یک هشدار

                                                یک استاندار و یک کارون

میثم برون

کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی ایران است که به آب های بین المللی و اقیانوس های جهانی مرتبط است. یعنی از یک طرف در خرمشهر از راه مصب خود به اروندرود (که رودخانه های دجله و فرات از کشور عراق نیز به آن می ریزند) وصل می شود و از طرف دیگر یعنی از طریق رودخانه بهمنشیر به خلیج فارس مربوط می شود و از آن طریق به اقیانوس هند وصل می گردد.

اما حال و روز کارون به نحوی است که کف قایق های کوچک تفریحی هم با رسوبات کارون تماس پیدا می کند. و حرکت در آن را در بعضی از قسمت ها دچار مشکل می کند. بله این همان کارونی است که روزگاری جولانگاه کشتی های بزرگ تجاری و باربری بود.

طرح ساماندهی کارون که شامل لایروبی و ساحل سازی آن به صورت جدی از سال 85 با اولین سفر استانی هیئت دولت نهم به استان خوزستان قرار بود کلید بخورد ولی تنها حاصل این سفر برای کارون تصویب و تخصیص اعتباری بود که هیچگاه از سوی وزارت نیرو تامین نگردید و 5 سال بازه زمانی پیش بینی شده برای اتمام لایروبی و ساماندهی کارون به پایان رسید تا در انتهای این زمان شاهد مرگ تدریجی یک رود باشیم.

تجربه نشان داده که هرگاه در انتظار تخصیص اعتبار و تامین آن نشسته ایم آن کار یا به سرانجام نرسیده و یا به سختی و در مدت زمانهایی طولانی و کژدار مریض به پایان رسیده است و نمونه بارز آن ورزشگاه پنجاه هزار نفری است که گوش شیطان کر قرار است پس از 17 سال انتظار در دهه فجر افتتاح شود..

لایروبی کارون از جمله همین طرح هایی است که اگر قرار بود با اعتبارات ملی به انجام رسد تا کنون به پایان رسیده بود ولی اگر نه 5 سال بلکه پنجاه سال زمان بگذرد مشکلی حل نخواهد شد. علت آن هم هزینه 280 میلیاردی برای لایروبی است که اگرچه نسبت به ثروت استان و دارایی هایی از آن که همیشه حسرت خرج شدنش در استان را داشته ایم و ارزش و اهمیت موضوع، عددی بسیار بی ارزش است ولی به امید تامین آن نشستن از دست دادن زمان و فرصت برای نجات کارون و نجات یک استان است.

بازهم دولت برای کارون مصوبه داشت ولی این بار به دلیل نوع اختیارات و منابع مالی به نظر می رسد شاهد تحولی چشم گیر و بنیادین در احیای کارون و تغییر چهره آن باشیم چرا که برای اجرای لایروبی کارون در این مصوبه اختیار را به استاندار داده است تا از منابع خارجی با مشارکت بخش خصوصی استفاده نماید. ما تجربه این کار را داشته ایم و برای لایروبی بهمنشیر در محدوده خرمشهر قراردادی با کشور قطر بسته شد و خاک حاصل از لایروبی به آن کشور انتقال یافت و اخیرا بازهم این کشور اعلام آمادگی خود را برای لایروبی اعلام نمود و یا از پیشنهادی که کشور ژاپن در سنوات قبل داد و در ازای آن لای حاصل از آن را مطالبه نمود که مورد موافقت قرار نگرفت. نام برد.

اخیرا انجام بعضی پروژه های بزرگ و مهم در استان با مشارکت بخش خصوصی به اجرا در خواهد آمد که این امر موجب شد تا استان خوزستان به عنوان استان برتر کشور در جذب سرمایه گذار رتبه نخست کشور را کسب کند.

اما یک مانع بزرگ بر سر راه اجرای این پروژه خود نمایی می کند و آن حضور مغروقه هایی است که از یادگاریهای سالهای جنگ در کف کارون ته نشین شده و یکی از موانع لایروبی می باشد. در همان جلسه هیئت دولت مصوبه برای این موضوع هم داشت که بازهم ما را با سد محکمی به نام تامین اعتبار مواجه می کند که هرچند به گفته استاندار بخش زیادی از مغروقات خارج شده ولی این هراس را به دل می آورد که مانعی بر سر راه لایروبی گردد.

اما بجز لایروبی، بخش دیگر از ساماندهی کارون ساحل سازی آن است که در ماه های اخیر جدیت استاندار در اجرای آن به حدی رسید که از یک سو شاهد تخریب و تدفین یک و نیم میلیارد فنداسیون فرهنگسرای بهمن بودیم که چند هفته ای تیتر جنجالی رسانه ها شده بود و از سویی دیگر اعلام استاندار مبنی بر توافقات صورت گرفته با ادارات و ساختمانها برای تخریب و جابجایی است که در ساحل کارون ساخته شده اند تا با این کار یک محیط کاملا مناسب و یکپارچه برای ایجاد ساحلی سبز و خرم به وجود آید.

با این اوصاف هرگاه نام کارون بر زبان هر خوزستانی جاری شود همه به یاد استاندار خواهیم افتاد و همه چشمان به دستان وی خیره خواهد شد تا شاید این بار همه گفته ها و نشده های پیشین برای کارون به مرحله عمل برسند. تجربه گذشته و اشتباهاتی که مانع کار بوده باید سرلوحه کار وی قرار گیرد و نگاه متعصبانه و احساسی و یا منفعت طلبانه برای هر کسی بایدنادیده گرفت چراکه قیمتی که استاندار برای ساحل سازی از خود پرداخت نموده و در مقابل همه هجمه ها و اعتراضات تخریب فرهنگسرا یک تنه ایستاد و دلیلش را ساحل سازی و تبدیل ساحل کارون به ساحل زاینده رود نامید بسیار گزاف بود و همین موجب شد توقع شهروندان و بخصوص اصحاب رسانه بالا رود که همه این حوادث را باید به فال نیک گرفت و امید داشت نمایندگان نیز همچنان به مواضع خود در مقابل انتقال آب از سرشاخه های کارون ادامه دهند زیرا ارزش لایروبی و ساحل سازی کارون به وجود چیزی به نام آب در آن است.