کوهستان "کوه سفید" ایذه برای ایجاد معدن سنگ واگذار می‌شود؟

یک فعال محیط زیست با اشاره به ظرفیت‌های زیست محیطی منطقه کوه سفید، گفت: اسنادی به دست ما رسیده است که نشان می‌دهد یک نفر سرمایه‌گذار با موافقت اداره‌کل صنعت و معدن خوزستان با هدف تغییر کاربری حدود 600 هکتار از اراضی این کوهستان به عنوان معدن اقدام کرده است.

هژیر کیانی در گفت‌وگو با ایسنا – منطقه خوزستان، اظهار کرد: منطقه کوه سفید در 20 کیلومتری مسیر جاده ایذه – دهدز - اصفهان و دریاچه سد کارون 3 واقع شده است. گونه‌های مختلف گیاهان و درختان زاگرسی در این منطقه وجود دارند و در واقع مجموعه‌ای کم‌نظیر از این گونه‌ها را در خود جای داده است.

وی افزود: علاوه بر این، منطقه کوه سفید زیستگاه گونه‌های مختلف جانوری از جمله خرس، پلنگ، کفتار، کل، گرگ روباه، خرگوش و خاستگاه کبک، تیهو و عقاب است. همچنین تنوع گیاهان دارویی در زاگرس میانی کم نظیر است.

این فعال محیط زیست بیان کرد: گونه‌هایی از جمله اسطوخودوس، بومادران، چای کوهی، آویشن، گل‌گاوزبان، کرفس و نیز درختانی مانند بلوط، بنه یا پسته وحشی، کیکم، انجیر کوهی و سرو کوهی پوشش غالب این کوهستان‌ها را تشکیل می‌دهد.

کیانی تصریح کرد: کوه سفید خاستگاه لاله‌های واژگون است و شاید جزو معدود مناطقی در خوزستان است که به عنوان ذخیره‌گاه ژنتیکی این گیاهان در معرض انقراض شناخته می‌شود.

وی با بیان اینکه پوشش غالب کوه سفید را گونه "گون" تشکیل داده است، گفت: گونه‌های مختلف این گیاه در منطقه کوه سفید قرار دارند و این گونه‌ها تحت حمایت هستند. کوه سفید مامن این گونه‌ها است. بیش از چند هزار نفر از مردمی که عرفا بهره‌بردار این منطقه کوهستانی هستند نیز به شکل عشایری تابستان‌ها را در این منطقه ییلاقی می‌گذرانند و تنها منطقه برای آسایش و آرامش مردم منطقه به شمار می‌رود.

کوه سفید از مقاصد مهم کوهنوردان خوزستان

این فعال محیط زیست با اشاره به وجود گونه پلنگ در این منطقه تصریح کرد: در سال گذشته کارشناسان انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست گزارش‌هایی مبنی بر حمله پلنگ به دام‌های عشایر دریافت کردند و در پایشی 20 روزه شاهد حمله نوعی از گربه‌سانان به گله‌ای گوسفند بودند.

وی کوه سفید را یکی از مقاصد مهم کوهنوردان خوزستان دانست و گفت: این منطقه به دلیل برفگیر بودن همه ساله مورد توجه گروه‌های کوهنوردی است.

کیانی با بیان اینکه اجرای طرح صیانت از جنگل‌های زاگرس در این منطقه از سال‌ها پیش آغاز شده است، تصریح کرد: این منطقه به عنوان منطقه پایلوت طرح ملی آبخیزداری حوزه دهدز انتخاب شده است و مطالعه فعالیت‌های اجرایی در این منطقه در حال انجام است. در حال حاضر پروژه‌هایی بالغ بر چند میلیارد تومان در زمینه آبخیزداری از سوی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان و شهرستان ایذه در منطقه در حال اجرا است.

اسناد تغییر کاربری 600 هکتار از منطقه کوه سفید در دست است

دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان گفت: اسنادی به دست ما رسیده است که نشان می‌دهد یک نفر سرمایه‌گذار با موافقت اداره‌کل صنعت و معدن خوزستان با هدف تغییر کاربری حدود 600 هکتار از اراضی این کوهستان به عنوان معدن اقدام کرده است، یک قطعه به مساحت 284 هکتار و یک قطعه دیگر به مساحت 294 هکتار. برای واگذاری این کوهستان، متقاضی به ادارات محیط زیست و منابع طبیعی ایذه ارجاع داده شده است.

کوه سفید در انتظار تبدیل به منطقه "حفاظت‌شده"

کیانی بیان کرد: متاسفانه مجموعه صنایع و معادن خوزستان بدون توجه به الزامات و ملاحظات محیط زیستی اقدام به صدور مجوز کرده‌اند که این موضوع به هیچ وجه با ضوابط محیط زیستی بوم شناختی و شرایط اجتماعی منطقه همخوانی ندارد و این طرح نه تنها مشکلات محیط زیستی بلکه پیامدهای اجتماعی متعددی را در پی خواهد داشت. امیداوریم مسئولین و متولیان حفظ اراضی ملی به توجه به شرایط این زیستگاه ارزشمند این طرح را رد کنند زیرا چند سال است که منطقه کوه سفید در انتظار انجام مطالعات اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان و تبدیل این منطقه غنی به منطقه "حفاظت‌شده" است.

وی بیان کرد: مکاتبه‌ای نیز از سوی اداره حفاظت محیط زیست در این زمینه برای ارتقا به منطقه حفاظت شده انجام شده است. همچنین در همایش‌های مختلف از سوی انجمن‌های مردمی منطقه این پیشنهاد مطرح شده است.

ایجاد تاسیسات و سایت معدن بهره‌برداری سنگ در منطقه کوه سفید توجیه اقتصادی و محیط زیستی ندارد

این فعال محیط زیست افزود: مطالعات انجمن ما به عنوان یکی از پایشگران و محافظان بومی منطقه نشان می‌دهد به هیچ وجه ایجاد تاسیسات و سایت معدن بهره‌برداری سنگ در این منطقه توجیه اقتصادی محیط زیستی و اجتماعی ندارد و به همین منظور مکاتبات لازم را با دستگاه‌های مسئول انجام خواهیم داد.

کیانی گفت: از چند سال پیش به دلیل استعداد‌های این منطقه برای حفظ و احیای گونه‌های مختلف گیاهان دارویی یک پژوهشکده گیاهان دارویی در این منطقه ایجاد شده است که امیدواریم با حفظ ذخایر ژنتیکی منطقه، در آینده‌ای نه چندان دور شاهد اشتغال فراگیر در این منطقه با تکیه بر کاشت و پرورش گیاهان دارویی باشیم.

آثار سوء نابودی بوته‌زارها در منطقه کوه سفید

این فعال محیط زیست ادامه داد: برآوردها از میزان پوشش گیاهی، تراکم درختان، درختچه‌ها و بوته‌ها به ویژه گونه‌های ارزشمند "گون" نشان می‌دهد که بالغ بر 180میلیارد تومان خسارت و جرائم ناشی از تخریب بوته‌زارها خواهد بود. علاوه بر این، نابودی این بوته‌زارها موجب از بین رفتن توان بهره‌برداری و تضعیف معیشت زنبورداران، دامداران و بهره‌برداران محلی خواهد بود. از طرفی شدت بارش‌ها در منطقه موجب راه افتادن سیل خواهد شد و چشمه‌ها، آبخوان‌ها و آبخیزهایی که از طریق این عرصه تغذیه می‌شوند، دچار افت شدید خواهند شد.

کیانی افزود: منطقه کوه سفید جزو معدود مناطقی است که به دلیل غفلت دستگاه‌های مسئول تاکنون تبدیل به "منطقه حفاظت‌شده" نشده است و همچنان برای این موضوع لحظه‌شماری می‌شود.

وی ادامه داد: جلوه‌های ویژه و چشم‌اندازهای طبیعی چشمه‌سارها و مناظر طبیعی فصول مختلف در این منطقه در زاگرس میانی کم‌نظیر است و همین عناصر، شرایط بسیار مطلوبی را برای توسعه بوم‌گردی و اکوتوریسم فراهم کرده است.

دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان بیان کرد: در فصول مختلف سال گردشگرانی از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور برای تجربه آرامش این کوهستان در شب‌های پاک و پرستاره در کنار زندگی عشایر منطقه کوه سفید به این منطقه می‌آیند بنابراین اجرای هر گونه طرحی در این مقیاس با عنوان معدن، تمامی ظرفیت‌های محیط زیستی گردشگری و فرهنگ سنتی منطقه را از بین خواهد برد.

تبعات تخریب معدن سنگ بر مسائل بهداشتی

کیانی با اشاره به تبعات تخریب‌های معدن سنگ بر وضعیت بهداشتی منطقه گفت: با توجه به اینکه این منطقه بکر کوهستانی، آب شرب عشایر و نیز بخش مهمی از آب شرب مناطق مسکونی گرمسیری را تامین می‌کند، تخریب‌های ناشی از معدن سنگ شرایط زیستن مردم منطقه، باغداران و عشایر را به هم می‌زند. همچنین مطالعات نشان می‌دهد تنوع، تراکم، زادآوری و مهاجرت حیات وحش و گیاهان تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

وی تصریح کرد: عملیات اجرایی بهره‌برداری، تغییر کاربری اراضی و تبدیل به معدن پیامدهای منفی جبران‌ناپذیری بر اقتصاد و شرایط اجتماعی منطقه باقی خواهد گذاشت و حتی پیش‌بینی می‌شود مشارکت مردم در طرح‌های منابع طبیعی به شدت کاهش پیدا کند زیرا مردم منطقه این رویه را نوعی تناقض می‌بینند که چگونه دولت برای احیای یک بوته در منطقه از تمامی ظرفیت‌های بیت‌المال و توان مشارکتی مردم استفاده می‌کند اما به یک باره 600 هکتار از این ماحصل تلاش دولت و مردم را به یک شخص واگذار می‌کند.

دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان افزود: در حال حاضر با تشکیل تعاونی‌های جنگل و مرتع در منطقه، بر امیدها برای تغییر و ارتقای معیشت جوامع محلی افزوده شده است تا با توسعه کشت گیاهان دارویی، رونق اقتصادی پایدار و سازگار با شرایط محیط زیستی منطقه ایجاد شود و ما به عنوان جوامع محلی و فعالان محیط زیست، پیگیری‌های حقوقی لازم را برای متوقف کردن روند اجرای این طرح ویرانگر در منطقه ادامه خواهیم داد.