یک هشدار بهداشتی به خوزستانیهای محترم

وسواس را جدی بگیرید

۳۳ ساله، متاهل و دارای ۲ فرزند است. هر روز بارها و بارها دست هایش را می شوید به تصور اینکه همه  چیز و همه جا کثیف است. همسر و فرزندانش را هم وادار می کند که مدام و بی دلیل دست هایشان را بشویند. آنها به شدت از رفتارهای او به ستوه آمده اند به همین دلیل، درگیری لفظی در این خانه بسیار زیاد است. نه خودش از زندگی لذت می برد و نه اطرافیانش. رفتارهای او مورد تمسخر دیگران قرار می گیرد و او با وجود اینکه می داند اشتباه می کند اما باز رفتارهایش را تکرار می کند.

وسواس افکار و تصورات مزاحم است که برخلاف میل فرد وارد ذهن او می شود و هر چقدر هم تلاش می کند از ذهن او خارج نمی شود. این افکار بارها تکرار شده و سبب اضطراب فرد می شود. این اضطراب شاید به افسردگی هم بینجامد. فرد وسواسی، این رفتارها را برای کاهش یا پیشگیری از یک ناراحتی یا یک اتفاق ترسناک از نظر خودش انجام می دهد.

دکترامیرشعبانی، متخصص روانپزشکی ودانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران معتقد است: شیوع بیماری وسواس در کشورهای مختلف با هم تفاوت زیادی ندارد. در ایران آمار دقیقی از تعداد بیماران وسواسی وجود ندارد اما در کشورهای غربی بین 2 تا 3درصد جمعیت در طول عمر خود این بیماری را تجربه می کنند. در این کشورها میزان شیوع یکساله وسواس هم 1.2درصد گزارش شده است.

نحوه برخورد با بیمار وسواسی

به گفته این روانپزشک، بسیاری از مردم وسواس را بیماری نمی دانند درحالی که وسواس یک بیماری است. تلقین نیست و در کنترل فرد هم نیست بنابراین، با تهدید برطرف نمی شود. نباید به فرد وسواسی، برچسب زد. نباید والدین فرد وسواسی را مقصردانست و گفت که آنها در تربیت فرزندشان کوتاهی کرده اند. باید بیمار را درک کرد. فرد وسواسی را مدام نصیحت نکنید چون او خودش می داند که کاری را که می کند، اشتباه است.

درمان وسواس

دکترشعبانی گفت: از آنجا که وسواس های شدید وقت گیر است و کیفیت زندگی افراد را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد، نباید درمان را به تأخیر انداخت. درمان وسواس باید زیرنظر متخصصان با تجربه انجام شود.در درمان از روش های دارویی و غیردارویی بهره گرفته می شود. در درمان دارویی، مصرف دارو باید به میزان کافی باشد. داروها معمولا بین دو تا چهارماه بعد از مصرف اثربخشی دارد. درمان های غیردارویی شامل رفتاردرمانی و شناخت درمانی است.

رفتار درمانی درمان رایجی است که در آن از روش مواجهه و جلوگیری از پاسخ استفاده می شود. یعنی اگر فرد به وسواس شست و شو مبتلاست وتصور می کند که اشیاء آلوده هستند از او خواسته می شود که اشیائی که از نظر او آلوده هستند را در دست بگیرد و پس از آن هم دستش را نشوید.

برخی دیگر از رفتارهای وسواسی

روانپزشکان معتقد هستند که وسواس انواع مختلف دارد اما شایع ترین آن، وسواس شست و شو، کنترل، نظم و ترتیب بیش از حد است. بارها و بارها شیرگاز، قفل ماشین و یا در منزل را کنترل می کند. اعداد را می شمارد. بیماری می گفت: اعداد زوج را می شمارم چون اگر این کار را نکنم، ممکن است زلزله رخ دهد. می دانم کارم خنده دار است. همسر یک بیمار دیگر می گفت: همسرم مدام همه جا را کنترل می کند تا همه  چیز سرجای خودش باشد. زندگی را برایم غیرقابل تحمل کرده است. همسر یک فرد وسواسی دیگر هم می گفت: همسرم اصلا با فامیل و دوستان رفت وآمد نمی کند نه جایی می رویم و نه کسی به خانه ما می آید چون او تصور می کند که بقیه نظافت را رعایت نمی کنند و این برای من و فرزندانم سخت است.

به گفته دکتر شبنم نوحه سرا شیوع وسواس در مردان و زنان یکسان است و تقریبا از حدود 20سالگی شروع می شود. برخی از ویژگی های شخصیتی، شرایط محیطی و استرس، درآسیب شناسی وسواس مطرح هستند اما ژنتیک هم می تواند سبب وسواس شود به طوری که احتمال ابتلای افرادی که بستگان درجه اول آنها دچار این بیماری هستند دوبرابر است. علاوه براین، بین شروع علامت وسواس و نخستین باری که فرد بیمار به درمان می پردازد چندین سال طول می کشد به همین دلیل، درمان این بیماری مشکل است چرا که اغلب این افراد دیر به پزشک مراجعه می کنند.

منبع : سیمرغ