هشدار پزشکی

«مگس‌پران» چشم‌ها را جدی بگیرید

مگس‌پران و جرقه از شایعترین عوارض چشمی هستند که لازم است بیمار بلافاصله پس از بروز نخستین علامت به پزشک مراجعه کند.

ایسنا: دکتر عادل قاسم‌پور، متخصص و جراح چشم و فوق تخصص شبکیه و لیزر اظهار کرد: این دسته از بیماران با شکایت وجود جسم خارجی در چشم به پزشک مراجعه می‌کنند که اظهارات بیماران بنا بر فرهنگ آنها متفاوت است برخی از آن به بال مگس تعبیر می‌کنند و برخی از وجود نقاط روشن و شناور شکایت دارند.

وی با بیان این‌که این نقاط به اختلال دید منجر نمی‌شود، ادامه داد: مگس‌پران در حقیقت سایه کدورت‌های موجود در مایع زجاجیه است که روی شبکیه می‌افتد و به صورت یک سایه تیره دیده می‌شود. این کدورت‌ها ممکن است ناشی از چسبندگی و ضخیم شدن رشته‌های زجاجیه، جمع شدن سلول‌های التهابی در زجاجیه و یا خونریزی داخل چشمی باشد.

این متخصص و جراح چشم با بیان این‌که این عارضه در افراد بالای 60 سال، افراد نزدیک‌بین شدید با شماره‌های چشمی بالای 6، افراد با سابقه جراحی چشم یا التهابات چشمی شایع است، گفت: جرقه نیز عارضه دیگری است که در چشم پزشکی به احساس وجود نور در میدان بینایی گفته می‌شود. با افزایش سن رشته‌های زجاجیه ضخیم‌تر می‌شود و به هم چسبندگی پیدا می‌کنند و این رشته‌ها باعث کشیدگی پرده شبکیه شده و واکنش آن در مغز جرقه‌های نوری است.

وی با بیان این‌که در بیماران جوان با شکایت مگس‌پران مشکل خاصی ایجاد نمی‌شود، افزود: برخی اوقات مگس‌پران در سالمندان به صورت حاد و ناگهانی و به همراه جرقه زدن است که باید جدی گرفته شود و با مرجعه به چشم پزشک شبکیه معاینه شود تا از سوراخ نبودن شبکیه اطمینان حاصل شود.

این متخصص و جراح چشم و فوق تخصص شبکیه و لیرز با بیان این‌که در مواردی زجاجیه از بخش خلفی جدا و به جلو رانده می‌شود، ادامه داد: در این حالت علاوه‌ بر ایجاد مگس‌پران سوراخ‌شدگی ایجاد می‌شود.

قاسم‌پور ضربه را از دیگر علل عرضه مگس‌پران چشمی به‌همراه جرقه برشمرد و افزود: این مشکل می‌تواند در نخستین هفته‌های پس از وارد شدن ضربه حادث شود اما ترزیق داخل چشمی برخی داروها نظیر تریامسینولون هم علت دیگری برای این عارضه است.

وی خونریزی شبکیه و زجاجیه را از دیگر مشکلات شایع چشمی دانست و گفت: در این عارضه خونریزی شبکیه به همراه نشت آن به بخش ژلاتینی چشم(زجاجیه) رخ می‌دهد که می‌تواند به علت انسداد وریدی باشد که با کاهش فشار خون و کنترل فشار داخل چشمی از بروز آن پیشگیری کرد.

این متخصص و جراح چشم و فوق تخصص شبکیه و لیرز دیابت را سر دسته علت‌های خونریزی‌های شبکیه برشمرد و افزود: دیابت باعث خونریزی شبکیه شده و با گسترش آن قدرت بینایی فرد از بین می‌رود علت برخی از خونریزی‌ها ابتلاء به بیماری‌های قلبی است که یک لخته آمبولی چشمی می‌شود.

قاسم‌پور مصرف برخی داروها، ضربه، تروماهای جراحی‌های مغز و اعصاب، پانکراتیت(التهاب پانکراس)، کودک‌آزاری و پرتاب کردن کودک به سمت بالا را از دیگر علل خونریزی شبکیه دانست و گفت: در بیماران مبتلا به عارضه پرفشاری خون و دیابت برای جلوگیری این مشکل معاینات روتین و دوره‌ای چشم توصیه می‌شود.

وی درباره دفعات مراجعه به چشم پزشک گفت: در عارضه مگس‌پران بیمار باید بلافاصله پس از بروز نخستین علامت به پزشک مراجعه کند سپس دو هفته بعد با ذکر علائم هشداردهنده نظیر کاهش دید، اختلال در میدان بینایی و یا بروز سایه در گوشه چشم و جرقه زدن مجدداً معاینه شود.

این متخصص و جراح چشم و فوق تخصص شبکیه و لیرز ادامه داد: معاینه هر دو تا سه ماه و سپس هر شش تا 12 ماه توصیه می‌شود چنانچه فرد دچار سوراخ‌شدگی یا پارگی باشد در مراحل اولیه با لیرز قابل درمان است اما در موارد پیشرفته‌تر به جداشدگی شبکیه منجر می‌شود.

دکتر قاسم‌پور جداشدگی شبکیه را از دیگر عوارض چشمی دانست و گفت: جدا شدگی پرده شبکیه در واقع به معنای جدا شدن لایه‌های عصبی حساس شبکیه از لایه رنگدانه‌دار شبکیه است (که مسوول تغذیه و متابولیسم شبکیه می‌باشد). از آن جا که این عارضه در صورت عدم درمان مناسب باعث کاهش شدید بینایی می شود تشخیص و درمان سریع آن اهمیت فراوانی دارد.

وی با اشاره به وجود سه علت برای عارضه جداشدگی شبکیه از چشم افزود: نوع اول که شایعترین شکل جدا شدگی شبکیه است بر اثر ایجاد سوراخ در شبکیه پدید می آید، به این صورت که پس از ایجاد سوراخ در شبکیه، زجاجیه که حالت آبکی پیدا کرده از راه سوراخ به پشت شبکیه نفوذ می‌کند و آن را از لایه‌های خارجی‌تر جدا می کند.

این متخصص و جراح چشم و فوق تخصص شبکیه و لیرز ادامه داد: نوع دوم که جدا شدگی کششی نام دارد وقتی اتفاق می‌افتد که رشته‌های زجاجیه یا بافت‌های غیر طبیعی از سمت داخل شبکیه را تحت کشش قرار دهند و آن را از روی بافت های زیرین بلند کنند. این حالت بیشتر در افراد دیابتی اتفاق می‌افتد.

دکتر قاسم‌پور گفت: نوع سوم جداشدگی شبکیه که چندان شایع نیست بر اثر تراوش یا ترشح غیر طبیعی مایع در حد فاصل شبکیه و بافت های زیرین اتفاق می‌افتد. این حالت معمولاً ناشی از التهاب، خونریزی یا توده‌های غیر طبیعی داخل چشم است و به ندرت بصورت خود به خودی اتفاق می‌افتد.

وی خاطرنشان کرد: سن، نزدیک‌بینی شدید، سابقه جراحی چشمی، دیابت، سابقه خانوادگی جداشدگی شبکیه، ضربه شدید به سر، بیماری التهاب یا تومور داخل چشمی از عمل عارضه جداشدگی شبکیه است.

این متخصص و جراح چشم و فوق تخصص شبکیه و لیرز با بیان این‌که جدا شدگی پرده شبکیه می‌تواند علائم مختلفی را ایجاد کند، گفت: دیدن جرقه های نور در میدان بینایی، دیدن اجسام شناور در جلوی چشم که ممکن است به صورت مگس پران، لکه‌های تاریک یا تار عنکبوت دیده شود، تغییر شکل و کج و معوج شدن اشیاء مثل وقتی که فرد از پشت یک شیشه موجدار به چیزی نگاه می کند، احساس وجود پرده یا سایه در جلوی چشم و کاهش دید ناگهانی از علائم جداشدگی پرده شبکیه است.