یک گزارش فرهنگی

ملاقات با رهبر صابئین مندایی مذهب

اهواز- مجتبی گَهستونی: چندی پیش تصمیم گرفتیم با تعدادی از دوستان به عیادت شیج جبار طاوسی رهبر و یا پیشوا صابئین مندایی ایران که در اهواز ساکن است برویم و جویای احوال ایشان شویم. نخستین باری که با او از نزدیک هم صحبت شدم و عکس یادگاری گرفتم اوایل دهه ۷۰ بود. در سال های بعد با ایشان در حین اجرای آیین های مذهبی شان دورادور دیدار داشتم. حال که مجالی داد در کنار برجسته ترین روحانیون مندایی به ملاقات با شیخ جبار بپردازیم فرصتی بود که به دست آمد. صابئین یا صابئون و یا صُبّی ها مومنینی هستند که بیشتر در استان خوزستان و اطراف رود کارون زندگی میکنند.

این مردم نجیب و دوست داشتنی که خود را صابئین مندایی می خوانند (مندا به معنای عرفان است وآنها در جواب برخی که به صابئین لقب ستاره پرست دادند شناخت خدا و عرفان را صفت اصلی خود معرفی کردند ) در عراق و ایران بیشترین جمعیت را دارند. با اینکه بر اساس تعصب های کورکورانه عده ای اصرار دارند آنها را ستاره پرست و آب پرست و مشرک جلوه دهند ولی در حقیقت، موحد و اهل کتابند. در قرآن نیز بارها از آنها یاد شده است. (بقره/۶۲ – �%8�C�k�ئده/۶۹ – حج/۱۷)

مندائیان اذعان دارند که متدین به دین حضرت آدم هستند. معتقدند که بلا واسطه از فرزندان آدم و حوا هستند و به هیچ وجه نژادشان با نژاد دیگری آمیخته نشده و بهمین دلیل قائل به ازدواج درونی و عدم پذیرش عضوند.

کتاب مقدسشان «گنزا ربّا» به معنی گنج عظیم است.

حرفه ی اصلی شان صنعتگری خصوصا زرگری است. خیلی از آنها از جمله رهبر مذهبی فعلیشان «شیخ جبار طاووسی» به حرفه زرگری مشغول بودند که هم اکنون در منزل به استراحت می پردازد.

با این حال جبار چحیلی معروف به شیخ جبار طاووسی، رهبر صابئین مندایی ایران، صبح (یکشنبه هفتم دی 93) در منزل خود در اهواز چشم از جهان فروبست.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ـ منطقه خوزستان ـ کنزابرا بالاترین مرتبه دینی روحانیت جامعه صابئین مندایی است. مراحل پیش از این مقام "اشکندا" و "ترمیدا" است.

این روحانی مندایی به کار طلاسازی و میناکاری مشغول بود. وی متولد 1302 در اهواز بود.

بیشتر پیروان دین صابئین مندایی در ایران (عمدتا خوزستان) و در عراق زندگی می کنند.

منداییان پیروان یحیای تعمید دهنده و یکی از اقلیت‌های مذهبی ایران، عراق و سوریه هستند. منداییان با نام صابئین نیز شناخته می‌شوند و آنان را با فرقهٔ مغتسله پیوند داده‌اند در حالی که این مکاتب نحله‌هایی مستقل اما مربوط به هم به شمار می‌روند. مغتسله فرقه‌ای مستقل بودند که اساسی‌ترین آیین‌شان غسل تعمید بود. اما منداییان همان‌گونه که گفته شد پیروِ یحیی (ع) بودند که تعمید دهندهٔ حضرت مسیح (ع) بود. کیش مندایی در شمار مکتب‌های گنوسی می‌باشد.

پیامبران صابئین آدم، شیتل، نوح، سام و یحیی (ع) است. دین صابئین بر پایه توحید و معاد و نبوت است. قبله صابئین رو به شمال است و اعتقاد آنان این است ترازوی عدل الهی در شمال قرار دارد و عرش اعلا در شمال قرار دارد.

صابئین مندایی روزانه پنج بار نماز به جای می‌آورند. در دین آنها آب روان و جاری قداست و پاکی ویژه‌ای دارد و برای بسیاری از فرایض از آب روان استفاده می‌گردد. از این رو غالباً صابئین در کنار رودخانه‌های پرآب زندگی می‌کنند. شغل اصلی آنها زرگری و طلافروشی و نقره کاری است. در زمان ازدواج برای محرم شدن عروس و داماد باید در آب رفته و غسل کنند. غسل سنت پیغمبرشان حضرت یحیی (ع)‌ است که او خود به یحیای معمدان یا باپتیست معروف بوده ‌است.

کتاب مقدس منداییان گنزا ربّا (گنج عظیم) است و به بخش گنزای راست و گنزای چپ تقسیم می‌شود.