بارها خواندهایم که روستائیان آواره شده در جریان آبگیری سدگتوند به مسئولان استانی نامه نوشتهاند و یا در محلی تجمع کردهاند ولی کسی به این سئوال پاسخ نگفته است که این مشکل را چگونه باید برطرف کرد و راه حل آن چیست؟
بر اساس آمار اعلام شده از سوی واحد تملک اراضی سدگتوند تنها چند واحد ساختمانی در روستای آبماهیک هنوز تملک نشده است و آمادگی تملک این واحدهای ساختمانی وجود دارد.
*قیمتها عادلانه نیست
یکی از افرادی که هنوز زمین کشاورزی و خانه خود را با شرکت آب معامله نکرده است میگوید: قیمتهای تعیین شده ناعادلانه است و قیمتی نیست که بتوان با آن صاحب خانه شد.
وی که نخواست نامش منتشر شود، میافزاید: در روستا زندگی میکنیم و با توجه به اتفاقاتی که ناشی از آبگیری سدگتوند روی داد مجبور به جابجایی خانه شدهایم ولی متولیان سدگتوند حاضر نیستند خسارتی را که به زندگی و خانهمان وارد شده را بپردازند.
این روستایی که منزل مسکونی وی در مخزن سدگتوند غرق شده خاطرنشان میکند: خانه و زندگیمان را خراب کردهاند و همه زیر آب رفته است و اکنون با روشهای خود، ارزش خانههایمان را محاسبه میکنند، ولی ما این روشها را قبول نداریم، ما پول نمیخواهیم به ما خانه بدهند تا رضایت بدهیم.
وی تاکید میکند: زندگی روستایی را با تغییرات در نحوه زندگی و محل زندگی به مخاطره انداختهاند و مجبور شدهایم تا با شرایط پیش آمده به شهرهای مجاور نقل مکان کنیم.
مهاجرت به شهر یکی از آسیبهای کلی است که آبگیری سدهای استان خوزستان به بار میآورند به نحوی که ترکیب جمعیتی در شهرها به کلی برهم میخورد و تقابل فرهنگ شهر نشینی و روستایی به وجود میآید.
*زیانهایی بیاندازه
شاید بسیاری بر این باور باشند که اجرای پروژهای به بزرگی سدگتوند الزاماتی دارد که یکی از آنها جابجایی روستاهای حاشیه مخزن این سد است ولی گاها مشکلات ایجاد شده در این بخش بسیار بیشتر از فوایدی است که بر اثر احداث این سدها به وجود میآید.
یک کارشناس جامع شناس در این باره میگوید: برهم زدن ترکیب جمعیتی در شهرهای خوزستان اتفاقی ناگوار است که اصلا به آن توجه نشده است.
محمدصادق احسانیتبار میافزاید: جابجایی و در بیشتر موارد شهرنشین شدن خانوارهای روستایی باعث شده است تا زندگی عشایری و روستایی روبه نابودی رود و در این باره باید فکری اساسی کرد.
وی با اشاره به اینکه مشکلات ایجاد شده همه به دلیل آبگیری سدها در خوزستان رخداده است، میگوید: در آبگیری سد کارون سه و گتوند شاهد تغییرات اساسی در زندگی مردم منطقه حاشیه سد بودیم که شاید تا سالهای طولانی نتوانیم تغییرات منفی ایجاد شده در لایههای اجتماعی منطقه را جبران کرد.
*قیمتها مرضیالطرفین نیست
انجام مبایعه در اسلام به اساس رضایت کامل فروشنده و خریدار صحیح ارزیابی شده است ولی در معاملات انجام شده قیمتهای تعیین شده برای اراضی کشاورزی عمدتا کمترین قیمتی که امکانپذیر بوده تعیین شده است.
بر اساس بررسیهای انجام شده بیش از 75 درصد اراضی کشاورزی موجود در مخزن سدگتوند را که عمری مردم روستاهای این منطقه در آن کشاورزی کرده و از مراتع آن علوفه دام خود را تامین کردهاند به عنوان اراضی اصطلاحا درجه C تعیین کردهاند و کمترین میزان هزینه را به مالکان آنها پرداخت کردهاند.
از این رو قیمتها را مرضی طرفین ارزیابی نمیشود که بسیاری از روستائیان در تنگنای مشکلات مجبور به فروش خانههای خود شدهاند ولی زمانی که برای خرید منزل مراجعه کردهاند متوجه شدند که حتی با هزینههای دریافت شده نمیتواند یک واحد آپارتمانی را رهن کرد.
روستانشینی که خانه و کاشانه، مرتع و زمین کشاورزی و به نوعی وطن و محل تولد و هویت خود را از دست داده است با مبلغ ناچیزی که به ازای آن دریافت کرده است نمیتواند صاحب خانه شود و به دلیل نقل مکان به شهر امکان اشتغال نیز برایشان فراهم نیست و مشکلات اقتصادی و فرهنگی متعددی به بار میآورد.
برخی مسئولان شرکت آبنیروی ایران مشکلات موجود برای تملک اراضی روستاهای مغروق در آب سدگتوند را انحصار وراثت نشدن زمینهای به ارث رسیده، مشاعی بودن اسناد زمینهای موجود و مستغرق و ناراضی بودن مالکان از قیمتهای تعیین شده از سوی هیئت کارشناسی عنوان میکنند ولی اصلیترین مشکل آن است که این خانه هرچند محقر همه دار و ندار روستایی است که برای داشتنش زندگی خود را گذارده و نمیتواند رهایش کند و آواره خیابانهای شهر برای اجاره و رهن باشد.