گزارش یک مصاحبه

گفتگو با مریم ابریشمکار سخنگوی شورای شهر اهواز

شورای شهر ورود ممنوع شده است!

از لحاظ قانونی، حرفی که می‌گویید درست است ولی بسیاری از مسائل هست که ورود شورای شهر در آنها ممنوع است.

شوشان : دختر بچه‌ ای حدود سه ساله ، در آغوش او وول می‌خورد. می‌گوید پرستار دخترم امروز نبوده، برای همین ناآرامی می‌کند. مریم ابریشم کار، سخنگوی شورای شهر اهواز دکترای شیمی دارد و مدرس دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات اهواز است. هر چند می‌گوید دوره قبل برای مجلس کاندیدا شده و رای نیاورده است ولی "دوره بعدی هم وجود دارد."

او درباره تاثیر آلاینده‌های متحرک به‌ ویژه خودروهای فرسوده تاکسی و اتوبوسرانی صادقانه می‌گوید: اطلاعی ندارد، نه آمار اتوبوس‌های از رده خارج شده را می‌داند و نه از تاثیر آنها مطلع است. با این حال ابریشم کار تاکید می‌کند که سازمان‌های دولتی مانند محیط زیست و دانشگاه علوم پزشکی اهواز، اطلاعات و آمار دقیق و درستی از وضعیت آلودگی اهواز به شورای شهر نمی‌دهند و به همین دلیل او و همکارانش در این شورا نمی‌توانند تصمیم درستی درباره کاهش آلایندگی بگیرند.

 این مصاحبه با تلاش قاسم آل کثیر، فعال محیط زیست خوزستان و در دفتر او ، نزدیک فلکه ساعت اهواز انجام شد.

چه اتفاقی در اهواز افتاده که با این حجم از آلودگی‌های محیطی، به‌ویژه آلودگی هوا مواجهیم؟

موازی با توسعه‌یی که در استان خوزستان دارد اتفاق می‌افتد، افزایش مراکز صنایع باعث شده آلودگی نیز افزایش یابد. صنایع مختلفی در حال حاضر در استان فعالند، صنایعی مانند نفت، فولاد، کربن بلاک، الکل‌سازی و نظایر آن در استان و اطراف اهواز فعالند که همه این واحدها به دلیل پساب‌هایی که وارد فاضلاب‌ها می‌کنند و ایجاد گازهای محیطی باعث می‌شوند آلودگی شهر اهواز افزایش یابد. این صنایع گازهای آلاینده‌یی مانند co2، so2، co آزاد می‌کنند. آلاینده‌های دیگری مانند اکسید منگنز، اکسید کروم، اکسید منیزیوم، اکسید آهن نیز در پساب‌های این صنایع و به‌ویژه حفاری‌های صنعت نفت وجود دارد که شخصا مقادیر بالا و آلاینده جیوه و سرب را در این پساب‌ها اندازه‌گیری کرده‌ام.

شما به عنوان نماینده مردم در پارلمان محلی چه کارهایی برای جلوگیری از آسیب دیدن بیشتر مردم از این آلاینده‌ها کرده‌اید؟

مراجعاتی که در روزهای اخیر به بیمارستان‌ها مشاهده می‌شود، قطعا پیش زمینه‌های فراوانی دارد، زمانی که باران می‌آید و آلودگی سطوح مختلف هوا را به سطوح پایین‌تر می‌آورد، افرادی که زمینه بیماری دارند، سیستم تنفسی‌شان تحریک می‌شود و به بیمارستان مراجعه می‌کنند. مساله این است که پیشینه بیماری تنفسی برای مردم اهواز به خاطر سال‌ها استنشاق ریزگردهای عراق مشکل را دوچندان کرده است و با بارندگی‌های اخیر، بحران در شهر ایجاد می‌شود. متاسفانه مسوولان دولتی شفاف‌سازی چندانی برای این مشکلات نکردند. هنوز کسی توضیح نداده علل این مشکل چیست. آیا سازمان‌هایی مانند محیط زیست و دانشگاه علوم پزشکی استانداردهای لازم را برای بهداشت محیط در نظر گرفته‌اند یا آزمایش‌های لازم را به‌طور مرتب انجام می‌دهند؟ چرا اطلاعات و نتایج را به مردم نمی‌گویند؟ ما به عنوان وکلای مردم، مورد مراجعه شهروندان هستیم و از ما می‌پرسند چرا این موضوع پیگیری نمی‌کنید؟

پرسش این است که به جز پیگیری، شهرداری و مدیریت شهری در اهواز چه کاری برای دست‌کم پایش و اندازه‌گیری آلاینده‌ها کرده است؟ مثل کاری که شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌کند؟

متاسفانه چنین چیزی در شهرداری اهواز وجود ندارد، قصد داریم کمیته بهداشت را در شورای شهر تشکیل دهیم و برای پایش آلاینده‌های محیطی شهر نیز آزمایشگاهی را تشکیل دهیم تا مرتب اندازه‌گیری‌ها را انجام دهد و به مردم گزارش دهد. بیل‌بوردهای محیطی را نیز در نقاط حساس شهر نصب خواهیم کرد تا گزارش دهد مقدار آلودگی‌ها در چه حدی است.

یعنی در اصل، هنوز هیچ کاری نکرده‌اید؟

مقدمه‌ ای برای این کارها صورت گرفته ولی عملا کاری انجام نداده‌ایم و هنوز همه‌چیز در حد برآورد است. هنوز بررسی می‌کنیم این کمیته از چه مجموعه‌هایی و در کجا باید تشکیل شود و هزینه بالای کنترل دقیق آلاینده‌ها چقدر است و از چه راهی تامین شود، شاید بشود گفت تا سال آینده این کارها انجام می‌شود.

درباره آلاینده‌های متحرک به‌ویژه خودروهای فرسوده سطح شهر اهواز چه کرده‌اید؟

الان به صورت کلی، وزارت کشور صحبت کردند سوخت خودروها را طوری تهیه کنند که یورو 4 بسوزانند.

وزارت کشور را عرض نمی‌کنم. شورای شهر در این مورد چه کرده؟ دست‌کم مراکز معاینه فنی شهرداری که آمار دارند چقدر خودرو با خروجی گاز غیر قابل قبول در سطح شهر تردد می‌کنند؟

ما خیلی وقت نیست آمده‌ایم، دو ماه است شورای شهر تشکیل شده و حدود دو سال است شورای شهر نداشته‌ایم و بحران در ماه اخیر انجام شده است و نمی‌گویم گذشتگان مقصر بوده‌اند ولی این اتفاق نیفتاده بود.

یعنی نمی‌دانید چقدر از ناوگان اتوبوسرانی یا تاکسیرانی اهواز که مستقیما زیرنظر شهرداری و شورا هستند، آلاینده و فرسوده محسوب می‌شوند؟

نه، در این باره آماری نداریم.

پس به گذشته برگردیم و اینکه نقش استانداری در دو سال گذشته که به نیابت از شورای شهر، مدیریت شهری را کنترل و نظارت می‌کرد، بررسی کنیم. چقدر از مشکلات امروز شهر اهواز، میراث آن دوران است؟

استانداری یک ارگان بزرگ و عالی است که مجموعه وسیعی از کارها و وظایف را باید انجام دهد. مطمئنا نمی‌تواند این نهاد به صورت اختصاصی در کارهای شهرداری اهواز ریز شود. با استاندار که صحبت می‌کردیم می‌گفت نظارت بر شهرداری به نیابت از شورای شهر بار سنگینی به دوش استانداری بود. مسلما استاندری نمی‌توانست به این جزییات رسیدگی کند. مسوولان استانداری در زمان رسیدگی به شهرداری اهواز بیشتر به دنبال مسائل مالی بودند که کنترل کنند. آنها تلاش داشتند مناقصات و قراردادها خیلی دقیق تنظیم شوند ولی اینکه بخواهند در کنترل آلودگی دخالت کنند، با توجه به اینکه اداره کل محیط زیست خوزستان وجود دارد، خیلی در این کارها فعال نبودند. همه نگاه‌ها به سازمان محیط زیست و دانشگاه علوم پزشکی است. آنها مسوول بهداشت استان هستند ولی متاسفانه آنها نیز پاسخگو نیستند. از سازمان محیط زیست انتظار داشته و داریم یک کارخانه‌یی که احداث می‌شود و آلاینده است نباید به راحتی مجوز بگیرد. تعجب می‌کنیم چطور به راحتی این مجوزها را به صنایع آلاینده می‌دهند، خروجی‌های گاز بسیاری از صنایع، فیلتر استاندارد ندارد. باید جلوی این را سازمان محیط زیست بگیرد.

شورای شهر نیز طبق قانون می‌تواند از آلوده کردن بیشتر شهر توسط این صنایع، ممانعت کند، چرا در این باره فعال نیستید؟

از لحاظ قانونی، حرفی که می‌گویید درست است ولی بسیاری از مسائل هست که ورود شورای شهر در آنها ممنوع است. بیش از 30 مورد وظیفه قانونی شوراست ولی برای یکسری از مسائل ورود شورای شهر را ممنوع کرده‌اند. طبق برخی قوانین شوراها حق دخالت دارند و در کنار این قوانین، قوانینی است که دخالت شورای شهر را غیرقانونی می‌داند.

چنین چیزی که می‌گویید تاکنون در قانون نخوانده‌ایم شورای شهر در راستای اجرای وظایفش منع قانونی داشته باشد، به نظر نمی‌رسد شورای شهر حتی از اجرای وظایف خود در زمینه نظارت بر شهرداری نیز هراس دارد؟

من به عنوان یکی از وکلای مردم، به ریاست آب و فاضلاب می‌گویم آب شرب مردم اهواز آلودگی دارد و سیستم تصفیه خانه درست عمل نمی‌کند، دلایلی می‌آورند که قانع‌کننده نیست. تمام خانه‌ها مجهز شده به دستگاه تصفیه آب خانگی و برخی از مردم توان صرف هزینه سرسام آور را ندارند یا مثلا درباره تصفیه فاضلاب، می‌بینیم این همه فاضلاب آلوده وارد رودخانه کارون می‌شود. دو تصفیه خانه در اهواز وجود دارد ولی شاهرگ‌های فاضلاب را که می‌بینید به مکان‌هایی که آلودگی به کارون می‌ریزد، نرسیده است.