گزارش یک بحران

معاون وزیر کشاورزی: سد گتوند فاجعه ای برای امروز و نسل های آینده است

عصر جنوب/ asrejonoob.ir: معاون امور زراعی وزارت جهاد کشاورزی گفت: سد گتوند فاجعه ای برای امروز و نسل های آینده خواهد بود.

عباس کشاورز در همایش بحران مدیریت منابع آب زیرزمینی کشور که در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد، افزود:امنیتی بودن سد گتوند در سال ۹۱ مطرح شد و هنوز هم این سد شرایط امنیتی دارد متاسفانه در دولت یازدهم نیز توجهی به این موضوع نشده است.

وی از وزارت نیرو خواست تا پروژه های سد سازی کشور را متوقف سازد.

وی در ادامه گفت: بررسی ها نشان می دهد در دنیا انتقال آب بین حوزه ای منسوخ شده و رایج نیست و تنها از این راه می توان برای مصرف شرب در شرایط خاص استفاده کرد.

وی ادامه داد: این درحالیست که هم اکنون در دولت یازدهم نیز این طرح توسط وزرات نیرو مطرح و روی میز رییس جمهوری قرار گرفته و تاکنون از سوی مسوولان وزارت نیرو هیچ مخالفتی با این موضوع صورت نگرفته است.

وی درباره سرانه مصرف آب هر ایرانی گفت: براساس واقعیت ها، سرانه مصرف آب به ازای هر نفر یک هزارمترمکعب است و این شرایط بحرانی را نشان می دهد.

کشاورز تاکید کرد: به هیچ عنوان سرانه آب به ازای هر نفر هزار و۵۰۰ مترمکعب نیست، سرانه آب ما در برخی سال ها حدود هزار و ۲۰۰ مترمکعب و در برخی مناطق کمتر از ۴۰۰ تا ۵۰۰ مترمکعب است.

معاون مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران با بیان اینکه تمرکز فعلی ما روی حفظ منابع آب زیرزمینی است افزود: در نیمه نخست دهه ۷۰ اتفاق عجیبی در منابع آبی کشور رخ داد به طوری که میزان روان آب ها که همیشه بیش از میزان بارندگی ها بود، از سال ۷۴ به بعد کاهش یافت به طوریکه در سال های ۸۵ – ۸۶ و ۹۲ – ۹۳ با وجود بارندگی های بالاتر از حد نرمال، میزان روان آبها ۴۵ درصد کاهش یافت.

وی معتقد است: مشکل منابع آبی کشور تنها متاثر از تغییر اقلیم نیست بلکه نبود مدیریت مصرف باعث بحران منابع آبی کشور شده است.

کشاورز یکی دیگر از مشکلات بحران آبی کشور را نبود اکولوژیست دانست و گفت: مشکل اصلی ما این است که هیدرولوژیست ها برآورد منابع و مصرف کنندگان نیز برآورد تقاضا می کنند و تصور دارند به هر میزان آبی که در حوزه جمع آوری شود باید به مصرف بشر برسد.

وی توسعه کشور را خارج از تحمل منابع آبی عنوان کرد و گفت: هم اکنون در کشورهای چین و هند که تمایل به توسعه دارند با وجود جمعیت بالا دارای رشد اقتصادی مستمر بالای ۲۰ درصد در ۲۰ سال گذشته بوده اند اما همچنان به دنبال حفظ منابع آبی خود هستند.

وی ادامه داد: بنابراین همه باید بدانند برای دستیابی به توسعه ملی، ایجاد اشتغال، افزایش درآمد ، ایجاد رونق اقتصادی باید سهم آب کشاورزی کاهش یابد که این مهم در دنیا اتفاق افتاده است.

کشاورز درباره آبهای مجازی گفت: ما باید بدانیم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی چه چیزی و به چه میزان تولید می کنیم محاسبات ما در بیلان آب مجازی با توجه به میزان واردات ، صادرات محصولات عمده و ارزآوری آنان نشان می دهد که واردات چهار میلیون ذرت، ۱۰ میلیارد مترمکعب و واردات برنج هشت میلیارد مترمکعب صرفه جویی آب برای کشور به همراه داشته است.

** هدرروی ۱۵ میلیارد مترمکعب آب از طریق تلفات موادغذایی

معاون مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران افزود: نجات آب از طریق کاهش ضایعات غذایی نیز ممکن است به طوری که هم اکنون بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد مترمکعب آب کشور با ضایعات مواد غذایی از بین می رود.

وی با اشاره به تهیه شش سند ملی در حوزه آب اشاره کرد و گفت: در سال ۷۵ سند ملی آب تهیه شد که ۱۸ سال از آن زمان می گذرد و هنوز این سند قابل استفاده و استناد است.

کشاورز افزود: مشکل امروز منابع آب زیرزمینی کشور ناشی از مدیریت منابع نیست بلکه در مدیریت تقاضا است.

وی اظهارداشت: متاسفانه سهم زیست محیطی، اجتماعی در دانشگاه های ما غریبه است و بیشتر پروژه های آبی ما با تعارض روبه رو شده است و باید تمامی فعالیت ها و اقدامات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ما باید مبتنی بر ظرفیت های آبی باشد.

وی با اشاره به اینکه آب کشور یک حکمران نیاز دارد و وزارت نیرو نمی تواند به تنهایی حفظ و مصرف منابع آبی را مدیریت کند گفت: دولت به تنهایی نباید مجاز به تصمیم گیری برای حفظ منابع آبی باشد بلکه باید تمامی ارگان ها در این تصمیم گیری نقش داشته باشند.

این مقام مسوول برای رفع این مشکل مدیریت تقاضا، حکمرانی دولت و تمامی ارگان ها، تخصیص سهم آب زیست محیطی، توقف سدسازها، استفاده از تکنولوژی های کارآمد و احیای آبخیزداری در کشور دانست.