تغذیه و سلامتی

تنقلات خطرناک برای روده

گوشت های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس در افزایش خطر سرطان روده نقش دارند.

باشگاه خبرنگاران: تحقیقات اخیر ارتباط بین مصرف زیاد شکلات و شیرینی جات را با سرطان روده نشان داده اند. در حقیقت مشخص شده است که مصرف تنقلات شیرین و چرب خطر ایجاد تومورهای روده را افزایش می دهد. درتحقیقات قبلی مشخص شده بود که گوشت های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس در افزایش خطر سرطان روده نقش دارند.
برای انجام این مطالعه از بیش از 2000 زن و مرد مبتلا به سرطان روده خواسته شد که یک پرسشنامه کامل را در مورد رژیم غذایی خود پاسخ دهند. نتایج نشان داد افرادی که بیشترین میزان تنقلات شیرین و چرب مانند دسرها، شکلات، بیسکوئیت، کیک، شیرینی، آجیل و چیپس را مصرف کرده بودند، نسبت به افرادی که کمترین میزان مصرف را داشتند، با 18 درصد احتمال ابتلای بیشتر به سرطان روده روبرو بودند.

این قسمت از کله پاچه را نخورید!

در واقع آنچه برای شکستگی استخوان و جوش‌خوردن آن مناسب است، پروتئین است.

باشگاه خبرنگاران: کله‌پاچه از جمله غذاهایی است که خوردن آن از قدیم بین ایرانیان مرسوم بوده است. کله‌پاچه شامل بناگوش، زبان، مغز، چشم و پاچه می‌شود و طبخ آن زمان زیادی می‌برد. گاهی می‌خوانیم که مصرف کله‌پاچه به‌دلیل چربی بالایی که دارد توصیه نمی‌شود.

 متخصص تغذیه و رژیم درمانی، استاد انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در رابطه با صحت این موضوع پرسیدیم.

آقای دکتر! لطفا بفرمایید هر جزو از کله‌پاچه حاوی چه ترکیبی است و خوردن آن چه فایده‌ای دارد؟

همان‌طور که اشاره کردید کله‌پاچه قسمت‌های مختلفی دارد و هر کدام خاصیت ویژه‌ای دارند. پاچه کمترین میزان چربی را دارد و گرچه پروتئین آن بین پروتئین‌های حیوانی کامل نیست ولی به هر حالت چون با سایر بخش‌ها خورده می‌شود، قابل‌توصیه است. پاچه لذیذ است و مصرف آن ممنوعیت ندارد.
 زبان مثل گوشت‌های قرمز دیگر است اما بهتر است قسمت‌های آخری مثل خرخره مصرف نشود. بناگوش نیز از گوشت لخم و بخش‌های چربی تشکیل‌ شده که بهتر است بخش چربی آن خورده نشود گرچه این بخش لذیذ است و گروهی از افراد به دلیل همین چربی به کله‌پاچه علاقه دارند.

آیا چشم هم جزو بخش‌های خوراکی کله‌پاچه است؟
چشم بسیار پرچربی است و مصرف آن چندان توصیه نمی‌شود البته باز هم این موضوع به میزان مصرف افراد در ماه بستگی دارد.

مغز چطور؟
از نظر متخصصان تغذیه مغز به دلیل چربی و کلسترول بالا قابل‌‌خوردن نیست.
بهترین و بدترین قسمت کله‌پاچه کدام است؟
از نظر تغذیه‌ای، بهترین قسمت پاچه است که چربی کمی دارد و بدترین بخش مغز است که سرشار از کلسترول است. جالب است بدانید مغز گاو یا گوسفند به اندازه 8 زرده‌ تخم‌مرغ کلسترول دارد و جزو مواد غذایی بسیار پرچرب محسوب می‌ شود. البته توام بودن چربی‌هایی مثل تری‌گلیسیرید با کلسترول، جذب کلسترول را بالا برده و باعث افزایش چربی خون می‌شود.

آیا این موضوع حقیقت دارد که کله‌پاچه و به‌خصوص پاچه کلسیم بالایی دارد و برای کسانی که دچار شکستگی هستند مفید است؟
نه، این باور چندان درست نیست. در واقع آنچه برای شکستگی استخوان و جوش‌خوردن آن مناسب است، پروتئین است که سایر موادغذایی از این نظر ارجح‌ هستند. بنابراین کله‌پاچه به‌دلیل چربی بالایی که دارد از این نظر مناسب نیست.

از نظر شما هر جزو کله‌پاچه چند واحد گوشت محسوب می‌شود؟
زبان گوسفند 3 سهم گوشت و هر پاچه 2 واحد گوشت است.

آقای دکتر! چقدر خوردن کله‌پاچه مضر است؟
اگر کسی عادت کرده در هفته یکی، دوبار کله‌پاچه بخورد مضر است اما مصرف یکی دو وعده آن، در ماه اشکالی ندارد.

مصرف کله‌پاچه برای چه اشخاص یا چه بیمارانی به کل مجاز نیست؟
طبیعتا کسانی که چربی خون بالایی دارند یا کلسترول و اسید اوریک خونشان بالاست و مبتلا به نقرس هستند، باید از مصرف کله‌پاچه اجتناب کنند. البته مصرف پاچه حتی در این گروه‌ها بدون اشکال است.

آیا خوردن آبغوره، نارنج یا آبلیمو بعد از کله‌پاچه به کاهش جذب چربی آن کمک می‌کند؟
نه، آثار مضر کله‌پاچه با مصرف این چاشنی‌ها از بین نمی‌رود. مواد ترش تنها احساس دهانی ما را برطرف می‌کنند و چربی را از دهان می‌شویند. یادتان باشد وقتی کلسترول وارد دستگاه گوارش شد، جذب می‌شود و درصدی که دفع می‌شود به قدری کم است که قابل‌محاسبه نیست!

 مصرف چه موادغذایی در کنار کله‌پاچه به هضم بهتر آن کمک می‌کند؟
موادغذایی تاثیری در این موضوع ندارند. اسیدی که برای هضم لازم است به‌وسیله معده ترشح می‌شود. خوب جویدن و به اندازه خوردن مهم است. از آنجا که پخت کله‌پاچه وقت‌گیر است معمولا مردم برای مصرف به کله‌پزی‌ها مراجعه می‌کنند. 
البته باید حتما به مغازه‌های معتبر و شناخته‌شده مراجعه کنند زیرا احتمال آلودگی و مسمومیت در صورتی که کله‌پاچه خوب نگهداری نشود، بالاست. البته در بیشتر موارد کله‌پاچه خوب پخته می‌شود و معمولا مشکلی ایجاد نمی‌شود اما برخی مغازه‌ها کله‌پاچه را نیم‌پز می‌کنند یا می‌پزند و کنار می‌گذارند و موقع فروش در آب می‌گذارند تا داغ شود که این کار جایز نیست.

 مصرف کله‌پاچه را در کدام وعده توصیه می‌کنید؟
برخی افراد آن را به عنوان صبحانه و برخی به عنوان ناهار یا حتی در وعده شام می‌خورند. مرسوم است کله‌پاچه در وعده صبحانه مصرف شود اما به هر حال مهم آن است که کله‌پاچه را به عنوان وعده اصلی غذایی بخوریم و 2 وعده دیگر در روز سبک باشد.اگر کله‌پاچه در وعده شام خورده می‌شود باید حتما فاصله زمانی 2 ساعته تا خواب رعایت شود. در غیر این صورت غذا به خوبی هضم نمی‌‌شود و خواب آشفته‌ای خواهید داشت.

اثر نوشابه روی کلیه‌ها

دو لیوان نوشابه در روز دو برابر خطر ابتلا به نارسایی کلیه را افزایش می‌دهد.

اما بهتر است بدانید مقداری اسید فسفریک نیز به ارمغان می‌آورد؛ دو لیوان نوشابه در روز دو برابر خطر ابتلا به نارسایی کلیه را افزایش می‌دهد؛ البته نوشابه هایی مانند سودا و نوشابه‌های شیرین هم همین خواص را دارا هستند.

نوشابه و اسید فسفریک

یکی دیگر از خطرهای این نوشابه محتوای اسید فسفریک در نوشابه است؛ این ماده که تنها در نوشابه یافت می‌شود دارای طعم و مزه ترش است؛ اسید فسفریک یک مانع درعملکرد کلیه است و موجب ترویج سنگ کلیه می‌شود.
محققان آمریکایی برای نشان دادن این پدیده ۵۰۰ نفر را مورد آزمایش قرار دادند؛ تمام عادات غذایی از جمله مصرف مشروبات الکلی در یک پرسشنامه جمع آوری شد؛ در این تحقیق مشاهده شد دو لیوان نوشابه خطر ابتلا به نارسایی کلیوی را دو برابر می‌کند، باید گفت در مورد نوشابه‌های لایت هم همینطور است.
نارسایی کلیه یک بیماری شایع است و در حال حاضر ۳ میلیون فرانسوی را تحت تاثیر قرار داده است.
بیماری کلیوی دیر تشخیص داده می‌شود و یک بیماری موذی است که طی سال‌ها به آرامی تکامل پیدا می‌کند تا زمانی که به صورت آشکار خود را نشان می‌دهد و غیر قابل برگشت است.
افرادی که در معرض این بیماری هستند باید بیشتر مراقب باشند: افراد بالای ۶۰ سال، افرادی که دارای سابقه بیماری کلیوی ژنتیکی، فشار خون بالا و به ویژه کسانی که در معرض خطر دیابت هستند.
در حال حاضر به بیماران کلیوی توصیه می‌شود از نوشیدن نوشابه و دیگر موادغذایی که دارای اسید فسفریک هستند مانند گوشت خودداری کنند چون موجب گسترش این بیماری می‌شوند؛ افراد سالم نیز باید مراقب مصرف روزانه خود باشند.

چرا بعضی ماست‌ها کش می‌آیند؟

مطالعات جدید نشان می دهند گرانرو بودن بافت ماست الزاما به معنای افزودن ماده خاصی نیست.

باشگاه خبرنگاران: از نظر ویژگی بافتی، دو نوع ماست «قالبی» و «ماست هم‌زده» وجود دارد. در تولید ماست قالبی، مراحل ژل‌بندی و متعاقب آن سردکردن در ظروف بسته ‏بندی انجام می‏شود و بافت ماست، شکل ظرف را به خود می‏گیرد؛ به‌طوری که اگر بخواهید با قاشق مقداری از آن را بردارید، توده‏ ای ژل‌مانند وارد قاشق می‏شود.

 ماست قالبی از نظر بافت‌شناختی، برخلاف ماست هم‌زده ساختار ژل‌مانند دارد اما در تولید ماست هم‌زده، ابتدا مراحل تخمیر و همزنی ژل در مخزن تخمیر انجام و سپس وارد مرحله بسته ‏بندی می‌شود.

مهم‌ترین ویژگی ماست‏ قالبی، «سفتی» و ویژگی ماست هم‌زده «گرانروی» بافت آن است. به محصولاتی که جریان ناروانی دارند و به راحتی جریان پیدا نمی‌کنند، «گرانرو» می‌گویند و برخلاف تصور عام، سفت یا شل‌بودن بافت ماست‌ الزاما به دلیل غلظت آن نیست، زیرا ممکن است ماستی غلظت کمی داشته باشد اما میزان «گرانروی» آن بالا باشد.

گرانرو بودن ماست به چند عامل بستگی دارد: فرایند تولید (بدون اینکه ماده خاصی به آن اضافه شود)، درصد چربی (عامل مهمی در گرانرو بودن ماست است)، درصد ماده خشک شیری، درصد و نوع استارترها یا میکروب‏های به‏ کار رفته در تهیه ماست و افزودن پایدارکننده (افزودنی). بنابراین، گرانرو بودن بافت ماست الزاما به معنای افزودن ماده خاصی نیست و ممکن است بافت ماست در اثر فرایند تولید (درصد چربی و ماده خشک بالا) یا افزودن پایدارکننده سفت شده باشد. 

پایدارکننده‌‏ها (افزودنی‌های صمغی) پروتئینی یا کربوهیدراتی هستند که اگر به ماست اضافه شوند، باعث سفت ‏تر شدن آن می‏شوند. البته این مواد باید براساس استاندارد ملی فقط به ماست‌های همزده، آن هم به مقدار مشخص، اضافه شوند. افزودنی‌های صمغی که به ماست اضافه می‌شوند، کالری‏ ندارند و غلظتشان کم است، اما از آنجا که ماست با درصدهای چربی مختلف در بازار موجود است، بیشتر ماست‏های موجود پرچربند (4.5 تا 5 درصد) و در واقع ماهیت چرب بودن طوری است که بافت ماست سفت‌تر می‌شود، در نتیجه کالری آن قطعا افزایش خواهد یافت.

البته ماستی خوب است که بدون استفاده از افزودنی و با روش‏های دیگر در فرایند تولید بتوان آن را «گرانرو» کرد. علاوه بر این، براساس استاندارد بهداشت موادغذایی، اگر پایدارکننده به ماست افزوده شده باشد، باید حتما روی بسته‏ بندی آن قید شود.

معجزه چای سبز برای خانم ها

مصرف منظم و مداوم چای سبز با کاهش خطر ابتلا به سرطان های گوارشی در خانم ها همراه است.

سیمرغ:  تحقیقات انجام شده در مرکز سرطان امریکا نشان می دهند در زنانی که چای سبز می نوشند، خطر ابتلا به برخی سرطان های دستگاه گوارش به ویژه سرطان مری، معده و کولورکتوم (بخش انتهایی روده بزرگ) کمتر است. نتایج این مطالعه در نشریه امریکایی تغذیه بالینی به چاپ رسیده است.

برای انجام این تحقیق در حدود 75000 زن چینی میانسال و سالمند انتخاب شدند. در ابتدای مطالعه مصرف چای، نوع چای مصرفی و میزان آن در این گروه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مصرف منظم و مداوم چای سبز (حداقل 3 بار در هفته، به مدت بیش از 6 ماه) با 17 درصد کاهش خطر ابتلا به سرطان های گوارشی همراه است. با مصرف مقادیر بالاتر چای سبز، درصد کاهش خطر این نوع سرطان ها باز هم بیشتر بود. به خصوص در کسانی که 2 تا 3 فنجان چای سبز در روز (حداقل 150 گرم چای در ماه) می نوشیدند، خطر سرطان های گوارشی 21 درصد کمتر گزارش شد و در زنانی که به مدت 20 سال به طور مداوم از چای سبز استفاده کرده بودند، خطر این نوع سرطان ها 27 درصد کمتر از سایرین بود.

چای سبز حاوی ترکیبات شیمیایی طبیعی موسوم به پلی فنل ها از جمله کاتچین می باشد. کاتچین ها خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و با مهار آسیب DNA و توقف رشد تومور، از سرطان پیشگیری می کنند.