یادها و مناسبتها

کربلای 4؛ اعجاز عملیات آبی-خاکی

آبادان-ایرنا- سوم دیماه هرسال، یادآور عملیات غرور آفرین کربلای 4 رزمندگان اسلام در سال 1365 است، این عملیات به عنوان اعجاز عملیات آبی ـ خاکی جهان شناخته می شود.

عملیات آبی- خاکی کربلای 4 سوم دیماه 11365به مدت دور روز با رمز 'محمدرسول الله' در جزایر دهانه شمال غربی خلیج فارس و جنوبی ترین محور جنگ برگزار شد که تهدید شهر بصره از سمت جنوب و تصرف جزیره ام الرصاص و ابوالخطیب عراق و محاصره نیروهای دشمن در شبه جزیره از اهداف اجرای آن بود.

براساس راهبرد نظامی ارائه شده از سوی سپاه پاسداران، برای نیل به پیروزی در جنگ می بایست در جبهه جنوب، جاده های شمالی و جنوبی بصره و نیز در جبهه شمالی، جاده های مواصلاتی کرکوک به بغداد قطع و یا تهدید شود و در نتیجه، صدور نفت عراق به خارج کاملا قطع گردد و سپس حرکت اصلی به سمت بغداد آغاز شود. 

بر این اساس، محاصره و سپس تصرف شهر بصره به عنوان هدف عملیات اصلی سپاه پاسداران در سال 1365 مورد توجه قرار گرفت که برای تحقق آن استفاده از حدود 500 گردان از سه محور ضرورت یافت.

به دلیل مشکلاتی همچون ضعف امکانات نظامی تنها یک محور – به عنوان تنها راه باقی مانده جنگ در جبهه جنوب – انتخاب شد، به عبارت دیگر، پس از حذف دو محور احاطه ای (هور و فاو) منطقه شلمچه و ابوالخصیب به منظور انجام عملیاتی بزرگ و سرنوشت ساز برگزیده شد.

در آکادمی های نظامی جهان از عمیات آبی خاکی همیشه به عنوان دشوارترین عملیاتهای نظامی یاد می شود و همه متخصصان علوم نظامی هم نظرند که این نوع عملیات پیچیدگی خاصی دارد که آنرا از سایر عملیاتهای نظامی مجزا می کند .

یکی از پیچیده ترین عملیات های نظامی که در تاریخ جنگهای جهان از آن با شگفتی یاد می شود عملیات کربلای 4 است که در منطقه ای به وسعت شلمچه تا انتهای جزیره مینو انجام شد و مشکل ترین قسمت آن بخشی بود که نیروهای ارتش اسلام می بایست با عبور از رودخانه بسیار خروشان اروند به خط دفاعی عراق حمله ور شوند.

علت انتخاب این منطقه عوارض موجود در زمین غرب اروند در منطقه ابوالخصیب بود، زیرا وجود نهر ها، نخلستان ها و کانال های کشاورزی و نیز نبود استحکامات در منطقه پتروشیمی تا بصره این منطقه را قابل تصرف و پدافند می کرد.

همچنین به دلیل آنکه دو جناح منطقه عملیاتی از شمال به آبگرفتگی شلمچه و کانال ماهی و از جنوب به خور زبیر و زمین های باتلاقی اطراف آن محدود شده بود قدرت تحرک دشمن ضعیف برآورد می شد . 

رزمندگان ارتش اسلام می بایست از بخش زیادی از سواحل اروند رود عبور کرده و پس از پشت سرگذاشتن موانع طبیعی خطوط تدافعی عراق را که از عوارض زمین نیز بسیار بهره برده بود منهدم و سپس پیشروی کنند .

عملیات کربلای چهار در سوم دی 1365 ساعت 22 و 30 دقیقه با رمز 'محمد رسول الله' آغاز شد و از همان لحظه آغازین عملیات مشخص شد که عملیات لو رفته و نیروهای بعثی کاملا آماده و هوشیار هستند و همین امر کار رزمندگان را بسیار مشکل کرد.

جالب اینکه با وجود هوشیاری دشمن و لو رفتن عملیات نیروهای رزمنده ایران با وجود حجم آتش بسیار زیاد نیروهای بعثی، باز موفق به عبور از اروند و شکستن خطوط دفاعی دشمن شدند که این در نوع خود در جهان بی نظیر است .

سرهنگ چنعانی جانشین ناحیه مقاومت بسیج شهرستان آبادان در خصوص این عملیات گفت:عملیات کربلای 4 عملیات آبی خاکی بسیار پیچیده و دشواری بود و لو رفتن این عملیات این دشواری را بیشتر کرد.

وی ادامه داد:رزمندگان موفق شدند شگفتی نظامی دیگری را پس از عملیات والفجر 8( عملیات فاو) خلق کنند و با عبور از اروند، خطوط نیروهای بعثی را شکسته آنها را به عقب برانند .

وی افزود:فرماندهان نظامی به خاطر لو رفتن عملیات و برای جلوگیری از تلفات بیشتر نیروهای خودی پس از 48 ساعت دستور عقب نشینی صادر کردند. 

سرهنگ عقیلی مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس خوزستان نیز گفت:عملیات کربلای 4 گرچه در ظاهر ناموفق بود و به اهداف خود دست نیافت اما نتایج با ارزشی نیز در پی داشت.

نخست اینکه نشان داد نیروهای پرتوان ایران قابلیت های ممتازی در انجام عملیات های آب خاکی دارند که در جهان بی نظیر است.

دوم اینکه این عملیات شرایط مناسبی را برای اجرای عملیات پیروزمند کربلای 5 در منطقه شلمچه ایجاد کرد که امر در نوع خود بسیار مهم و با اهمیت بود .

بنا به استناد دانشنامه جنگ ایران و عراق ، نیروهای ایران در این عملیات تلفات سنگینی از جمله حدود هشت هزار کشته و زخمی، حدود 60 اسیر، انهدام حدود 70 دستگاه زرهی، مکانیزه و خودرو و انهدام تعداد زیادی سلاح سبک و نیمه سنگین وارد شد.

گر چه این عملیات به اهداف نهایی خود دست نیافت، اما درس بزرگی برای همه جهانیان بود و آن اینکه نیروهای ایرانی توان انجام عملیات در سخت ترین شرایط جغرافیایی را دارند که این امر افتخاری بزرگ برای نیروهای ایران در اکادمی های نظامی جهان محسوب می شد.