رهبر معظم انقلاب:
رهبر انقلاب
اسلامی در ابتدا با اشاره به ماه مبارک رمضان که ماه تقوا است، به تبیین دو نوع
تقوای شخصی و اجتماعی پرداختند و گفتند: تقوای شخصی در واقع آن حالت و مراقبت دائمی
است که انسان را از ضربه های مهلک معنوی در امان نگه می دارد و البته در امور دنیوی
او نیز تأثیرات بسیار مهمی دارد.
حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز (سه
شنبه) در دیدار رمضانی سران قوا و مسئولان و مدیران ارشد نظام، ضمن «تبیین پیامدهای
مثبت، چالش ها و راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی»، درباره روند مذاکرات هسته ای نکات
تعیین کننده ای بیان کردند و با اعلام و تشریح صریح خطوط قرمز هسته ای ایران تأکید
کردند: امریکایی ها به دنبال نابود کردن صنعت هسته ای ایران هستند، در مقابل همه
مسئولان ایران ضمن تأکید بر خطوط قرمز، به دنبال توافقی خوب یعنی توافقی منصفانه و
عادلانه، عزتمند و منطبق با منافع و مصالح ایران هستند.
به گزارش «انتخاب»، رهبر انقلاب اسلامی در ابتدا با اشاره به ماه
مبارک رمضان که ماه تقوا است، به تبیین دو نوع تقوای شخصی و اجتماعی پرداختند و
گفتند: تقوای شخصی در واقع آن حالت و مراقبت دائمی است که انسان را از ضربه های
مهلک معنوی در امان نگه می دارد و البته در امور دنیوی او نیز تأثیرات بسیار مهمی
دارد.
حضرت آیت الله خامنه ای تقوای جامعه را قابل تعمیم به مسائل
اجتماعی و اقتصادی دانستند و تأکید کردند: تقوای جامعه در مسائل اقتصادی، همان
اقتصاد مقاومتی است که کشور را در مقابل تکانه های ناشی از حوادث جهانی یا در مقابل
تیرهای زهرآگین سیاستهای معارض جهانی حفظ می کند.
ایشان با یادآوری هشدارهای مکرر خود در سالهای گذشته درخصوص لزوم
استحکام بخشی کشور در مقابل خیز اقتصادی قدرتها خاطرنشان کردند: در این سالها
مسئولان در حد و توان خود تلاشهای خوبی را انجام دادند اما موضوع اقتصاد مقاومتی
باید با استفاده از همه توان و ظرفیت کشور پیگیری و محقق شود.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه الگوی اقتصاد مقاومتی در
برخی کشورهای دیگر اجرا و تأثیرات مثبت آن دیده شده است، نقطه کانونی اقتصاد
مقاومتی را درون زایی و نگاه به درون دانستند و گفتند: این درون زایی به معنای
انزوا طلبی نیست بلکه تکیه به ظرفیت ها و توانایی های درونی، با نگاه به بیرون است.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه تدوین سیاستهای اقتصاد
مقاومتی محصول خرد جمعی و مشورت های طولانی بوده است، افزودند: بعد از ابلاغ این
سیاستها، بسیاری از صاحبنظران اقتصادی آن را تأیید کرده اند و اکنون اقتصاد مقاومتی
وارد ادبیات و فرهنگ رایج اقتصادی کشور شده است.
ایشان مدل اقتصاد مقاومتی را، مقابل مدل قدیمی دیکته شده از طرف
قدرتها به کشورهای جهان سوم دانستند و خاطرنشان کردند: این مدل قدیمی مبتنی بر نگاه
به بیرون است اما مدل اقتصاد مقاومتی، الگویی مترقی و متکی به ظرفیت های درونی است.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: ممکن است عده ای اینگونه تصور کنند
که مدل اقتصاد مقاومتی، الگویی مطلوب است اما امکان تحقق آن وجود ندارد در حالیکه
قاطعانه می گویم، اجرای الگوی اقتصاد مقاومتی در شرایط کنونی کشور و با توجه به
ظرفیت های موجود، کاملاً امکان پذیر است.
حضرت آیت الله خامنه ای بعد از این مقدمه به بیان برخی از ظرفیت
های فراوان کشور که می توانند مبنای اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی قرار گیرند،
پرداختند. نیروی جوان تحصیل کرده ی متخصص و دارای اعتماد به نفس اولین ظرفیتی بود
که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند و گفتند: وجود این تعداد نیروی جوان تحصیل
کرده در کشور از برکات انقلاب است به شرط آنکه سیاستهای غلط موجب پیر شدن جامعه و
کاهش نیروی جوان، نشود.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به وجود 10 میلیون فارغ التحصیل
دانشگاهی و بیش از چهار میلیون دانشجوی در حال تحصیل در کشور که 25 برابر اول
انقلاب است، تأکید کردند: این تعداد نیروی تحصیل کرده جوان و متخصص از افتخارات
نظام اسلامی و یک فرصت بسیار بزرگ است.
ایشان جایگاه اقتصادی کشور را یکی دیگر از ظرفیت ها برشمردند و
افزودند: براساس آمارهای جهانی، جمهوری اسلامی ایران دارای رتبه بیستم در اقتصاد
دنیا است که در صورت بهره برداری از ظرفیت های استفاده نشده، امکان رسیدن به رتبه
دوازدهم اقتصاد دنیا وجود دارد.
رهبر انقلاب اسلامی جایگاه اول ایران در مجموع ذخایر نفت و گاز را
از جمله ظرفیت ها دانستند و با اشاره به موقعیت جغرافیایی ممتاز کشور به عنوان نقطه
اتصال شمال به جنوب و شرق به غرب، گفتند: همسایگی با 15 کشور، با جمیعتی 370
میلیونی به عنوان بازار خارجی بسیار نزدیک و همچنین جمعیت بیش از 70 میلیون کشور به
عنوان بازار داخلی بزرگ، از دیگر ظرفیت هایی هستند که اگر فقط به همین بازار داخلی
توجه شود، وضعیت تولید دگرگون خواهد شد.
حضرت آیت الله خامنه ای زیر ساخت های اساسی کشور در انرژی، حمل و
نقل، ارتباطات، نیروگاهها، و سدها و همچنین تجربه مدیریتی متراکم در کشور را از
دیگر ظرفیت ها برشمردند و خاطرنشان کردند: ما باید از این ظرفیت ها بصورت مناسب و
صحیح استفاده کنیم زیرا مشکل کشور، نبود طرح و یا سخن صحیح و کارشناسی نیست بلکه
مسئله اصلی که در محیط های نخبگانی هم تکرار می شود، استفاده شایسته نکردن از طرح
ها و سخن های صحیح است.
ایشان برخی مشکلات را ناشی از چالش های درونی کشور دانستند و در
بیان بخشی از این چالش ها، گفتند: چالش بزرگ کشور ما سهل انگاری در عمل و ساده و
سطحی نگریستن به مسائل است.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: مباحث لفظی و روشنفکری کار را
پیش نمی برد بلکه حل مسائل، نیازمند حرکت و اقدام و پیگیری بلندمدت امور است.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه به نتیجه رسیدن برخی
کارهای بزرگ شاید نیازمند سپری شدن مدت زمانی به اندازه یک نسل باشد، افزودند: آن
زمانی که درباره نهضت علمی در کشور، در دانشگاهها صحبت می شد، شاید کسی باور نمی
کرد که بعد از 10 تا 15 سال حرکت علمی کنونی در کشور، به همت اساتید و جوان های با
استعداد بوجود آید اما امروز در مقایسه با آن سالها، شاهد پیشرفت چشمگیر و در برخی
زمینه ها شاهد پیشرفت خیره کننده هستیم.
راههای موازی و آسان ولی در عین حال مهلک، یکی دیگر از چالش های
داخلی بود که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند و در تبیین این موضوع گفتند:
برخی اوقات تأمین برخی کالاها و نیازها از دو مسیر امکان پذیر است. یک مسیر از طریق
اروپا و آسان و مسیر دیگر از طریق غیر اروپا ولی سخت. مسیر اول انسان را در تنگنا
قرار خواهد داد و دوستان او را ضعیف و دشمنان او را قوی می کند.
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: یکی دیگر از چالش های درونی که
خطای بسیار بزرگ و اساسی است، این است که تصور شود با فاصله گرفتن از مبانی اعتقادی
و اصول نظام اسلامی، همه راهها باز خواهد شد.
ایشان خاطرنشان کردند: مسئولان در دولت خدمتگزار، انسانهای معتقد
به مبانی و اصول انقلاب هستند و من از آنها گله ای ندارم ولی در مجموعه دست
اندرکاران، برخی تصور می کنند با کوتاه آمدن از اصول، درها گشوده خواهد شد در
حالیکه نتیجه این خطای بزرگ را در سالهای اخیر در برخی کشورها دیده ایم.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: تنها راه پیشرفت، ایستادگی و
پافشاری بر مبانی و اصول است.
حضرت آیت الله خامنه ای یکی دیگر از چالش های درونی را این موضوع
دانستند که برخی تصور می کنند، مردم مشکلات را تحمل نخواهند کرد.
ایشان گفتند: اگر حقایق امور با صداقت لازم و به درستی برای مردم
بیان شود، مردم خواهند ایستاد و مقاومت خواهند کرد.
ایشان، تردید در توانایی های درونی کشور را یکی دیگر از چالش ها
خواندند و افزودند: باید به دانشمندان جوان خود و به مجموعه های مردمی در امور
اقتصادی اعتماد و از توانایی های آنها استفاده کرد.
رهبر انقلاب اسلامی شرط اصلی برای تحقق اقتصاد مقاومتی را عزم
راسخ و جدی و پرهیز از سهل انگاری و راحت طلبی و تکیه بر مدیریت جهادی برشمردند و
تأکید کردند: مدیریت جهادی عبارت است از توکل بر خداوند و استفاده از تدبیر و
عقلانیت و در عین حال پیش بردن کارها با عزم راسخ و بدون هراس از جوانب.
حضرت آیت الله خامنه ای، ترویج فرهنگ متناسب با اقتصاد مقاومتی را
در کنار بکارگیری مدیریت جهادی، ضروری دانستند و خاطرنشان کردند: صدا و سیما، رسانه
ها، مسئولین، ائمه جمعه و همه کسانی که سخن آنان در میان مردم تأثیرگذار است، باید
ترویج گر فرهنگ اقتصاد مقاومتی باشند.
ایشان، صرفه جویی، مصرف کالاهای داخلی بویژه در دستگاههای دولتی،
مقابله جدی با واردات بی منطق، مقابله جدی با قاچاق، توجه ویژه به کارگاههای تولیدی
کوچک و متوسط و بازنگری در سیاستهای پولی و فعالیتهای نظام بانکی را از ضروریات
اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی برشمردند و تأکید کردند: شرط اصلی تحقق همه این
موارد، همدلی و همزبانی و انسجام درونی است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه همه باید به دولت و مسئولان
کمک کنند، افزودند: حاشیه سازی از هر طرفی غیر قابل قبول است و باید از آن پرهیز
شود.
حضرت آیت الله خامنه ای در جمع بندی مباحث مربوط به اقتصاد
مقاومتی تأکید کردند: ما می توانیم در زمینه اقتصادی کارهای بزرگی انجام دهیم و از
این گذرگاه حساس عبور کنیم.
رهبر انقلاب اسلامی در سخنان بسیار مهم شان درباره موضوع هسته ای،
قبل از تشریح برخی جزئیات مذاکرات و تبیین صریح خواسته ها و خطوط قرمز هسته ای، سه
نکته را مورد تأکید قرار دادند.
نکته اول اینکه هر آنچه رهبری در جلسات عمومی می گوید عیناً همان
مسائلی است که در جلسات خصوصی به رئیس جمهور و دیگر مسئولان ذیربط می گوید بنابراین
این خط تبلیغی غیرصحیح که از برخی خطوط قرمز رسمی در جلسات خصوصی صرف نظر شده است،
خلاف واقع و دروغ است.
دومین نکته ای که حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان مقدمه بحث هسته
ای بیان کردند، امانت داری، غیرت، شجاعت و تدین اعضای تیم مذاکره کننده کشورمان
بود.
ایشان گفتند: این تیم، با غیرت ملی و دقت کامل و با قصد باز کردن
گره و پیش بردن کار کشور، در مقابل تعداد کثیر مذاکره کنندگان طرفهای مقابل، مشغول
تلاش است و انصافاً با شجاعت، مواضع را بیان و دنبال می کند.
حضرت آیت الله خامنه ای خاطرنشان کردند: هرکسی از جزئیات مذاکرات
باخبر شود حتماً به این مطالبی که درباره تیم هسته ای گفته شد، اذعان خواهد کرد،
البته آنها ممکن است در تشخیص و عمل خطا کنند اما متدین و غیور هستند.
مخاطب سومین نکته مقدماتی رهبری، منتقدان هسته ای بودند.
ایشان افزودند: با انتقاد مخالف نیستم و آن را لازم و کمک کننده
می دانم اما این یک واقعیت است که انتقاد کردن از عمل کردن آسان تر است چرا که دیدن
عیبهای طرف مقابل راحت است اما درک دشواریها و نگرانی های او، مشکل می باشد.
رهبر انقلاب افزودند: این حرف من، نباید مانع ادامه انتقادها شود
اما متوجه باشیم که تیم هسته ای برخی از مسائلی را که مورد انتقاد است می داند اما
بعضی ضرورتها او را به برخی اقدامات می کشاند.
حضرت آیت الله خامنه ای سپس به بیان تاریخچه کوتاهی از روند
مذاکره با امریکاییها پرداختند که به درک روند مذاکرات کمک قابل توجهی می کند.
ایشان گفتند: موضوع مذاکره با امریکایی ها مربوط به زمان دولت قبل
است و به فرستادن واسطه به تهران برای درخواست مذاکره مربوط می شود.
رهبر انقلاب در توضیح بیشتر افزودند: در آن زمان، یک نفر از
محترمین منطقه به عنوان واسطه به دیدار ما آمد و به صراحت گفت رئیس جمهور امریکا از
او خواهش کرده که به تهران بیاید و درخواست امریکایی ها برای مذاکره را مطرح کند،
امریکایی ها به این واسطه گفته بودند می خواهیم ضمن شناخت ایران به عنوان قدرت هسته
ای، مسئله هسته ای را حل و فصل کنیم و تحریم ها را ظرف 6 ماه برداریم، البته ما به
آن واسطه گفتیم به امریکایی ها و حرفهایشان اطمینانی نداریم، اما با اصرار آن
واسطه، قبول کردیم که این مسئله را یک بار دیگر امتحان کنیم و مذاکرات شروع شد.
رهبر انقلاب اسلامی با تذکر دو نکته مهم در هماوردیهای جهانی
خاطرنشان کردند: در هر رویارویی دیپلماتیک دو میدان وجود دارد که باید مورد توجه
قرار گیرد میدان اصلی که میدان واقعیت، عمل و تولید دارایی است و میدان دیپلماسی و
سیاست که عرصه تبدیل این دارایی‌ها به امتیاز و تأمین منافع ملی است.
ایشان افزودند: دست خالی هر کشور در میدان اول، محدوده انعطاف او
را در میدان دوم می بندد و با توجه به همین منطق، ایران با دستاوردهای مهم و قوی
وارد میدان مذاکره شد که برخورداری از قدرت تولید سوخت 20 درصد، یکی از آنها بود.
رهبر انقلاب یادآوری کردند: همه قدرتهای هسته ای از فروختن سوخت
20 درصد برای تولید داروهای هسته ای در مرکز تهران خودداری می کردند و حتی جلوی
خرید ما از کشورهای دیگر را می گرفتند اما جوانان دانشمند و افتخارآفرین ایران، این
سوخت را تولید و به صفحه سوخت تبدیل کردند و طرف مقابل مات شد.
ایشان افزودند: علاوه بر سوخت 20 درصد، دستاوردهای واقعی و میدانی
دیگری هم داشتیم و در واقع راهبرد ایستادگی ایران در مقابل فشارها جواب داد و
امریکایی ها به این نتیجه رسیدند که تحریم ها اثر مورد نظر و مطلوب آنها را ندارد و
باید راه دیگری پیدا کرد.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به نگاه شک آلود ایران به طرف
امریکایی گفتند: با وجود این، ما حاضر بودیم اگر امریکایی ها سر حرفها و وعده های
خود به آن واسطه منطقه ای ایستادند، ما هم هزینه بدهیم چون در مذاکرات می توان
براساس عقل و محاسبه، عقب گردهایی نیز داشت اما آنها اندکی بعد از مذاکرات زیاده
خواهی و بدعهدی را آغاز کردند.
رهبر انقلاب با اشاره به اینکه توافق خوب از نظر ایران یعنی توافق
عادلانه و منصفانه افزودند: در جریان مذاکرات امریکایی ها 6 ماهِ وعده داده شده
برای لغو تحریم ها را ابتدا به یک سال تبدیل کردند و بعد با زیاده خواهی های مکرر
مذاکرات را طولانی و حتی تهدید به تحریم بیشتر کردند و از نظامی گری و روی میز و
زیر میز سخن گفتند.
حضرت آیت الله خامنه ای در نوعی جمعبندی از روند مذاکرات تأکید
کردند: تأمل و مطالعه در روند مطالبات امریکایی ها نشان می دهد هدف آنها ریشه کن
کردن صنعت هسته ای ایران، از بین بردن ماهیت هسته ای کشور و تبدیل آن به یک
کاریکاتور و تابلوی بی محتوا است.
ایشان با اشاره به نیاز حقیقی و مطالعه شده کشور به 20 هزار
مگاوات برق هسته ای افزودند: آنها ضمن تلاش برای نابودی صنعت هسته ای و محروم کردن
ایرانیان از فواید فراوان این صنعت، قصد دارند ضمن ادامه فشارها، تحریم ها را نیز
به نوعی حفظ کنند.
رهبر انقلاب سپس در تبیین واقعیات صحنه پیچیده مذاکرات با
امریکایی ها، یک نکته مهم دیگر یعنی نیاز دولت امریکا به توافق هسته ای را مورد
بررسی قرار دادند.
ایشان افزودند: اگر آنها بتوانند به اهداف خود در مذاکرات برسند
به یک پیروزی بزرگ رسیده اند چرا که ملت استقلال طلب ایران را تسلیم کرده اند و
کشوری را که می تواند الگوی دیگر کشورها باشد شکست داده اند و تمام بدعهدی ها و
چانه زنی های آنها برای تحقق همین اهداف است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر خواستهای منطقی ایران از اول
مذاکرات تا امروز خاطرنشان کردند: ما از ابتدا گفته ایم می خواهیم تحریم های
ظالمانه برداشته شود که البته در مقابل آن، حاضریم یک چیزهایی بدهیم به شرط اینکه
صنعت هسته ای متوقف نشود و لطمه نخورد.
حضرت آیت الله خامنه ای در ادامه سخنانشان به ترسیم صریح خطوط
قرمز هسته ای پرداختند.
ایشان به عنوان اولین خط قرمز گفتند: ما برخلاف اصرار امریکایی ها
محدودیتهای بلند مدت 10، 12 ساله را قبول نداریم و مقدار سالهای مورد قبول محدودیت
را به آنها گفته ایم.
رهبر انقلاب ادامه کار تحقیق و توسعه و ساخت و ساز حتی در زمان
محدودیت را دومین خط قرمز ایران اعلام کردند و افزودند: آنها می گویند در مدت 12
سال هیچ کاری نکنید اما این، یک حرف زور مضاعف و غلط مضاعف است.
رهبر انقلاب در توضیح سومین خط قرمز هسته ای تأکید کردند: تحریم
های اقتصادی، مالی و بانکی چه مربوط به شورای امنیت، چه کنگره امریکا و چه دولت
امریکا باید فوراً هنگام امضای موافقتنامه لغو و بقیه تحریم ها هم در فواصل معقول
برداشته شود. ایشان افزودند: امریکایی ها درباره تحریم ها یک فرمول پیچیده، چند
لایه و عجیب و غریب مطرح می کنند که معلوم نیست از آن، چه چیزی در می آید اما ما
صریحاً مطالبمان را می گوییم. حضرت آیت الله خامنه ای در ادامه بحث درباره خطوط قرمز مذاکرات
هسته ای افزودند: لغو تحریم ها نباید به اجرای تعهدات ایران منوط شود نگویند شما
تعهدات را انجام دهید بعد آژانس گواهی دهد تا تحریم ها لغو شود، ما این مسئله را
مطلقاً قبول نداریم. رهبر انقلاب افزودند: اجرائیات لغو تحریم ها نیز باید با اجرائیات
تعهدات ایران متناظر باشد.
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین تأکید کردند: ما با موکول کردن
اجرای تعهدات طرف مقابل به گزارش آژانس، مخالفیم چون آژانس بارها و بارها ثابت کرده
مستقل و عادل نیست، بنابراین ما به آن بدبین هستیم. ایشان افزودند: می گویند «آژانس باید اطمینان پیدا کند» این چه
حرف نامعقولی است، چگونه اطمینان پیدا کند، مگر اینکه وجب به وجب این سرزمین را
بازرسی کند.
رهبر انقلاب مخالفت قاطع با «بازرسی های غیر متعارف، پرس و جو از
شخصیتهای ایران و بازرسی از مراکز نظامی» را از دیگر خطوط قرمز هسته ای اعلام
کردند. رهبر انقلاب به صراحت تأکید کردند: در ایران، همه از جمله بنده،
دولت، مجلس، دستگاه قضایی، دستگاههای امنیتی و نظامی و همه نهادها خواهان توافق خوب
هسته ای هستیم، توافقی که عزتمندانه، منصفانه و مطابق با مصالح و منافع ایران،
تدوین شود. رهبر انقلاب افزودند: اگر چه دنبال لغو تحریم ها هستیم اما آنها
را از زاویه ای نوعی فرصت می دانیم چرا که باعث شده به نیروها و ظرفیتهای داخلی
توجه بیشتری داشته باشیم.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین در ابتدای سخنان خود به لزوم بهره گیری
از برکات ماه مبارک رمضان بویژه بهره مندی از ادعیه این ماه و مضامین والای آن
توصیه کردند و گفتند: ماه مبارک رمضان، ماه خشوع و استغفار و ماه بازگشت به خدا و
خودسازی و اخلاق است. پیش از سخنان رهبر معظم انقلاب، حجت الاسلام والمسلمین روحانی با
اشاره به آغاز به کار دولت یازدهم در 22 ماه قبل، رویکرد دولت در زمینه مسایل داخلی
را حسن اعتماد، رفتار مسالمت آمیز، کاهش فاصله ها و دوری از افراطی گری دانست و
گفت: رویکرد دولت در زمینه سیاست خارجی تعامل سازنده با جهان با خط قرمز «حفظ
استقلال، عزت و غرور ملی» و در زمینه مسائل فرهنگی، فضای بازتر برای همه اصحاب
فرهنگ و هنر با خط قرمز اخلاق و احکام اسلام بوده است. آقای روحانی حل و فصل مسئله مذاکرات در چارچوب احقاق حقوق هسته ای
و تامین نیازهای جامعه و کشور را دو اولویت دولت برشمرد و افزود: آنچه کشورهای
قدرتمند را پای میز مذاکره آورد، مقاومت ملت ایران در برابر فشار بدخواهان و شکست
تحریم ها بود. رئیس جمهور با بیان اینکه تحریم هرگز موفق نخواهد بود و ملت ایران
حتی در شرایط تحریم قادر است مسائل اجتماعی، اقتصادی سیاسی و فرهنگی خود را بخوبی
حل و فصل کند، گفت: در شرایط تحریم توانستیم با کمک مردم، تورم را مهار کنیم و از
رکود خارج شویم و در همان شرایط تحریم بود که رشد سرمایه گذاری بالا رفت.
رئیس جمهور افزایش ذخائر کالاهای استراتژیک، رفع موانع صادرات،
ارائه لایحه خروج از رکود، کاهش واردات گندم، تغییر الگوی کشت کشاورزی، ارائه خدمات
درمانی، کمک به اقشار کم‌درآمد و ارائه یارانه کالایی، کاهش اتکا به نفت در بودجه،
صرفه جویی در هزینه های جاری، راه اندازی 8 هزار واحد صنعتی تولیدی و برداشتن
قدمهای مفید در حوزه محیط زیست را از جمله اقدامات دولت در شرایط تحریم خواند. حسن روحانی کاهش درآمدهای نفتی دولت را از شرایط خاص امسال دانست
و افزود: باید با تلاش، وحدت، همدلی و انسجام، از مشکلات بخوبی عبور کنیم که این
کار را با کمک مردم انجام خواهیم داد.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه نباید بگذاریم در شرایط کنونی
فرسایش های غیرضروری در جامعه ایجاد شود، اظهار داشت: در صورتی که طرف مقابل زیاده
خواهی نکند توافق در دسترس خواهد بود و از این گردنه تاریخی عبور خواهیم کرد. رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه ملتهای منطقه
امروز تحت فشار مضاعف در برابر مداخلات برخی کشورها و تروریستها قرار دارند
خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران پیشتاز مبارزه با تروریسم و حمایت از ملت های
منطقه بوده و این راه را ادامه خواهد داد.
فرانس پرس:
ماراتن
دیپلماتیکی که قرار است منتهی به یک موافقتنامه هسته ای، سه شنبه در فاصله زمانی یک
هفته مانده به مهلتی که برای رسیدن به توافق بین تهران و قدرت های بزرگ تعیین شده
است ، وارد آخرین مرحله خود شد .
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
فرانس پرس نوشت: ماراتن دیپلماتیکی که قرار است منتهی به یک
موافقتنامه هسته ای، سه شنبه در فاصله زمانی یک هفته مانده به مهلتی که برای رسیدن
به توافق بین تهران و قدرت های بزرگ تعیین شده است ، وارد آخرین مرحله خود شد
.
به گزارش «انتخاب»، برای پنج بعلاوه یک (چین ،آمریکا ،فرانسه ،انگلیس
، روسیه و‌آلمان ) مانند جمهوری اسلامی ایران، روزها و شب های گفتگوهای آینده باید
پایان بخش 20 ماه گفتگوهای سنگین که بعضا تا مرحله توقف به پیش رفته است ،
باشد.
هدف ساده است : تضمین صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران در برابر
لغو تحریم های بین المللی .
راه بسیار پیچیده است : دیپلمات ها تلاش خود را
به تدوین سندی 40 تا 50 صفحه ای معطوف کرده اند که پر از جزئیات است، جزئیاتی که هر
کدام از آن خط به خط باید مورد گفتگو قرار گیرد.
دو طرف مانند معمول هرگاه
که وضع بغرنج می شود تاکید می کنند اختلافات زیادی وجود دارد به حدی که مهلت 30
ژوئن ( نهم تیرماه) ممکن است چند روزی تمدید شود.
دوشنبه عباس عراقچی رئیس
گروه گفتگو کنندگان ایرانی تاکید کرد :« پیشرفت ها در سطح مورد انتظار نیست.» اما
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در لوکزامبورگ از « تعهد سیاسی » برای پیشرفت
به سمت یک توافق ابراز خرسندی کرد اما در عین حال درخواست کرد هر طرفی باید از
زیاده خواهی ها پرهیز کند.
فیلپ هاموند همتای انگلیسی او به نوبه خود
خواستار آن شد که ایران از خود انعطاف بیشتری نشان دهد.
پنج بعلاوه یک و
ایران دو بار دیگر یعنی در ژوئیه و سپس نوامبر 2014 نتوانستند در مهلت مقرر به
توافق برسند.
آنها در آوریل پس از 10 روز گفتگوهای طاقت فرسا درباره سرفصل
های مورد انتظار توافق کردند.
در صورتی که ایران توافق خود را نقض کند، قدرت
های بزرگ می خواهند تحریم ها علیه اقتصاد ایران به آسانی برقرار شود.
باراک
اوباما رئیس جمهوری آمریکا پیش توافق لوزان را تاریخی خواند که می تواند جهان را
امن کند.
این توافق همچنان در خیابان های تهران جشن گرفته شد و این درحالی است
که حسن روحانی رئیس جمهوری ایران از « فصل جدیدی برای ایران » سخن گفت
.
واکنش ها هم سنگ تنشی بود که پیش از آغاز گفتگوها روابط بین المللی را به
مدت 12 سال مسموم کرده بود.
چشم انداز توافق اتمی ایران، اسرائیل و همچنین
قدرت های عرب سنی منطقه و در صدر آن عربستان سعودی را نگران کرده بود.از
آوریل ، ارتش هایی از کارشناسان و دیپلمات ها تلاش می کند سند یک صفحه ای امضا شده
در لوزان را به متن نهایی تبدیل کنند.
این توافق قرار است جدول زمانی دقیقی
را از لغو تحریم ها و تدابیری را که در مقابل از ایران مورد انتظار است ، برقرار
کند.نظام بازرسی ها از تاسیسات ایران که می تواند مراکز نظامی را نیز شامل
شود یکی از مهم ترین نکات مورد اختلاف است .
کامرسانت:
به محض آنکه
ایران شکایت خود را از روسیه برسر تحویل ندادن موشک‌های اس - 300 پس بگیرد، تهران و
مسکو قرارداد تحویل سامانه‌های موشکی زمین به هوای آنتی-2500 Anteï-2500 را امضاء
می کنند.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
اسپوتنیک نوشت: به محض آنکه ایران شکایت خود را از روسیه برسر
تحویل ندادن موشک‌های اس - 300 پس بگیرد، تهران و مسکو قرارداد تحویل سامانه‌های
موشکی زمین به هوای آنتی-2500 Anteï-2500 را امضاء می کنند.
به گزارش
«انتخاب»، روزنامه کامرسانت چاپ مسکو به نقل از منابع نزدیک به این پرونده نوشت
ایران پذیرفته است به جای سامانه‌های اس-300 که دیگر تولید نمی شوند، سامانه‌های
دفاع موشکی آنتی-2500 از روسیه تحویل بگیرد.
منابع آگاه که کامرسانت به آنها
استناد کرده است، خاطر نشان کردند روسیه به ایران پیشنهاد کرد به جای سامانه‌های ضد
هوایی اس-300 که مسکو به علت تحریم‌ها علیه ایران از تحویل آنها به این کشور
خودداری کرد، سامانه‌های موشکی زمین به هوای آنتی-2500 به ایران بدهد.
این
روزنامه افزود آنتی-2500 نسخه پیشرفته اس- 300 است.
به گفته مرتضی سرمدی
معاون وزیر امور خارجه ایران، مسکو و تهران به مذاکرات خود درباره پس گرفتن شکایت
ایران برسر تحویل ندادن موشک‌های روسی اس-300 که خسارت آن حدود چهار میلیارد دلار
برآورد می شود، ادامه می دهند.
مسکو و تهران سال 2007 قراردادی امضاء کردند
که روسیه را متعهد می کرد پنج سامانه موشک‌های ضد هوایی اس-300 را به ارزش حدودا
800 میلیون دلار به ایران بدهد.
با این حال، اجرای این قرارداد سپتامبر 2010
توسط دمیتری مدودف رئیس جمهور وقت روسیه طبق قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل ،
به حال تعلیق درآمد.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه اواسط آوریل 2015 حکمی
را امضا کرد که ممنوعیت لغو موشک‌های زمین به هوای اس-300 را به ایران لغو می
کند.
این حکم واکنش منفی اسرائیل را در پی داشت.
روزنامه هاآرتص
نوشت: لغو این تحریم علت خودداری سران اسرائیل از شرکت در مراسم نه مه در مسکو (رژه
پیروزی) بود.
اسناد ویکی لیکس؛
تصمیم
مشترک رئیس اسبق سازمان جاسوسی عربستان با جو بایدن: ایجاد بازی دیپلماتیک علیه
ایران با محوریت «منصور ارباب سیار»
در میان
اسنادی که اخیرا ویکی لیکس درباره عربستان منتشر کرده است سندی وجود دارد که بخشی
از سناریو و توطئه ها برای افزایش فشارها ضد ایران را نشان می دهد.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
در میان اسنادی که اخیرا ویکی لیکس درباره عربستان منتشر کرده
است سندی وجود دارد که بخشی از سناریو و توطئه ها برای افزایش فشارها ضد ایران را
نشان می دهد.
به گزارش «انتخاب»، در این سند که به تاریخ 22 ماه آوریل سال
2012 باز می گردد، به چندین سناریو اشاره شده است.
سناریو اول به رژیم
صهیونیستی سپرده شده است. این رژیم با توجه به افزایش قدرت و نیروی ایران می بایست
به رسانه های غربی و عربی کمک کند و خوراک تبلیغاتی آنها را فراهم کند تا آنها از
حمله پیشگیرانه این رژیم بر ضد ایران سخن بگویند.
در این سند آمده است
هرچند رژیم صهیونیستی می داند که چنین کاری امکان ندارد اما از این حربه برای وارد
کردن فشار به اروپا، چین و روسیه بهره می برد تا برای جلوگیری از جنگ، با آمریکا در
افزایش تحریم ها ضد ایران همراهی کنند.سناریوی دیگر به این صورت است که یک
هفته قبل از متهم شدن ایران به تلاش برای ترور سفیر سعودی در آمریکا، امیر مقرن بن
عبدالعزیز رییس (سابق) دستگاه اطلاعاتی عربستان با جوزف بایدن دیدار داشته و در آن
مقرر شده است تا یک بازی دیپلماتیک و رسانه ای را ضد ایران آغاز کنند که محور اصلی
آن شخصی به نام «منصور ارباب سیار» بوده که در آمریکا زندگی می کند و از مدتها قبل
برای اجرای این سناریو آماده بوده است.
این اقدام که دو طرف توافق کردند در
آن نوک پیکان حملات خود را به سوی نیروی قدس سپاه پاسداران بگیرند می توانست فضایی
را ضد ایران در جهت تحریم بیشتر آن ایجاد کند.
منصور ارباب‌سیار یک
ایرانی-آمریکایی ۵۶ ساله ساکن کورپوس کریستی شهری در ایالت تگزاس ایالات متحده
آمریکا ست که در تگزاس عمدتا به کار فروش اتومبیل‌های دست دوم اشتغال داشت. وی طی
سناریویی هالیوودی به اتهام همکاری با ایران برای ترور سفیر وقت عربستان سعودی در
قالب یک بمبگذاری تروریستی در رستورانی در پایتخت آمریکا در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۱
در آمریکا دستگیر شد.
نگاه الحیات به سفر جانشین ولیعهد
سعودی به روسیه؛
منافع مشترک
میان روسیه و عربستان کم نیستند همچنان که عوامل دور کردن این دو کشور نیز کم
نیستند. تماس های اخیر میان عربستان و روسیه ، مشابه روابطی است که اکنون میان
واشنگتن و تهران مشاهده می شود.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
روزنامه الحیات نوشت علت نزدیک شدن روسیه و عربستان ، منافع دو
کشور است .
به گزارش «انتخاب»، روزنامه الحیات چاپ لندن آورده است: منافع
مشترک میان روسیه و عربستان کم نیستند همچنان که عوامل دور کردن این دو کشور نیز کم
نیستند. تماس های اخیر میان عربستان و روسیه ، مشابه روابطی است که اکنون میان
واشنگتن و تهران مشاهده می شود.
نویسنده با بیان این که ریاض همچنان به
سیاستهای قبلی خود ادامه می دهد، درباره اهداف عربستان از نزدیک شدن به روسیه می
افزاید اگر هم پیمان قدیمی عربستان یعنی آمریکا نمی تواند خواست کشورهای عربی خلیج
فارس را تامین کند و نگرانیهای آنها را در قبال آینده از بین ببرد آنها جایگزینهای
زیادی ( به جای آمریکا ) در اروپا و شرق دارند. دراین راستا باید گفت سفر فرانسوا
اولاند رئیس جمهوری فرانسه به عربستان موکد آن است که درهای مشارکت کاملا باز است و
هیچ کشوری نمی تواند مشارکت را در انحصار خود ( منظور آمریکا ) داشته
باشد.
تماس های کنونی میان عربستان و روسیه هم در این چهارچوب قرار دارد چون
هر دو کشور پیام های صریحی را به مخاطبانشان به ویژه ایران و آمریکا ارسال
کردند.
آنچه که امروز برای مسکو مهم است داشتن روابط مستحکم با کشورهای عربی
به ویژه کشورهای عربی خلیج فارس است و روس ها از اهمیت عربستان در بازارهای انرژی و
کالا آگاهند. وزیر نفت عربستان هم که به همراه شاهزاده محمد بن سلمان جانشین ولیعد
عربستان به مسکو سفر کرده بود اعلام کرد همکاری های میان این دو کشور در زمینه
انرژی منجر به ایجاد «ائتلاف نفتی دو کشور » خواهد شد که به نفع کشورهای تولید
کننده نفت و بازارهای بین المللی و ثبات این بازارها خواهد بود.
دراین
راستا روس ها هم به بالا رفتن سطح همکاری های نفتی امید زیادی بسته اند به ویژه که
بهای نفت کاهش یافته است و به اقتصاد کشورهای تولید کننده ضربه زده است.
توافق های اقتصادی و تجاری که دو طرف منعقد کردند می تواند در آینده منجر
به سرعت گرفتن همکاریهای سیاسی شود. دراین راستا دو طرف مواضع همسوئی در مصر دارند
و خواستار حمایت از نظام عبد الفتاح السیسی هستند. درعین حال میان روسیه و اردن هم
روابط خوبی برقرار است و تمامی این عوامل مشترک ،به افزایش افق های تفاهمات مشترک
منجرخواهد شد.
علاوه بر اینها روسیه به خوبی می داند عربستان امروز ، اکثر
کشورهای عربی را هدایت می کند و ائتلاف عربی را برای حمله به یمن رهبری می کند و
اینها به این معنی است که عربستان می تواند درگیریهای منطقه را مدیریت کند و قوانین
بازی سیاسی و نظامی را در درگیری با سایر ابرقدرتها ترسیم کند.
مسکو برای
تامین منافعش در خاورمیانه ( غرب آسیا ) مایل به ایجاد روابط ممتاز با ریاض است و
به خاطر مجازات های تحمیلی آمریکا و اروپا ، اکنون به دنبال افزایش دامنه منافعش
دراین منطقه است.
نویسنده در ادامه به مواضع این دو کشور اشاره می کند و می
افزاید اینکه برخی می گویند در مواضع این دو کشور تحولات اساسی رخ خواهد داد ساده
انگارانه است.دراین راستا باید گفت روس ها با مواضع عربستان در قبال تحولات یمن
مخالفت نکرده اند و منطقی هم نبوده است که در برابر عملیات « طوفان قاطعیت » ائتلاف
عربی بایستند و به همین خاطر از رای دادن به قطعنامه بیست دو هزار و دویست و شانزده
خودداری کردند هرچند می توانستند آن را وتو کنند.
علت این موضع گیری روسها
در درجه اول به این خاطر است که آنها از دولت ( فراری ) منصور عبد ربه حمایت می
کنند. روس ها بعد از وقوع « بهار عربی » استدلالشان این بود که تحولات داخلی کشورها
، مساله ای داخلی است و نباید کشورهای دیگر در امور آنها مداخله کنند.
علاوه بر اینها مسکو می داند که عربستان به حوثی ها به عنوان بازوی ایران
می نگرد که امنیت و منافع ریاض را در منطقه تهدید می کند! به همین خاطر این انتظار
را ندارد که عربستان در قبال این گروه دست روی دست بگذارد.
این موضع روسیه
، درست مشابه مواضع روسیه در قبال حیات خلوتش یعنی اوکراین است و مسکو چند روز قبل
تهدید کرد اگر امنیتش به خطر بیافتد واکنش نامحدودی خواهد داشت.
نویسنده با
اشاره به این که این تهدید مسکو بعد از آن صورت گرفت که ناتو برای استقرار نیرو و
ادوات جنگی سنگین در مرز کشورهای حوزه بالکان و برخی از کشورهای اروپای شرقی برنامه
ریزی می کند می افزاید مواضع مسکو در قبال تغییر نظام سوریه ، از همان ابتدای بحران
سوریه تغییری نکرده است و نمی خواهد قضیه ای که در قبال لیبی رخ داد رخ دهد و به
همین خاطر برای جلوگیری از تکرار تجربه لیبی ، در خصوص سوریه به وتو قطعنامه های
شورای امنیت متوسل می شود.
با همه اینها اخیرا در مواضع پوتین در قبال
بحران سوریه تغییراتی صورت گرفته است. چون با توجه به افزایش قدرت داعش و سایر
گروههای تروریستی در عراق و سوریه ، روسها نگران شده اند که مبادا نظام سوریه
یکدفعه سقوط کند. به همین خاطر به طور جدی علاقمند به بررسی تغییرات در هرم قدرت
سوریه برآمده است به نحوی که تا حدی ساختار حکومت سوریه و باقی مانده نهادهای نظامی
آن حفظ شود و از سوی دیگر منافع روسیه در کرانه دریای مدیترانه و همچنین در منطقه
محفوظ بماند.
با همه اینها این دو کشور می دانند که صرف تمایل ، به تنهائی
برای حل بحران های سوریه ،عراق و یمن کفایت نمی کند چون ایران دراین سه کشور
بیشترین تاثیر گذاری را دارد. با همه این ها باید گفت پیام های ارسالی عربستان و
روسیه به ایران و آمریکا ، ابدا به این معنی نیست که در نقش ها تغییرات ریشه ای
صورت گرفته است و یا قرار است مشارکت های جدیدی به زیان مشارکت های قدیمی صورت
گیرد. چون نه روس ها می خواهند دست از روابط خودشان با غرب به اندازه ای که امنیت و
منافع شان تامین شود بردارند و نه می خواهند از ایران به اندازه ای که پل ارتباطی
میان روس ها و همسایگان غربی و شرقی اش شود دور شوند و در مقابل ریاض هم این قصد را
ندارد که به روابط تاریخی خود با آمریکائی ها پشت کند و بنابراین باید منتظر واکنش
تهران و واشنگتن به پیام های عربستان و روسیه ماند.
متن کامل گفت و گوی وزیر خارجه با
هفته نامه «طلوع صبح»
ظریف:
مردم بودجه ای ندارند که این بنرها را در تشییع شهدا منتشر کنند/ متاسفم که برخی
پوسترها از بودجه بیت المال تولید می شود/ جعل عکسم با فتوشاپ باعث تاسف است، از
خودم می پرسیدند عکس بهتری به آنها می دادم/ رهبری فرمودند «تو را روزانه با اسم
دعا می کنم» این محبت از سر من هم زیاد است
حمله
منتقدان به من، توشه آخرت من است و و وزر و وبال آخرت آنها/ امیدوارم فضاسازی ها به
خاطر انتخابات نباشد/ چشم بصیرت نداشتم هاله نور احمدی نژاد را ببینم
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در گفت و گو با نخستین
شماره هفته نامه «طلوع صبح» گفت: طبعا اگر من هر زمان احساس کنم که حضورم برای
منافع کشور مفید نیست، از کار کنار خواهم کشید. من با این کار بیگانه نبودم و می
دانستم در این مقطع حساس زمانی وارد کار سخت و پرماجرایی می شوم. می دانستم که فشار
داخلی و فشار خارجی بسیار زیاد خواهد بود و هرکس این مسئولیت را بپذیرد باید آماده
تحمل فشار و پرداخت هزینه سنگین باشد. البته صادقانه بگویم که برخی موارد فشارهای
داخلی و تهمت ها و افتراها را تا این حد پیش بینی نمی کردم.
محمد جواد ظریف
وزیر همواره خندان دولت تدبیر و امید است که آمادگی شنیدن هر سوالی را دارد. هجمه
های جریان دلواپس علیه او آنقدری سنگین بوده که سوال های تند و تیز نیز ،نمی تواند
او را مکدر کند. او برخلاف بسیاری از مقامات برایش مهم نبود که از مصاحبه کننده
بخواهد متن مصاحبه را پیش از انتشار، تایید کند. گفت: «نیازی نیست، هر سوالی لازم
است بپرس» ظریف که پیش از انقلاب، در رشته ای فنی تحصیل می کرده به پیشنهاد برخی
دوستانش رشته«روابط بین الملل» را برگزید و موفق به اخذ مدرک دکترا از دانشگاه
«دنور» آمریکا شد. آنچه پیش روی شماست متن مصاحبه «طلوع صبح» با وزیر خارجه جمهوری
اسلامی ایران است.
• طلوع صبح: این ایام
برخی جریان ها که به «دلواپس» شهره هستند درصدد هستند همزمانی تحصیل شما در آمریکا
با دفاع مقدس را عمده کنند و شما را فردی غیرملی معرفی کنند. نظرتان در این مورد
چیست؟
ظریف: آدم باید ملاک اولیه اش را این بگذارد که افرادی که در
جمهوری اسلامی کار می کنند، حتما قصد خیر دارند و نسبت به سابقه ی بنده و هر کسی
نگرانی دارند. شرایط پیش از انقلاب طوری بود که مجبور شدیم کشور را ترک کرده و به
آمریکا برویم. پس از انقلاب، گروهی از دوستان به ایران بازگشتند و از حضرت امام در
این مورد سوال کردند، نظر ایشان این بود که دانشجویان درس خود را ادامه
دهند.
بنده قبل از انقلاب در رشته ای فنی تحصیل می کردم، اما پس از انقلاب
رشته ام را تغییر دادم، به هوای اینکه بتوانم به کشور خدمت کنیم. روزی که مدرک
دکترای خودم را گرفتم، هرچه به من اصرار کردند که بمان، قبول نکردم، نهایتا فقط یک
ماه به درخواست و اصرار آقای دکتر ولایتی برای مذاکرات 598 ماندم و بعد
برگشتم.
در مدتی که تحصیل می کردم تلاشم را کردم که هرجا که امکانی باشد
خدمتی بکنم، حضور در سرکنسولگری جمهوری اسلامی در سان فرانسیسکو یا رفتن به
نمایندگی از این جمله بود. این مسائل باعث شد که دکترای خود را 2 تا 3 سال دیرتر از
حالت معمول تمام کنم. من احساس می کردم که در بحبوحه جنگ، به فردی که مقداری ادبیات
حقوق بین الملل بداند، مبانی انقلاب را پذیرفته باشد و احساس می کند که، به فرموده
رهبری، فرزند انقلاب است، نیاز است. در واقع، فرصت های تحصیلی را به همین دلیل از
دست دادم و مجبور شدم با چارچوب های دیگری درسم را تمام کنم، مدتی هم که در انجمن
اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا بودم مسئولیت های مختلفی را عهده دار بودم که این
مسئولیت ها از پیش از انقلاب شروع و تا بعد از انقلاب ادامه داشت.
بنده دبیر
تبلیغات، دبیر تشکیلات و به مدت دو سال مسئول شورای انجمن اسلامی در سطح کل آمریکا
بودم. ما تلاش کردیم که از انقلاب فاصله نداشته باشیم اما اکنون به عنوان فردی که
مانده و شهدا رفته اند، احساس می کنیم که به آنها وامداریم. من احساس می کنم که
تنفس ما در فضای آزاد امروز ناشی از آثار و دستاوردهای شهداست، اینکه تمامیت ارضی
مان حفظ شده و در مقابل تمام دنیا سربلندیم و عزت مان حفظ شده مرهون آنهاییم؛ طبیعی
است که همه ما چنین احساسی برای خود داریم.
• طلوع صبح: آیای این دوره را یک خلا می دانید، یعنی اگر
به آن روزها بازگردید بازهم همان فعالیت ها را خواهید داشت؟
ظریف:
بنده در ایام دفاع مقدس، یا در انجمن مسئولیت داشتم یا در نمایندگی. در واقع احساس
می کنم که در هر لحظه تقریبا همراه رزمندگان بودم، اگر رزمنده ها شیمیایی می شدند
ما نامه هایشان را تهیه می کردیم.
• طلوع
صبح: فعالیت های شما در ایام دفاع مقدس در خارج از کشور چه
بود؟
ظریف: پیش از فتح خرمشهر دبیر تبلیغات انجمن اسلامی بودم، پس از
فتح خرمشهر، برای اخذ دکترا به نیویورک رفتم و در نمایندگی ایران در سازمان ملل به
عنوان کارمند محلی استخدام شدم. کارمند محلی یعنی فردی که باید تقریبا بدون حقوق
کار کند، در واقع حقوقم یک سوم یک شاغل عادی در سطح پایین بود؛ خیلی کم بود و نمی
توانستم اجاره خانه ام را بدهم. در تمام این دوران از پولی که از سمت خانواده می
آمد، زندگی ما می چرخید و چه بسا، فعالیت هایی که در کنارش همسرم انجام می داد تا
حداقل زندگی را داشته باشیم. به هر حال، اگر ما در دانشگاه فقط می ماندیم، خیلی وضع
مالیمان بهتر بود تا اینکه در کنار دانشگاه بخواهیم این فعالیت ها را داشته
باشیم.
زمانیکه به نمایندگی نیویورک رفتم، شاید تنها کسی که هستم حقوق بین
الملل می دانست، هم نماز می خواند و هم انگلیسی می دانست، من بودم، البته به غیر از
دکتر رجایی خراسانی. لذا از فتح خرمشهر تا زمان قطعنامه 598 که مشاور دکتر ولایتی
شدم و در طول مذاکرات کنار ایشان بودم، در هر نامه ای که نوشته شد، نقش داشتم. در
واقع، در هر نامه ای که نوشته می شد، هر سخنرانی که انجام می شد، هر متنی که به
شورای امنیت و مجمع عمومی ارائه می شد، بنده نقش کوچکی داشتم. البته آن زمان رئیس
ما، مرحوم آقای دکتر رجایی خراسانی بودند که سال گذشته به رحمت خدا رفتند، ولی بعد
از ایشان تنها کسی که در نمایندگی این کارها را انجام می داد بنده
بودم.
• طلوع صبح: انگیزه افرادی که چنین
حرف هایی در مورد گذشته شما می زنند چیست؟
ظریف: انگیزه شان حتما خیر
است، من فکر می کنم که باید اجازه دهیم انگیزه ها را خدا تعیین کند، چون وقتی
دوستان به جای خدا می خواهند بشینند و انگیزه من را تعیین کنند، خیلی ناراحت می
شوم، لذا به خودم اجازه نمی دهم که انگیزه دیگران را تعیین کنم.
• طلوع صبح: برخی از همین افراد جریان «دلواپس» تصویری
از شما هفته گذشته منتشر کردند که با فتوشاپ جعل شده بود، سعی بر این بود شما را
نسبت به دفاع مقدس بی اعتنا جلوه دهند. نظرتان در این باره
چیست؟
ظریف: آن عکس که باعث تاسف بود، من هیچ جا تکذیب نکردم که در
دوران دفاع مقدس در آمریکا به سر می بردم یا درس می خواندم. در واقع، من تمام آن
دوران را یا درس می خواندم یا داخل نمایندگی یا بیرون از آن فعالیت داشتم. از روز
اول که نمایندگی و کنسولگری سان فرانسیسکو قابل بهره برداری شد، به آنجا رفتیم. بعد
از آنکه دیپلمات های رسمی ما را از آنجا اخراج کردند، من در حد کار فعلگی فعالیت
کردم و اثاث کنسولگری را جمع کردم و درب کنسولگری را بستم؛ یعنی این مسائل مربوط به
کنسولگری را انجام دادیم. در حقیقت هرکاری که برای کشور از دستمان بر می آمد را
انجام می دادیم، بعد هم که درسم در سان فرانسیسکو به اتمام رسید، برای اخذ دکترا به
دانشگاه کلمبیا، که یکی از بهترین دانشگاه های آمریکا است، به نیویورک آمدم و وارد
نمایندگی شدم، اما آنقدر کار نمایندگی سنگین بود که مجبور شدم درسم را در دانشگاه
کلمبیا رها کنم، در آن زمان احساس کردم که اگر نمی توانم درس بخوانم، بنابراین نمی
توانم آمریکا بمانم و باید حتما به کشورم بازگردم، از طرف دیگر، به من اصرار می
کردند که تا دکترای خود را نگرفتی بازنگرد. لذا نیویورک را هم رها کردم و به «دنور»
رفتم تا بتوانم دکترایم را بگیرم که الحمدالله این کار را هم کردم.
نکته ای
که باید به آن اشاره کنم، آن است که من هیچ وقت حضورم در آمریکا را تکذیب نکردم. در
عکس جعل شده، سری که از من برداشتند و بریدند متعلق به زمانی است که من سی و دو سه
سالم بود. مشخص است که این عکس را از کجا آوردند؛ این عکس مشترکی است از من، مرحوم
آقای برقانی، پرفسور فضل الله و صادق خرازی که در سایت آقا صادق منتشر شده است. خب،
سر یک مرد سی و دو سه ساله را برداشته اند و در کنار یک سری جوان 17-18 ساله گذاشته
اند، خوب خودشان نگاه می کردند، شاید اگر بهتر جستجو می کردند، در کتاب «آقای سفیر»
عکس های من را پیدا می کردند که در آن سن و سالم مشخص است. این عکس ها متعلق به
سخنرانی هایم در جلسه انجمن اسلامی، یا سخنگویی تظاهرات است، خب آن عکس ها موجود
است، حداقل سر آن عکس ها را بر می داشتند و روی آن بدن می گذاشتند که با آن زمان و
سن «عکس فتوشاپ شده» سازگاری داشته باشد یا از خود من می پرسیدند. خب این اتفاق
عجیبی نبود، من آن موقع دانشجو بودم، حالا ممکن است آدم مهمی نبودم که کسی از من در
زمان حضور در کلاس عکس بیاندازد، ولی عکس سخنرانی من هست، سر آن را می بریدند و روی
بدن آن آقا می گذاشتند، شاید یک خورده طبیعی تر جلوه می کرد.
• طلوع صبح: اولین واکنش شما نسبت به این تصویر جعلی چه
بود؟
ظریف: چه نیازی هست، خب می آمدند و از خودم می پرسیدند، چرا
چنین کردند... واقعا تعجب کردم.
• طلوع
صبح: در مراسم تشییع شهدا، بنرهایی علیه مذاکرات هسته ای و شما پخش شد، اولا نظرتان
در مورد این اتفاق چیست؟ دوما اینکه به نظر شما این اقدام خودجوش بوده یا هدایت
شده؟
ظریف: بعید است که مردم عادی چنین بودجه ای داشته باشند که
بتوانند اینقدر هزینه کنند، اولین بارهم نیست، من در تظاهرات 22 بهمن هم دیدم که
پوسترهای رنگی، که خیلی هزینه تولیدش بالاست، از عکس بنده و آقای کری پخش می شد. خب
معلوم است که اینها یک جایی دارد هزینه می شود.
من بیشتر امیدوارم کسانی که
ممکن است برای ادامه شرایطی خاص، منافع اقتصادی داشته باشند، از جیب شان این خرج را
بکنند. خیلی باعث تاسف خواهد بود که چنین پوسترهایی از بودجه بیت المال تولید و پخش
شود اما حتما کسانی که این کارها را می کنند یک توجیه شرعی و قانونی برای خود و
وجدان شان دارند، باز هم گفتم من وارد نیت خوانی مردم نمی شوم، اما احساس می کنم
بین خودم و خدا که این کارهایی که دوستان دارند می کنند توشه ی آخرت من است و وزر و
وبال آخرت آنها، ولی بازهم این مورد را هم به خدا واگذار می کنم، چون تنها کسی که
در دنیا می تواند حساب بکند، خود خداست، همه ما در آن زمان محتاجیم، الان هم ماه
مبارک رمضان است در مناجات حضرت امیر(ع) می خوانیم:
«اللّهُمَّ إِنِّی
أَسْأَلُکَ الأمانَ یَوْمَ لا یَنْفَعُ مالٌ وَلا بَنُونَ إِلاّ مَنْ أَتی الله
بِقَلْبٍ سَلِیمٍ» البته این، آیه ای از قرآن است، اما در مناجات حضرت امیر هم
هست.
بالاخره باید ببینیم این پوسترهایی که تولید شده که اگر از بیت المال
باشد، حرام است و اگر از پول مشخصی باشد اسراف بوده، آیا اینها به آن قلب سلیم که
قرار است با آن پیش خدا برویم، کمکی می کند؟
• طلوع صبح: اینکه این اتفاق در مراسم تشییع شهدا افتاده
را چطور ارزیابی می کنید؟
ظریف: احساس می کنم که دوستان بهتر بود
اجازه می دادند این شهدا که برای عزت این مرز و بوم شهید شده اند و امروز هم ناظر
بر ما هستند (چون اگر به معنای لفظ شهید نگاه کنیم، یکی از معانی آن، ناظر است.
شهدا ناظر بر رفتار ما هستند) خیلی می پسندیدند با کسی که از طرف کشور و جمهوری
اسلامی فعلا این مسئولیت را دارد (و مسئولیتی هم نیست که من دنبالش بوده باشم، هر
لحظه ای که مرا از این مسئولیت معاف کنند لحظه ی شادی من خواهد بود) و می خواهد
برای جمهوری اسلامی کاری کند، چنین برخوردی شود؟ البته مسلما ذره ای از فداکاری که
شهدا کردند در کار ما نیست. اما آیا شهدا خیلی خوشحال می شوند که ببینند شما چنین
برخوردی را با این افراد می کنید و این روش ها را در قبال او ادامه می دهید؟ اگر
فکر می کنند که شهدا از چنین برخوردی خوشحال می شوند، بنابراین من هم راضی هستم، پس
واقعا ادامه بدهند، باور بکنند که شهید نظاره گر است، چون باور ما این است که شهید
زنده است، «و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله اموتا بل احیا عند ربهم یرزقون»،
یعنی شهید یک خصلت پیامبر گونه دارد که نظاره گر رفتار امت است.
• طلوع صبح: چرا از نظر شما حملات در یک ماهه اخیر وسعت
گرفته و حتی دامنه اش به استیکرهای شبکه های اجتماعی موبایلی هم کشیده شده
است؟
ظریف: احساس میکنم که تعدادی از دوستان بر این باورند که با
حمله کردن به من و همکارانم می توانند اهداف مقاومت برابر استکبار را پیش ببرند، در
صورتی که من احساس میکنم بین خودم و خدا به اندازه ای که در توانم بوده و در مصلحت
کشور بوده مقاومت کردم و ان شاالله مقاومت خواهم کرد. حمله به فردی که لااقل ظاهرا
در خط مقدم جبهه با افرادی که قصد نقض حقوق این ملت را دارند، مقابله می کند، علی
القاعده نباید کار خیلی پسندیده ای باشد.
•
طلوع صبح: برخی این گروه را به عنوان «دلواپس» یاد می کنند و برخی دیگر «کاسب
تحریم»، شما آنها را چه می نامید؟
ظریف: هیچکدام، آنها خودشان به
خودشان گفته اند «دلواپس»، من معتقدم که هم آنها و هم بقیه مردم، مردم دلاوری هستند
و در مقابل زیاده خواهی ایستادگی می کنند. فقط امیدوارم که این فضاسازی ها به خاطر
ملاحظات داخلی و نگرانی های انتخاباتی نباشد. چون به یقین و جرات می توانم بگویم که
من ذره ای ملاحظات داخلی در مذاکرات نداشته و ان شااله نخواهم داشت. احساس می کنم
که همه ما، هم جناح ها باید فدای این کشور و انقلاب شویم نه اینکه کشور و انقلاب را
فدای منافع جناحی خود بکنیم.
• طلوع صبح:
وزیر اطلاعات اخیرا در واکنش به حملاتی که علیه شما صورت می گرفت، عنوان کرد که
رهبری عطوفت بسیاری نسبت به شما نشان داده اند. لطفا نحوه ی رابطه تان با رهبری و
اینکه چه زمانی نخستین بار با ایشان آشنا شدید راتوضیح دهید.
ظریف:
حضرت آقا از نخستین باری که بنده در سفر ایشان به عنوان رییس جمهور وقت به سازمان
ملل متحد در سال 66 خدمت ایشان رسیدم به بنده لطف فراوانی فرمودند. در آن زمان
کارمند محلی بودم و به خاطر نبودن کارمندان مسلط رسمی و قحط الرجال، کاردار هم
بودم- و لذا در زمان سفر به نیویورک، مسئول برگزاری سفر ایشان بودم، چون پایان دوره
6 ساله سفارت مرحوم آقای دکتر رجایی خراسانی بود و ایشان همراه آقا برگشتند به
ایران. تقریباً تمام کارهای سفر آقا به نیویورک را بنده انجام دادم. از آن وقت من
سعادت داشتم خدمت ایشان برسم و دکتر ولایتی محبت کردند «معرفی محبت آمیزی» خدمت
ایشان کردند. بعد هم در سمت های بعدی و مختلفی که داشتم سعادت داشتم خدمت مقام معظم
رهبری برسم. زمانی که نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد بودم، به دلیل نوع
مسئولیتم، بازهم خدمت ایشان هر چند وقت یکبار شرفیاب می شدم. بارها هم گفته ام که
ایشان همواره با سعه صدر فراوان به تحلیل های بنده به عنوان یک کارشناس کوچک توجه
می کردند. ایشان همواره به من لطف داشته و مرا شرمنده فرموده اند.
• طلوع صبح: آخرین بار کی ایشان را
دیدید؟
ظریف: آخرین بار دیروز پیش از اینکه نخست وزیر عراق خدمت
ایشان برسد، در محضر ایشان بودم و گزارشی از مذاکرات را تقدیم کردم.
• طلوع صبح: واکنش ایشان به هجمه هایی که به شما وارد می
شود چیست؟ اگر اشکال قانونی و شرعی ندارد یکی از سخنان ایشان در این مورد را بیان
کنید؟
ظریف: ایشان همانگونه که علناً هم بنده و همکاران را به عنوان
فرزندان انقلاب خوانده اند در جلسات خصوصی هم محبت پدرانه نسبت به ما دارند. اما
بنده رسم ندارم در برابر انتقادهایی که به ما می شود از رهبری و نظام هزینه کنم. من
معتقدم همه خود را باید هزینه کشور، نظام و رهبری کنند نه اینکه رهبری هزینه کسی
شوند. اما اگر بخواهم به یکی از الطاف بزرگ ایشان اشاره کنم این است که بارها به من
فرموده اند که «من تو را روزانه با اسم دعا می کنم» این محبت از سر من هم زیاد
است.
• طلوع صبح: «خائن» این جمله ای بود
که برخی نمایندگان مجلس مثل آقای کوچک زاده و برخی دیگر از افراد منتسب به جریان
دلواپسین، برای شما به کار می برند. وقتی چنین چیزهایی را می شنوید، واکنش تان
چیست؟
ظریف: خب طبیعی است هیچ کس از شنیدن این حرف ها خوشحال نمی
شود. من واقعا فکر می کنم اگر این افراد معتقدند کاری که می کنند به سود کشور و
نظام است، حتما این کارها را ادامه دهند...
• طلوع صبح: لطفا به ایام دولت مهرورز نیز اشاره
فرمایید. شما فردی بودید که در دو سفر احمدی نژاد به سازمان ملل، سفیر ایران در
سازمان ملل بودید. از فضای آن ایام بگویید.
ظریف: من در دو سال
ابتدایی ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد سفیر ایران در سازمان ملل بودم و در این دو
سال نیز، مدیریت سفر ایشان را عهده دار بودم. البته ایشان با بنده مخالف بودند و
بنده هم علاقه ای به ایشان نداشتم. ولی به لحاظ وظیفه کاری که باید سفر رییس جمهور
کشور آبرومندانه برگزار شود از هیچ تلاشی کوتاهی نکردم. طی این دو سال، جنجال غیر
متعارفی در سفر ایشان به وجود نیامد.
•
طلوع صبح: رابطه آقای احمدی نژاد با شما چطور بود؟
ظریف: ایشان رابطه
مناسبی با من نداشت و نظرشان نسبت به بنده مثبت نبود و حتی اصرار بر تغییر فوری
بنده داشتند. لذا حرف هایشان را نیز به من نمی گفتند.
• طلوع صبح: حتما ماجرای «هاله نور» ایشان را در نیویورک
به یاد دارید؟
ظریف: این ماجرا در ایران اتفاق افتاده
بود.
• طلوع صبح: فیلم روایت ایشان برای
اولین بار در قم و تهران بود، اما اصل اتفاق «هاله نور» در مقر سازمان ملل بوده
است. شما شاهد آن «هاله نور» بودید؟
ظریف: (همراه با خنده) ظاهرا من
چشم بصیرت نداشتم.
• طلوع صبح: روابط شما
با آقای روحانی چگونه است؟ چه موقع با ایشان آشنا شدید؟
ظریف: من و
جناب دکتر روحانی عضو گروه مذاکره کننده 598 بودیم. البته ایشان عضو ارشد بودند و
من عضو پایین رده. در آنجا با ایشان آشنا شدم و بعدتر، در حوزه های مختلف مثل
دورانی که ایشان به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، مسوول تیم هسته ای بودند،
بنده نیز کمک می کردم و در دو سال آخر دوران ایشان، من در سازمان ملل اکثر فعالیتم
حول محور بحث هسته ای بود.
پس از آنکه مورد مهرورزی آقای احمدی نژاد قرار
گرفتم، پس از بازنشستگی رسمی از وزارت امور خارجه در مرکز تحقیقات استراتژیک به
عنوان مشاور ایشان حجره کوچکی داشتم.
•
طلوع صبح: آیا در انتخابات ریاست جمهوری 92 به ایشان کمک
کردید؟
ظریف: من در ستاد انتخاباتی ایشان فعال نبودم چون نه تخصصی در
مسایل داخلی دارم و نه هیچگاه در این زمینه وارد شده ام. هر جا که مواردی مربوط به
تخصص من در روابط خارجی بود من در حد توان مطالبی را ارایه می کردم. اما در حوزه
های دیگر مثل سیاست داخلی و مبارزات انتخاباتی، من سررشته ای ندارم. رشته من روابط
بین الملل است و تنها در این زمینه می توانم کمک کنم.
• طلوع صبح: بسیاری شما را پرکارترین وزیر خارجه سی سال
اخیر می دانند. آیا از این همه فشار خسته نشده اید؟
ظریف: طبعا اگر
من هر زمان احساس کنم که حضورم برای منافع کشور مفید نیست، از کار کنار خواهم کشید.
من با این کار بیگانه نبودم و می دانستم در این مقطع حساس زمانی وارد کار سخت و
پرماجرایی می شوم. می دانستم که فشار داخلی و فشار خارجی بسیار زیاد خواهد بود و هر
کس این مسوولیت را بپذیرد باید آماده تحمل فشار و پرداخت هزینه سنگین باشد. البته
صادقانه بگویم که برخی موارد فشارهای داخلی و تهمت ها و افتراها را تا این حد پیش
بینی نمی کردم.
• طلوع صبح: خانواده در
مورد این حجم فشار کاری تان گلایه ندارند؟
ظریف: عادت کرده اند. من
بالاخره بیش از 30 سال دیپلمات بوده ام و کار دیپلمات دوری از خانواده است. به خصوص
در سال های 81 تا 84 یعنی سه سال اولی که نماینده دایم ایران در سازمان ملل متحد
بودم مسوولیت مذاکرات هسته ای با سه کشور اروپایی به ریاست دکتر روحانی(دبیر شورای
عالی امنیت ملی وقت) را به عهده داشتم. به همین دلیل و با توجه به محدودیت های
ویزایی که آمریکایی ها به نمایندگی ایران در سازمان ملل تحمیل می کردند، نمی
توانستم مرتب در رفت و آمد باشم و لذا بیشتر اوقات برای مذاکرات با سه کشور اروپایی
در تهران و اروپا بودم و خانواده ام در نیویورک تنها بودند. اما خب خدا رو شکر، به
لطف آقای احمدی نژاد، بعد از دو سال در سال 86 عملا بیکار شدم و فرصت کردم 6 سال در
کنار خانواده ام باشم. بالاخص در خدمت مرحوم والده ام که از زمان 17 سالگی ام که
برای تحصیل به آمریکا رفته بودم و بعد که به شدت گرفتار مسوولیت های مختلف در تهران
و نیویورک بودم، دیگر نتوانسته بودم خدمت ایشان باشم. این 6 سال، فرصت مهمی شد تا
من بتوانم در خدمت مرحوم والده ام باشم متاسفانه ایشان 6 ماه پس از اینکه من
مسوولیت وزارت خارجه را قبول کردم، به رحمت خدا رفتند. الان به آن 6 سال فکر می
کنم، بسیار برایم لذت بخش بوده و امیدوارم توانسته باشم قدری در رابطه با والده و
خانواده جبران مافات کرده باشم.
• طلوع
صبح: آیا در صورت پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری، در 4 سال دوم
ایشان، پست وزیر خارجه را مجددا قبول می کنید؟
ظریف: (با خنده) این
دفعه اخیر نیز چندان با رغبت قبول نکردم.
•
طلوع صبح: ماجرای سخن اخیر شما مبنی بر اینکه «کسی در ایران به خاطر عقیده اش
زندانی نمی شود» بسیار جنجالی شد.
ظریف: مهمترین درسی که من از این
موضوع گرفتم این است که ضمن احترام به همه، باید در کارها توجه ام فقط به رضای خدا
و پیشبرد منافع ملی باشد، اما واقعیت این است که من در پاسخ به مجری که در مورد
آقای جیسون رضاییان سوال کرد، پاسخ دادم که او به دلیل فعالیت سیاسی و یا روزنامه
نگاری در ایران بازداشت نشده و دلیل بازداشت ایشان اقدامات دیگر بوده که ارتباطی با
شغل و حرفه ای او نداشته است. هم آنجا و در سخنرانی ها و مصاحبه های دیگرم هم گفتم
که امیدوارم ایشان از اتهامات خود تبرئه شوند ولی آن اتهامات ارتباطی با حرفه ایشان
نداشته، چون مجموعا خبرنگار معتدلی بوده و در حوزه خبرنگاری اش با بنده ارتباط
داشته و حتی در برخی جلسات توجیهی من با نخبگان فکری و رسانه ای غربی شرکت می کرده
است. متاسفانه یا گروهی واقعا از عرایض بنده و توضیحاتی که بعدا نوشتم برداشت
اشتباه کردند و یا گروههایی خواستند بد منعکس کنند و یا هر دو و یا ممکن است من به
خوبی نظرم را نگفته باشم، البته نوار مصاحبه و سخنرانی های من موجود است. البته
قبلا هم برخی خبرگزاری ها که به ظاهر به طیف به شدت مخالف منتقدین صحبت من با چارلی
رز تعلق داشتند، عرایض بنده را در دانشگاه تهران تحریف کردند و با حذف یک جمله
کلیدی در آن سخنرانی، بهانه و دستمایه حملات تندی در طول یک و نیم سال گذشته از
جناح اصولگرا علیه بنده را فراهم نموده اند.
• طلوع صبح: ممکن است ماجرا یک شیطنت داخلی بوده
باشد؟
ظریف: برخی ابهامات درباره منشا و آدرس های اینترنتی خبرسازی
اولیه و تحریف عرایض بنده در این زمینه مطرح شده است که می تواند نشان دهنده ادامه
همان حرکات قبلی باشد که بسیار جالب خواهد بود. ولی من نه ابزار پیگیری آن را دارم
و نه چندان اهمیتی به این موضوع می دهم. به هر حال خدمتگزاری هستم که آنچه در توان
دارم انجام می دهم و اعتقاد هم ندارم که اشتباه نمی کنم. امیدوارم مردم خوب
اشتباهات من را ببخشند.
از
یک سال پیش و در پی توسعه پیشروی های داعش در مناطق مختلف عراق و سوریه، این نکته
مستمر مورد اشاره تحلیلگران و همچنین سیاستمداران غربی قرار گرفته که ایران نقشی
کلیدی در مبارزه با این گروه تروریستی داشته است، حال آنکه آمریکا با وجود ادعای
مبارزه با داعش، یک مانع حقوقی را در مسیر مبارزه ایران با این گروه قرار داده
است.
بنیامین نتانیاهو 
