علاوه بر سه نسل هواپیمای تشریح شده در این مقاله، سه نسل دیگر از جنگنده های سوری همراه با سامانه ضدموشکی فوق پیشرفته و یک ناو پیشرفته برای حمایت از نیروی هوایی در پایگاه هوایی حمیمیم مستقر هستند و به این ترتیب می توان ادعا کرد توان نظامی دفاعی سوریه برای حفاظت از مرزهای شمالی، در سراسر خاورمیانه کم نظیر است.
سرویس بین الملل فردا: روز گذشته بار دیگر وزیر خارجه ترکیه تأکید کرد آنکارا بدون حمایت غرب، موافق عملیات زمینی مستقیم در سوریه نیست. به این ترتیب، بعد از فرمانده بلندپایه ارتش آل سعود، این دومین مقام برجسته ائتلاف ریاض-آنکارا-دوحه بود که احتمال عملیات نظامی مستقل این دو کشور در ترکیه را پایین ارزیابی کرد.
شاید برای بسیاری از کارشناسان، این مواضع غیرمنتظره به نظر آمده باشد. در روزهای پیش از آن، جنگ روانی و تبلیغاتی کسترده ای در رسانه های عربی و ترکی در مورد ورود زمینی این دو کشور به سوریه راه افتاده بود که با اعلام رسمی حضور هواپیماهای سعودی و قطری در پایگاه هوایی اینجرلیگ به اوج خود رسید؛ اما واقعیت های میدانی نشان می دهد عوامل بازدارنده جدی وجود دارند که از نظر منطقی، مانع عملیات کشورهای فوق در سوریه می شود. به عبارت دیگر، اگر آنکارا مرتکب این اشتباه شود، دست به یک خودکشی سیاسی زده که هزینه های آن می تواند حتی منجر به تغییر رهبران پایتخت این سه کشور شود!
رستوران پادگان سربازان روس در خاک سوریه
از میان عوامل بازدارنده، در این گزارش صرفا بر «بمب افکن های روس» تمرکز می کنیم که توان نظامی منحصر به فردی برای سوریه در مرزهای شمالی این کشور ایجاد کرده اند. ترکیب جنگنده های هوایی حاضر در این مرز، به اندازه ای است که می تواند تمام تحرکات ترکیه و کشورهای عربی را در همان مرز ترکیه سرکوب کند. در حال حاضر، سه نوع هواپیمای سوخو نسل سو-24 ، سو-34 و سو-35 به سوریه اعزام و در پایگاه هوایی حمیمیم مستقر شده اند تا توان عملیاتی هوایی سوریه را به بالاترین سطح برسانند.
روزنامه معتبر «کومسومولسکایا پروادا» در شماره روز دوشنبه خود اعلام کرد که بمب افکن های سوخو24 و سوخو34 روسیه برای استقبال از نیروهای عربستان و ترکیه در صورت ورود به خاک سوریه به حالت آماده باش درآمده اند. این روزنامه درباره دخالت زمینی ترکیه و عربستان در سوریه بدون هماهنگی با دمشق و ارتش روسیه هشدار داد و نوشت: این اقدام عواقب بسیار وخیمی خواهد داشت.
عکس یادگاری سربازان روس در سوریه
این روزنامه افزود: «اگر ترکیه و عربستان در سوریه دخالت زمینی کنند، جنگنده های روسیه راه دیگری غیر از دفاع از کارشناسان روس حاضر (درسوریه) برای جلوگیری از مواجه شدن آنها با هر خطری، نخواهند داشت و این، نبرد شدیدی بین روسیه و نیروهای ترکیه و عربستان به وجود خواهد آورد.»
ناظران معتقدند انتشار این خبر در روزنامه روسی به نوعی هشدار و تهدید علنی و آشکار برای هدف قرار دادن نیروهای عربستان و ترکیه در صورت ورود به سوریه است و بین انتشار این خبر و اینکه عربستان اعلام کرده که تاریخی برای سفر ملک سلمان به مسکو تعیین نشده است، ارتباط وجود دارد.
نمایی از پادگان هوایی «حمیمیم» که در اختیار ارتش روسیه است.
در گزارش این روزنامه، به هواپیماهای سوخو نسل سو-35 اشاره ای نشده است؛ این در حالی است که روزنامه «کومرسانت» چاپ مسکو در ابتدای ماه جاری میلادی از استقرار چهار فروند سو-35 در پایگاه حمیمیم سوریه خبر داد. این خبر بلافاصله از سوی سخنگوی نیروی هوایی روسیه تأیید شد.
ایگور کوناشنکوف یا تأیید خبر روزنامه کومرسانت، جزئیات بیش تری از آمادگی این جنگنده را اعلام کرد: «خلبانان و کادر فنی 4 جنگنده مذکور، دو به دو و به طور بیست و چهار ساعته در پایگاه حمیمیم "شیفت" دارند و بدین ترتیب زمان آماده شدن هر جفت سوخو 35 برای پرواز، تنها یک دقیقه خواهد بود.»
تصویر هوایی از پادگان حمیمیم در استان لاذقیه
این پادگان در اختیار ارتش روسیه می باشد.
این مقام مسکو، در توضیح این هواپیما اظهار داشت: «نقش جنگنده های سوخو-35 اس، تأمین پوشش هوایی برای هواپیماهای جنگی است تا میدان دید وسیعتر و امکان اوج گرفتن ایمن را در محیط 360 درجه و برد 400 کیلومتر برای آنها تأمین کنند. آن ها کاربری های متعددی دارند و علاوه بر تأمین پوشش برای هواپیماهای جنگی، اهداف زمینی و زیر زمینی را هم به طور جداگانه هدف قرار می دهند.»سخنگوی رسمی نیروی هوایی روسیه گفت: «این نوع جنگنده ها می توانند به طور همزمان هشت هدف را شناسایی و تعقیب کرده و مورد حمله قرار دهند. مضافا بر این که به خاطر مجهز بودن به سامانه ارسال پارازیت، توان بالایی برای پنهان شدن از دید رادار دشمن دارند.»
بمب افکن های روسی در خاک سوریه
تنها 5 روز بعد، معاون نخست وزیر روسیه به حضور جنگنده های فوق پیشرفته سو-35 در سوریه واکنش نشان داد. او با هشدار نسبت به توان بسیار بالای عملیاتی این هواپیما به تمام معارضان و رقبا توصیه کرد هشدارهای وی را جدی بگیرند. معاون نخست وزیر روسیه، با اشاره به امکانات و قدرت جنگنده‌های "سوخو-35" که روسیه اخیرا در سوریه مستقر کرده، از همه طرفها خواست فکر نزدیک شدن به این جنگنده ها را از سر بیرون کنند.
«دیمیتری راگازین» در صفحه شخصی خود در فیسبوک نوشت: «از صمیم قلبم از همه می خواهم در زمان پرواز این جنگنده ها به آنها نزدیک نشوند.»
در ادامه به معرفی مختصر هر یک از سه جنگنده فوق الذکر می پردازیم:
سوخو سو-24
سوخو-۲۴ یک جنگنده ضربتی مافوق صوت، دو کابینه، بال‌متغیر و دوموتوره ساخت شرکت سوخو است. این هواپیما که نخستین سیستم ناوبری و حمله دیجیتال شوروی را در خود داشت نخستین پرواز خود را در سال ۱۹۷۰ انجام داده و از سال ۱۹۷۴ وارد ارتش شوروی شد و هم‌اکنون نیز در ارتش‌های روسیه، اوکراین، قزاقستان، الجزایر، سودان، سوریه، آذربایجان، ازبکستان، عراق و ایران در حال خدمت است.
سوخو-۲۴ که پاسخ روس‌ها به جنگنده بمب‌افکن اف-۱۱ آمریکایی‌ها بود، اختصاصاً برای حملات ارتفاع پایین مافوق صوت به عمق خاک دشمن طراحی شده و طراحی بال متحرک آن باعث شده تا قابلیت فرود و برخاست کوتاه را داشته باشد. بارگیری بال بالای این هواپیما نیز باعث شده تا پرواز باثباتی در ارتفاع پایین و مقاومت خوبی در مقابل جریان باد داشته باشد. توانایی اجرای عملیات در شب یا روز و در شرایط جوی مختلف و قابلیت استفاده از باندهای نامناسب و کوتاه از دیگر ویژگی های مهم و قابل ذکر این جنگنده است.
این هواپیما با وزن بیش از ۲۲ تن، توانایی حمل ۸ تن مهمات از جمله بمبهای هسته‌ای تاکتیکی، و دیگر انواع بمب و موشک و راکت و سوخت اضافی را دارد.
هواپیمایی که حدود سه ماه قبل ترکیه با موشک هوا به هوا به آن حمله کرد، از همین نوع بود. نقطه ضعف سو-24 ، نبردهای هوایی است؛ اما برای سرکوب کاروان های زمینی ورودی به داخل اراضی سوریه، از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. پرواز همین جنگنده بر فراز کوه های شمال شرق لاذقیه، معادلات آن جبهه جنگی را کاملا دگرگون کرد و به نظر می رسد طی دو هفته آینده تکلیف این جبهه نبرد یکسره شود! همچنین این هواپیما، تأثیر به سزایی در تغییر معادله جنگی در ریف شمالی حلب داشته است. {literal}{{/literal}برای مشاهده تحولات ریف شمالی حلب، گزارش زیر را مشاهده کنید:{literal}}{/literal}
سوخو سو-34
سوخو سو-34 هواپیمای جنگنده بمب افکن دوسرنشینه و دوموتوره جت توربوفن ساخت شرکت هوانوردی سوخو در روسیه است که بر اساس طرح بدنه پروازی جنگنده سوخو-۲۷ طراحی شده است. سوخو- ۳۴ برای جایگزینی جنگنده بمب افکن سوخو-۲۴ در نیروی هوایی روسیه ساخته شده است.
تولید این هواپیما از سال ۲۰۰۶ آغاز و در سال ۲۰۱۴ به طور رسمی وارد ارتش روسیه شد. قیمت هر فروند از این جنگنده-بمب‌افکن حدود ۳۶ میلیون دلار اعلام شده و در سراسر جهان تنها به سوریه اعزام شده است. حتی در سوریه، مقامات مسکو از معامله آن خودداری کرده و صرفا در پادگان حمیمیم مستقر شده اند که تنها سربازان روس در آن حضور دارند.
سوخو سو-34 برای عملیات در سرعت مافوق صوت و ارتفاع بالا به فضای هوایی دشمن طراحی شده و قادر به حمل هشت تن انواع موشک و بمب و شلیک از فاصله ۲۵۰ کیلومتری است. این جنگنده به یک کابین زرهپوش و پادکارهای پیشرفته مجهز شده و قادر است ضربات ترکش‌های موشک و برخورد مستقیم سلاح‌های کالیبر پائین را تحمل کند. شعاع عملیاتی سوخو سو-34 با استفاده از تانکرهای سوخت اضافی ۱۵۰۰ کیلومتر است که با سوخت‌گیری هوایی می‌توان آن را ارتقاء داد. وزن برخاست این هواپیما ۴۵٫۱ تن است و از یک سیستم هدف‌گیری دیجیتال بهره می‌برد که ضریب خطای شلیک آن در هرنوع شرایط جوی را به حداکثر چند متر رسانده است. حداکثر سرعت سوخو سو-34 حدود ۱٫۸ ماخ می باشد. موتور این هواپیما برای هزار ساعت پرواز قبل از انجام تعمیر طراحی شده است.
میخائیل سیمونوف طراح اصلی سوخو سو-34 معتقد است که این جنگنده تنومند، مانورپذیر و زرهپوش به یک تانک پرنده شباهت دارد. کابین جادار و زرهپوش خلبان با یک قفس فولادی به ضخامت ۱۷ میلی‌متر در مقابل ترکش‌ها و گلوله‌ها محافظت می‌شود.
این هواپیما اولین پرواز خود را در سال ۱۹۹۰ با نام سوخو-۲۷آی‌بی انجام داد. این پرواز آزمایشی از مسکو تا دریای اختسک ادامه یافت. هواپیما ۱۶ ساعت را در آسمان گذراند و چهار بار سوخت‌گیری هوایی کرد. در آن زمان هواپیما هیچ مشکلی در پرواز نداشت اما خستگی بسیار زیاد دو خلبان بعد از پرواز نشان می‌داد که آنها نخواهند توانست بعد از چنین پرواز فرسایشی، بازدهی مناسبی داشته باشند. از این رو کابین خلبان اصلاح شده و به گونه‌ای طراحی شد که خلبان و ناوبر هواپیما به راحتی در کنار یکدیگر قرار بگیرند و بتوانند بایستند، حرکات کششی عضلانی انجام بدهند یا حتی در راهرو چرت بزنند و یا غذا بخورند.
همچنین بدنه سوخو سو-34 به گونه‌ای طراحی شده تا سطح مقطع راداری کوچکی داشته باشد و به گفته سیمونوف آشکارگی راداری آن در حد یک موشک کروز مافوق صوت است. تفاوت دیگر سوخو سو-34 با سوخو-۲۷ در کابین خلبان شیشه‌ای با نمایشگرهای سی‌آرتی رنگی با عملکرد چند گونه این نمایشگرهاست.
سوخو سو-۳۴ اولین تجربه جنگی خود را در جنگ داخلی سوریه به دست آورد. در سپتامبر ۲۰۱۵ شش فروند از این هواپیما به فرودگاه لاذقیه منتقل شده تا مخالفین حکومت بشار اسد را هدف قرار دهند. در حملات روز اول و دوم اکتبر استفاده از این هواپیما گزارش شد. آن ها در ارتفاع بالای ۵ هزار متر حملات خود را انجام می‌دهند تا از موشک‌های دوش‌پرتاب دشمن در امان باشند.
سوخو سو-35 بی ام
نمایشگاه هوایی 2013 پاریس در حالی برگزار شد که مانور جنگنده‌ای همه تماشاگران را به حیرت وا داشته بود. این جنگنده‌ای که باعث شده بود تا تماشاگران سر خود را مدام به چپ و راست و بالا چرخش دهند، بوئینگ، ایرباس و یا "بمب‌افکن آمریکایی" نبود بلکه پدیده‌ای بنام "سوخو سو-35" روسی بود.
جنگنده روسی در رقابت با مشابه خارجی خود یعنی اف22 آمریکایی طراحی و ساخته شد. در حالی که به نظر می‌رسد از پیشرفته‌ترین جنگنده آمریکا یعنی اف35 نیز برتر است. روسیه در این نمایش هوایی نشان داد در صنعت هوایی از آمریکا جلو زده است. ژنرال «هال هورنبرگ» از فرماندهان بلندپایه نیروی هوایی آمریکا، در این خصوص با اعتراف به برتری جنگنده‌های روسی گفت: «جنگنده‌های روسی در این مانور نشان دادند که از نمونه‌های آمریکایی بهتر عمل می‌کنند و این زنگ بیدارباشی برای آمریکا است.»
یکی دیگر از ویژگی های بارز و منحصر به فرد این جنگنده و رادار آن توانایی درگیری با چند نوع هدف با ماهیت های متفاوت است. مثلا این جنگنده همزمان می تواند با اهداف زمینی و هوایی درگیر شود و به آنها حمله کند.
سوخوی-35 بی ام همچنین از یک رادار برای کنترل وضعیت عقب جنگنده استفاده می کند. این رادار در بین دو موتور جنگنده قرار گرفته است. این رادار نیزTikhomirov NIIP است. رادارTikhomirov NIIP مجهز به سیستم پشت نگر فروسرخ است. این جنگنده از سیستم مسافت یاب و نشانه گیری لیزری نیز استفاده می کند.
در طی یک تحقیق و مقایسه انجام شده توسط یکی از مراکز هوانوردی بزرگ اروپا بین Su-35BM وF-22 که امید آمریکا در نبردهای هوایی به شمار می آید مشخص شد که SuperFlanker نسبت به Raptor از حق شلیک اول برخوردار است و در نبرد هوایی توان شکست دادن رپتور را دارد.
به این ترتیب، 4 فروند جنگنده سوخو سو35 اعزامی به سوریه، می تواند به عنوان سپر یا چتر امنیتی برای حدود 50 فروند هواپیماهای سوخو نسل سو24 و سو34 باشد که به ترتیب به کاروان های زمینی و هوایی ورودی از طرف ترکیه را سرکوب خواهند کرد.
گفتنی است علاوه بر سه هواپیمای فوق، سه نسل دیگر از جنگنده های سوری همراه با سامانه ضدموشکی فوق پیشرفته و یک ناو پیشرفته برای حمایت از نیروی هوایی در پایگاه هوایی حمیمیم مستقر هستند و به این ترتیب می توان ادعا کرد توان نظامی دفاعی سوریه برای حفاظت از مرزهای شمالی، در سراسر خاورمیانه کم نظیر است.
تحولات سوریه که طی هفته های اخیر و در پی پیشروی های ارتش سوریه در
مناطق مختلف این کشور از یک سو و ابراز تمایل برخی کشورهای منطقه برای مداخله از
سوی دیگر، سیر شتابان تری به خود گرفته، همچنان محور تمرکز و تحلیل بین المللی است.
در این میان، تحولات اخیر، ضرورت بررسی نوع نقش آفرینی قدرت های منطقه ای و جهانی
مؤثر در تحولات سوریه را مطرح کرده است.
