اخبار انتقال آب کارون و اعتراضات مردمی در استان

انتقــــــال آب کارون به فلات مرکزی با هدف تامین آب شـــــــــــرب؟!!!!

مسئولان و نمایندگان محترم اصفهان و استان های مرکز کشور نیز به جای اعمال فشار سیاسی به منظور افزایش ثروت و اشتغال و مصارف غیر شرب در نواحی مذکور از روش خارج کردن جریان طبیعی آب رودهای کارون و دز، قبول کنند که کارون و دز در مسیر طبیعی خود هزاران فرصت شغلی برای مردم حاشیه خود ایجاد و محصولاتی با کیفیت با هزینه ای کمتر از طرح های انتقال برای کل ایران به ویژه فلات مرکزی کشور تولید می کنند

خوزنیوز/ داریوش بهمئی: در حالی که مسئولان سیاسی و منابع آب مملکت صحبت از انتقال آب به شهرهای مرکزی کشور فقط با هدف آب شرب می کنند و تاکید بر بازنگری طرح های انتقال کرده اند، نمایندگان و مسئولان استان اصفهان نسبت به این تصمیمات بازخوردی منفی داشته و به صراحت بر انتقال آب اصرار می ورزند. آشکارا از حقآبه کشاورزی و بحران آب آشامیدنی می گویند. از سال گذشته مدعی کمبود آب شرب به میزان 450 میلیون مترمکعب برای پنج میلیون نفر در چهار استان اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد و مرکزی می باشند. مساله آب در حوضه زاینده رود را مساله ملی با پیامدهای کشوری می دانند و جالب اینجاست که طرح های انتقال آب به فلات مرکزی را ویژه آب شرب، صنعت و حفظ محیط زیست سه استان خشک یزد، کرمان و اصفهان عنوان کرده و فرصتی می دانند تا در آینده فلات مرکزی ایران و متعاقبا کویر نیمه مرکزی و شرق کشور را از نابودی برهاند. اکنون نیز به دولت تدبیر و امید تاکید دارند طرح های به اصطلاح مصوب ملی که با منافع و امنیت ملی گره خورده است تعلیق و یا تعطیل نشود.

رودخانه زاینده رود بزرگترین رودخانه فلات مرکزی ایران بوده و نقش مهمی در تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی مرکز کشور دارد. آورد زاینده رود بین 2 میلیارد مترمکعب حداکثر و ۷۰۰ میلیون مترمکعب حداقل و متوسط آبدهی ۲۰ سال گذشته ۱۳۰۰ میلیون مترمکعب می باشد. جهت افزایش آبدهی این رودخانه طرح های انتقال آب مدنظر قرار گرفته که تونل های کوهرنگ یک، کوهرنگ دو، کوهرنگ سه، چشمه لنگان و خدنگستان حفر شده و تونل های بهشت آباد و کوگان مطالعاتی می باشد. آن گونه که مسئولان محترم اصفهان ادعا می کنند بحث بر سر تامین آب شرب حداقل در این برهه زمانی درست نیست. ادعاهای آب شربی سوال برانگیز و ابهام آمیز می باشد هر چند به خوبی می دانندکه هیچ انسانی در دنیا برای تامین آب شرب هموطنان و حتی بیگانگان مخالفت نمی کند. ادعای بحران آب شرب در حالی است که تونل های کوهرنگ 1 و 2 به ترتیب 60 و 28 سال است که بیش از 500 میلیون مترمکعب آب با کیفیت را به زاینده رود انتقال می دهند

سهم برداشت آب استان چهارمحال و بختیاری برای مصارف شرب و کشاورزی بین 100-90 میلیون مترمکعب یعنی کمتر از ۱۰ درصد منابع آب رودخانه زاینده رود است. براساس آمارهای رسمی وزارت نیرو دبی رودخانه زاینده رود در محل ورود به استان چهارمحال و بختیاری ۴۶ مترمکعب بر ثانیه و دبی خروجی رودخانه از این استان در ایستگاه پل زمانخان ۴۶.۴ مترمکعب بر ثانیه می باشد و این به این معنی است که منابع و مصارف آب در حد فاصل استان چهارمحال و بختیاری عمدتأ از طریق زایش های مسیر رودخانه تأمین می شود پس مشکلات زاینده رود را باید در مصارف استان اصفهان جستجو کرد.

استان یزد نیز طبق آمار رسمی مسئولان فقط 60 درصد از آب انتقالی برنامه ریزی شده (96 میلیون مترمکعب در سال) یعنی 57 میلیون مترمکعب را دریافت می کند که براساس اظهارات نماینده یزد، بیشتر این آب هم در اردکان به مصرف صنعت می رسد و همین مسئله منجر به مشکلات آب شرب در یزد گردیده و جالب اینکه تخریب تاسیسسات انتقال آب به یزد، به گفته نمایندگان اصفهان، نتیجه مصرف آب انتقالی به یزد در بخش کشاورزی بوده است. و اما در استان مرکزی نیز تنها برای آب شرب شهر دلیجان به میزان 30 لیتر بر ثانیه (کمتر از یک میلیون مترمکعب در سال) از زاینده رود پمپاژ و انتقال داده می شود. با این وضعیت، عمده مصارف شرب زاینده رود در استان اصفهان می باشد. بر اساس آمار آبفای استان اصفهان کل مصارف شرب استان معادل 220 میلیون مترمکعب می باشد که البته تنها 50 شهر استان شامل مصارف شرب از زاینده رود می باشد.

و اما موضوع مهم، سرانه بالای مصرف آب شرب در استان اصفهان است که بالای300 لیتر بر شبانه روز می باشد، در حالی که میانگین کشور ایران کمتر از۲۰۰ لیتر می باشد. با اصلاح الگوی سرانه مصرف شرب، تامین آب شرب بیش از ۲ میلیون نفر امکان پذیر می شود.

با توجه به ادعای تامین آب شرب جمعیت 5 میلیونی حوضه زاینده رود بر اساس هر نفر حداکثر 200 لیتر در شبانه روز نتیجه گرفته می شود که 365 میلیون متر مکعب نیاز سالیانه آب شرب این جمعیت می باشد در حالی که تقریبا دوبرابر این رقم از سرشاخه های کارون بزرگ در حال انتقال به حوضه زاینده رود می باشد.

(200لیتر نیاز روزانه *365 روز)/1000=73 مترمکعب برای هر نفر در سال

73 * 5,000,000 نفر= 365,000,000 مترمکعب نیاز سالیانه برای پنج میلیون نفر

الگوی کشت پرمصرف کشاورزی در دوره خشکسالی!

علیرغم موارد ذکرشده سوال اینست، پس مشکل خشکی زاینده رود در کجاست!؟ پاسخ را می توان با نگاهی به آمارها و گزارش های کشاورزی و منابع و مصارف زاینده رود در استان اصفهان پیدا کرد. به ادعای مسئولان استان اصفهان، این استان در تولید چند محصول به خصوص گندم آبی بالاترین میزان عملکرد در واحد سطح در کل کشور را دارا است. افزون بر گندم، که در همه شهرستان‌های استان کشت می‌شود،  در حدود 300 هزار هکتار از اراضی استان اصفهان جهت کشاورزی و باغداری محصولات آبی از زاینده رود تغذیه می کنند. این در حالی است که به طور کلی شرایط آب و خاک در استان اصفهان، چندان مساعد برای کشاورزی نمی باشد.

پرورش ماهی نیز در مسیر کانال‌های آب‌رسانی زاینده رود صورت می‌گیرد و سازمان کشاورزی استان اصفهان با اجرای طرح‌های پرورش ماهی کپور در لنجانات و کرانه‌های زاینده رود تولید مواد پروتیینی را گسترش می‌دهد. همچنین استان اصفهان با حدود ده هزار واحد تولیدی صنعتی پس از استان تهران و از نظر تعداد واحدهای صنعتی بزرگ در سطح کشور در رتبه دوم قرار دارد.

در کنار مسئله مذکور باید از مسئولان مدیریت منابع آب و استان اصفهان پرسید، دلیل تهاجم کشاورزان حومه شرقی اصفهان در سال91 به تاسیسات انتقال آب به یزد چه بود؟ یقینا ادعای دعوای آب شرب در این موضوع طنزی بیش نیست، چرا درحالی که در سال90 مخزن سد زاینده رود70 درصد حجم خود را به علت خشکسالی از دست داده بود 500 میلیون مترمکعب رهاسازی از این مخزن کم شده برای شرب بوده است یا این رهاسازی برای کشت پاییزه بوده؟ چرا بر الگوی کشاورزان غرب اصفهان نظارت نمی شود و زراعت محصولات پرمصرفی مانند برنج، علوفه، ذرت و... منع نمی گردد تا کشاورزان شرق اصفهان برای باغات و زمین های خود دچار کم آبی نشوند و مجبور به حمله به تاسیسات انتقال آب به یزد نشوند!

اگر دغدغه آب شرب وجود دارد پس مسئول کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان در تیرماه امسال چرا دغدغه تامین آب کشاورزان شرق اصفهان را داشته و به بسته شدن جریان آب رودخانه زاینده رود هشدار می دهد. و چرا در شهر کم آبی مثل اصفهان 4500 هکتار از فضای سبز، آن هم چمن که مصرف آب بالایی دارد استفاده می شود.

توسعه صنایع در دوره بحران آب شرب!

کشاورزی تنها دغدغه مسئولان اصفهانی نبوده و صنایع نیز مانند سال های گذشته مدنظر این هموطنان می باشد صنایعی مانند ذوب آهن را که برای جنوب کشور برنامه ریزی شده بود با استفاده از نفوذ سیاسی به اصفهان منتقل و ایجاد کردند آیا به فکر مصارف آب آن بودند؟ صنایع پتروشیمی(به ویژه پالایشگاه و سیستم خنک کننده های با مصرف آب زیاد)، فولاد، سیمان و... در منطقه خشک و کویری اصفهان چه توجیهی از نظر منافع ملی و آمایش سرزمین دارد؟! سهم آب صنعت در اصفهان۱۸۸میلیون مترمکعب می باشدو جالب اینکه براساس گزارش منابع و مصارف زاینده رود در سال88که آب منطقه ای اصفهان برنامه ریزی شده مقدار آب مصرفی صنعت در افق۱۴۱۰ به۴۷۱میلیون مترمکعب در سال افزایش یافته که سهم صنایع فلز و آهن و شیمیائی و نفت۲۵۸میلیون مترمکعب می باشد.چرا مسئولان اصفهان به دنبال توسعه صنایع آب بری مثل فولاد و پتروشیمی در اصفهان می باشند.

متاسفانه صرف بودجه های کلان در زمینه تونل های انتقال آب از سرشاخه های کارون بر سرمایه گذاری در اقدامات مدیریت مصرف آب در استان های فلات مرکزی به خصوص اصفهان سایه انداخته است. سر منشأ اصلی بحران های کم آبی حوضه زاینده رود ریشه در نحوه برنامه ریزی و مدیریت منابع آب در گذشته و حال دارد. توسعه نامتوازن چند دهه گذشته در حوضه زاینده رود، منجر به وضعیت کنونی مناطق مرکزی شده و مسئولان و نمایندگان استان اصفهان باید این واقعیت را بپذیرند که با وجود سرانه بالای مصرف آب، توسعه صنایع پرمصرف، گسترش شهرنشینی و راندمان و بهره ورزی پائین مصرف آب و ادامه پیامدهای تغییر اقلیم، دیگر نمی توانند حیات زاینده رود و احقاق حقوق حق آبه بران را انتظار داشته باشند. در عین حال این مسئولان محترم به جای اندیشه آوردن آب از دوردست ها با هزینه های گزاف با برنامه ریزی مبتنی با سازگاری با کم آبی و اجرای صحیح برنامه ها مانع از بدتر شدن اوضاع و بحران آب شرب شوند. برنامه هایی مانند توقف فازهای توسعه شهرک های مسکونی و اتخاذ سیاست های کاهش مهاجرت به این استان، عدم توسعه صنایع آب بر و تمرکز بر توسعه گردشگری، تغییر الگوی کشت با اتخاذ سیاست های تشویقی و بازدارنده و توسعه کشت های گلخانه ای، تغییر نگرش به طرح های انتقال آب و تمرکز بر استفاده از بودجه های هنگفت تونل های انتقال آب در راستای انجام اقدامات مدیریت منابع و مصارف و بهبود الگوی مصرف آب در بخش های کشاورزی و شرب.

مسئولان و نمایندگان محترم اصفهان و استان های مرکز کشور نیز به جای اعمال فشار سیاسی به منظور افزایش ثروت و اشتغال و مصارف غیر شرب در نواحی مذکور از روش خارج کردن جریان طبیعی آب رودهای کارون و دز، قبول کنند که کارون و دز در مسیر طبیعی خود هزاران فرصت شغلی برای مردم حاشیه خود ایجاد و محصولاتی با کیفیت با هزینه ای کمتر از طرح های انتقال برای کل ایران به ویژه فلات مرکزی کشور تولید می کنند.