سلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستانسلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستانمعرفی مکانهای سیاحتی و زیارتی خوزستان
با گذر از جاده میانی جنگل های ام الدبس، به رشته تپه هایی می رسیم که به میشداغ معروف هستند. از تپه که بالا می رویم به جنوب که نگاه می کنیم منطقه ای پوشیده از تپه های رملی و هزاران درخت متراکم را تا دور دست می بینیم.
میشداغ از شمال به روستای بیت راشد، از جنوب به روستای ابوحلاج ، از شرق به تپه ماهورهای ا... اکبر و از غرب به تنگه چزابه در مرز ایران وعراق و در بخش شمالی ، به دشت چنانه و امتداد جنوبی دشت عباس و دشت فکه و رقابیه نیز ، محدود می شود.
آهوی کمیاب میشداغ
اما در منطقه میشداغ گونه ای از آهو زندگی می کند که تاکنون به لحاظ ژنتیکی بررسی نشده اند. از جمله ویژگی های ظاهری این آهو ناپیدابودن گواتر آنها و راست بودن گردن این آهو - بر عکس سایر گونه ها که از گردن های کمان برخوردارند- است.
به دلیل کاهش روزافزون جمعیت های آهوی ایرانی در کل گستره پراکندگی آن در دنیا، این گونه از طبقه نزدیک به تهدید در سال 2003 به رده آسیب پذیر در طبقه بندی سال 2006 آی یو سی ان (IUCN) انتقال یافته است.
به گفته تعدادی از شاهدان عینی در دهه های پیش گله های بزرگ در این منطقه و شعیبیه شوشتر، دشت الباجی اهواز، پشمینه زار اندیمشک، دیمه رامهرمز، آهودشت و چغازنبیل مشاهده می شد.
غلامحسین کوهستانی یکی از شهروندان اهوازی با اشاره به اینکه در دهه 50 از دو بچه آهو حفاظت کرده و آن ها را در خانه بزرگ کرده گفت: من به دلیل اینکه راننده ماشین سنگین بودم روزی در جاده متوجه شدم یک بچه آهو توان حرکت ندارد و آهویی دیگر در گرداگرد او در حرکت است. به همین دلیل آنها را به اهواز منتقل کرده و به مدت 6 سال مراقبت نمودیم.
سید باقر موسوی محیط بان میشداغ که تنها محیط بان منطقه است و تمام زندگی خود را وقف حمایت از محیط زیست منطقه نموده است و خود بارها از آهوان منطقه میشداغ عکسبرداری نموده گفت: حدود نه سال پیش ده الی پانزده راس آهو در منطقه میشداغ وجود داشته است و اینجانب حتی قبل از اینکه وارد سازمان حفاظت از محیط زیست بشوم به دفعات زیاد اداره محیط زیست شهرستان دشت آزادگان را از وجود این چند راس با خبر کردم اما همکاران هیچ وقت حرف مرا باور نکردند.این محیط بان افزود: بالاخره به یاری خدا با الطاف توجهات ضامن آهو و ائمه ی اطهار علیهم السلام، با تصویر برداری از آن تعداد انگشت شمار، همکاری خود را با اداره کل محیط زیست خوزستان از سال 1385 آغاز نمودم با وجود تمام مشکلات از جمله نبود امکانات و نیروی انسانی، خشکسالی تا به امروز هم بصورت تنها از آهو ها و حیات وحش میشداغ کار حفاظت را انجام می دهم.
وی اظهار داشت: خوشبختانه در حال حاضر و بعد از گذشت تقریبا یک دهه جمعت خوبی از آهو در منطقه به وجود آمده است.
باقر موسوی با ابراز نگرانی یادآور شد: این نوع آهو به لحاظ ژنتیکی هنوز شناسایی نشده است. اما جای سوال است چرا در زمانی که جمعیت خوبی از آهو در منطقه وجود داشت و هنوز به این تعداد انگشت شمار نرسیده بود کسی برای شناسایی آن اقدام نکرده است.
این محیط بان که در تمام ساعات شبانه روز به مراقبت از منطقه می پردازد با اشاره به اینکه بهترین دوست من کسی است که برای طبیعت و حیات وحش دلسوزی کند گفت: از کلیه متخصصین، اساتید محترم دانشگاهها خواهشمندم جهت شناسایی این نوع آهو وارد عمل شوند و گونه یا زیرگونه ی جدید را ثبت کنند. اینجانب با در تمام تحقیقات مراحل میدانی با آنها همکاری خواهم نمود.
اما مدیرکل محیط زیست خوزستان نیز با اشاره به اهمیت آهوی میشداغ یادآور شد: خوشبختانه سازگاری این آهو با منطقه بسیار خوب است به گونه ای که حتی 8 سال جنگ تحمیلی که در این منطقه دوران اوج خود را طی می کرد بلایی بر سر این گونه از آهو نیامد.
لاهیجان زاده گفت: برای این محوطه یک پاسگاه محیط بانی ایجاد شده است و از سوی محیط بانان مراقبت لازم به عمل می آید.
گفتنی است که مهندس علی اکبر کاوه (سالهای 91 و 92) که برای احیای گونه های نادری از جمله آهوی ایرانی گام های مهم برداشته و به منطقه میشداغ سفر انجام داد خیلی سریع متوجه شد که این نوع آهو با آهویی که در شرق زاگرس به سر می برد تفاوتهایی دارد.
علی اکبر کاوه از جمله بهترین متخصص آهو در سطح کشور می باشند که در حال حاضر یک سایت آهو و قوچ و میش پرورش در اسارت را به تنهایی مدیریت می کنند. مهارت وی به گونه ای است که برای معالجه حیات وحش هیچ گاه به دامپزشک مراجعه نکرده و خود جهت طبابت اقدام می نمایند واگر دارویی هم استفاده نمایند این دارو را از طبیعت اطراف استخراج می نماید.
رژیم غذایی آهوی ایرانی
همچنین سیدباقر موسوی آذر 1389به همراه روشنا بهباش، محمود رضا همامی، مهری دیناروند، خدیجه خاکجسته و بهرام کیابی از گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، دانشکده علوم زیستی دانشگاه شهید بهشتی تهران به بررسی رژیم غذایی آهوی ایرانی در منطقه شکار ممنوع میشداغ پرداختند که مقاله آنها در شانزدهمین کنفرانس سراسری و چهارمین کنفرانس بین المللی زیست شناسی ایران (دانشگاه فردوسی مشهد-شهریور89) ارایه شد.
این بررسی در طول یک سال (از مهر 1386 تا مهر 1387) با استفاده از روش مشاهده مستقیم بر روی 91 راس آهو انجام شد و مشخص گردید که آهوان از حداقل 20 گونه گیاهی متعلق به 11 خانواده تغذیه می کنند. برخی از گیاهان بیشتر مورد توجه آهوان بودند که از آن جمله می توان به استبرق، کهورک، باتلاقی شور، کهور پاکستانی، بارهنگ، نعنایی و اسکنبیل اشاره نمود.
11 عامل باعث کاهش آهوان میشداغ
با این حال نتایج تحقیقات منتشر نشده نشان می دهد که 11 عامل در آهوی ایرانی منطقه میشداغ را تهدید می کند و باعث کاهش جمعیت آن شده است.
1- جنگ تحمیلی که باعث کشته شدن یا گریختن آهوان و همچنین مجهز شدن شکارچیان و افراد محلی به اسلحه های جنگی شد.
2- حضور عشایر که به منطقه کوچ می کنند و چرای دام آنها، که علاوه بر صدمه زدن به پوشش گیاهی و رقابت غذایی با گونه های وحشی، منطقه را ناامن کرده و حرکت شن های روان را نیز سریعتر می کند.
3- کم بودن بارش وکاهش دبی منابع آبی در فصل خشک.
4- تغییر کاربری اراضی که طی سالهای آتی می تواند سیمای منطقه را بطور کلی دگرگون کند. همچنین توسعه برنامه های عمرانی در جریان توسعه شبکه آبیاری و زهکشی سد کرخه درون منطقه.
5- وجود پادگان های نظامی و جاده ترانزیتی در منطقه.
6- شکار غیر مجاز آهو با نورافکن در شب یا تعقیب با موتورسیکلت.
7- صید بره آهو توسط چوپانان به صورت زنده.
8- عدم امنیت به سبب نبودن پست های محیط بانی در منطقه و مسافت زیاد از مرکز حوزه استحفاظی.
9- استفاده مشترک از منابع آب منطقه توسط گله های دام اهلی و وحوش بویژه آهو که می تواند منجر به انتقال بیماری شود.
10- وجود حیوانات طعمه خواری مانند گرگ به عنوان دشمن طبیعی.
11- با توجه به تفریحگاه بودن منطقه، طبیعتگردان زیادی به آن جذب می شوند. این امر علاوه بر ایجاد نا امنی در منطقه، آلودگی محیط را نیز در پی خواهد داشت.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی منطقه فقیر است و عمدتاً از درختان، درختچه ها، بوته ها و علوفه های کم تراکم ذیل تشکیل گردیده اند. کُنار، رملیک، گز ، قیچ، گون، نی، انواع گرامینه ها، لگومینوها، گراس ها و تورب های یک یا چند ساله نظیر، پهمن، علف مار ، هنزل، کهورک، اسکنبیل، استبرق، خارشتر، کاروان کش از جمله پوشش های گیاهی میشداغ محسوب می شوند.
پستانداران
گونه های مختلفی از پستانداران از جمله قوچ وحشی، آهو، خرگوش، تشی، خارپشت ، گرگ، روباه، شغال، کفتار، سمور، گربه وحشی، گراز، انواع موش، جربیل و دوپا، و انواع خفاش در منطقه دیده می شوند.
پرندگان
انواع گنجشک، کبک، تیهو، هوبره، انواع کبوتر، چک چک ها، چکاوک ها، دم سرخ، سینه سرخ، دم جنبانک زرد و ابلق ، درنا، آنقوت، باقرقره شکم سیاه و شکم سفید، سار، گلاریول بال سرخ، عقاب دشتی، عقاب طلائی، جغد کوچک در منطقه شکار ممنوع میشداغ وجود دارد.
خزندگان
اورانوس ها و آگمای دم تیغی به وفور در منطقه دیده می شوند علاوه بر آن انواع مارمولک و اسکینک و مارهایی همچون افعی شاخدار، شترمار، مارپلنگی، کورمار خوزستانی، مارقیطانی و ... در منطقه دیده می شوند که بعضاً سمی، نیمه سمی و یا غیر سمی اند.
