میادین مشترک منطقه غرب کارون از جمله آزادگان شمالی و جنوبی، یاران شمالی و جنوبی و یادآوران؛ میادین نفتی هستند که در اولویت توسعه دولت یازدهم قرار دارند و با توسعه آنها، افزایش ظرفیت تولید نفت و میعانات گازی به 5.7 میلیون بشکه تا سال 1397 تحقق می یابد.
میدان آزادگان، بزرگترین میدان نفتی ایران و پس از میدان غوار (عربستان سعودی) و میدان بورقان (کویت)، سومین میدان بزرگ نفتی جهان محسوب میشود. اکتشاف میدان آزادگان به سال ۱۳۷۶ باز میگردد و در محدودهای به وسعت ۲۰ در ۷۵ کیلومتر، در ۱۰۰ کیلومتری غرب اهواز و در منطقه دشت آزادگان واقع شدهاست.ظرفیت اثباتشده این میدان ۳۳ میلیارد بشکه تخمین زده شده بود. در سال ۱۳۷۸ لایه جدید نفتی با ظرفیت 2/2میلیارد بشکه، در این میدان کشف شد. میدان آزادگان دارای دو بخش شمالی و جنوبی است. از سال ۱۳۸۷ تولید نفت از بخش جنوبی با ظرفیت ۲۵ هزار بشکه نفت در روز شروع شدهاست. بخش آزادگان شمالی در مجاورت میدان مجنون عراق قرار دارد.در سال 2001 توسعه این میدان شرکت ژاپنی اینپکس، سپرده شد اما پس از ۵ سال در پی عدم فعالیت اینپکس در این میدان قرارداد با این شرکت لغو و. دولت مذاکره با روسیه و هند را نیز در دستور کار قرار داد. اما بعد از هفت سال تعلل برای توسعه میدان در مهر سال ۱۳۸۹ توسعه همه مخزنهای میدان آزادگان به شرکت ملی نفت چین واگذار شد. قرارداد توسعه میدان آزادگان جنوبی به ارزش 5/2میلیارد دلار در قالب بیع متقابل بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی نفت چین امضا شد و در نهایت با توجه به تغییرهای اعمال شده در طرح جامع توسعه (MDP)، عملیات اجرایی این طرح از شهریور سال ١٣٩١ همزمان با تصویب طرح جامع تجدید نظر شده توسعه میدان (RMDP) آغاز شد.از سال ۲۰۰۹ شرکت ملی نفت چین قراردادی به جهت اکتشاف و توسعه میدان نفتی آزادگان شمالی با دولت ایران امضا کردو نهایتاً بهرهبرداری از این میدان با سرمایهگذاری شرکتهای ایرانی و ظرفیت تولید روزانه 000/250 بشکه در تیر ۱۳۸۶ آغاز شد.ظرفیت تولید این میدان 000/260هزار بشکه در روز اعلام شده بود. برداشت این میزان نفت در پی تعمیر و تکمیل ۶ حلقه چاه نفت، ساخت حدود ۹۰ کیلومتر خط لوله، ۲ دستگاه تفکیک کننده نفت و گاز و ۱۰۰ کیلومتر خط لوله ۱۰ اینچ انجام شدهاست.طبق قرارداد با چینیها باید طی ۵۲ ماه حجم تولید از میدان باید به روزانه ۳۲۰ هزار بشکه برای مدت سه سال افزایش مییافت که بعد از گذشت حدود چهار سال این طرح کمترین پیشرفتی نداشت. پس از حدود چهار سال از حضور شرکت شرکت ملی نفت چین در میدان آزداگان جنوبی، این شرکت به دلیل تعلل در توسعه این میدان مشترک با عراق در اردیبهشت ۱۳۹۳ خلع ید شد.
مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران (رکنالدین جوادی) اعلام کرد: به دستور وزیر نفت (بیژن نامدار زنگنه)، پیمانکار چینی طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی، خلع ید و حکم برکناری آن ابلاغ شد. از مجموع ١٨٥ حلقه چاهی که باید براساس برنامه در فاز نخست توسعه این میدان به بهره برداری میرسید، تنها هفت حلقه چاه حفاری شد، در حالی که شرکت متن، پیمانکار چینیِ طرح (CNPCI) طبق قرارداد به استقرار ٢٥ دکل حفاری در این میدان در سال ۲۰۱۴ میلادی ملزم کرد، شرکت ملی نفت چین تنها برای افزودن یک دکل حفاری دیگر در این میدان مشترک برنامه ریزی کرد. بیژن نامدار زنگنه در روزهای پایانی بهمن ماه سال ۱۳۹۲ عملکرد پیمانکار چینی را نامطلوب ارزیابی کرده بود و گفته بود آخرین اخطارهای لازم برای خلع ید به این پیمانکار داده شده است.بر اساس این گزارش ، در طرح جامع توسعه جدید میدان نفتی آزادگان جنوبی دو فاز تعریف شده است که در فاز نخست توسعه، تولید٣٢٠ هزار بشکه نفت در روز و ١٩٧ میلیون فوت مکعب گاز پیش بینی و مقرر شده است این میزان تولید با حفر ١٨٥ حلقه چاه، ٥٢ ماه پس از تصویب طرح جامع تجدید نظر شده توسعه میدان محقق شود که بنا به اعلام مدیرعامل شرکت متن مناقصه برای افزایش تولید زودهنگام به میزان ٨٠ هزار بشکه از این میدان تا پایان سال ٩٤ ، در حال برگزاری است و همچنین با برنامه ریزیهای انجام شده تا پایان سال ١٣٩٥ به تولید اولیه ٣٢٠ هزار بشکه در روز محقق میشود. به علاوه افزایش تولید نفت این میدان به روزانه ٦٠٠ هزار بشکه نیز در فاز دوم توسعه میدان مدنظر قرار دارد.توسعه میدان مشترک آزادگان شمالی نیز در حال حاضر از سوی شرکت سی ان پی سی آی چین در دست اجراست. این میدان در ١٢٠ کیلومتری غرب اهواز واقع شده است. فاصله این میدان تا میدان آزادگان جنوبی ٤٠ کیلومتر است مقرر شده که در نیمه نخست سال جاری، به هدف تولید ٧٥ هزار بشکه ای فاز نخست این طرح توسعه ای که در قالب بیع متقابل اجرا می شود، برسد.این شرایط در حالیست که توسعه میدان آزادگان در عراق که به میدان نفتی مجنون معروف است توسط شرکت رویال داچ شل با سرعت انجام میشود. در حالی که کار توسعه سه میدان مشترک آزادگان جنوبی، شمالی و میدان یادآوران در خاک ایران به کندی پیش میرود، عراق با همکاری کمپانیهای نفتی، از جمله شرکت ملی نفت چین کار توسعه تاسیسات و استخراج نفت را به سرعت به پیش میبرد. عراق از شهریور ماه سال ١٣٩۲ تنها از میدان مجنون، که میدان مشترک با آزادگان جنوبی است، روزانه ۱۷۵ هزار بشکه نفت استخراج میکند.
میدان یادآوران، از میدانهای نفتی ایران است که در استان خوزستان در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی شهر اهواز و شمال خرمشهر، واقع شده است. ابعاد میدان ۱۵ در ۴۵ کیلومتر است. طبق برآوردهای جدید حجم نفت درجای این میدان نفتی 34 میلیارد بشکه است و هم اکنون روزانه 54 هزار بشکه نفت تولید می کند.این میدان در مجاورت میدان سنباد که یکی از میدانهای نفتی عراق است قرار دارد.از این میدان دو نوع نفت سنگین و نفت سبک به ترتیب از دو لایه سروک و فهلیان تولید میشود.میدان یادآوران از ترکیب دو میدان تاقدیس حسینیه و کوشک تشکیل که تاقدیس حسینیه در ناحیه دزفول شمالی در مجاورت و به موازات خط مرزی و مشترک بین ایران و عراق و چاه حسینیه به فاصله ۲۱ کیلومتری شمال غربی چاه دارخوین و حدود ۵/۳۴ کیلومتری شمال غرب چاه خرمشهر و حدود ۳۰ کیلومتری جنوب چاه کوشک واقع شدهاست. اقدیس کوشک در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب غرب ساختمان جفیر و ۲۲ کیلومتری جنوب شرق ساختمان آزادگان و ۸۰ کیلومتری جنوب غرب اهواز نزدیک مرز ایران و عراق قرار دارد. امتداد آن شمال غرب ،جنوب شرقی است. طرح توسعه این میدان توسط شرکت مهندسی و توسعه نفت(متن) و شرکت نفتی sinopece چین در حال انجام است و طی پیش بینی های انجام شده در سال 1404 به 247 هزار بشکه در روز خواهد رسید.زمانی که توسعه فاز اول میدان مشترک نفتی یادآوران با هدف تولید روزانه 85 هزار بشکه نفت خام در سال 1387 به شرکت چینی سینوپک در قالب قرارداد بیع متقابل واگذار شد، این شرکت چینی کار خود را از مرداد ماه همان سال آغاز کرد به طوری که به گفته سرپرست طرح توسعه میدان نفتی یادآوران تا دردی ماه سال گذشته حدود 95 درصد پیشرفت داشته که با تداوم همین روال تا کنون باید تولید 85 هزار بشکه محقق شده باشد.سرپرست طرح توسعه این میدان دی ماه سال 93 از پیشرفت 100 درصدی حفاری 55 حلقه چاه خبر داده و گفته بود که با این وضع و سرعت حفاری در ابتدای سال جاری به تولید نهایی مرحله نخست دست خواهیم یافت.وی همچنین گفته بود: در فاز سوم توسعه این طرح نیز مجموع تولید روزانه 300 هزار بشکه مدنظر است.
تا دی ماه سال 93 بالغ بر 26 میلیون بشکه نفت تولید شده است و عملیات حفاری نیز از 200 هزار متر در نیمه اول سال 93 گذشته است.گفته می شود که طرح تولید نهایی فاز یک طرح توسعه میدان یادآوران با ظرفیت 85 هزار بشکه در روز در ماه جاری تحقق خواهد یافت.همچنین با اجرای مرحله نخست فاز دوم افزایش تولید از این میدان از 85 به 135 هزار بشکه و در مرحله نهایی این فاز از 135 هزار به 180 هزار بشکه خواهد رسید.کارخانه بهرهبرداری این میدان با ظرفیت 135 هزار بشکه طراحی شده که حجم فاز اول آن 85 هزار بشکه است؛ این کارخانه دارای سه ترین است که دو ترین آن با ظرفیت 90 هزار بشکه برای نفت سبک و یک ترین با ظرفیت 45هزار بشکه برای نفت سنگین است.
فاز اول کارخانه تاکنون 80 درصد پیشرفت داشته اما علیرغم رسیدن طرح به مراحل انتهایی، شرکت چینی سینوپک در تکمیل این طرح حدود 18 ماه تأخیر داشته است طبق قرارداد توسعه فاز اول میدان مشترک یادآوران با هدف تولید روزانه 85 هزار بشکه نفت باید طی مدت 48 ماه پس از زمان مؤثر شدن قرارداد عملیاتی میشد البته این زمان بر اساس قرارداد قابل تمدید به 59 ماه نیز بود اما هم اکنون پیمانکار چینی هفتاد و هفتمین ماه حضور خود را در این میدان سپری میکند.یکی از علل تأخیر در اجرای طرح توسعه این میدان تأمین کالاهای مورد نیاز اعلام شده است. یادآور می شود؛ با وجود تاخیر ایران در برداشت از این میدان طبق آنچه پیش بینی کرده بود طرف عراقی حفاری چاههای خود را آغاز کرده و تاکنون برداشتی از این میدان نداشته است.