سلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستانسلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستاناخبار سیاسی روز
ریشه های تغییر در مواضع قاهره چیست؟
السیسی را درست ببینیم!
بعید است که پرونده سوریه، از آن دست پرونده‌هایی باشد که السیسی موضعش را در قبال آن، با پول معاوضه کند. عربستان اکنون در حال افزایش فشار به مصر در سایر پرونده‌هاست تا بتواند السیسی را ناچار به اتخاذ مواضعی همسو با خود نمایند. پرونده اتیوپی احتمالا مهمترین پرونده در این حوزه باشد.
تنش در روابط مصر و عربستان، در حال افزایش است. بارزترین اختلاف‌نظر این دو در پرونده سوریه است. السیسی از بقای بشار اسد در قدرت حمایت و رفتارهای تروریستی را محکوم می‌کند. عربستان اما آشکارا فریاد می‌زند که اسد باید برود. علاوه براین، حمایت‌های مالی، سیاسی و تسلیحاتی عربستان از برخی گروه‌های تروریستی، امری آشکار است.
نگاه مصر به سوریه، اگرچه می‌تواند متاثر از اختلاف نظرات السیسی با عربستان باشد اما واقعیت این است که سوریه در سیاست خارجی مصر، جایگاه مهمی دارد. قاهره، امنیت سوریه را امنیت خود می‌داند. لذا بعید است که پرونده سوریه، از آن دست پرونده‌هایی باشد که السیسی موضعش را در قبال آن، با پول معاوضه کند.
عربستان اکنون در حال افزایش فشار به مصر در سایر پرونده‌هاست تا بتواند السیسی را ناچار به اتخاذ مواضعی همسو با خود نمایند. پرونده اتیوپی احتمالا مهمترین پرونده در این حوزه باشد. هیئتی عالی‌رتبه از عربستان به اتیوپی سفر کرده و با بازدید از سد جنجالی النهضه، حساسیت مصری‌ها را برانگیخته است. ابتدا نخست‌وزیر اتیوپی به ریاض رفت و با استقبال گرم آل‌سعود مواجه شد. سپس وزیر کشاورزی عربستان به آدیس بابا رفت و پس از او نیز مشاور پادشاه عربستان به اتیوپی سفر و از سد النهضه دیدار کرد تا یکی از مهمترین کشورها در حوزه رود نیل، بیشتر از قبل تحت تاثیر سیاست‌های عربستان قرار گیرد.
رود نیل در واقع از بهم پیوستن دو رود نیل سفید و نیل آبی در خارطوم به وجود می‌آید. سرچشمه نیل سفید دریاچه ویکتوریا و سرچشمه نیل آبی دریاچه تانا واقع در اتیوپی است. سد النهضه می‌تواند رگ حیات مصر را با خطراتی روبرو کند. لذا مصری‌ها از پیش از ساخت این سد، تلاش‌های فراونی کردند تا مانع از آن شوند اما موفق نشدند.
همه این موارد باعث شده تا اختلاف نظرات میان السیسی و ریاض بیشتر و بیشتر شود. اما آیا این به معنای این است که فضا برای نزدیک‌تر شدن ایران و مصر به یک‌دیگر فراهم شده است؟ به نظر می‌رسد باید در فهم معادلات مصری دقت بیشتری داشت.
السیسی، نقش عربستان را در سرکوب اخوان المسلمین و همچنین تثبیت کودتا در مصر، به خوبی درک کرده است. او می‌داند که برای مقابله با ریاض، باید از هم اکنون به این فکر کند که ممکن است تبعات این رقابت، در میادین قاهره خود را نشان می‌دهد. لذا فهم انعطاف‌های احتمالی السیسی و ابزارهای اعمال فشار ریاض بر قاهره، یک مساله مهم است که باید در نظر داشت. برخی از سلفی‌های مصر هم‌چون حزب النور، بارها نشان داده‌اند که چقدر مطیع سیاست‌های ریاض هستند. آنها در روزهای نزدیکی ایران به مصرِ مرسی، به منزل رئیس دفتر حفاظت از منافع ایران در قاهره حمله کردند، با اعتراضات گوناگون موفق شدند قرارداد گردشگری میان دو کشور را تعلیق کنند، با حمایت از برخی اعراب ایرانی واگرا از جمهوری اسلامی، زمینه یک جنگ روانی را فراهم ساختند و ... .
از سوی دیگر، مصر از گذشته تا کنون، خود را در معادلات امنیتی خلیج فارس دخیل می‌داند. همین امر هم باعث شده تا مسئولان مصری بارها و بارها به صراحت بگویند که امنیت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را امنیت خود می‌دانند. این مساله در معادلات میان ایران و مصر، کاملا برجسته است.
فارغ از نگاه ایرانی به دولت مبارک و مسائلی چون کمپ دیوید، نزدیکی مصر و ایران از گذشته تا کنون مخالفانی هم داشته است که اکنون نیز به‌هیچ وجه حاضر به برقراری ارتباط میان تهران و قاهره نیستند. رژیم صهیونیستی یکی از مهمترین بازیگرانی بود که هرگاه نشانه‌های نزدیکی حسنی مبارک و ایران دیده می‌شد، با اعمال فشار و نفوذ، مسیر بازی را عوض می‌کرد. این عامل، هم‌چنان وجود دارد. رژیم صهیونیستی با نفوذی که بر مصر دارد، احتمالا مانع از برقراری رابطه میان تهران و قاهره خواهد شد. برای مقامات رژیم صهیونیستی شکست سختی خواهد بود که وقتی عربستان به تل‌آویو نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود، مصر و ایران روابط هم‌سویی داشته باشند.
در این میان، السیسی هم ثابت کرده است که در سیاست، شخص هوشمندی است. او به خوبی می‌داند که منافعش در نزدیکی به ایران محقق نخواهد شد، هرچند به صورت تاکتیکی، اقدام به چنین امری نماید.
باید در تحلیل رفتارهای این روزهای السیسی، مواردی هم‌چون مطالب بالا را در نظر داشت و به این سوال پاسخ داد که هم‌سویی ناشی از بغض عربستان و نه حب ایران، تا کجا ادامه خواهد داشت. البته طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران باید واقع‌بینانه از فرصت‌ها بهره ببرد.
نویسنده:
سعید ساسانیان
نخستین نشانه‌های نقشه جدید ترکیه برای شمال سوریه
به گزارش «تابناک»، اخبار رسانه های بین المللی حاکی از آن است که تنها یک روز پس از آنکه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه از ضرورت اقدام مشترک با دولت جدید آمریکا برای ایجاد منطقه امن در شمال سوریه سخن گفت، ارتش ترکیه تانک ها و تسلیحات جدیدی را به مرز این کشور با سوریه اعزام کرده است.
اعزام این نیروها که شامل سلاح های برد بلند و نفربرهای مسلح است، پس از آن صورت می گیرد که اردوغان برنامه های بعدی خود در سوریه را نیز اعلام کرده و گفت که پس از تصرف الباب، نوبت به منبج و سپس رقه (پایتخت خلافت خودخوانده داعش) خواهد رسید. در حال حاضر تجهیزات و تسلیحات جدید به شهرهای مرزی اوگوزلی و قره قمیش در شمال منبج اعزام شده اند.گفتنی است، اردوغان اخیراً بار دیگر آمادگی خود برای تشدید نبرد با گروه های تروریستی در سوریه را در صورتی که دولت جدید آمریکا جلوی مشارکت کردها در عملیات را بگیرد، مورد تأکید قرار داده است. ترکیه مدعی است که در صورت تسلط یافتن کردها بر شمال سوریه، یک دولت کردی جدید در این مناطق تشکیل خواهد شد که این امر به ضرر ترکیه است، حال آنکه طی مدت زمانی که از جنگ داخلی سوریه می گذرد، کردها در ائتلاف با آمریکا، موفق شده اند بخش های مهمی از شمال سوریه را تحت تصرف خود درآورند.
به هر ترتیب، اردوغان روز شنبه در اظهاراتی گفت: «ما اجازه تشکیل یک دولت جدید در شمال سوریه را نخواهیم داد». وی همچنین با اشاره به قصد ارتش ترکیه برای تصرف منبج، افزود: «در صورتی که ما بتوانیم دست به دست آمریکا بدهیم، پس از منبج نوبت رقه خواهد بود».
گفتنی است اقدامات نظامی ترکیه در شمال سوریه در چارچوب عملیات نظامی این کشور به نام «سپر فرات» انجام می گیرد که از ماه اوت آغاز شده است. هرچند در ابتدا هدف این عملیات مبارزه با گروه های تروریستی و به ویژه داعش اعلام شده بود، در عمل، کردهای سوریه هدف اصلی این عملیات قرار گرفتند. البته آنکارا مدعی است که کردهای سوریه نیز به واسطه ارتباط با «پ.ک.ک» تروریست به شمار می روند. بر همین اساس، اظهارات اردوغان مبنی بر ایجاد یک «منطقه امن عاری از تروریست ها» به معنای قطع کامل کنترل کردها بر شمال سوریه نیز هست.
اعزام نیروهای بیشتر از جانب ترکیه به سوریه در شرایطی صورت می گیرد که با وجود وعده اردوغان برای حرکت به سوی منبج و سپس رقه، وضعیت در خود الباب نیز طی روزهای اخیر برای ارتش این کشور دشوار بوده است. روز چهارشنبه گذشته اعلام شد که 16 سرباز ترکیه توسط داعش کشته شده اند که این، بالاترین میزان تلفات ترکیه در عملیات سپر فرات تاکنون بوده است. از سوی دیگر، نهاد ناظر بر حقوق بشر سوریه مستقر در انگلیس، روز جمعه اعلام کرد که در حملات هوایی ترکیه به الباب، طی 24 ساعت دست کم 88 غیرنظامی کشته شده اند؛ آماری که نشان می دهد جنبه های خسارت انسانی عملیات ترکیه در شمال سوریه نیز رو به افزایش است.
به هر ترتیب، آن گونه که مشخص است، در حال حاضر هدف ترکیه آن است که پیش از دستیابی نیروهای موسوم به «ائتلاف دموکراتیک سوریه» بر شهر رقه، به این شهر رسیده و کنترل خود را بر سرتاسر شمال سوریه مستحکم نماید. بخش عمده نیروهای ائتلاف مذکور را کردهای سوریه تشکیل می دهند و این ائتلاف تاکنون مورد حمایت آمریکا بوده؛ امری که مخالفت جدی و شدید ترکیه را به همراه داشته است. در عین حال، آنکارا حرکت در مسیر دیپلماسی با ایران و روسیه را نیز ادامه داده و در روند فراهم سازی مقدمات برگزاری مذاکرات میان نمایندگان دولت سوریه و معارضین در قزاقستان حضور دارد. به نظر می رسد در شرایط کنونی، دولتمردان آنکارا با آگاهی یافتن از این حقیقت که براندازی دولت سوریه دیگر یک هدف دست یافتنی نیست، تمرکز خود را بر کسب سرزمین در مناطق شمالی این کشور قرار داده اند تا بدین ترتیب، دست کم در آینده سیاسی سوریه، اهرم فشار و ابزاری برای نقش آفرینی داشته باشند.
رازهای خانوادگی قاتل سفیر روسیه در آنکارا
در همین راستا، روز گذشته منابع خبری کرد گزارش دادند که ائتلاف موسوم به نیروهای دموکراتیک سوریه تنها پنج کیلومتر تا سد استراتژیک «طبقه» در غرب شهر رقه و بر روی رود فرات فاصله دارد. بر اساس این گزارش ها، نیروهای دموکراتیک سوریه با پشتیبانی هوایی نیروهای ائتلاف آمریکایی توانستند روز یکشنبه داعش را روستای «جعبر شرقی» بیرون رانده و به پنج کیلومتری سد مذکور برسند.گزارش منابع کرد همچنین حاکی از آن است که نیروهای دموکراتیک سوریه 38 تروریست داعشی را در نزدیکی رقه به هلاکت رسانده و یک بمب جاسازی شده در داخل خودرو را نیز در نزدیکی شهر خنثی کردند. نهاد ناظر بر حقوق بشر سوریه مستقر در لندن، کشته شدن 25 تروریست را تأیید، اما در عین حال اشاره نموده که نیروهای دموکراتیک سوریه نیز متحمل تلفاتی شده اند.
شهر طبقه در نزدیکی رقه که سد مذکور در آن قرار دارد، هم به دلیل وجود این سد و هم به دلیل وجود یک پایگاه هوایی سابق، از اهمیت استراتژیک برخوردار است. این شهر 40 کیلومتر تا رقه فاصله دارد. نهاد ناظر بر حقوق بشر سوریه اعلام کرده برخی مقامات ارشد داعش در طبقه ساکن بوده اند و همچنین این گروه تروریستی بزرگترین زندان خود را در همین شهر دایر کرده بود.گفتنی است در تابستان گذشته، ارتش سوریه عملیاتی را برای بازپس گیری طبقه ترتیب داد. نیروهای ارتش توانستند برای مدت کوتاهی وارد شهر هم بشوند، اما داعش با اعزام نیروهای و تجهیزات پشتیبانی، بار دیگر آن ها را وادار به عقب نشینی از شهر کرد.
عملیات جاری نیروهای دموکراتیک سوریه برای به دست گرفتن کنترل رقه، در واقع بخش دوم عملیات کلی آن ها تحت عنوان «خشم فرات» است که این بخش دوم، از 10 دسامبر آغاز شده است. هدف این بخش از عملیات، آزادسازی کامل حومه غربی رقه و همچنین تحت محاصره قرار دادن این شهر اعلام شده است.
انگلیس هم وارد می‌شود
در میانه این پیشروی ها، رسانه های انگلیسی روز گذشته با انتشار خبری اعلام کردند بمب افکن های انگلیسی در حال آماده شدن برای عملیات علیه داعش در رقه هستند. این عملیات که قرار است در سال جدید میلادی آغاز شود، تغییر جهتی جدی برای نیروهای انگلیسی به شمار می رود که می تواند تأثیرات مهمی بر موازنه نیروها در عرصه میدانی داشته باشد.
طی ماه های اخیر، جنگنده های انگلیسی تمرکز خود را بر عملیات در عراق، به ویژه در موصل قرار داده بودند. با این حال، به نوشته روزنامه «اکسپرس»، برنامه ریزان نظامی انگلیس امیدوارند که عملیات موصل به زودی با موفقیت به پایان برسد و بر همین اساس، در سال پیش روی میلادی، تمرکز انگلیس در مبارزه با داعش بر شهر رقه قرار گیرد.
در همین حال، از آنجا که فرماندهان نظامی انگلیسی نگرانند افزایش فعالیت هوایی آن ها در سوریه به برخورد احتمالی با جنگنده های روسیه منجر شود، برنامه هایی برای توسعه کانال های ارتباطی با مسکو در این زمینه نیز در نظر گرفته شده است. یک مقام نظامی انگلیسی در همین راستا ضمن تأکید بر فعال تر شدن در سوریه، از آموزش نیروهای دموکراتیک سوریه توسط انگلیس سخن گفته است.
ترکیه هم سهم خود را می‌خواهد
در میانه این تحولات و در حالی که روز یکشنبه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه خبر داده بود به زودی و بعد از آزادسازی کامل الباب در سوریه از مسیر منبج به سمت رقه و آزادسازی این شهر مهم از دست داعش حرکت خواهد کرد، دیروز نیز سخنگوی دولت ترکیه در یک کنفرانس خبری بیان کرد که ترکیه با آمریکا به توافق رسیده تا معارضین تحت هدایت «ارتش آزاد سوریه» و برخی دیگر از نیروهای نظامی محلی در سوریه به عملیات رقه ملحق شوند.ابراهیم کالین، سخنگوی دولت اردوغان روز گذشته با انتقاد از عدم حمایت ائتلاف بین المللی از عملیات آزادسازی الباب این موضوع را غیر قابل قبول دانست. وی مدعی شد که تا کنون در عملیات سپر فرات بیش از 1900 کیلومتر از دست تروریست های داعش آزاد شده است.
گفتنی است، پیش از این و در ماه اکتبر نیز اردوغان به صراحت تأکید کرده بود هدف عملیات نظامی ارتش ترکیه در پشتیبانی از معارضین سوری در شمال این کشور، شهر رقه است. به این ترتیب، آن گونه که مشخص است، عملیات ترکیه در شمال سوریه با نام «سپر فرات» که از ماه اوت آغاز شده، حرکتی گام به گام به سوی رقه بوده است.
در این میان، مهمترین دغدغه ترکیه این است که جلوی کنترل یافتن کردهای سوری – که در قالب نیروهای دموکراتیک سوریه فعالیت دارند – بر رقه را گرفته و از قدرت یافتن بیشتر آن ها جلوگیری کند. با این حال، مجموعه این اهداف گوناگون و بعضاً متعارض بازیگران مختلف در رابطه با رقه، چشم انداز آینده این شهر و کلیت سوریه را بیش از پیش مبهم و پیچیده ساخته است.
