شاهزاده سعودی ایران را تهدید به حمله نظامی کرد
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
به گزارش مشرق، بر اساس آنچه در مذاکرات وین میان ایران و 1+5 جمعبندی شده است، امروز بناست یک قطعنامه توسط شورای امنیت سازمان ملل به رأی گذاشته شود. با این حال پیشنویس این قطعنامه که توسط برخی رسانههای خارجی منتشر شده است، دارای موارد بسیار مهم و حساسی است، اما میان همه این موارد، بند مربوط به فعالیتهای موشکی جمهوری اسلامی ایران از اهمیتی صدچندان برخوردار است.
در پاراگراف 3 ضمیمه B آمده است: «از ایران خواسته میشود "هیچ” فعالیتی مرتبط با "موشکهای بالستیک” طراحی شده با "قابلیت” حمل تسلیحات هستهای صورت ندهد، از جمله شلیک هرگونه موشک با استفاده از چنین فناوریهای مربوط به موشکهای بالستیک، تا زمان 8 سال پس از «روز پذیرش برجام» یا تا زمانی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارشی ارائه دهد که «جمعبندی مبسوط» را تأیید کند، بسته به اینکه کدام زودتر اتفاق افتد».
درباره این بند از قطعنامه شورای امنیت، نکات بسیار مهمی وجود دارد. سعی ما در ذیل بر آن است که به 3 سؤال بسیار کلیدی درباره این بند از قطعنامه بپردازیم. این سؤالات اساسی به این شرح خواهد بود: اولاً این تحریم عجیب چه موشکهایی را شامل میشود؟ ثانیاً هدف از این تحریم چیست؟ و ثالثاً هدف راهبردی آمریکا و برخی کشورهای غربی از این بند قطعنامه شورای امنیت چه میتواند باشد؟
1 ــ یکی از نقاط ابهام اولیه در قرائت این بند از قطعنامه آنجا بروز میکند که از موشکهای با "قابلیت حمل تسلیحات هستهای” سخن گفته شده است؛ برای برخی در نگاه اول این چنین به نظر میرسد که با توجه به قید چنین عبارتی در قطعنامه، لاجرم موشکهای بالستیک متعارف فعلی ایران با توجه اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره تأکید داشته است که هیچگاه بهدنبال سلاح هستهای نبوده و نخواهد بود، مشمول این بند از قطعنامه نخواهد شد، اما شوربختانه داستان بهگونهای دیگر است.
اساساً انواع موشکها و خاصّه موشکهای بالستیک، از 4 بخش اصلی تشکیل میشوند که عبارتند از 1 ــ کنترل و هدایت، 2 ــ بدنه، 3 ــ موتور و 4 ــ سر جنگی. این موشکها از منظر مأموریت نیز به 2 گروه 1 ــ موشکهای حامل علمی ــ تحقیقاتی (موشکهای حامل ماهواره و محمولههای فضایی) و 2 ــ موشکهای بالستیک جنگی تقسیمبندی میشوند. نکته ویژه ماجرا آن است که اکثریت قریب به اتفاق موشکهای بالستیک متعارف و حتی موشکهای کروز "قابلیت” حمل کلاهک هستهای را در بخش "سر جنگی” خود دارا هستند.
بنابراین بر اساس این بند از پیشنویس قطعنامه شورای امنیت، تقریباً تمام موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی ایران اعم از شهاب3، قدر، قیام، سجیل، فاتح و … مشمول تحریم خواهند شد. و ایران در بازه زمانی قیدشده در این قطعنامه حق "هیچ فعالیت”ی روی این موشکها و صدالبته اقدام برای ساخت، تست، فروش و … موشکهای پیشرفتهتر نخواهد داشت!
مسئله آنجا بغرنجتر میشود که طبق این بند از پیشنویس قطعنامه، جمهوری اسلامی ایران حتی حق تست و آزمایش یا بهکارگیری موشکهای حامل ماهواره و یا حامل محمولههای فضایی را نیز نخواهد داشت و بدین ترتیب کشورمان از یک علم بسیار مهم و حیاتی در دوره کنونی نیز برای سالها محروم خواهد شد!
2 ــ سؤال دوم در این یادداشت (هدف از درج چنین بند عجیبی در قطعنامه شورای امنیت) یقیناً پاسخهای متعددی از منظر سیاسی و راهبردی دارد، با این حال از یک پاسخ فنی بسیار مهم در این باره نیز نباید غافل بود. اساساً یکی از مسائل و دغدغههای کلیدی آمریکا و رژیم صهیونیستی آن است که سامانههای دفاع موشکی آمریکا با بهرهگیری از موشکهای THAAD و سامانه Aegis و همچنین سامانه و موشکهای Arrow متعلق به رژیم غاصب صهیونیستی هنوز به تکامل، قدرت بالای درگیری و مقابله با موشکهای جمهوری اسلامی ایران نرسیده است. پرواضح است که این خلأ زمانی 5 الی 8ساله تحریم سفت و سخت موشکی ایران سبب رشد، تکامل و بهینهسازی این سامانههای دفاعی دشمنان و بهویژه رژیم صهیونیستی خواهد بود و در انتهای این بازه 8ساله (که از منظر علمی و با احتساب روند شتاب علمی در جهان، مدت زمان بسیار طولانی محسوب میشود) قدرت موشکی ایران بازدارنده نخواهد بود.
3 ــ در ارزیابی راهبردی از قید چنین بندی در پیشنویس قطعنامه، اولاً باید اذعان کنم پیش از این تصور بنده و برخی دیگر بر آن بود که مسئله موشکی جمهوری اسلامی ایران، فاز بعدی پروژه بحرانسازی و مسئلهسازی آمریکا و غرب علیه توانمندیهای راهبردی ایران خواهد بود. بهعبارت دیگر پیش از این اعتقاد داشتم غرب با گنجاندن و اصرار بر مسئله PMD پس از یک دوره "استراحت هستهای”، فاز موشکی ایران را کلید خواهد زد و با بازگرداندن فوری تحریمها بهبهانههای موشکی، مذاکرات دیگری را برای محدودسازی قدرت دفاعی ایران درخواست خواهد کرد. بنده در یادداشت دغدغههای فراهستهای در مذاکرات هستهای (اینجا) به این مورد اشاره کرده بودم.
موشک بالستیک نقطهزن فاتح 110
با این حال به نظر میرسد آمریکا و برخی متحدان غربیاش بهتفسیر و زعم خود زمین توافقنامه وین را حاصلخیزتر از آن دیدهاند که همین حالا تنها یک محصول در آن بکارند. بهبیان دیگر، آمریکاییها با گنجاندن چنین متن مهمی در پیشنویس قطعنامه عملاً یک "پرش دوگام” از مؤلفههای قدرت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را در دستور کار خود قرار داده و موضوع موشکی را از همین حالا ذیل موضوع هستهای گنجاندهاند.
بدین ترتیب در صورت عدم ممانعت جدی از تصویب چنین بندی در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل عملاً این اتفاقات خواهد افتاد؛ اولاً طی مدت زمان اجرای توافقنامه، غرب بهاصطلاح خود با بهرهگیری از موضوعی تحت عنوان افزایش "زمان گریز هستهای” از طریق اقداماتی همچون از بین رفتن ذخیره اورانیوم 20 درصد، کاهش مواد به 300 کیلوگرم و حفظ همین میزان، کاهش سانتریفیوژهای فعال ایران، تبدیل فردو از یک مرکز غنی سازی به مرکز تحقیقات فیزیک، خیال خود را از موضوع هستهای ایران آسودهتر از پیش خواهد ساخت.
و ثانیاً از طریق مهار قدرت موشکی جمهوری اسلامی ایران و عقب راندن آن (با احتساب سرعت رشد علم در دنیا و توقف علم موشکی در ایران بر اساس قطعنامه)، توان بازدارندگی موشکی را نیز تا حد زیادی از ایران خواهد ستاند. و پس از آن قادر خواهد بود فازهای آتی خود علیه جمهوری اسلامی ایران را بسیار راحتتر از پیش کلید بزند. فراموش نباید کرد که اساساً مهمترین دغدغه آمریکا در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران نه ترس از سلاح هستهای، بلکه توانایی بازدارندگی موشکی بسیار جدی جمهوری اسلامی ایران است. چه آنکه آمریکاییها علیرغم ادعاهای تبلیغاتی خود همواره از یک نکته مهم بهخوبی آگاه بوده و هستند که ایران هیچگاه دنبال سلاح هستهای نبوده و نیست. با این حال جمهوری اسلامی ایران در ارتقای توان بازدارندگی موشکی خود همواره جدی بوده است.
محمد جواد ظریف، پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره سند برجام گفت این شورا هرگز طی 35 سال گذشته با ایران رفتار منصفانهای نداشته است. وزیر خارجه ایران در ادامه در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «انتظار داریم شاهد "تغییرات بنیادین” وعده داده شده در قطعنامه امروز باشیم.»
این در حالی است که طی چند روز گذشته مواردی از این قطعنامه انتقادهایی جدی را در میان محافل سیاسی و رسمی برانگیخت. بندهای 11 و 12 اصلیترین کانون این انتقادات بود.
بر اساس ترجمه پیشنویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در خصوص مذاکرات ایران و 1+5 که توسط وزارت خارجه کشورمان تهیه شده ، مدیر کل آژانس، راستی آزمایی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط با هستهای ایران را برای تمام مدت اجرای این تعهدات وفق برجام برعهده می گیرد. ایران فراخوانده می شود به اینکه هیچ فعالیتی در ارتباط با موشکهای بالستیکی که برای برخورداری از قابلیت حمل سلاح های هستهای طراحی می شوند صورت ندهد، از جمله پرتاب با استفاده از این قبیل فناوریهای موشکهای بالستیک، تا زمان هشت سال پس از «روز توافق» یا تا زمانی که آژانس گزارشی مبنی بر تایید «نتیجه گیری گسترده تر» ارائه کند، هرکدام زودتر باشد.
از دیگر بندهای پیش نویس قطعنامه که با واکنش منتقدان روبرو شده بندهای مربوط به سازو کار بازگشت تحریم هاست به این نحو که اگر یکی از اعضای 1+5 ادعا کند که ایران مفاد توافق را نقض کرده است، میتواند آن را ابتدا به کمیسیون مشترکی که از 8 عضو (ایران، آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس، آلمان و اتحادیه اروپا)تشکیل شده ببرد. در صورتی که این مسئله، در این کمیسیون که با توجه به ترکیب اعضا، طرف غربی همواره در آن اکثریت را در اختیار دارد، حل نشد، این مسئله به اطلاع شورای امنیت سازمانملل میرسد و این شورا میتواند تقریباً به طور خودکار تحریم ها را دوباره علیه تهران اعمال کند و در این مورد تنها استفاده یکی از پنج عضو شورای امنیت از حق وتو برای درخواست بازگشت تحریمها لازم خواهد بود.
معنای این حرف این است که مخالفت هر یک از کشورهای صاحب حق وتو با تداوم لغو قطعنامه های پیشین، باعث باز گشتن تمام تحریم های پیشین شورای امنیت می شود و مثلا روسیه یا چین نمی توانند از برقراری دوباره تحریم ها جلوگیری کنند.
این بندها با مخالفت شدید برخی مسئولان سیاسی و مقامات نظامی ایران مواجه شده است که در ادامه به آن ها اشاره شده است.
سرلشکر جعفری: هر مصوبه شورای امنیت برای تحدید توانمندی تسلیحاتی ایران «بیاعتبار» است
سردار سرلشکر محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفتوگو با تسنیم، با اشاره به پیشنویس منتشر شده از قطعنامهای که قرار است براساس جمعبندی مذاکرات هستهای در وین در شورای امنیت سازمان ملل مورد بررسی و تصویب قرار بگیرد، تصریح کرد: برخی از مواردی که در این پیشنویس مندرج شده، مشخصاً مغایر و در تناقض با خطوط قرمز مهم جمهوری اسلامی ایران، بهویژه درمورد توانمندیهای تسلیحاتی بوده و هیچگاه مورد پذیرش ما نخواهد بود. سرلشکر جعفری اعلام کرد: هر قطعنامهای که در تضاد با خطوط قرمز کشورمان باشند، هیچ اعتباری ندارد و امیدواریم شورای امنیت سازمان ملل وقت خود را برای تصویب چنین پیشنویسی به بطالت نگذراند.
دهقان: مسایل مربوط به موشکها در دستور کار مذاکرات نبوده است
سردار حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز در جمع مدیران و کارکنان وزارت دفاع اظهار داشت: ما برای تسلیح و تجهیز نیروهای مسلح کشورمان از هیچ مرجعی اجازه نمیگیریم و متناسب با تهدیدات نیروهای مسلح خود را تجهیز میکنیم. مسایل مربوط به موشکها نیز، هیچگاه در دستور کار مذاکرات هستهای نبوده و نظام برنامههای خود را در این زمینه با قاطعیت به اجرا میگذارد.
14 نماینده مجلس: حق هرگونه شرط برای جمهوری اسلامی ایران محفوظ است
همچنین 14 نماینده مجلس ایران در نامه ای به رئیس جمهور و رئیس مجلس این کشور نوشتند: از آنجا که متن جمعبندی وین که به «برجام» موسوم شده و مبنای قطعنامه شورای امنیت است، هنوز در داخل کشور به تائید و تصویب نرسیده، در صورت طی مراحل قانونی نیز حق هرگونه تحفظ و شرط در خصوص این قطعنامه برای جمهوری اسلامی ایران محفوظ خواهد بود.
این نامه را غلامعلی حداد عادل، علیرضا زاکانی، احمد توکلی، علیرضا مرندی، غلامرضا مصباحی مقدم، حسینعلی شهریاری، محمد اسماعیل کوثری، علی اصغر زارعی، حسین نجابت، الیاس نادران، محمد دهقان، محمد آشتیانی، محمد حسین فرهنگی و مسعود میرکاظمی امضا کرده اند.
عراقچی: این توافق یا باید در کلیت رد یا تأیید شود
عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد هیات مذاکره کننده ایران نیر در گفت و گو با بخش خبری شبکه یک گفت: هر کدام( مجلس یا شورای امنیت) که مسئول طی این روند قانونی شوند میتوانند این توافق را در کلیت رد یا تأیید کنند و این امکان وجود ندارد که بخشی از این توافق رد و یا تأیید شود.
همچنین معاون وزیر امور خارجه کشورمان دیشب در گفت و گوی ویژه خبری عنوان کرد در بحث موشکی در قطعنامه جدید هیچ الزامی نیست اما در بحث موشکی پنج سال ذکر شده اما برای حفظ استقلال و حاکمیت خود افزایش توانمندی های خود را آنچه نیاز است انجام خواهیم داد. عراقچی در ادمه گفت: از ما شورای امنیت خواسته بر روی موشک های با قابلیت حمل کلاهک هسته ای فعالیتی انجام ندهیم. از نظر ما امنیت ما اولویت بر همه چیز دارد.
وی در خصوص بند 11 و 12 که همان بحث برگشت پذیری تحریمها یا همان «مکانیسم ماشه ای» گفت: بازگشت پذیری یک امر طبیعی و متقابل است. اگر طرف مقابل در لغو تحریم ها هم نقضی صورت دهد ما هم به شرایط قبل از توافق باز می گردیم. وقتی ساختار تحریم شکسته شود تصویب و اجرای آن زمان بر است بنا براین هم برای آنها و هم برای ما بازگشت زمان بر است اما مثلا در فردو غنی سازی سریعا فعال می شود.
شریعتمداری: برخی از خطوط قرمز حیاتی نادیده گرفته شده است
حسین شریعتمداری نیز دیروز در سرمقاله کیهان عنوان کرد : مروری هر چند گذرا بر متن توافق وین، به وضوح نشان میدهد برخی از خطوط قرمز حیاتی نظام در توافق مورد اشاره، نادیده گرفته شده است.
منبع: رصد
انفجاری که آبروی دستگاه اطلاعاتی اردوغان را برد +تصاویر
مذاکرات هستهای که در وین به جمع بندی رسید نیز خود شمایی کلی از این سیاست غرب است. غربیها به هر جهت مذاکرات هستهای را برای محدود کردن جمهوری اسلامی ایران پیش بردند و به نظر میرسد در جهت محدود سازی کشورمان در منطقه نیز در وین به جمع بندی رسیدند. این موضوعی که باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا نیز صراحتا پس از قرائت بیانیه جمع بندی مذاکرات هستهای وین توسط فدریکا موگرینی و محمد جواد ظریف بدان اشاره می کند.
توافق ضمانت محدودیت برنامه هستهای ایران
رئیس کاخ سفید دو جمله کلیدی در این زمینه دارد. اوباما در ابتدا مطرح میکند که بدون این توافق هیچ گونه محدودیتی برای برنامه هسته ای ایران وجود نمی داشت و حتی می توانست باعث رقابت هسته ای در ایران شود و از سوی دیگر بیان میکند که اگر توافق صورت نمیگرفت احتمال جنگ در خاورمیانه بیشتر میشد.
اوباما تعریضی هم به نحوه فعالیت دیپلماتهای آمریکا در مذاکرات هستهای ایران می زند که بیانگر سیاست تزویر جنگ و صلح آمریکاییهاست و بیان میدارد: «در نهایت من میخواهم از تیم مذاکره آمریکا تشکر کنم. ما تیمی از کارشناسان داشتیم که برای چندین هفته روی این موضوع کار کردند که شامل ارنست مونیز وزیر انرژیمان بود و من به طور خاص میخواهم از جان کری وزیر خارجه مان که خدمت خود به کشور را از چهار دهه شروع کرد وقتی که یونیفورم ارتش را پوشید و وارد جنگ شد. او اکنون این کشور را به خاطر تعهدش به دیپلماسی قوی و اصولی آمریکا امنتر کرده است.[1]»
البته سخنان اوباما ناظر بر تحریمهایی است که جمع بندی مذاکرات هستهای وین بر کشورمان تحمیل میکند که در پاراگرافهای 3 و 5 ضمیمه B متن جمع بندی مذاکرات آمده است و اولی ایران را از فعالیت مرتبط با موشکهای بالستیک طراحی شده با قابلیت حمل تسلیحات هستهای منع میکند و دومی نیز یک تحریم کامل تسلیحات متعارف علیه ایران به مدت 5 سال - چه برای صادرات و چه برای واردات- را برقرار میسازد.
آمریکاییها پس از این بیشتر بر طبل جنگ و فشار نظامی کوبیدند. فصل مشترک سخنان بسیاری از مقامات رسمی این کشور در مورد جمع بندی مذاکرات هستهای موضوع محدودیت و باز شدن دست آمریکا در جهت استفاده از گزینه حمله نظامی به ایران بوده است.
اوج این سخنان تهدید نظامی اوباما علیه کشورمان یک روز پس از پایان مذاکرات هستهای وین بود . اوباما که با جمع بندی مذاکرات هنوز زبان تهدید را در مقابل ایران کارساز میداند، گفت ایرانیها از تمایل او برای اقدام نظامی در جایی که برای منافع و امنیت ملی امریکا مهم باشد، با خبر هستند و ادامه داد: «ما میتوانیم اگر بخواهیم و انتخاب کنیم ارتش آنها را از بین ببریم.»[2]
موضوعی که با پاسخ صریح و دندان شکن رهبر معظم انقلاب همراه شد و رهبر انقلاب با اصطلاحی ظریف در واکنش به تهدیدات نظامی طرف آمریکایی فرمودند: «این آقا (رئیس جمهور امریکا) گفته است می تواند ارتش ایران را نابود کند. قدیمی های ما این جور حرف ها را لاف در غریبی می گفتند. اگر می خواهند درست بفهمند اگر می خواهند از تجربه های خود درست استفاده بکنند بدانند اگر جنگی این جا اتفاق بیفتد آن کسی که سرشکسته از جنگ خارج خواهد شد آمریکای متجاوز و جنایتکار است.»[3]
سخنگوی کاخ سفید: حمله به ایران راحتتر شد
سخنان سخنگوی کاخ سفید به عنوان یکی از رسمی ترین مقامات آمریکا در مورد اهداف نظامی غرب در زمینه جمع بندی صورت گرفته در وین شمای دیگری از این شیوه غربی در مواجه با طرف مقابل است. در حالی که هنوز یک هفته از جمعبندی مذاکرات هستهای ایران و گروه موسوم به 1+5 در شهر وین اتریش نگذشته، کاخ سفید میگوید یکی از حسنهای بازرسی از ایران، افزایش اطلاعات در مورد اهداف احتمالی و بالا رفتن دقت به هنگام اقدام نظامی در ایران خواهد بود.
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید این اظهارات را دو روز قبل در نشست خبری روزانه با خبرنگاران مطرح کرده است.
بر اساس متن منتشر شده از سوی کاخ سفید، ارنست در بخشی از اظهاراتش، با بیان اینکه با وجود توافق، همچنان گزینه نظامی در مقابل ایران روی میز است، گفته است که پس از توافق نیز «گزینههای متعددی را که حالا هم در اختیار داریم، در اختیار خواهیم داشت، خواه بازگرداندن فوری تحریمها باشد، یا استفاده از گزینه نظامی.»
ارنست ادامه داد : «نکته کلیدی این است که (پس از توافق) گزینه نظامی تقویت هم میشود، چراکه طی این سالها ما جزئیات بیشتری از برنامه هستهای ایران جمعآوری خواهیم کرد.»
وی افزود: «بنابراین، زمانی که وقت تصمیمگیری فرماندهان نظامی آمریکا و اسرائیل در مورد هدفگیری میرسد، به دلیل اطلاعاتی که طی این سالها به لطف رژیم بازرسیها جمعآوری کردهایم، آن تصمیمات به طرز چشمگیری مبتنی بر اطلاعات بوده و توانمندیهای ما ارتقا یافتهاند.»[4]
رایس: ایران باید دسترسیهای درخواستی را ارائه کند
در همین حال سوزان رایس مشاور امنیت ملی کاخ سفید میگوید بر اساس توافق صورت گرفته در وین، ایران ملزم است دسترسیهای لازم را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کند.
وی در مصاحبهای که روز چهارشنبه هفته گذشته با خبرگزاری رویترز انجام داده، در مورد بازرسیها به خصوص دسترسی به اماکن نظامی با تشریح مواضع آمریکا در این زمینه گفت: «خوب، بگذارید کل مسئله را به شما بگویم. اولا، به یاد داشته باشید که تمام تأسیسات شناختهشده هستهای ایران تحت نظارت 24 ساعته و هفت روز هفته، نظارت مداوم آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواهند بود. خوب این مسئله اول است. ثانیا، آژانس و بازرسان بینالمللی به کل چرخه سوخت برنامه هستهای ایران یعنی معادن اورانیوم، آسیابها، تأسیسات تولید، تأسیسات تولید سانتریفیوژ و همچنین هر تأسیسات دیگری که سانتریفیوژها را فعال نگه داشته، دسترسی مداوم خواهند داشت.
خوب، آنچه داریم در موردش صحبت میکنیم و در سوالی که شما پرسیدید بود، اینکه است که اگر ما اطلاعاتی در مورد یک سایت مشکوک اعلامنشده داشتیم، برای بررسی آن سایت چه روندی باید طی شود. خوب بگذارید توضیح دهم.
در حالت اول، بگذارید بگوئیم مثلا ایالات متحده اطلاعاتی جمعآوری کرده که معتقد است نشان میده که یک سایت مشکوک یا محرمانه وجود دارد. ما آن اطلاعات را به آژانس ارائه میکنیم. آژانس در مورد آنها تحقیق میکند. آژانس نزد ایران رفته و میگوید "ما میخواهیم از این سایت بازدید کنیم. میخواهیم آن را چک کنیم."
چک کردن، تنها بازدید کردن نیست، بلکه نمونهگیری محیطی و نمونهگیری از خاک و آزمایشهای ردیابی مواد رادیواکتیو صورت خواهد گرفت و تا شناسایی شود. اگر ایران گفت "نه، شما نمیتوانید از این مکان بازدید کنید"، چه نظامی باشد یا نه، آژانس اگر آن را مشکوک بداند، میتواند درخواست دسترسی به آن را مطرح کند. بنابراین، هیچ محدودیتی در مورد نوع تأسیساتی که میتواند به آن دسترسی یافت وجود ندارد، اما باید سوءظن معقولی وجود داشته باشد.
خوب، اگر ایران بگوید نه، آنچه رخ میده این است که روندی وجود دارد که نهایتا ظرف 24 روز نهایی میشود، که در طول آن زمان اگر ایران نتوانند بر سر شروط دسترسی به توافق برسند یا آژانس قانع نشود، مسئله وارد یک کمیسیون مشترک میشود.
کمیسیون مشترک متشکل است از تمامی امضاکنندگان توافق. یعنی ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان، اتحادیه اروپا، روسیه، چین و ایران، خوب؟ خوب، اگر 5 عضو از 8 عضو کمیسیون مشترک اعلام کنند که "نه، ما نگران هستیم و این مسئله باید مورد تحقیق قرار گیرد"، که خوب ایالات متحده و متحدان اروپاییاش با هم 5 عضو میشوند، آن وقت ایران، ملزم به ارائه دسترسی خواهد بود.[5]»
پاسخ ظریف درباره بازرسی از مراکز نظامی
همچنین این موضوعی است که توسط کریستین امانپور، مجری برنامه تلویزیونی سی ان ان در گفتوگو با محمد جواد ظریف مطرح شد. مجری سی ان ان در این باره میپرسد: شما آنچه را که رهبر درباره دسترسی ندادن در هر زمان و هرجا گفته است با آنچه که شما دسترسی کنترل شده در برخی از سایت های خاص می گویید،چگونه ارزیابی می کنید؟
محمد جواد ظریف نیز پاسخ میدهد: ما به صورت بسیار شفاف گفتیم سایت های نظامی ما منطقه ورود ممنوع هستند. ما آماده هستیم با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کنیم و اکنون برنامه برای همکاری داریم. من فکر می کنم اگر شما ضمیمه نخست توافق را بخوانید در آن به وضوح نوشته شده است تلاشها برای راستی آزمایی فعالیت های احتمالی اعلام نشده برای بخش نظامی یا بخش های دیگر ایران یا هر کشور دیگر طراحی نشده است.این مسئله به خوبی در متن گفته شده است و ما معتقدیم ما به تعهدات خود نه براساس توهمات افراد بلکه براساس توافق عمل خواهیم کرد.[6]
اشتون کارتر:توافق با ایران خوب است، چون مانع گزینه نظامی نمیشود
در همین راستا، اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا نیز به وجه نظامی مذاکرات وین میپردازد و با بیان اینکه آمریکا در حال حاضر دهها هزار نیرو و انبوهی از تجهیزات نظامی در خلیج فارس و خاورمیانه دارد، در مورد پیامی که میخواهد به مقامات اسرائیلی، سعودی و اردنی منتقل کند، بیان میدارد: «این یک توافق خوب است. این بخش مهمی از خطر، تهدید و ابهام در منطقه را از بین میبرد، به نحوی که نه فقط از سوی ایالات متحده بلکه از سوی جامعه جهانی قابل راستیآزمایی باشد.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا توافق با ایران، احتمال اقدام نظامی اسرائیل علیه ایران را افزایش نمیدهد، گفت که آمریکا سالهاست که در مورد گزینه نظامی با اسرائیل رایزنی دارد.
کارتر ادامه داد: «یکی از دلایلی که این یک توافق خوب است، این است که هیچکاری در جهت پیشگیری از گزینه نظامی، گزینه نظامی ایالات متحده که من مسئول آن هستم، انجام نمیدهد.» [7]
نسخه «فشار، فشار، فشار» برای مهار نفوذ ایران در خاورمیانه
در همین رابطه، «دیوید ایگناتیوس» روزنامهنگار 65 ساله و ارمنی آمریکایی در تازهترین یادداشت خود، تلاش کرد به این سوال پاسخ دهد که با پایان یافتن مذاکرات هستهای حال چطور میتوان مانع گسترش نفوذ منطقهای ایران شد.
او با اشاره به انتقادهای تند جمهوریخواهان از توافق با ایران، و دفاع از توافق به دست آمده و اینکه این توافق بهترین و مناسبترین گزینه و در حقیقت دستاوردی برای سران آمریکاست، گفت: سوالی واقعی که الان باید به آن اندیشید این است که «چگونه میتوان دخالت ایران در منطقه را مهار کرد؟» و راهبرد درست مخیر کردن تهران میان این دو راه است که یا در مذاکرات جدی برای پایان دادن به جنگهای منطقهای در سوریه و یمن شرکت میکنی یا اینکه با مقاومت شدید و سخت به رهبری آمریکا روبهرو میشوی.
ستون نویس «واشنگتنپست» با اشاره به پایان یافتن مذاکرات هستهای، برای مهار نفوذ منطقهای ایران، نسخه «فشار، فشار و فشار» را پیشنهاد میکند و در ادامه با طرح این سوال که «بهترین راه برای مقابله با تهران در این مسائل چیست؟»، پاسخ میدهد: در خصوص مشکل اتمی، راهبرد درست، جمع بین فشار از جمله احتمال استفاده از زور نظامی و دیپلماسی است. بیایید از مهار نظامی شروع کنیم. این مسئله، از مسائل اصلی نشست [اخیر] کمپدیوید بود که سران کشورهای خلیج (فارس) در ماه می گذشته (با اوباما) در آن حضور یافتند. بر خلاف انتقادات تحلیلگران از این نشست، جلسه به طرحی برای بهبود انتقال سلاح و آموزش نیروهای ویژه و تمرینهای نظامی مشترک و دیگر اقدامات با هدف تحت نظارت گرفتن ایران منتج شد.[8]
رئیس جمهور: اجازه نمیدهم کسی به امید و اعتماد مردم برای صلح و امنیت صدمه بزند
سخنان مقامات امریکایی در حالی است که رئیس جمهور کشورمان در دو نوبت پس از پایان مذاکرات هستهای وین هدف دولت یازدهم در مذاکرات را صلح و امنیت دانست. وی پس از قرائت بیانیه جمع بندی مذاکرات وین با اشاره به اینکه راه مذاکره را قبل از آغاز این دولت و اساساً از روز اول بروز این مشکل هستهای، یعنی از ۱۲ سال پیش طبق نظر مقام معظم رهبری در پیش گرفتیم، اظهار داشت: «از سال ۸۲ این مذاکرات آغاز شد، منتها مردم ما در انتخابات خرداد ۹۲ در این زمینه اعلام نظر کرده و به صراحت اعلام کردند، دولتی را میخواهیم که دستاوردهای هستهای را توأم با صلح و توأم با حرکت توسعهای رو به جلو و رفاه مردم، مدنظر قرار دهد و همین مسیر و راهی بود که دولت یازدهم انتخاب و آغاز کرد.»
حجت الاسلام حسن روحانی با تاکید بر اینکه نقد دلسوزانه، آزاد است، گفت: «اجازه نمیدهم که کسی بخواهد با دروغ، اتهام و سخن ناروایی به امید و اعتماد مردم برای آینده درخشان این کشور، برای رونق اقتصادی، برای صلح و امنیت در کشور و در منطقه صدمه بزند.»[9]
روحانی در دیدار مقام معظم رهبری با مسئولان، سفرای کشورهای اسلامی و جمعی از اقشار مختلف مردم به مناسبت عید سعید فطر با اشاره به صبر و مقاومت ۱۲ ساله ملت بزرگ ایران در برابر قدرت های جهانی گفت: دولت تدبیر و امید بر اساس نقشه راه مقاومت، اراده و آرای مردم، هدایت های مقام معظم رهبری و با حمایت همه ارکان نظام و قوا و همچنین مجاهدت و فداکاری سرداران دیپلماسی توانست حقوق ملت بزرگ ایران را بر کرسی ظفر بنشاند.[10]
با نگاهی به نگرش دو طرف به مساله جمع بندی مذاکرات هستهای وین بیش از پیش میتوان به نیات و اهداف طرفهای درگیر در زمینه مساله هستهای کشورمان پی برد. آمریکاییها با هدف محدود سازی ایران در حوزههای مختلف از جمله فناوری هستهای، قدرت منطقهای و همچنین قدرت نظامی پای میز مذاکره با ایران نشستند و امروز نیز با وجود جمع بندی مذاکرات هستهای و با وجود اینکه برخی از مسئولان کشورمان مطرح میکنند که توافق با غرب میتواند به عنوان تضمینی برای صلح و آرامش باشد، تنها و تنها به فکر تضعیف قدرت ایران فکر میکنند. به هر جهت گزینه نظامی همواره روی میز آمریکاییها بوده است و سخنان مقامات کاخ سفید به وضوح نشان میدهد که توافق نیز نمیتواند رویکرد و نگرش آمریکا نسبت به ایران را تغییر دهد و آنها اهداف خود را در پوشش توافق و یا غیر از آن همواره دنبال خواهند کرد.