینجا زراس است. نگینی در دل طبیعت.

گر چه در طول سال‌های اخیر به دلیل توجه به مقوله گردشگری و قبول آن به عنوان صنعتی که دارای قابلیت درآمدزایی فراوان در لایه‌های مختلف اقتصادی است، مناطق مختلفی از استان خوزستان به عنوان مناطق ویژه گردشگری انتخاب و تصویب شدند اما تا به ثمر نشستن طرح‌های گردشگری در آن مناطق و نهادینه شدن و عمومیت پیدا کردن چنین مناطقی به عنوان محل تفرج و جذب گردشگر، راه درازی باقی است.از گذشته تاکنون به منظور جذب گردشگر به خوزستان آن هم عمدتاً در ایام نوروز تنها جاذبه‌های تاریخی خوزستان همچون زیگورات چغازنبیل، آبشارهای شوشتر، آرامگاه دانیال نبی، تپه‌های باستانی شوش و این اواخر، مناطق عملیاتی جنوب و غرب خوزستان به مردم دیگر نقاط ایران معرفی شده و کمتر به جاذبه‌های طبیعی آن پرداخته شده است.

* زراس در نطفه

نیمه اول بهمن 86 بود که مکان ساخت دهکده تفریحی ـ توریستی زراس در شمال دریاچه سد کارون 3 به تصویب کار گروه میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان رسید.در همان زمان، صادق محمدی‌ رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وقت اعتبار پیش‌بینی شده برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در شهرک زراس را بیش از 100 میلیارد تومان اعلام کرده بود.تصمیم بر این امر گرفته شد که دهکده تفریحی ـ توریستی زراس در 14 کیلومتری دهدز و 55 کیلومتری ایذه در شمال دریاچه سد کارون 3 توسط سرمایه‌گذار بخش خصوصی احداث شود.

* زراس، نگین طبیعت

دهکده تفریحی زراس واقع در 14 کیلومتری جنوب شهر دهدز و به فاصله 39 کیلومتری از سد کارون سه، با مساحت 206 هکتار یکی از جاذبه‌های طبیعی استان است.اینجا قلب طبیعت است و چه حسی دارد وقتی در قلب طبیعت ایستاده‌ای و ضربان قلبش را می‌شماری. گاهی تند و گاهی آهسته. اینجا صبح با صدای چشمه‌سار‌ها و زنگوله گله‌ها آغاز می‌شود، بوی تازگی‌می‌دهد و تو بدون هیچ خستگی خود را از خواب می‌گیری، تردید نداری که باید زندگی را آغاز کنی، چوپانانی که در تنهایی خویش، گوش دل به ساز نی خود می‌سپارند و می‌زنند، در این سمت و در میان افتان و خیزان زاگرس هر آوایی سوزی دارد.راه را به صخره‌ها می‌کشانیم، راه دیگری وجود ندارد و آمده‌ایم همین مسیر را برویم، در زندگی باید خطر کرد، به اندازه ترس از پرتاب‌شدن از صخره‌ای صاف که با کند و کاوی خود را روی آن نگه می‌دارد، به یاد جمله «بگذار بترسی تا قدر بودن را بدانی.» می‌افتم و یک لحظه به اندازه یک سرازیری سخت که در دره‌ای عمیق به انتها می‌رسد، ترس را تجربه می‌کنم، در پیچ و خم دره‌ها ساخت و ساز‌ها ادامه دارد، ویلاهای نیمه جانی که به دریاچه مشرف هستند.به دریاچه رسیدیم، دریاچه‌ای به عمق 150 متر، اینجا محدوده حفاظت شده بازی‌های آبی دهکده زراس است،‌ دریاچه‌ای که در میان کوه‌های برفی خود را پهن کرده و در آن میان قایقرانی است که تورش را پهن می‌کند برای صید ماهی، می‌گوید هر روز برای صید ماهی به این نقطه می‌آید. بیشتر ماهی غزل صید می‌کند.سوار قایق شدیم و نگاه را سپردیم به انتهای دریاچه، قطره‌های آب سوار بر نسیم صورتمان را نوازش می‌داد. صورتت را خنک می‌کند اما دلت را نه. قایقران هم بدون توجه به تلاش‌های بیهوده دریاچه، موج می‌شکست و می‌راند.در همین حوالی حدود هشت روستا در دامنه کوه‌ها پراکنده شده بودند و هر روستا حدود 20 خانوار جمعیت داشت. مردانی که کلاهی سیاه از نمد بر‌سر دارند و شلوار چیت سیاه گشاد پوشیده‌اند با پاپوشی از نوع گیوه و یک چوخا، زنان نیز در لباس محلی لری بختیاری هستند، با شلواری گشاد، دامنی چاک‌دار و نوعی جلیقه و چادر بلند که در زیر گلو سنجاق شده. به همین سادگی. کودکان این سرزمین پوشیده در لباس‌های رنگی و شاد و زنان پا به سن گذاشته معمولا پوشیده در لباس‌های محلی سورمه‌ای و آبی در دفتر خاطراتت می‌مانند.

* دهکده جان گرفته

مجری دهکده تفریحی توریستی زراس از میزبانی این منطقه در ایام نوروز برای میهمانان خبر می‌دهد.مهران غلامی از آماده شدن زیر ساخت‌های لازم برای اقامت مسافران و گردشگران در این منطقه خبر می‌دهد و می‌افزاید: همچنین کمپ‌های پیش ساخته تعبیه شده‌اند که در حال حاضر تعداد این کمپ‌ها 24 واحد است. این کمپ‌ها شامل یک مبلمان کلبه‌ای با ابعاد 15 تا 40 متر است که یک خانواده 4 تا 5 نفره منطبق با ضوابط گردشگری می‌توانند اسکان موقت پیدا کنند. همچنین بعضی از آنها 2 طبقه و بعضی سه طبقه‌اند.او درباره معماری ساخت و ساز کمپینگ‌ها در این دهکده می‌گوید: در این منطقه دو معماری سنتی و مدرنیته در کنار هم به کار رفته‌اند.مجری دهکده تفریحی توریستی زراس ادامه می‌دهد: ‌این سایت با 206 هکتار وسعت، در طرح مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری قرار دارد و پلان آن شامل نوار سبز حفاظتی دریاچه، ویلاهای مسکونی، کمپ‌های اقامتی موقت، هتل، رستوران و فضاهای سبز عمومی و تخصصی است که گونه‌های گیاهی خاص و متناسب با منطقه در آنها کاشته خواهد شد.غلامی با اشاره به اینکه احیای بافت روستایی داخلی این منطقه در دستور کار قرار دارد، می‌گوید: مطالعات امکان سنجی و جامع در این منطقه به تصویب نهایی رسیده و عملیات اجرایی درون سایت نیز آغاز شده است، این عملیات ایجاد سفره خانه، ویلاهای مخصوص هیئت‌های علمی دانشگاه‌ها و کمپ‌های موقت را در بر می‌گیرد، البته اقدامات مربوط به ویلاهای دانشگاه‌ها در نقشه گردشگری کلنگ زنی شد و مرحله نخست ساخت این ویلا‌ها با منظر معماری کلبه‌ای آغاز شد.مجری طرح همچنین در ادامه با تاکید بر اهمیت صنعت گردشگری و نقش آن در ایجاد اشتغال در مناطقی که به عنوان هدف گردشگری معرفی می‌شوند، گفت: یکی از معضلات کنونی کلان شهر‌ها، مهاجرت بی‌رویه از روستا‌ها به این شهرهاست. این در حالی است که صنعت گردشگری و اکوتوریسم این قدرت را دارد که از هجوم بی‌رویه به کلان شهر‌ها و همچنین توسعه حاشیه نشینی جلوگیری کند.غلامی می‌گوید: این منطقه یکی از مناطق منحصر به فرد و مستعد پرورش گل و گیاه است که مجموعا 239 گونه گیاهی  و در بخش جانوری عمدتا 15 گونه پستاندار از 10 خانواده شناسایی شده است.او با اشاره به تأمین زیرساخت‌های لازم از جمله آب و برق در این منطقه می‌گوید: همچنین چهار مرکز پمپاژ آب طراحی شده است که اقداماتی خوبی در این زمینه انجام شده است.مدیر عامل شرکت مهندسین مشاور مهر خاطرنشان می‌کند: نخستین جشنواره دهکده تابستان سال 91 به هدف معرفی در این محل برگزار خواهد شد.او خاطرنشان می‌کند: ایجاد مراکز اقامتی شامل خانه‌های ویلایی، کمپینگ و هتل، فضای سبز، مسجد، کارگاه آموزشی و آمفی تئا‌تر، نمایشگاه گل و گیاه، موزه حیات وحش، سالن‌های ورزشی سرپوشیده و روباز، رستوران و کافی‌شاپ، مراکز خرده‌فروشی و بازاچه سنتی، مراکز تفریحی از جمله پارک آبی، اسکله تفریحی و سایت قایق‌سواری و سایر تأسیسات زیربنایی از جمله امکاناتی است که در طرح احداث دهکده تفریحی زراس ارائه شده است.

وعده‌های فراموش شده

پرویز پورفرخی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان پیش از این گفته بود: قسمتی از این پروژه که بر عهده ما بوده مربوط به مطالعات امکان‌سنجی، ایجاد زیرساخت‌های عمرانی شامل راه‌های آب‌رسانی به کل دهکده گردشگری زراس و همچنین تأمین انرژی و کسب مجوز در سطح ملی است اجرا شده است.این در حالی است که مجری دهکده تفریحی توریستی زراس همواره از عدم همکاری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان گله می‌کند و خواستار عمل کردن این اداره کل به تعهدات خود نسبت به این منطقه است.مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان تولید بسته‌های سرمایه‌گذاری برای ورود بخش‌های غیررسمی یعنی بخش‌های خصوصی و تعاونی و جذب سرمایه‌گذاران در سطح ملی و بین‌المللی را هدف اصلی مناطق ویژه گردشگری طبق تعریف سازمان میراث فرهنگی عنوان کرده بود. با این وجود زمینه‌های حضور سرمایه گذاران هنوز فراهم نشده است و این سرمایه‌گذاری در بسیاری از بخش‌ها ناکام مانده است.غلامی می‌گوید: میراث فرهنگی و گردشگری استان به تعهدات خود عمل نکرده است که از جمله آنها می‌توان به تأمین نکردن پمپ‌های آب این دهکده اشاره کرد، مدت‌ها است که منتظر تأمین این پمپ‌ها هستیم اما از خرید پمپ خبری نیست.او هزینه این پمپ‌ها را 480 میلیون تومان برآورد می‌کند و می‌گوید: روزانه یک میلیون تومان برای خرید آب در این دهکده هزینه می‌شود و اگر این چهار پمپ آب تأمین می‌شد در بسیاری از هزینه‌های اضافی صرفه جویی شده و سرعت کار افزایش می‌یافت.غلامی تصریح کرد: از آنجایی که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان هیچگونه همکاری در این زمینه نداشته است بنابراین از این پس نباید هیچ دخل و تصرفی در این منطقه داشته باشد.

* نگاهی دوباره

به راستی هم نباید به دیگر هموطنان خرده گرفت که چرا خوزستان را تنها با نخل و کارون می‌شناسند، خوزستانی‌ها خود نیز آنچنان که باید و شاید به طبیعت بکر و زیبای گوشه شمال شرقی استان خود نپرداخته‌اند که اگر چنین می‌شد، هیچ مسافر خوزستانی رنج کیلومتر‌ها راه را به جان نمی‌خرید تا از طبیعت کناره خزر لذت ببرد. بدون شک در سال‌های پیش رو، با بهره‌برداری از طرح‌های ویژه گردشگری در این استان، سرانجام پرده بالا خواهد رفت و بهشت دل انگیز و ناشناخته حوزه شمال شرقی خوزستان، همچون نگین انگشتری در دل کوه‌های سر به آسمان ساییده زاگرس خواهد درخشید و بسان آهنربایی، گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب خواهد کرد.از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان که متولی گردشگری در استان است انتظار می‌رود که قبل از آ‎غاز هر طرحی، ابتدا زیر ساخت‌ها و بسترسازی‌های لازم را برای سرمایه گذار در بخش گردشگری فراهم کند تا مجری و سرمایه گذاران، بدون داشتن دغدغه، ‌ با خاطری آسوده در این راه گام بردارند.