متاسفانه امروزه در پارکها، محافل خانوادگی و دوستانه، سفره خانهها و بسیاری از مکانهای دیگر استفاده از قلیان چاشنی خوراکی و اغذیههای سفارشی دیگر شده است.
از نوجوانان گرفته تا پیرمردها و پیرزنها که لب زدن به دود برایشان به عادت و سنتی دیرینه مبدل گشته است.
متاسفانه در بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک عدم مصرف قلیان به منزله گرفتن جانشان بوده و امکان ندارد که روزی بتوان قلیان را از زندگی آنها حذف کرد.
این موضوع البته در شهرهای بزرگتر به نوعی کلاس و مد تغییر شکل یافته و هر که حلقههای دودی زیباتر از گلو بیرون دهد ارج و قرب بیشتری بین اطرافیان خواهد داشت!
امروزه متاسفانه در پارکها، محافل خانوادگی و دوستانه، سفره خانهها و بسیاری از مکانهای دیگر استفاده از قلیان چاشنی خوراکی و اغذیههای سفارشی دیگر شده و به ادبیاتی دیگر «هیچ راه گریزی از آن نیست»!
در سالهای اخیر با وجود همه تلاشهای صورت گرفته از سوی مسئولان، نه تنها راه حلی برای کاهش مصرف قلیان و تنباکو اجرایی نشده است بلکه روز به روز مصرف مردم بهویژه جوانان به این مشکل مبدل شده به معضل در حال افزایش است.
این وضعیت را در شهرهای مختلف استان خوزستان از زبان مردم و مسئولان جویا شدهایم که در زیر به اختصار میخوانید.
*به مضرات مصرف قلیان آگاهم
یکی از شهروندان اهوازی که همراه با دوستانش تقریبا هر شب در یکی از پارکها مشغول استعمال قلیان میشود در گفتوگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: من و دوستانم تفریحی قلیان میکشیم.
وی بیان کرد: روزها سرکار هستیم و شبها برای اینکه خستگی از تنمان درآید دور همدیگر جمع میشویم و کمی خوش میگذرانیم.
این جوان اهوازی در پاسخ به خبرنگار فارس مبنی بر مضرات استفاده از قلیان تصریح کرد: بله خودمان به ضرر و زیانهای استعمال قلیان آگاهیم و میدانیم هر پک آن 10 برابر یک نخ سیگار برای بدن آلودگی ایجاد میکند اما تفریحی جز این نداریم!
*مصرف قلیان به امری عادی تبدیل شده است
دیگر شهروند خرمشهری نیز که در شبها در سفره خانه به بهانه تفریح و دیدار با دوستان قلیان مصرف میکند عنوان کرد: مصرف قلیان برای همه چه دختر و چه پسر به امری عادی تبدیل شده است.
این جوان 33 ساله افزود: با وجود اینکه همین سفره خانه چندین بار پلمب شده است اما باز هم بعد از مدتی از بازگشایی مجدد اقدام به عرضه قلیان به مردم میکند و این امر برای مسئولان هم دیگر خیلی بزرگ نیست.
وی ادامه داد: مسئولان اگر برای حال و روز جوانان نگران هستند لطفا بیشتر به وضعیت تفریحی آنها توجه کنند تا استفاده از قلیان امروز اینقدر گسترش پیدا نکند.
*قبح استعمال قلیان در بین خانمها از بین رفته است
مریم 28 ساله نیز در این خصوص گفت: استعمال از قلیان دیگر حتی برای دختر خانمها نیز قبح و زشتی ندارد.
این شهروند آبادانی تصریح کرد: لازم است در این زمینه هم خانوادهها و هم مسئولان امر فرهنگ سازی کنند.
وی ادامه داد: امیدوارم در این خصوص همه دست در دست هم دهند و جلوی پیشروی این وضعیت را بگیرند زیرا آسیبهای جدیتری به دنبال این معضل در پی است که در صورت عدم ارائه راهکارهای مناسب به زودی نمایان میشود.
این شهروند آبادانی در ادامه با بیان اینکه قبح مصرف قلیان در جامعه از بین رفته و مصرف قلیان یکی از خطراتی است که متاسفانه به سرگرمی برای جوانان تبدیل شده است، اظهار کرد: جامعه باید به جایی برسد که این عمل در میان جوانان نشانه شایستگی آنان نباشد.
*عدم مصرف قلیان نیاز به عزم جدی دارد
استاندار خوزستان نیز در همین راستا اظهار کرد: بخشهای فرهنگی استفاده از قلیان دو جنبه دارد یک جنبه آن ضرر توتونی است که از طریق قلیان استعمال میشود و دیگری بهداشت عمومی است که اگر یکی از مصرف کنندگان قلیان، آلودگی یا بیماری داشته باشد به راحتی آن را به دیگران منتقل میکند.
سید جعفر حجازی افزود: کار کردن بر روی عدم مصرف قلیان یک عزم جدی نیاز دارد و همه باید در این زمینه تلاش کنند.
وی بیان کرد: بهداشت، مسئول است که مضرات قلیان را توضیح دهد و دستگاههای فرهنگی نیز باید آن را دنبال کنند و در این زمینه با روشهای مختلف فرهنگ سازی انجام شود.
استاندار خوزستان با اشاره به اینکه نقش دستگاههای مختلف از جمله آموزش و پرورش در رسیدگی به این مسئله بیشتر است، گفت: خانوادههای زیادی در این زمینه به طور جدی فرزندان خود را کنترل میکنند و همانطور که برای عدم مصرف مواد مخدر کمیتههای مختلفی از جمله درمان و پیشگیری تشکیل شده است، در زمینه قلیان هم باید همین کار صورت گیرد.
وی اضافه کرد: دستگاههای مرتبط با جمع آوری قلیان، این وسیله را از سطح پارکها و اماکن عمومی جمع میکنند اما مراکزی را که اقدام به فروش آن میکنند رها کردهاند، لغو پروانه مغازههای فروش قلیان و تشویق آنها برای پرداختن به شغل دیگر بسیار تاثیرگذارتر است.
*ارائه تسهیلات برای تعطیلی مراکز عرضه قلیان
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار خوزستان نیز در ادامه تصریح کرد: پرداختن به مشکل مصرف قلیان در سطح استان یک مسئله امنیتی، اتحادیهای و یا صنفی نیست که بتوان آن را با یک دستور حل کرد.
سیدکریم حسینی اظهار کرد: اینکه تعدادی قلیان را زیر غلتک بگذاریم و خرد کنیم همراهی مردم را با خود ندارد، اما حالت تنفر از این آلت استعمال دخانیات همراهی مردم را به وجود میآورد.
وی ادامه داد: همه دستگاهها از جمله نیروی انتظامی، بهداشت، صنعت و تجارت و فرمانداریها باید با هم حرکت کنند و هرکدام وظیفه خود را انجام دهد و آن را به عهده دیگری نگذارند.
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار خوزستان افزود: فرهنگسازی در زمینه انزجار از قلیان مؤثر است و هر کدام از دستگاهها در زمینه حل مسئله استفاده از قلیان وظیفهای دارند.
وی همچنین عنوان کرد: یکی از راهحلها این است که پروانه جدید برای مغازههای فروش و عرضه قلیان صادر نشود و مغازههایی که مجوز فروش دارند به تغییر شغل تشویق شوند.
حسینی در پایان گفت: نباید اینگونه باشد که همه وظایف را به عهده نیروی انتظامی بگذاریم؛ بلکه در کمیتهای که در این رابطه تشکیل شد، وظیفه همه دستگاهها مشخص شده است.
وی با بیان اینکه در سال گذشته 14 هزار قلیان از سطح پارک های استان جمع آوری و نابود شده است.
معاون سیاسی اجتماعی استاندار خوزستان عنوان کرد: برای تعطیلی مراکز فروش قلیان در استان باید مشوقهایی تسهیلاتی برای تغییر شغل و حرفه افراد فروشنده و توزیع کننده قلیان در استان در نظر گرفته شود.
وی با مقایسه کردن میزان ضررهای استفاده از قلیان و مواد مخدر گفت: استفاده از مواد مخدر در مقایسه با قلیان ضررهای بیشتری را برای مصرف کنندگان به دنبال دارد، اما در حال حاضر احساس انزجاری که از استفاده از مواد مخدر در جامعه وجود دارد در استفاده از قلیان نیست و این احساس باید در میان مردم با انجام کارهای فرهنگی افزایش یابد.
وی بیان داشت: در حال حاضر شاهد هستیم که مصرف قلیان در میان بانوان جامعه نیز افزایش یافته است در حالی است که در گذشته اگر خانمی در جامعه از سیگار استفاده میکرد امری غیر عادی برای جامعه محسوب می شد.
*انهدام 9 هزار جام قلیان
فرماندار اهواز نیز در ادامه از جمع آوری 9 هزار جام قلیان در سال گذشته خبر داد و اظهار کرد: در سال گذشته 9 هزار جام قلیان از سطح اماکن عمومی جمع آوری و منهدم شد.
عبدالعزیز فدعمی گفت: طبق دستورالعمل جدید در اماکن عمومی و قهوه خانه ارائه قلیان ممنوع است.
*انهدام 400 کوزه قلیان
فرماندار ویژه آبادان در ادامه عنوان کرد: عرضه قلیانها در اماکن عمومی، پارکها و سفرهخانهها غیرقانونی است و در صورت مشاهده با عوامل اجرایی این روند برخورد قهری و جدی داریم.
بهرام ایلخاصزاده با اشاره به اینکه این تصمیم در سطح استان خوزستان اتخاذ و به شهرهای زیرمجموعه افزود: بنا به مصوبه استانی شورای سلامت استانداری خوزستان در اسرع وقت باید عرضه قلیانها محدود سازی و جمعآوری شوند.
به گفته وی مجمع امور صنفی اجازه صدور هیچگونه پروانهای در خصوص عرضه قلیان به متقاضیان ندارد و عرضه کنندگان دورهگرد مستقر در پارکها از طریق نیروی انتظامی و شهرداری آبادان جمعآوری میشوند.
وی با استناد به ماده 13 قانون اساسی برخورد با عرضه کنندگان قلیان را قانونی دانست و گفت: در یک پروسه زمانی با همکاری شبکه بهداشت و درمان آبادان، شهرداری و نیروی انتظامی 400 کوزه قلیان در سطح شهر آبادان منهدم و در چند روز اخیر با 20 واحد صنفی برخورد شده است.
ایلخاصزاده افزود: در وهله اول به عرضه کنندگان قلیان تذکر میدهیم و در وهله دوم بعد از گذشت 15 روز، پلمب واحد مربوطه را با همکاری مراجع قضائی در دستور کار کمیته بهداشت و امنیت قضائی فرمانداری آبادان قرار میدهیم.
وی در پایان با اشاره به اینکه استعمال یک وعده قلیان معادل استعمال 20 نخ سیگار در روز است و سلامت شهروندان جامعه را تهدید میکند، اظهار کرد: برخورد با فروشندگان دوره گرد و عرضه کنندگان قلیان از ضروریات کاری شورای سلامت و امنیت غذایی فرمانداری آبادان است.
*بازدید از پارکها و اماکن عرضه قلیان
فرماندار هندیجان نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: در همین راستا با نیروی انتظامی و سایر ارگانها و دستگاههای اجرایی مرتبط در شهرستان وارد مذاکره شده و بهزودی برای بازدید از پارکها و اماکنی که عرضه قلیان دارند اقدام خواهیم کرد.
بهروز فرجالهی افزود: تنها با فرهنگسازی و البته با کمک خانوادهها میتوان جوانان را از گرایش به سمت مواد افیونی مخدر بازداشت در غیر اینصورت برخوردهای قهری تاثیر چندانی نخواهد داشت.
وی در پایان گفت: با این وجود تمهیدات و اقدامات جدی را در نظر گرفته و بهزودی آنان را در شهرستان اجرایی خواهیم کرد.
*مکان عرضه قلیان علنی وجود ندارد
فرمانده انتظامی شهرستان هندیجان در ادامه تصریح کرد: خوشبختانه در این شهرستان جز در مسیر دیلم ـ هندیجان آن هم تنها در یک مورد میتوان به مراکز عرضه قلیان اشاره کرد که البته چندین بار پلمب نیز شده است.
علی رئوفی اظهار کرد: مکانی بهصورت علنی و مخصوص عرضه قلیان در شهرستان نداریم جز اینکه این اقدام در قهوه خانهای صورت گیرد!
با همه این تفاسیر باید گفت که حتی امروز هم برای سد کردن مسیر موریانهوار گسترش و استعمال قلیان در شهرهای مختلف استان دیر است و امیدواریم با فرهنگ سازی موثر بتوان فرزندانمان را از سنین کودکی نسبت به این دود و دم به ظاهر مجازو شناخته شده در جامعه آگاه کرد.
..............................
گزارش از مریم خبازی