برخی از غواص‌ها در خاطرات خود می‌گویند: «پس از آنکه وارد رودخانه شدیم، سطح رودخانه را موجی فرا گرفت که موجب شد سرهای ما در میان امواج، از دید دشمن مخفی بماند.»
گروه جهاد و مقاومت مشرق -
سردار سرتیپ پاسدار «یعقوب زهدی» جانشین فرماندهی توپخانه سپاه در عملیات والفجر8 در یادداشت خود به تشریح عملیات والفجر 8 پرداخته است، که در ادامه می‌خوانید:بعد از عملیات پیروزمند بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر قهرمان و در پی اخذ موافقت حضرت امام خمینی(ره) جهت ورود به خاک عراق، سیاست تعقیب و تنبیه متجاوز در دستور کار مدافعان اسلام قرار گرفت.
هدف این سیاست تحقق شرایط جمهوری اسلامی ایران مبنی بر معرفی متجاوز و آغازکننده جنگ - رفع تجاوز و تامین مرزهای بین‌المللی، تامین خسارات ایران و آزادی اسرا بود.
در این راستا عملیاتهای متعددی از جمله رمضان، مسلم بن عقیل، محرم و سلسله عملیاتهای والفجر، خیبر و بدر انجام گرفت که ضمن انهدام بخشی از ماشین جنگی دشمن، مناطق دیگری از سرزمین‌های اشغالی در جدار مرزی آزاد شده و بدین ترتیب جنگ به داخل خاک دشمن کشانده شد. مناطقی نیز مثل حاج عمران، پنجوین، زبیدات، جزایرخیبر و زید به تصرف رزمندگان اسلام درآمد. این تصرفات نمی‌توانست اهرم فشاری به دشمن برای گردن نهادن به خواسته‌های ایران قرار گیرد.
هدف موثر برای این منظور شهر بصره بوده که دومین شهر بزرگ عراق و قطب نفتی، صنعتی و بازرگانی بود. حرکت از شرق بصره در عملیات رمضان و عملیات از شمال بصره در عملیاتهای خیبر و بدر نتیجه لازم را کسب کردند. لذا توجه به جنوب بصره معطوف شد و شناسائی و طرحریزی برای عبور از اروند رود در دستور کار قرار گرفت.
موج‌های الهی سر غواصان را در خود پوشاند
شبه جزیره فاو ضمن اینکه سر پلی از سمت جنوب بصره برای تهدید آن به شمار می‌رفت خود نیز به دلایل زیر دارای اهمیت استراتژیک بود:
- مرکز صدور بخش قابل توجهی از نفت عراق
- وجود پایگاه‌های موشکی که با هدف قراردادن شناورهای جمهوری اسلامی ایران آبراه خورموسی را تهدید و بندر امام خمینی(ره) را با مشکل مواجه می‌کرد
- این شبه جزیره تنها مسیر ارتباط عراق با آبهای آزاد است
- قرار داشتن دو اسکله نفتی مهم البکر والامیه در این منطقه
- همجوار بودن با کشور کویت که از مهمترین حامیان صدام بود
- در دسترس قرار گرفتن بندر ام القصر که پس از بصره مهمترین بندر عراق است
با عنایت به موارد فوق تصرف فاو می‌توانست یک ضربه قاطع به رژیم عراق و ابزار فشار موثری برای تسلیم صدام در برابر مطالبات به حق کشورمان باشد؛ چرا که اصولا معضل ژئوپلتیکی عراق در دسترسی به دریاهای آزاد و ادعای مالکیت کامل اروند رود از عوامل اصلی تهاجم عراق به ایران بود. اهمیت حیاتی این معبر دسترسی محدود به خلیج فارس را برای عراق روشن می‌کند.
بررسی منطقه عملیاتاروندرود که از به هم پیوستن رودهای دجله، فرات و کارون شکل گرفته است؛ شاخص‌ترین عارضه طبیعی منطقه می‌باشد. در جنوب‌غرب اروند رود شبه جزیره فاو قرار دارد که بین رودخانه اروند، خلیج فارس و خورعبدالله در کنار مرز کشور کویت قرار گرفته است. این سرزمین تحت تاثیر جذر و مد آب خلیج فارس و رطوبت دائم حاصل از آن و نیز نهرهای منشعب از اروند رود قرار داشت. به همین دلیل قسمت عمده‌ای از زمینِ منطقه عملیات، باتلاقی، نمک زار و سست بود و در نتیجه برای تردد خودروها و نیز تانک‌ها و نفربرها و حرکت ستون‌های زرهی و نیز مانور یگان‌های پاتک کننده دشمن مناسب نبود. بخش دیگری از زمین منطقه عملیات، پوشیده از نخلستان و نهرهایی بود که نخل‌های موجود در کنار ساحل را آبیاری می‌کردند. بنابراین تردد خودروهای رزمی و زرهی منحصراً از طریق سه جاده اصلی آسفالته که یکی جاده ساحلی رأس البیشه به ام‌القصر، و دیگری جاده بصره - فاو به نام البحار و دیگری جاده استراتژیک فاو است صورت می‌گرفت و سایر نقاط برای تردد خودروها و ادوات جنگی و حتی برای رفت و آمد نفرات پیاده، مناسب نبودند و امکان گسترش یگان‌های رزمی زیاد، به دلیل شرایط، وضعیت و عواض زمین، وجود نداشت.
از طرفی تراکم بیش از حد یگان‌های نظامی در این منطقه موجب آسیب‌پذیری آنها می‌شد. درشمال‌شرق اروندرود نیز جزیره آبادان قرار دارد که بین اروندرود و رودخانه بهمن شیر و خلیج فارس قرار گرفته است. وضعیت زمین جزیره آبادان نیز مشابه زمین شبه جزیره فاو می‌باشد.
وضعیت رودخانه اروند و ساحل آنعمق آب رودخانه اروند رود که از دریای خلیج فارس تأثیر می‌پذیرفت به طور متوسط به 8 متر می‌رسید، عرض این رودخانه در منطقه مورد نظر برای عملیات، بین 600 تا بیش از یک هزار متر بود و پل زدن بر روی آن، شرایط ویژه‌ای را می‌طلبید.
جذر و مد چهار بار در رودخانه اروند و نهرهای منشعب از آن اتفاق می‌افتاد. بررسی وضعیت دقیق جذر و مد برای عملیات بسیار ضروری بود. در شرایط مد رودخانه، تمام نهرها و نخلستان ها پر از آب می‌شد که حدود شش ساعت ادامه داشت؛ ولی به هنگام جذر تمام نهرها خشک شده و عبور قایق از آنها ممکن نبود.
در ساحل رودخانه، پوششی از چولان (بوته های بلند) و نیزار وجود داشت. ارتفاع چولان‌ها به حداکثر یک و نیم متر و ارتفاع نی‌ها به 3 تا 4 متر می‌رسید؛ به گونه‌ای که رزمندگان به راحتی می‌توانستند، در میان آنها مخفی شوند؛ ولی همین امر از گسترش یگان‌های مانوری در فضای آنها، جلوگیری می‌کرد. همچنین، نخلستان‌های بزرگی در دو طرف ساحل اروند رود در سَمت خودی و دشمن وجود داشت که عمق آن بین 2 تا پنج کیلومتر متغیر بود و زمین اطراف آن نخلستان‌ها نیز اغلب سست و نامناسب برای تردد واحدهای رزمی بود.
به طور خلاصه وضعیت منطقه عملیات یا زمین درگیری مجموعه‌ای بود از عوارض طبیعی شامل: سرزمین باتلاقی، نمک زار، رودخانه، نخلستان، شهر، روستا، چولان، جاده های آنتنی عمود بر اروندرود، دریاچه نمک، همجواری با دریا در خورعبدالله و نهرهای متعدد متصل به اروند رود.
آبگرفتگی و سست بودن زمین در فصل زمستان موجب می‌شد که دشمن امکان مانور زرهی نداشته باشد و قادر به استقرار توپخانه روی زمین سست نیز نبود از سوی دیگر به دلیل ابری بودن، مه گرفتگی و بارش باران در بیشتر اوقات، برای نیروی هوائی دشمن نیز محدودیت ایجاد می‌کرد.
موارد فوق برای انجام عملیات تسهیل کننده و محاسن محسوب می‌شد؛ البته باتلاقی بودن زمین برای استقرار توپخانه خودی نیز محدودیت به وجود می‌آورد که نیاز به زیرسازی داشت و اینکار با پدسازی در پوشش نخلستان های بهمن شیر و اروندرود و احداث جاده های مخصوص گسترش توپخانه در جنوب منطقه خسروآباد درمدت چند ماه توسط مهندسی جهادسازندگی انجام گرفت.
طرح عملیاتطراحی و هدایت این عملیات به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود که از اوایل سال 1364 توسط تیمی زیر نظر فرمانده کل سپاه شروع شد و سپس به تدریج با توجه به رعایت اصول حفاظتی افراد محدودی از قرارگاه‌ها و در ادامه یگان‌ها وارد کار شدند.
این عملیات سه رکن مهم داشت که خدشه‌دار شدن و ناکارآمدی هر کدام از آنها امکان موفقیت عملیات را از بین می برد:
1- عبور از رودخانه، در وهله اول عبور نیروهای خط شکن ودر وهلۀ بعدی عبور عمده قوا و تجهیزات و امکانات سنگین
2- توپخانه و آتش پشتیبانی قوی و پر حجم که بتواند چتر لازم را برای عبور ایجاد کند و پاتک‌های دشمن را خنثی کند.
3- رعایت اصل غافلگیری با عملیات فریب و پوشش وحفاظت اطلاعات؛ زیرا اگر دشمن در ساحل مقابل هوشیار باشد امکان عبور وجود نخواهد داشت.
در هر کدام از محورهای فوق طرحریزی دقیق و مبتکرانه‌ای انجام شد که حاصل ماهها فکر، تدبیر و کار مداوم و خستگی ناپذیر بود.
تیم‌های طرحریزی در قرارگاه‌ها، یگان‌ها و کارشناسان رسته‌های تخصصی مثل اطلاعات – عملیات، توپخانه، مخابرات، بهداری، مهندسی، پدافندهوائی، یگان دریائی و ... نهایت فکر و خلاقیت خود را برای حل مسائل حوزه تخصص خود به کار گرفتند. لذا به جرات می‌توان گفت که این عملیات نقطه کمال سازمان رزم سپاه در ابعاد تخصصی نظامی بود.
برای عبور غواصان بایستی از حدود چهل دقیقه رکود و سکون نسبی آب اروند در فاصله جزر و مد استفاده می‌شد؛ البته در زمانی‌که نور ماه نیز در کمترین میزان باشد تا دید دشمن محدود باشد. روز مناسب و ساعت مورد نظر که این ویژگی‌ها را دارا باشد در طول ماهها با بررسی و مطالعه حرکات و خصوصیات اروند رود، مشخص شد.
مراحل عبورموج اول حرکت حدود 2 هزار نفر غواص از یگان‌های قرارگاه کربلا و نوح که ماموریت خط‌شکنی را به عهده دارند. موج دوم نیروهای تک‌ور که سوار بر قایق‌ها در نهرهای ساحل خودی اروند آماده‌اند. موج سوم عبور تجهیزات سنگین و تدارکات با استفاده از پل‌های شناور ولندی کرافت و وسائل عبور ابتکاری دیگر مثل خضر و پل متحرک و...
سازمان رزمقرارگاه خاتم الانبیاء (ص) سپاه طرحریزی و هدایت عملیات را به عهده داشت.
قرارگاه کربلا با یگان‌های زیر در منطقه شمال عملیات ماموریت عبور و تامین جاده البحار و شهر فاو را به عهده داشت:
لشکر 7 ولیعصر (ع)، لشکر5 نصر، لشکر 31 عاشورا، لشکر 25 کربلا، لشکر 14 امام حسین (ع)، تیپ 44 قمر بنی هاشم (ع) و گروه توپخانه 15 خرداد
قرارگاه نوح با یگان‌های زیر ماموریت عبور از اروند و تامین جاده البحار را به عهده داشت:
لشکر 19 فجر- لشکر 41 ثارالله، تیپ 33 المهدی، گروه توپخانه 56 یونس
در مرحله دوم قرارگاه قدس که در مرحله اول با تعدادی از یگان‌ها تک پشتیبانی در جزیره ام الرصاص را انجام می‌داد، اضافه شده در محور جاده استراتژیک تک را ادامه می‌دهد.
همچنین لشکر 8 نجف، لشکر 10 سیدالشهداء، لشکر 27 محمدرسول الله (ص)، لشکر 17 علی بن ابی طالب (ع)، تیپ21 امام رضا (ع)، تیپ 32 انصار الحسین وگروه توپخانه 61 محرم در مرحله دوم اضافه شدند.
در مجموع سپاه با حدود 150 گردان مانوری و 17 گردان توپخانه وارد عمل شد.
ارتش جمهوری اسلامی نیز با مامور کردن واحدهای زیر سپاه را کمک وپشتیبانی می کرد:
15 گردان توپخانه، 80 فروند بالگرد، چند فروند جنگنده و سایت پدافند موشکی
مهندسی جهاد سازندگی نیز با چندین گردان مهندسی استانها نقش مهمی در عملیات داشت. همچنین، قرارگاه‌های دیگری با ماموریت‌های جداگانه به شرح ذیل تشکیل شده بودند.
1- قرارگاه یونس1، تحت امر قرارگاه نوح و با شرکت ناو تیپ کوثر که مأموریت حمله به اسکله الاُمَیّه را بر عهده داشت.
2- قرارگاه یونس 2، قرارگاه عملیاتی نیروی دریایی ارتش که تحت امر قرارگاه خاتم النبیاء بود و ماموریت حمله به اسکله البَکر را بر عهده داشت ولی عملاً این قرارگاه، فعال نشد تا بتواند اقدامی انجام دهد.
3- قرارگاه رعد، قرارگاه عملیاتی نیروی هوایی ارتش که مأموریت پشتیبانی هوایی و پدافند
هوایی منطقه عملیاتی را بر عهده داشت و با استقرار یک سایت موشکی ضد هوایی هاگ، در منطقه فعالیت می‌کرد. این قراگاه توانست در طول مدت عملیات، تعداد زیادی از هواپیماهای دشمن را سرنگون کنند. تنها در روز اول عملیات، این سایت موشکی 12 فرود موشک به سمت اهداف هوایی، پرتاب کرد. فرماندهی این قرارگاه را شهید خلبان عباس بابایی معاون عملیاتی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بر عهده داشت.
4- قرارگاه شهید سلیمان خاطر، قرارگاه عملیاتی هوانیروز که ماموریت تشکیل تیم‌های آتش با بالگردهای کبری، تخلیه مجروح با بالگردهای 214 و نیز جابجایی تعدادی از نیروها را بر عهده داشت.
نیروهای دشمندر شروع عملیات لشکرهای 15 و 26 عراق با 10 تیپ و 8 گردان توپخانه پدافند منطقه را از ابوالخصیب تا فاو به عهده داشتند.
حین عملیات 4 لشکر زرهی، 2 لشکر مکانیزه، 8 لشکر پیاده، لشکر گارد ریاست جمهوری، 3 تیپ نیروی مخصوص و 4 تیپ کماندوئی برای پاتک وارد منطقه شدند.
شرح عملیاتعملیات در ساعت 10: 22 روز 20 بهمن 64 با رمز مقدس «یا فاطمه‌ی زهرا(س)» از منطقه عمومی جنوب خسرو آباد تا انتهای جزیره آبادان با عبور غواصان خط شکن از اروند رود در حالی که نم نم باران می‌بارید، آغاز شد. شروع عملیات همزمان با ایام مبارکه دهه فجر و هفتمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود و رزمندگان اسلام انگیزه بالایی را برای انجام عملیات در این روزهای انفجار نور در ایران عزیز، داشتند.
با شروع عملیات، غواص‌های هر لشکر که از ساعت 20:30 به درون آب رفته و خود را آماده و آرام آرام از اروند رود عبور کردند. توانستند در این فرصت، موانع مصنوعی و تله‌های ایجاد شده از سوی دشمن در جلوی خط مقدم را پشت سر گذاشته و در نزدیکی سنگرهای دشمن به کمین بنشینند. به منظور ایجاد هماهنگی و حمله همزمان همه غواص‌ها به خط اول دشمن، برخی از غواص‌ها که سریعتر خود را به ساحل دشمن رسانده بودند، تا اعلام کلمه رمز عملیات، می بایستی خود را در زیر پای دشمن و در بین باتلاق‌ها و موانع دشمن مخفی کرده تا سایر غواص‌ها به ساحل دور اروند رسیده و موانع جلوی سنگرهای دشمن را پاکسازی کنند.
با اعلام رمز عملیات، این غواصان تهاجم خود را جهت شکستن خط اول دشمن آغاز و شروع به پاکسازی ساحل دور اروند رود و ایجاد یک سرپل مناسب، کردند.
اکثر غواص‌ها برای اینکه در مقابل دشمن دیده نشوند «آیه 9 سوره یس» را با خود زمزمه می‌کردند. این آیه که از سوی اکثر رزمندگان و بخصوص از سوی نیروهای اطلاعات - عملیات به هنگام مواجه با نیروهای دشمن، قرائت می‌شد به این شرح است : «وَجَعَلنا مِن بَینِ اَیدیهِم سَداً وَ مِن خَلفِهِم سداً فَاَغشَیناهُم فَهُم لایُبصِرون» آنها معتقد بودند که با خواندن این آیه، خداوند به آنها کمک خواهد کرد تا از چشم نظامیان دشمن، مخفی بمانند. برخی از غواص‌ها در خاطرات خود می‌گویند: «پس از آنکه وارد رودخانه شدیم، سطح رودخانه را موجی فرا گرفت که باعث شد سرهای ما در میان امواج از دید دشمن مخفی بماند.»
از آنجا که مأموریت فرد فرد غواصان از قبل مشخص شده بود و معلوم بود که هر گروه از آن ها بایستی به سمت کدام سنگر دشمن پیش بروند، لذا اکثر غواص‌ها موفق شدند تا سنگرهای دشمن را بدون تیراندازی فتح کرده و آنها را تصرف نمایند.
پس از رسیدن گروه اول غواصان به خط مقدم دشمن و آغاز درگیری‌ها، همزمان آتش پر حجم ادوات و توپخانه صحرایی روی ساحل جنوبی اروند نیز از سوی یگان‌های مربوطه به اجرا درآمد و نیروهای خط شکن و نیز رزمندگان دنبال پشتیبان که با کمک قایق های موتوری به سرعت به ساحل دور اروند رود منتقل شده بودند، به توسعه سر پل خود در محدوده هر یگان مبادرت ورزیدند.
تقریباً در ساعت 2:30 پس از نیمه شب، تمام خط اول دشمن سقوط کرده و در اختیار رزمندگان اسلام قرار گرفت.
پس از پاکسازی خط اول، می‌بایست به منظور مقابله با پاتک های دشمن و نیز تثبیت و تأمین سر پل اولیه، چند اقدام عمده از سوی یگان‌های خودی انجام شود.
1) دور زدن و محاصره کردن شهر فاو به منظور پرهیز از جنگ شهری
2) پیشروی به سمت محور ساحلی، واقع در جناح شمالی منطقه عملیات
3) پاکسازی کامل منطقه راس البیشه به منظور ایجاد فضایی امن به منظور آغاز حرکت شناورهای سنگین برای انتقال ماشین آلات مهندسی و نیز سایر تجهیزات پشتیبانی
بر همین اساس، دو لشکر پرتوان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عملیات خود را با هدف پاکسازی و الحاق در خط اول دشمن آغاز کردند. قبل از روشن شدن آسمان و پس از درهم شکستن مقاومت‌های ضعیف دشمن، لشکر 25 کربلا که مامور تصرف شهر فاو بود، با حضور در مدخل ورودی شهر به محاصره آن پرداخت. در جنوب شهر نیز یکی دیگر از یگان‌ها با طی مسافت زیادی در عمق، به پیشروی خود به سمت خورعبدالله ادامه داد و در نتیجه این شهر از شمال و جنوب به محاصره یگان های خودی درآمد.
پس از محاصره شهر فاو و حضور یگان‌های مانوری در محور ساحلی و نیز دستیابی به خورعبدالله، پاکسازی منطقه رأس البیشه از باقی مانده نیروی دشمن آغاز شد. تیپ 33 المهدی (عج) که از رزمندگان استان فارس تشکیل شده بود، عملیات در این منطقه را انجام می داد. این تیپ در این منطقه با مقاومت های شدیدی مواجه شد و دشمن با سنگر گیری بر بالای مناره یکی از مساجد که بر اروند رود مسلط بود مزاحمت‌های زیادی را برای قرارگاه نوح، فراهم آورد ولی رزمندگان تیپ المهدی(عج) توانستند با عبور از محورهای دیگر و از پشت دشمن به سمت مسجد مزبور حرکت کرده و آتش دشمن را خاموش کنند.
در روز اول عملیات، لشکر 25 کربلا که از رزمندگان استان مازندران تشکیل شده بود، موفق شد تا شهر فاو را به تصرف کامل خود درآورد. فرمانده این لشکر برادر مرتضی قربانی براساس مأموریتی که از سوی برادر محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دریافت کرده بود، پرچم گنبد حضرت ثامن الائمه امام رضا(ع) را که از مشهد به جبهه آورده بودند را بر بالای بلندترین مناره مسجد آن شهر نصب کرد و افتخار به اهتزاز درآوردن پرچم گنبد امام رضا(ع) در شهر فاو برای همیشه نصیب لشکر 25 کربلا شد.
همزمان با پیشروی قوای اسلام در اطراف شهر فاو، نخلستان‌های شمال و جنوب آن هم به طور کامل از وجود نیروهای دشمن پاکسازی شد. لشکر 41 ثارالله و تیپ 33 المهدی(عج) هم در همین زمان موفق شدند تا با پیشروی به سمت دومین پایگاه موشکی دشمن، نیروهای موجود ارتش بعثی در این محور را منهدم و یا به اسارت خود درآورند. لازم به ذکر است که به محض آغاز عملیات، دشمن تجهیزات پرتاب و نیز موجودی موشک های ساحل به دریای خود را از این پایگاه ها تخلیه نمود و در نتیجه فقط چند خودروی راداری مربوط به سیستم‌های پرتاب موشکی به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد. لازم به ذکر است که تا قبل از عملیات والفجر 8، دشمن از این پایگاه های موشکی حدود 90 فروند موشک HY2 را به سمت کشتی هایی که از طریق خورموسی به سمت بندر امام خمینی در حال حرکت بودند پرتاب کرده بود.
در نتیجه تا پایان روز اول، یگان‌های خودی موفق شدند علی رغم اینکه هر پنج دقیقه یکبار دو هواپیمای دشمن در فضای منطقه عملیاتی و بر فراز اروند رود و نیز در عقبه های یگان ها ظاهر شده و اقدام به بمباران می‌کردند، علاوه بر تصرف شهر فاو و پاکسازی کامل منطقه، در شمال شهر و در جاده محور ساحلی حضور یابند که شرح عملکرد افتخار آمیز یکایک آنها از بضاعت این مقاله خارج است و به این ترتیب اهداف مورد نظر در مراحل اول و دوم عملیات، با موفقیت کامل تأمین گردید.
دفع پاتک های تعجیلی با کمک آتش توپخانهشهید حسن شفیع زاده فرمانده توپخانه سپاه با بررسی منطقه دشمن متوجه شده بود که عمق دشمن در عرض ما قرار دارد و یگان‌های دشمن که قصد عزیمت به منطقه فاو برای انجام پاتک دارند بایستی از جاده استراتژیک بصره به فاو از مقابل ما عبور کنند که تمام مسیر در برد توپخانه می باشد. لذا به گروه توپخانه 63 خاتم الانبیاء (ص) به فرماندهی شهید حبیب الله کریمی ماموریت داده شد که با تحت امر گرفتن 5 گردان توپخانه ارتش که با توپخانه سازمانی گروه 8 گردان می‌شد. در داخل نخلستان‌های حاشیه رودخانه بهمنشیر مستقر شود. با این ابتکار تاکتیکی توپخانه سپاه با ثبت گره های مواصلاتی و نقاط مؤثر در خطوط تدارکاتی دشمن و با کمک دیده بانی دقیق و از طریق تمرکز آتش ها، توانست نقش مؤثری را در به هم پاشیدن سازمان واحدهای پاتک کننده دشمن، قبل از رسیدن به خط تماس، ایفا نماید. آتش توپخانه گاهی اوقات موفق می شد که نظامیان بعثی را قبل از پیاده شدن از اتوبوس ها و خودروهای خود و نیز قبل از آرایش جنگی گرفتن مورد حمله قرار داده و امکان گسترش مناسب آنها را ندهد. توپخانه سپاه با کمک توپخانه مامور از ارتش، در تمام دوره هفتاد و پنج روزه نبرد فاو توانست به عنوان یک یگان پر قدرت، واحدهای خط مقدم را در برابر پاتک ها و تهاجمات دشمن، به طور مرتب پشتیبانی کنند.
در ادامه عملیات، یگان های خودی در محور جاده استراتژیک، جاده ام القصر و کارخانه نمک، بر حملات خود شدت بخشیده و توانستند ضمن تصرف نیمی از کارخانه نمک، روی جاده ام القصر نیز خطی دفاعی به موازات این کارخانه تشکیل دهند. سپس، طی چند شب درگیری متوالی، یگان های خودی با درهم شکستن خطوط دشمن موفق شدند در شب هشتم عملیات، خود را به سه راهی کارخانه نمک رسانده و با احداث چند رده خاکریز بلند و آرایش مناسب و استقرار سلاح های ضد زره، در پشت آن مستقر شوند و خط پدافندی اولیه خود را تشکیل دهند.
از روز هشتم به بعد با تشکیل خط مناسب پدافندی، دشمن که خود را به طور کامل پیدا کرده و حواس خویش را بازیافته بود، پاتک هایش را مجدداً آغاز کرد. ابتدا، از جاده فاو- البِحار وارد عمل شد که با مقاومت رزمندگان اسلام مواجه و با از دست دادن تعدادی از نفرات و انهدام تجهیزات خود عقب نشست. سپس، از جاده استراتژیک، تهاجم خود را روی سه راهی کارخانه نمک متمرکز کرد؛ لیکن بر اثر اجرای آتش شدید خمپاره وتوپخانه، انهدام قابل توجهی را متحمل شده و با بر جای گذاردن تعداد زیادی کشته و زخمی عقب نشینی کرد.
در روز یازدهم عملیات، به منظور تکمیل خط پدافندی و تثبیت آن، از سوی رزمندگان اسلام در سراسر محور ساحلی و میانی جبهه، آب رها شد و به این ترتیب، دشمن از تلاش مجدد برای پاتک در محورهای یاد شده ناامید شوید.
پاتک های متوالی دشمن 75 روز ادامه داشت که همراه بمباران هوائی وشیمیائی انجام می گرفت لکن با امدادها و لطف و عنایت الهی و تدبیر و برنامه ریزی موثر فرماندهان وایثار و رشادت رزمندگان عاشورائی ، دشمن با تحمل تلفات سنگین در باز پس گیری فاو نا کام ماند.
نتیجهعملیات فتح فاو از پیچیده ترین وتخصصی ترین عملیاتهای طول دفاع مقدس بود که پس از عملیات بیت المقدس بزرگترین پیروزی برای رزمندگان اسلام بود وبلوغ وتوانمندی عملیاتی سازمان رزم سپاه را به نمایش گذاشت. چگونگی عبور مدافعان اسلام ازمانعی چون اروند رود هنوز هم برای استراتژیست های نظامی دنیا یک معما است.
از دیگرعوامل مهم موفقیت این عملیات ، انجام عملیات فریب در محور هورالهویزه بود به نحوی که دشمن را به این باور قطعی رسانده بود که عملیات بزرگ واصلی ما در آن محور خواهد بود وبه همین دلیل به برخی گزارش ها مبنی برفعالیت مهندسی نیروهای خودی در جزیرۀ آبادان بی اعتنا بود وموجب غافلگیری او گردید.
نتایج این عملیات به شرح زیر است:1-آزادسازی حدود 600 کیلومتر مربع از اراضی منطقه عملیات
2- تصرف شهر فاو و تأسیسات نفتی و بندری آن
1- تصرف سه پایگاه موشکی ساحل به دریا
2- انسداد راه ورود کشتی های عراق به خلیج فارس
3- تسلط بر اروند رود
4- تأمین خورعبدالله
5- تأمین شمال خلیج فارس و ایجاد امکان تردد امن کشتی ها به بندر امام خمینی(ره)
6- تهدید بندر ام القصر
7-هم مرزی با کویت به عنوان عضوی از شورای همکاری خلیج فارس که در پشتیبانی از عراق اقدام می‌کرد
بی شک و به تصریح همه ی تحلیل گران انقلاب اسلامی در داخل و خارج، نقش رهبری امام خمینی به ویژه در حضور ایشان در ایران، موثرترین عامل پیروزی انقلاب اسلامی به شمار می رفت. لذا تحلیل محتوای بیانات ایشان در آن روزها(12بهمن تا 22بهمن) می تواند گوشه ای از مدیریت بی نظیر این شخصیت بزرگ تاریخی را برای نسل جوان روشن کند. لذا در این یادداشت با بررسی اهم نکاتی که حضرت امام در طول این 10روز به آن اشاره داشته اند، اندکی با نحوه ی مدیریت انقلاب توسط ایشان در آن دوره ی حساس آشنا می شویم.
به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، 
