معارف اسلامی

راه فرار از ضیق معیشت

یکی از مشکلاتی که مردم در این دوره و زمانه همیشه نسبت به آن گله دارند تنگی معیشت است. دعای مورد علاقه مردم این روزگار هم بیش و حتی پیش از سلامتی گشایش در رزق و روزی است. اما آیا قرآن کریم در این رابطه راهکاری هم ارائه نموده است یا خیر؟در آیه 124 سوره مبارکه طه می خوانیم:«و هر کس از یاد من روى‏گردان شود زندگى تنگ (و سختى) خواهد داشت، و روز قیامت او را نابینا محشور مى‏کنیم.» گاه مى‏شود درهاى زندگى به روى انسان به کلى بسته مى‏شود و دست به هر کارى میزند با درهاى بسته رو به رو مى‏گردد، و گاهى به عکس به هر جا روى مى‏آورد خود را در برابر درهاى گشوده مى‏بیند، مقدمات هر کار فراهم است و بن‏بست و گرهى در برابر او نیست، از این حال تعبیر به وسعت زندگى و از اولى به ضیق یا تنگى معیشت تعبیر مى‏شود، منظور از" معیشت ضنک" در آیه نیز همین است. گاهى تنگى معیشت به خاطر این نیست که درآمد کمى دارد، اى بسا پول و درآمدش هنگفت است، ولى بخل و حرص و آز زندگى را بر او تنگ مى‏کند نه تنها میل ندارد در خانه‏اش باز باشد و دیگران از زندگى او استفاده کنند، بلکه گویى نمى‏خواهد آن را به روى خویش بگشاید، به فرموده على (ع) "همچون فقیران زندگى مى‏کند و همانند اغنیاء و ثروتمندان حساب پس مى‏دهد"! اما به راستى چرا انسان گرفتار این تنگناها مى‏شود، قرآن مى‏گوید: عامل اصلیش اعراض از یاد حق است. در روایات اسلامى مى‏خوانیم از امام صادق (ع) پرسیدند منظور از آیه مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً چیست؟ فرمود: اعراض از ولایت امیر مؤمنان (ع) است." آن کس که الگوى خود را از زندگى على (ع) بگیرد همان ابرمردى که تمام دنیا در نظرش از یک برگ درخت کم ارزشتر بود آن چنان به خدا دل ببندد که جهان در نظرش کوچک گردد، او هر کس باشد، زندگى گشاده و وسیعى خواهد داشت، اما آنها که این الگوها را فراموش کنند در هر شرائط گرفتار معیشت ضنک هستند.

بدترین مردم کیست؟

یکی از مباحث اخلاقی که بررسی آن می‌تواند از تنش‌های موجود در جامعه تا حد بسیاری بکاهد، موضوع عفو و بخشش بویژه در زندگی اجتماعی است.عفو در منابع علم اخلاق به ویژه آیات و روایات به معنی در گذشتن و بخشودن در هنگام قدرت، بدون سرزنش شخص خاطی و احسان نمودن در حق اوست.در روایات وارد شده از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) از صفت عفو با عناوین بهترین خوی در دنیا و آخرت، بزرگترین فضیلت، ارزشمندترین خصلت و... یاد شده است.پیامبر اکرم (ص) گفت: هر کس از خطاها درگذرد، خدایش از او درگذرد و هر کس گذشت کند خدا نیز از او گذشت کند.امام علی (ع) فرمودند: بدترین مردم کسی است که خطای دیگران را نبخشد و عیب را نپوشاند.امام رضا (ع) درباره آیه «پس گذشت کن گذشتی زیبا...» فرمودند: مقصود، گذشت بدون مجازات و تندی و سرزنش است.پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: از یکدیگر گذشت کنید، تا کینه‏‌های میان شما از بین برود.امام حسین (ع) می‌فرماید: با گذشت‏‌ترین مردم، کسی است که در زمان قدرت داشتن، گذشت کند.امام علی (ع) فرمودند: گذشت، اُوج بزرگواری‌هاست.

احکام تسبیحات حضرت زهرا(س)

با فضیلت ترین تعقیبات بعد از نماز(حتی نماز غیر واجب) تسبیحات حضرت زهراء سلام الله علیها است که سی و چهار مرتبه "الله اکبر" و سی و سه مرتبه "الحمد الله" و سی و سه مرتبه "سبحان الله" است. مستحب است بعد از نماز قبل از اینکه پاها را حرکت دهد، تسبیحات را بخواند. خواندن تسبیحات مزبور حتی اگر به عنوان تعقیب هم نباشد مستحب است مخصوصا هنگام خواب. مستحب است انسان به فرزندانش نیز سفارش کند تسبیحات مزبور را یاد بگیرند و بخوانند همان طور که سفارش می کند نماز را یاد بگیرند. مستحب است تسبیحات مزبور را پشت سر هم بگوید و وسط آن حرف دیگری نزند.امام صادق (علیه السلام) تسبیح حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را متصلاً انجام می‌داد و آن را با چیز دیگری قطع نمی‌کرد. اگر در تعداد هر کدام از اذکار شک کرد مادامی که از محل آن نگذشته است بنا بر کمتر می گذارد و ادامه می دهد و اگر از محل گذشته به شک خود اعتنا نمی کند و بنابر صحیح گفتن می گذارد. هر کدام از اذکار را زیاده بر تعداد گفته باشد از تعداد زیادی دست می کشد و به طور صحیح می خواند و نیازی به از سر گرفتن تسبیح نیست.

واسطه فیض این عالم

آیت الله مظاهری در درس اخلاق خود گفت: بر اساس روایات فراوان و نیز طبق تصریح زیارت جامعه که بهترین و صحیح ترینِ زیارات است، واسطه فیض عالم، امام زمان(عج) هستند. گرچه همه چهارده معصوم(ع) واسطه فیض‌اند، اما در زمان ما، واسطه فیض عالم، امام زمان(عج) هستند.یکی از علمای بزرگ، در زمان قدیم در تخت فولاد خدمت امام زمان«ارواحنا‌فداه» رسیده بود و از آن حضرت درخواست «علم اکسیر»کرده بود.در حالی که یاد گرفتن علوم غریبه حرام است و گفت و شنود و تعلیم و تعلّمش نیز حرام است. آن حضرت به او فرموده بودند: علوم غریبه به تو چه ربطی دارد؟ من به جای آن ختمی به تو یاد می‌دهم که بهتر از اکسیر است. بعد فرموده بودند: به پنج تن و امام زمان«ارواحنا‌فداه»توسّل پیدا کن و در توسّل‌هایت بگو: «یامحمدیا علی یا فاطمه یا حسن یاحسین، ‌یا صاحب الزمان ادرکنی و لا تهلکنی».آن عالم نقل می‌کند: وقتی حضرت فرمودند:«ادرکنی»، به ذهنم خطور کرد که باید بفرمایند:«ادرکونی»، یعنی برای درخواست کمک از پنج نور مقدّس، باید فعل جمع به کار ببریم، پس چرا ایشان فعل مفرد به کار برده و می‌فرمایند: «ادرکنی و لاتهلکنی»؟! وقتی چنین تصوّری کردم، امام زمان«ارواحنا‌فداه» تبسّم کردند و فرمودند: همین است که گفتم. برای اینکه واسطه فیض این عالم، فعلاً من هستم.