اشتیاق دولت ترامپ به خروج ایران از برجام

    ماندن ایران در برجام در 6 ماه گذشته، دستاوردهای سیاسی زیادی نصیب دیپلماسی بین المللی ایران کرده و به همین میزان هزینه های سیاسی آمریکا را افزایش داده است.   

عصر ایران - "جان بولتون" مشاور امنیت ملی دولت ترامپ که دیدگاه‌ها و مواضع به شدت ضد ایرانی دارد، دیروز اعلام کرد ؛ دولت ترامپ برنامه‌ای برای استفاده از گزینه نظامی علیه ایران در صورت خروج این کشور از برجام ندارد.

این مقام سوپرمحافظه‌کار کابینه ترامپ در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره گزینه دولت ترامپ در صورت خروج ایران از برجام این مطلب را مطرح کرده است.

او گفته است: "گزینه نظامی هیچ جایی در برنامه‌ریزی‌های ما ندارد." با این حال او افزوده است: "ترامپ فکر نمی‌کند که ایران از برجام خارج شود."

این اظهارات بولتون در حالی است که شش ماه پیش که ترامپ فرمان خروج یکجانبه کشورش از توافق هسته‌ای با ایران (برجام) را امضا کرد در پاسخ به سوالی درباره احتمال انجام اقدام مشابهی از سوی ایران گفته بود: "اگر مقامات ایرانی چنین تصمیمی بگیرند، با مشکلاتی مواجه خواهند شد که تاکنون تجربه نکرده‌اند."

بسیاری از ناظران و رسانه‌ها این اظهارات ترامپ را تهدیدی ضمنی درباره احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران در صورت خروج این کشور از برجام تعبیر و تفسیر کردند.

اما حالا با گذشت بیش از 6 ماه از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، لحن بولتون درباره خروج احتمالی ایران از برجام به گونه‌ای است که گویی چراغ سبزی به مقامات ایرانی برای خروج از برجام می‌دهد.

البته پرواضح است که مقامات ایرانی در تصمیم‌گیری خود درباره ماندن یا خروج احتمالی از برجام به اظهارات و لفاظی‌های مقامات دولت ترامپ توجهی نخواهند داشت و آن گونه که بارها گفته‌اند ملاک عمل آنها در این باره، منافع ملی کشور و نحوه تامین آن در صورت ماندن در برجام خواهد بود، و این کار تا حدود زیادی به سازوکارهای جبرانی اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای طرف معامله برجام (روسیه و چین) در حمایت از تبادلات مالی و اقتصادی با ایران بستگی خواهد داشت.

اما نکته‌ای مستتر در اظهارات اخیر بولتون این است که به نظر می‌رسد دولت ترامپ در ماه‌های گذشته به واسطه ماندن ایران در برجام متحمل فشارهای سیاسی زیادی شده و آن‌گونه که پیش‌بینی می کرده‌اند آنها نه تنها نتوانستند با اقدام یکجانبه خود موجبات عصبانیت و اقدام متقابل ایران را برانگیزند، بلکه در دام تدبیر دیپلماتیک مقامات ایرانی در تحمیل انزوای سیاسی به دولت ترامپ افتاده‌اند؛ انزوایی که حتی نزدیک‌ترین متحدان سنتی آنها در اروپا و آمریکا و آسیا هم اقدام ترامپ در خروج یکجانبه از برجام را تایید نکرده‌اند و گاه با تندترین عبارات آن را مورد نکوهش قرار داده و در بخش سیاسی این رویارویی همه جانبه دولت ترامپ با ایران، در جانب ایران ایستاده‌اند.

درست است که دهها شرکت خارجی پس از اعمال تحریم‌های یکجانبه آمریکا ایران را ترک کرده‌اند و اقتصاد ایران ضربات سنگینی بابت این تحریم‌ها دریافت کرده، اما از منظر مشروعیت سیاسی، ایالات متحده آمریکا نتوانسته است ایران را به تهدیدی برای جهان تبدیل کند تا مجوز اقدامات بیشتر علیه این کشور را در قالب سازوکارهای سازمان ملل و همکاری مشترک با متحدان سنتی واشنگتن بیابد و نکته اینکه نه تنها همراهی متحدان خود را جلب نکرده بلکه، متحدان سنتی آمریکا در این دعوا در جانب ایران ایستاده‌اند و دولت ترامپ را بابت اقدام یکجانبه در خروج از برجام نکوهش می‌کنند؛ و همه اینها به خاطر ماندن ایران در برجام حاصل شده است.

این دستاوردی سیاسی عمده برای ایران و رویدادی نادر در تاریخ دیپلماسی 40 ساله جمهوری اسلامی ایران است؛ که البته می‌بایست این پیروزی در عرصه سیاسی و دیپلماتیک به زبان اقتصاد هم ترجمه شده و تبدیل به دستاوردهای اقتصادی برای اقتصاد به شدت تحت فشار تحریمی ایران شود.