به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز،خاموشی فلرهای نفتی، موضوع مورد مناقشه آلودگی هوای اهواز در سالهای گذشته است که هرچند مدت یک بار بر صدر اخبار میآید و وعدههایی برای جمع آوری این فلرها داده میشود و دوباره این وعدهها در میان دود حاصل پالایشگاهها و شرکتهای نفتی گم میشوند.
زمانی که نفت خام استخراج میشود، گاز طبیعی خام همراه با نفت نیز استخراج میشود. در مناطقی از جهان که فاقد خطوط لوله و دیگر زیرساختهای حمل گاز هستند، معمولا مقادیر زیادی از این گاز همراه به عنوان گازهای زاید یا غیر قابل استفاده فلر میشوند. سوزاندن گاز همراه ممکن است در بالای برج عمودی فلر رخ دهد و یا در یک فلر در سطح زمین در یک گودال زمینی انجام شود.
فلر برای توصیف یک شعله بی حفاظ که گازهای مازاد را می سوزاند به کار برده میشود این پدیده در تأسیسات نفتی، پالایشگاه ها و صنایع پتروشیمیائی به منظور ایمنی کارکنان و تجهیزات موجود در محل اتفاق می افتد. در واقع گازهای فلر هنگامی تولید میشوند که فرایندها عملکرد کاملی نداشته باشند در واقع مشعلسوزی پدیده سوزاندن گازهای اضافه در مکانهای استخراج نفت و گاز است.
میزان آلایندگی تأسیسات نفت مشخص شود
تا پیش از این آمارهای ضد و نقیض زیادی درباره سهم آلودگی فلرهای نفتی در اهواز منتشر میشد و همین آمارها و ادعاها سبب شده بود که شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب از پرداخت حق آلایندگی به شهرداری اهواز خودداری کند و در برخی از مقاطع سهم ناچیزی از آلودگی هوای اهواز را مربوط به تأسیسات خود بداند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان با انتقاد از این رفتارها گفته بود: اگر هر کدام از ما بپذیریم که ما و هموطنانمان در هوای آلودهای تنفس میکنیم که ممکن است در آن دچار آسم مزمن شویم، دیگر به دنبال مقصر نیستیم بلکه به دنبال راهکار حل مشکل خواهیم بود. کیامرث حاجی زاده افزود: خوزستان انواع آلایندگیها را دارد و آلایندههای فلرهای نفتی بخشی از این آلودگیها هستند. اینکه همه آلودگیها را به یک مؤلفه نسبت دهیم صحیح نیست بلکه چندین مؤلفه در بحث آلودگی کلانشهرها به ویژه شهری مثل اهواز تأثیر دارد.
وی گفت: باید سهم هر مؤلفه در آلودگی خوزستان مشخص و برای مقابله با هر کدام برنامه زمانبندیشدهای تدوین شود و نسبت به اجرای آن اقدام کرد.
سهم 55 درصدی فلرهای نفتی در آلودگی هوای اهواز
مدیرکل محیط زیست خوزستان نیز با بیان اینکه در طرح جامع آلودگی هوا سهم همه عوامل و مولفههای آلوده کننده هوا به تفکیک مشخص شده است، میگوید: فلرهای نفتی نیمی از همه آلودگی های هوای اهواز را شکل میدهند و پس از آن حمل و نقل رتبه دوم تولید آلودگی هوا را در این کلانشهر برعهده دارد.
احمدرضا لاهیجان زاده میافزاید: فلرهای نفتی باید طی برنامه سه ساله جمع آوری شوند و در قوانین پایین دستی بر این امر الزام شده است. او ادامه میدهد: در سال گذشته اهواز فقط 4 روز هوای پاک را تجربه کرد و طبیعی است که اگر بخواهیم روزهای با کیفیت هوای پاک را افزایش دهیم باید میزان آلایندهها را کاهش دهیم که خاموشی فلرهای نفتی تأثیر به سزایی در بالا رفتن کیفیت هوای اهواز خواهند داشت.
به ما گفتند درباره آلودگی نفت حرفی نزنید
شهردار اهواز نیز میگوید: بر اساس محاسبات صورت گرفته و تعداد صنایع موجود در خوزستان، حدود هفت هزار میلیارد ریال حق آلایندگی شهر اهواز است که کمتر از پنج درصد آن به این شهر تخصیص یافته است. منصور کتانباف ادامه میدهد: حق آلایندگی حقوقی است که قانون مشخص کرده و بر اساس آن صنایع آلاینده و دستگاه هایی که حریم و محیط شهری را آلوده می کنند باید ضریبی از درآمدشان را صرف بهبود شرایط محیط و عوارض آلایندگی کنند.
وی با بیان اینکه در بحث آلایندگی تولید، انتقال و فروش نفت همانند جرایم رانندگی سهم شهرداری پرداخت نمیشود، عنوان میکند: در جلسهای از ما خواسته شد که در مورد حق آلایندگی شهر اهواز از وزارت نفت که 700 میلیارد تومان است، چیزی نگوییم.
آلودگیهای نفتی برای وزارت نفت اهمیتی ندارد
یک کارشناس مسائل محیط زیست نیز میگوید: فعال بودن فلرهای نفتی در چهار سمت شهر اهواز و افزوده شدن فلرهای شرکت نفت کارون به فلرهای قبلی، موجب ایجاد محیط آلودهای در اهواز شده است. آرزو خالقی میافزاید: شدت آلودگی هوا ناشی از سوختهای فسیلی در اهواز به حدی رسیده که حتی در روزهایی که پدیده گرد و غبار نداریم هم شاخص PSI (آلودگی هوا) به حد سالم نمیرسد این در حالی است که در گذشته چنین شرایطی نداشتیم.
وی بیان میکند: هیچ دستگاهی به اندازه حفاظت محیط زیست از برنامههای شرکت نفت مطلع نیست و جلسات پیاپی با شرکت نفت تشکیل میدهند. مسؤولان محیط زیست بارها اعلام کردهاند که وزارت نفت به دلیل نبود اعتبارات مالی اولویتی برای کاهش آلایندگی فلرهای نفتی قائل نیست.
این کارشناس محیط زیست عنوان میکند: شرکت نفت و گاز مارون پروژههای دو هزار میلیارد تومانی برای خود تعریف کرده و در میان تمام این پروژهها تنها یک پروژه نمکزدایی مصوب کردهاند که ربطی به محیط زیست ندارد. اینها نشان میدهد که تاکنون آلودگی هوا مدنظر وزارت نفت نبوده است. تولید نفت افتخاری برای شرکت نفت است، ولی حاضر نیستند آلودگیهای ناشی از فعالیتهای نفتی را رفع کنند.
در اعلام میزان آلایندگی نفت اغراق شده
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب اما درباره میزان آلایندگی فلرهای نفتی نظر متفاوتی دارد. او معتقد است که منشأ آلودگیهای محیط زیستی خوزستان از فلرهای نفتی نیست. بیژن عالی پور میافزاید: بههیچعنوان صحبتهای مسئولان مرکز بهداشت خوزستان مبنی بر نقش عمده فعالیتهای نفتی در آلودگی هوای اهواز را قبول ندارم.
این مدیر ارشد نفتی بیان میکند: منشأ آلودگیهای هوای اهواز مطلقاً نفت نیست. ما منکر ایجاد آلودگی نفت نیستیم ولی تا این حد که میگویند آلودگی ایجاد نمیکند.
فلرهای نفتی جمع آوری میشوند
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با بیان این که جمعآوری گازهای همراه نفت در اولویت قرار دارد، گفت: همان طور که دانشگاهها و مرکز بهداشت و حفاظت محیط زیست خوزستان نگران آلودگی فلرهای نفتی هستند، ما نیز همین حساسیت را داریم. خانوادههای ما همین جا زندگی میکنند. امیدواریم با تأمین منابع مالی(ارزی و ریالی) بتوانیم هر چه سریعتر این مشعلها را خاموش کنیم.
عالیپور ادامه میدهد: با اختصاص اعتباری معادل یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار تمامی مشعلهای موجود در سطح شرکت ملی مناطق نفتخیزجنوب تا سه سال آینده خاموش میشوند.
به گزارش خبرگزاری فارس، مسئله بهره بردن از گازهای همراه به نفت یکی از مهمترین مسائل در سالهای اخیر در حوزه نفت بوده طوری که حتی مقام معظم رهبری در سفر خود به عسلویه در سال 1390 خواستار استفاده از این گازها و پایان دادن به آلودگی آن شدند. هرچند وزارت نفت در سالهای اخیر مزایده فروش گازهای همراه نفت در حال سوختن را در فراخوانی به بخش غیردولتی اعلام کرد اما این کار تاکنون به سرانجام مطلوبی نرسیده و همچنان گازهای همراه نفت در حال سوختن است که علاوه بر اتلاف سرمایه ملی موجب آلودگی هوای مناطق مختلف میشود.
گزارش از سیدعلیرضا شریفی