یک گزارش از آسیب های اجتماعی

دکتر امان الله قرائی مقدم در گفتگو با «فردا»

سریال‌های ترکیه‌ای عامل یک پدیده شوم اجتماعی/ازدواج سفید رابطه به سبک انسان های اولیه و دوران توحش است

هدف از تشکیل خانواده ارضای غریزه جنسی نیست، بلکه دوام و بقای جامعه و موفقیت فرزندان و آینده کشور است، مسئله ی ارضای غریزه جنسی شاید کمترین اهمیت را در تشکیل خانواده داشته باشد، این مسئله مهمی است که امروز به آن توجه نمی شود. خانواده ای که به این صورت تشکیل شود نباید عنوان خانواده بگیرد آنها خانوار هستند نه خانواده.

سرویس اجتماعی «فردا»- مدتی است پدیده ناخوشایندی رخ نمایان کرده است که این روزها آن را « ازدواج سفید» می خوانند. منظور ازدواج‌هایی است که طرفین در هیچ محضری نسبت و نوع رابطه خود را با یکدیگر به صورت رسمی ثبت و تعریف نکرده‌اند و زن و شوهر محسوب نمی‌شوند، ولی عملاً در یک خانه با یکدیگر زندگی می‌کنند.  این نوع زندگی مشترک را شاید بتوان شکلی از ازدواج موقت دانست، که میان برخی از جوانان رایج شده است، ولی فقط محدود به جوانان نیست، بلکه افراد میانسال هم درحال تجربه این شیوه از زندگی هستند. شیوه‌ای که در مورد جوانان ممکن است منجر به ازدواج شود ولی در مورد افراد میانسال و حتی نزدیک به سالمند حالت متفاوتی دارد، آنان طلاق می‌گیرند، سپس به این روش با یکدیگر زندگی می‌کنند و در مواردی هم اطرافیان متوجه ماجرا نمی‌شوند. به گفته برخی از کارشناسان اجتماعی این نوع ازدواج ناشی از علل و زمینه‌هایی است که یکی از این زمینه‌ها افزایش استقلال نسبی جوانان اعم از دختر و پسر از خانواده و بالارفتن سن ازدواج آنان است. 

در این باره دکتر امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با «فردا» ضمن هشدار نسبت به رواج ازدواج سفید در جامعه ایران گفت: ازدواج سفید با مفهوم واقعی ازدواج به اندازه دنیایی متفاوت است. در واقع ازدواج پیوند شرعی، عرفی و قانونی میان یک زن و مرد است در حالیکه این ازدواج به این دلیل که نه شرعی است نه قانونی و عرفی قابل قیاس نیست. از نظر مردم‌شناسی این یک نوع رابطه به سبک انسان های اولیه  و دوران توحش است. 

وی در ادامه افزود: ازدواج سفید، ازدواج هایی است که دختران و پسران بدون انکه عقد کنند زیر یک سقف می روند، البته من اسم آن را ازدواج سیاه و یا همخانه های سیاه می گذارم، چراکه زندگی دختر در این رابطه سیاه و تباه می شود. این ازدواج یک رابطه آزاد جنسی است که با هیچ معیاری مطابقت ندارد و سفید هم نیست و باید گفت چنین روابطی  مسلماً تدوام ندارد و تنها تا زمانی ادامه پیدا می کند که دختر بر و رویی دارد، در حقیقت این زنان تبدیل به روسپی می شوند. 

قرایی مقدم با بیان اینکه چنین ازدواج هایی به تازگی مرسوم نبوده و در کشور ما چنین روابطی از قبل از انقلاب وجود داشته و اکنون شاهد رشد آن هستیم، تصریح کرد: هدف از تشکیل خانواده ارضای غریزه جنسی نیست، بلکه دوام و بقای جامعه و موفقیت فرزندان و آینده کشور است، مسئله ارضای غریزه جنسی شاید کمترین اهمیت را در تشکیل خانواده داشته باشد، این مسئله مهمی است که امروز به آن توجه نمی شود. خانواده ای که به این صورت تشکیل شود نباید عنوان خانواده بگیرد آنها خانوار هستند نه خانواده.  

وی تاکید کرد: خانوار به این معناست که دو نفر زیر یک سقف زندگی می کنند و نسبت به هم تعهدی ندارند و با خانواده بسیار متفاوت است. رواج این نوع ازدواج ها بدآموزی اقتصادی و فرهنگی به همراه دارد زیرا اصول اعتقادی را زیر سوال می برد و بی اعتقادی را ترویج می دهد. از لحاظ سیاسی نشان می دهد که دولت ها نتوانسته اند که کنترلی بر فرهنگ و مسائل و مشکلات ازدواج داشته باشند. به نظر من این نوع رابطه ها نوعی جرم و انحراف اجتماعی است. 

این آسیب شناس اجتماعی همچنین در ادامه عنوان کرد: وقتی در جامعه ای هنجارهای فرهنگی فرو بریزد و به بیماری فرهنگی دچار شود و یا به قول مقام معظم رهبری جامعه با رخنه فرهنگی مواجه شود باید شاهد دور شدن جوانان از اعتقادات دینی و مذهبی و بی قیدی و عدم تعهد آنها نسبت به ازدواج و خانواده باشیم. همه این مسائل نشات گرفته از گسترش فرهنگ غرب است که جوان و نوجوان و حتی بزرگسالان بدون هیچ تفکری آن را می پذیرند. 

دکتر قرائی مقدم با اشاره به اینکه این نوع روابط بیشتر در شهرهای بزرگ وجود دارد، افزود: در صورت تسهیل ازدواج و شکل گیری خانواده و افزایش میزان پابندی به اصول دینی چنین ازدواج های سیاهی در سطح جامعه کاهش پیدا می کند. 

این جامعه شناس در پایان عوامل گسترش این نوع روابط را این چنین عنوان کرد: تجردگرایی دختران، کمرنگ شدن اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی مردم، الگوبرداری از ماهواره و رسانه های بیگانه بویژه سریال های ساخت ترکیه‌ای و امریکای جنوبی که فرهنگ آنها با فرهنگ ایرانی اسلامی ما کاملا متضاد است از جمله عوامل رشد ازدواج سفید هستند.