بازیکنانی که از خوزستان به جام جهانی رفتند/ افول ستاره‌ها

فوتبال خوزستان در ادوار مختلف جام جهانی بازیکنان تاثیرگذاری را در ترکیب تیم ملی داشته است.

به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، تیم ملی فوتبال ایران جواز حضور در پنج دوره از جام جهانی فوتبال را کسب کرده که سابقه این تیم به حضور در جام‌های جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین،  ۱۹۹۸ فرانسه، جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل و جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه باز می‌گردد.

سابقه‌ای که چهار دوره آن تجربه شده و فوتبال ایران را در آستانه حضور در پنجمین تورنمنت جهانی خود قرار دارد.

اما فوتبال خوزستان به عنوان یک قطب در این رشته، همواره بازیکنان بزرگی را به فوتبال ملی تحویل داده تا تیم ملی را در ادوار مختلف همراهی و به یکی از مهره‌های ارزشمند نیز بدل شوند.

بازیکنانی که به‌واسطه خلاقیت‌های فردی و کارآیی‌های تیمی، همواره مورد توجه مربیان قرار گرفته و در فهرست تیم ملی مکانی را برای خود دست و پا کردند، بازیکنانی که همواره از کمترین حمایت‌ها برخوردار بوده‌اند و برای رسیدن به ترکیب تیم ملی، باید در نقشی فراتر از یک بازیکن و تاثیری ماورایی از خود نشان می‌دادند.

*دو خوزستانی در آرژانتین

ایران در سال 1357 خورشیدی پس از سال‌ها موفق شد پس از دوئل آسیایی با شکست استرالیا در خاک  این کشور جواز حضور در جام جهانی 1978 آرژانتین را به دست آورد، صعودی که نشان دهنده رشد فوتبال ایران و ورود به یک فاز جهانی بود.

پس از آن بود که حشمت مهاجرانی باید لیست بازیکنان مورد نظر خود را برای حضور در آرژانتین آماده می‌کرد که این فهرست به واسطه وجود نسل طلایی از بازیکنان بزرگی که تاریخ فوتبال ایران نام آنها را به‌خاطر سپرده است، بسیار سخت تهیه شد.

خوزستان اما که در آن دوران به‌واسطه بازیکنان خلاق، و تکنیکی این دیار زبان‌زد بود، باید نقشی در این فهرست ایفا می‌کرد که مهاجرانی ترجیح داد تنها از «ابراهیم قاسمپور» و «مجید بشکار» استفاده کند.

بازیکنان دیگری در این استان بودند که می‌توانستند به تیم ملی در جام جهانی 78 کمک کنند، اما بدون تردید عدم وجود حامی و نفوذ تیم‌های پایتخت‌نشین جام تخت‌جمشید، این اجازه را به سرمربی تیم ملی نداد تا سهم خوزستان را در این آوردگاه بیشتر کند.

مهاجرانی امروز پس از گذشت قریب به 40 سال از آن روزها، هنوز حسرت عدم دعوت از «عبدالرضا برزگری»، که همچون الماسی در فوتبال ایران می‌درخشید را به همراه دارد و بارها به آن اذعان کرده است.

ایران به‌واسطه آغاز جنگ تحمیلی هشت ساله، در انتخابی جام جهانی 82 اسپانیا شرکت نکرد و از بازی‌های مقدماتی جام جهانی 1986 مکزیک کنار گذاشته شد.

*نقش خوزستانی‌ها در صعود به فرانسه

با پایان جنگ تحمیلی، فوتبال تازه‌بازسازی شده ایران موفق به راه‌یابی به دو جام 90 ایتالیا و 94 آمریکا نشد تا نوبت به فرانسه در سال 1998 شود.

مقدماتی جام جهانی فرا رسیده بود و ایران در مواجهه با تیم‌های عربی حاشیه خلیج فارس کار سختی برای صعود داشت.

تیم ملی که یکی از درخشان‌ترین دوران خود را سپری می‌کرد و از نسل طلایی فوتبال بهره می‌برد، چاره‌ای برای صعود مقابل خود نمی‌دید، چرا که تاریخ از این مجموعه سوال خواهد کرد، تیمی که این همه ستاره در اختیار داشت و آنقدر زیبا بازی می‌کرد، چرا راهی جام جهانی نشد؟

ایران در دور مقدماتی موفق به صعود نشد و در مرحله پلی‌آف هم نتوانست از سد ژاپن بگذرد تا اینکه قرعه به نام استرالیا آن هم در خاک این کشور بیفتد.

بدون شک میدان استرالیا که سال‌ها در ذهن مردم ایران باقی خواهد ماند، مرهون درخشش دروازه‌بان آبادانی فوتبال کشور، احمدرضا عابدزاده بود و حضور چند دقیقه‌ای سید ابراهیم تهامی در میدان، کار را برای کانگوروها یک‌سره کرد.

حال نوبت به آوردگاه فرانسه رسیده بود و از شانس بد «تومیسلاو ایویچ» بازیکنان خوزستانی در شرایطی از آمادگی قرار داشتند که چشم‌پوشی از آنان غیر ممکن بود.

در نهایت عملکرد بازیکنان خوزستان ایویچ را وادار کرد تا در لیست 23 نفره ایران، نام سه خوزستانی را جای دهد که دو تن از آنان در ترکیب اصلی به میدان رفتند.

احمدرضا عابدزاده، نعیم سعداوی و بهنام سراج، در دومین تجربه جهانی ایران، خوزستان را بدون نماینده نگذاشتند.

گرچه بازیکنانی مثل ابراهیم تهامی، عبدالله ویسی و .. می‌توانستند کاندیدای حضور در این فهرست نیز باشند.

*بی خوزستانی‌ترین تیم تاریخ

ایران با بلاژویچ به جام جهانی 2002 که به میزبانی مشترک کره و ژاپن برگزار شد، راه نیافت تا دنیا به قدرت ایران در آسیا شک کند، تیمی که بلاژویچ ساخت، کم خوزستانی‌ترین تیم تاریخ ایران بود که نتوانست به جام جهانی صعود کند.

برانکو که دستیار بلاژ بود، ایران را برای صعود به جام جهانی 2006 سازماندهی و بازسازی کرد و موفق شد این تیم را به آلمان ببرد.

ظهور بازیکنانی همچون سید محمد علوی، بداوی، کاملی، کعبی، مبعلی و .. در ترکیب اصلی تیم ملی، نشان از شناخت برانکو از فوتبال خوزستان و ظرفیت این استان بود.

*ظهور ستاره‌های جنوبی

در نهایت برانکو بر روی نام جوانان خوزستانی خط قرمز کشید و فقط حسین کعبی، سهراب بختیاری‌زاده و مسعود شجاعی را همراه خود به آلمان برد، گر چه کعبی بهترین مدافع تیمش لقب گرفت و بختیاری‌زاده نیز یکی از گل‌های ایران را به ثمر رساند.

گرچه از میرزاپور نیز می‌توان به عنوان یک خوزستانی یاد کرد، چرا که این دروازه‌بان در اهواز و باشگاه فولاد خوزستان پرورش یافته بود.

ایران باز هم به جام بعدی در 2010 راه نیافت، تا کارلوس کی‌روش هدایت این تیم را برای صعود به 2014 برزیل در دست گیرد.

*تاثیر خوزستانی‌ها در برزیل

تعداد خوزستانی‌ها در جام جهانی برزیل هم همچون سه حضور قبلی از انگشتان یک دست تجاوز نکرد و در نهایت، احمد آل‌نعمه، مسعود شجاعی و پژمان منتظری به فهرست نهایی راه پیدا کردند، گرچه «بختیار رحمانی» بازیکن کردستانی کشورمان نیز، از کارخانه بازیکن سازی فولاد خوزستان به برزیل راه‌یافته بود.

حالا تیم ملی در آستانه آغاز پنجمین حضور جهانی خود قرار دارد، و فهرست نهایی این تیم همچون نخستین حضور ایران در آرژانتین تنها دو خوزستانی را در خود جای داده است.

*سهمیه ثابت خوزستان در جام جهانی

مسعود شجاعی سومین جام جهانی را تجربه می‌کند و پژمان منتظری نیز به دومین جام جهانی خود سفر خواهد کرد، گرچه امیر عابدزاده از پدری اصالتا آبادانی گام به این رقابت‌‌ها خواهد گذاشت.

فوتبالی زیبا و مبتنی بر تکنیک فردی، خلاقیت‌های پایان‌ناپذیر و ظرفیت‌های اشباع نشدنی بازیکنان خوزستانی سبب شده تا همواره از این بازیکنان در فهرست‌های مختلف تیم ملی استفاده شود.

بازیکنانی که اگر کمی بیشتر قدر خود را می‌دانستند، می‌توانستند کفه ترازو را به نام خوزستان و به کام خود سنگین‌تر کنند، بازیکنانی مثل مجاهد خضیراوی که او را اعجوبه نسل پس از انقلاب می‌دانند به راحتی می‌توانست نام خود را در یکی از فهرست‌های اعزامی به جام جهانی جای دهد که اسیر حواشی فوتبال شد و در اوج به حضیض رسید.

*افول ستاره‌ها

اما عدم پیدایش پدیده‌ نوظهوری از استان خوزستان در روسیه نشان از افول ستاره‌های استانی دارد که خود سرآمد کشف بازیکن و پدیده‌هایی بود که دیدگان کارشناسان را مبهوت خود می‌کرد.

ظرفیت پایان‌ناپذیر فوتبال خوزستان در سال‌های پس از جنگ تحمیلی ستاره‌های بسیاری را به فوتبال ایران معرفی کرده، ولی درسال‌های اخیر استعدادهایی که توان حضور در عرصه‌های بزرگ را دارند، به‌واسطه مدیریت‌های غیر اصولی در این رشته در حال نابودی و سوخت هستند.

فوتبال خلاقانه، خلاقیت‌های فردی و نبوغ بازیکنان خوزستانی جای خود را به آکادمی‌های پوشالی فوتبال داده که مدیران به صرف پشت سرگذاشتن مراحل کسب گواهینامه‌های باشگاهی و یا ایجاد درآمد خود به راه انداخته و توجهی به رشد و یا افت این بازیکنان ندارد.

حرکتی را که فوتبال استان در سال‌های پس از جنگ تحمیلی در کشف استعدادها به راه انداخته بود متوقف شده و بازیکنانی در استان‌های دیگر جای استعداهای خوزستانی را در میدان رقابت برای پیوستن به دنیای مستطیل سبز  می‌گیرند و یا  از استان‌های دیگر برای پرورش استعداد خود به این خوزستان سفر می‌کنند که به عنوان نمونه، می‌توان به سروش رفیعی و بختیار رحمانی اشاره کرد.

فوتبال خوزستان برای رهایی از انفعال و بازگشت دوباره به اصالت و جایگاه خود، نیازمند یک مدیریت کارشناسی شده و دلسوزانه دارد.

نسل آینده فوتبال ایران، خبر از افول در به‌کارگیری بازیکنان خوزستانی در رده‌‌های ملی دارد که این واقعه خطرناک، بیشه پر از شیر فوتبال خوزستان را تهدید می‌کند.

گزارش از علی دایلی