سرویس جهان مشرق - در تلاش برای درک انگیزه های روسیه از حضور نظامی در سوریه، به چند مورد نامشخص بر می خوریم. نخست، چرا هواپیماهای روسیه در سوریه که می توانستند با انواع موشک ها و بمب های 8 تا 24 تایی مسلح شوند، تنها به دو بمب یا موشک، از نوع «هوشمند»(KAB-250 S/LG، KAB-500 L/Kr، KAB-KAB-1500 L، 1500K، Kh-29 L/T، Kh-25T)، هدایت شونده با لیزر، GPS و TV/IR، مجهز بودند؟ این تسلیحات، دقتی در محدوده 2 در 5 متر دارند.
به علاوه معلوم نیست که چرا جنگنده-بمب افکن های روسی گاهی تا یک ساعت در آسمان می چرخیدند تا آخرین غیرنظامی هم از منطقه هدف دور شود. فراموش نکنید که بمب افکن های B-52 آمریکایی، ویتنام را با بمب فرش و از چریک های ویتنامی و غیرنظامیان ساکن در اطراف آن ها، کباب درست می کردند.
هواپیماهای A-1، US Skyrider، F-100، F-105، F-4، F-8، a-4، a-6، a-6، a-26 و B-57 هزاران محموله بمب های ناپالم خود را روی روستاهای ویتنام خالی کردند. ساز و کاری که روس ها در سوریه به کار گرفتند از نوعی بود که یک نیروی هوایی تنها در دفاع از سرزمین خود به کار می گیرد.
به علاوه روشن نیست که چرا روسیه تنها در اکتبر 2015، تقریبا 4 سال بعد از شروع جنگ سوریه، زمانی که حدود 75 درصد خاک این کشور در اختیار شورشیان مسلح بود، وارد عمل شد. در فوریه 2014، کودتایی در اوکراین رخ داد که از سوی غرب حمایت می شد و به کنایه «یورومیدان» نام گرفت.
از پی آن الحاق کریمه به روسیه با همه پرسی مارچ 2014 و شیوع جنگ داخلی در شرق اوکراین انجام گرفت. ایالات متحده، اروپا و کشورهای وفادار به آمریکا تحریم های سنگین اقتصادی علیه روسیه وضع کردند.
در سپتامبر 2014، در جریان کنفرانسی در ولز، ناتو تصمیم گرفت که ظرفیت های دفاعی خود را در مرزهای غربی روسیه افزایش دهد. تانک های تیپ 3 از لشکر چهارم آمریکا به کشورهای حوزه بالتیک و لهستان منتقل شدند( شامل 87 تانک M1A1 آبرامز، 20 توپ خودکششی M109A6 پالادین هویتزر و 136 نفربر زرهی M2 Bradley). به این ها تیپ 10 هوابرد(مجهز به 50 بالگرد بلک هاوک VH-6، 10 بالگرد ترابری شینوک و 24 بالگرد تهاجمی آپاچه AH-64) هم اضافه شد.
در جریان جنگ خلیج فارس، آمریکایی ها یک الگوریتم «بیاب-و-نابود کن»(seek-and-destroy) جدید را برای نفوذ به عمق استراتژیک خطوط دفاعی دشمن طراحی کردند. به این ترتیب که، بعد از تضمین برتری هوایی یک منطقه با نیروی هوایی، جنگنده-بمب افکن های آمریکایی با دقت بالا خودروها و نفربرهای زرهی عراق را در طول استحکامات دفاعی ناکار کردند.
سپس واحدهای متعدد تاکتیکی-عملیاتی ظرفیت ضدحمله و پدافند دشمن را از کار می انداختند و در این روند، بالگردهای نیروی هوایی و نیروی تفگنداران دریایی از آن ها پشتیبانی می کردند. همزمان از عقبه هم توپخانه های قدرتمند هویتزر 155 میلیمتری، یگان های توپخانه، لشکرها و صفوف رده اول عراقی ها را بی رحمانه در هم می کوبیدند.
مکان های دقیق اهداف عراقی توسط برنامه پیچیده شناسایی ارتش آمریکا- علاوه بر داده های ماهواره ای- به دست می آمد. 4 سطح ISR(جاسوسی، مراقبت و شناسایی)، برای جمع آوری پردازش داده ها برای با هدف دست آوردن یک تصویر کامل از میدان نبرد و اهداف عملیاتی، انجام می شد. سطح نخست، سطح راهبردی، شامل هواپیماهای مراقبت بی سرنشینِ دور-پرواز از نوع RQ-4 A/B گلوبال هاوک، RQ-170 Sentinel، و همچنین U-2 و E-8C و هواپیماهای سرنشین دار مراقبتی می شد.
ز طریق عملیات ترکیبی «بیاب و نابود کن» آمریکا، ساختار رزمی عراق مختل و در آن شکاف های بزرگ ایجاد شد که اجازه نفوذ واحدهای مکانیزه یا تانک آمریکایی را می داد. برای نفوذ عمیق به ساختار دفاعی و حمله به جناحین آن، ارتش آمریکا چندان به تانک های آبرامز، نفربرهای زرهی بردلی یا زرهپوش رزمی AAV-7A1 ( که خوردوهای زرهی کم سرعنی محسوب می شوند) متکی نبود، بلکه واحدهای موتوریزه مجهز به نفربرهای LAV-25 Stryker(که به سرعت 100 کیلومتر در ساعت هم می رسند) ترجیح داده شدند. این واحدها در دو تیپ موسوم به Stryker سازماندهی شدند.
هر تیپ نمونه استرایکر از 135 نفربر زرهی استرایکر و سه گردان پیاده، یک اسکادران شناسایی مجهز به 33 نفربر استرایکر و 12 نفربر HMMWV، یک توپخانه متشکل از سه عراده توپ هویتزر 155 میلیمتری، و یک گردان از سربازان عملیات ویژه تشکیل شده بود.
از 2012، ارتش روسیه تیپ های 7 تا 10 موتوریزه خود را منطبق بر مدل استرایکر آمریکایی تغییر داد، که پایه آن بر نفربرهای زرهی BTR-80 و BTR-82A است. در دو سه سال آینده، این دو مدل با نفبرهای زرهی جدید موسوم به VPK-7829 بومرنگ جایگزین خواهند شد.
در سوریه، جنگنده های سوخوی35 و سوخوی24 و سوخوی34 نیروی هوایی روسیه و نیروی هوایی سوریه، شکاف های بزرگی در صفوف رزمی شورشیان ایجاد و انبارهای سوخت و مهمات، تجهیزات سیار رزمی (مثل تانک ها و توپ های یدک کش شونده) و همچنین استحکامات دفاعی آنان را نابود کردند. بالگردهای تهاجمی Mi-28N و Mi-24V بخش زیادی از زرادخانه خودروهای پیکاپ تویوتا، مجهز به مسلسل های کالیبر سنگین، لانچرهای راکت و سیستم های ضدتانک و خودروهای انتحاری آنان را منهدم کردند.
از طریق این شکاف های ایجاد شده، نفربرهای زرهی BTR-82A روسی، با قدرت مانور بالا در زمین های هموار و قدرت آتش توپ های 30 میلیمتری روی برجک، وارد عمل می شدند. برای حفاظت از این نفربرها، تعدادی تانک های T-90A هم با سیستم دفاع فعال موسوم به Shtora در صحنه حاضر بودند که عملا سیستم های ضدتانک آمریکایی تاو-2 را که شورشیان از آن بهره می بردند، از کار می انداخت. و نمی توان این احتمال را از نظر دور نگه داشت که روسیه انواع جدید زرهپوش های خود(تانک آرماتا T-14، T-15 و Kurganets-25) را که هنوز در فاز آزمایشی هستند، در آینده به سوریه بفرستد. این ها پیشرفته ترین تانک های موجود در جهان هستند.
ارتش روسیه در میدان نبرد سوریه برای سیستم «جستجو و حمله» search and strike خود یک ساختار شناسایی قوی نیز ایجاد کرده است: سیستم موسوم به C4I(فرمان، کنترل، ارتباطات، رایانه ها، جاسوسی و تبادل داده ها). جمع آوری و پردازش اطلاعات در ارتش روسیه، مانند ارتش آمریکا، چندلایه است. این سطوح، علاوه بر داده های ماهواره ای، شامل هواپیماهای شناسایی سرنشین دار Il-20M1 و Tu-214R(با مداومت پروازی 12 ساعت و بیشتر)، هواپیماهای کوتاه برد بی سرنشین Zala، Yavovlev Pchela-1T و Orlan-10 پرنده های بی سرنشین دورپرواز Dozor 600 و بالگردهای شناسایی و تهاجمی Mi-35 و Ka-52 می شود.
از آن جا که ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا(که شامل ناتو و کشورهای خلیج فارس می شود) عملیات هوایی متعدد در نواحی مرکزی، شرق و شمال سوریه داشتند، نیروی هوایی و نیروی زمینی روسیه هم یک ناحیه «منع شده»(یک حباب A2/AD) در غرب سوریه ایجاد کردند که نیروهای ناتو حق ورود به آن را نداشتند. درون این ناحیه، روسیه مجموعه ای از اقدامات امنیتی را به کار گرفت تا برتری خود را در جنگ رادیویی-الکترونیکی علیه سیستم های شناسایی زمینی، هوایی و فضایی ائتلاف به رهبری آمریکا حفظ کند.
این ناحیه به واسطه کاربرد تچهیزات Krasukha-4 توسط روسیه، که مراقبت راداری ماهواره های جاسوسی، رادارهای زمینی، هواپیماهای آواکس و سایر سیستم های راداری هواپایه مانند E-8C و RC135، RI Sentinel و سیستم های شناسایی پهپادهای RQ-4، MQ5 و MQ9 را «مختل»(jam) می کنند، اصطلاحا به ناحیه «کِدِر» شناسایی برای ائتلاف آمریکایی تبدیل شد.
هواپیماهای روسی با «پاد»های(pods) شلیک کننده امواج مختل کننده از نوع SAP-518/SAP-171 و L-175B Hibini و بالگردهای روسی با سیستم های jamming موسوم به Richag-AV مجهز هستند. سایر تجهیزات مختل کننده که روسیه به سوریه فرستاده می توانند از راه دور، فرمان های پروازی به پهپادهای شناسایی را در هوا-فضای غرب سوریه مختل کنند. به علاوه جت های رهگیر Su35 SM و Su35 و سیستم های قدرتمند دفاع هوایی اس-400 هم در این محدوده مستقر هستند.
بنا بر این، استقرار نیروی زمینی و هوایی روسیه در سوریه در پیامد اقدامات دولت اوباما در قبال روسیه، به ویژه رویکرد تهاجمی ناتو در مرزهای غربی روسیه، انجام گرفت. این اقدام روسیه نه تنها برای پشتیبانی از دولت رییس جمهور بشار اسد، که برای آمادگی هر چه بیشتر نیروهای نظامی این کشور در جهت دفع تهاجم نهایی ناتو، که آرزوی دولت اوباما بود، انجام گرفت. البته، یک بخش از کارکرد این حضور نظامی هم، محک زدن اجزای سیستم راهبردی جدید «جستجو و حمله» ارتش روسیه بود. این سیستم تا به حال در عرصه میدانی و عملیات رزمی محک نخورده بود. این سیستم که ابتدا از سیستم آمریکایی الگو گرفته بود، اکنون با نیازهای ویژه ارتش روسیه منطبق شده است و آن را برای تقابل نهایی با ناتو آماده تر می کند.
نویسنده: Valentin Vasilescu
منبع: