"یکی از راه های کاستن از فاصله میان ایران و آمریکا، همکاریهای اقتصادی است." این جمله رییس جمهور شاید مهمترین جملهای باشد که یک مقام عالی رتبهی ایرانی تاکنون درباره ورود سرمایهگذاران آمریکایی به عرصه اقتصاد ایران مطرح کرده باشد.
حسن روحانی در جریان سفر چند روزه خود به ایالات متحده آمریکا با گروهی از مدیران شرکتهای تجاری، اقتصادی و صنعتی این کشور دیدار کرد. دیداری که با توجه به نهایی شدن توافق هستهای و لغو قریبالوقوع تحریمهای اقتصادی علیه ایران میتواند گامی مهم جهت آغاز فرایند هم کاریهای اقتصادی سرمایه گذاران این کشور با اقتصاد ایران باشد.
در سالهای گذشته اختلافات سیاسی دو کشور از یک سو و تحریمهای یک جانبه و چند جانبه آمریکا علیه ایران باعث شد تقریبا هیچ یک از شرکتهای آمریکایی توان حضور در ایران نداشته باشند.
با لغو تحریمها اما اوضاع دگرگون میشود. در شرایطی که بسیاری از شرکتهای اروپایی از هم اکنون اسب خود را زین کردهاند تا پس از لغو قطعی تحریمها در اقتصاد ایران فعال شوند، شرکتهای آمریکایی هنوز در گیر و دار دریافت مجوز از دولت این کشور قرار دارند و این موضوع نگرانی از دست دادن بازار کلان اقتصاد ایران را دو چندان کرده است.
در این میان شاید اصلیترین شرکتی که بازاری بزرگ را در خطر از دست رفتن میبیند شرکت هواپیماسازی بویینگ است. این شرکت که در کنار رقیب خود ایرباس با بازاری 80 میلیارد دلاری در آسمان ایران مواجه است بارها اعلام آمادگی کرده به ایران هواپیما بفروشد اما این را نیز گفته که این اتفاق با موافقت دولت آمریکا و فراهم شدن شرایط ورود به ایران هموار خواهد شد.
حالا صحبتهای رییس جمهوری ایران نشان میدهد لااقل یکی از دو مانع بر سر راه بازگشت بویینگ به آسمان ایران کنار رفته است. روحانی گفته تهران برای حضور شرکتهای آمریکایی منعی قایل نیست و این شرکتها نیز می توانند در فضایی رقابتی از شرایط پساتحریم، برای سرمایه گذاری و انتقال فناوری به ایران بهره بگیرند.
رییس جمهوری این را نیز گفته که فضای جدیدی در ایران در عرصه های فناوری های نوین، صنایع هواپیمایی و کشاورزی ایجاد شده است و مطرح کردن این صحبتها نشان از آن دارد که ایران در صحنه اقتصاد میان شرکتهای آمریکایی و اروپایی تفاوتی نخواهد داشت و برنده رقابت میان آنها میتواند در آینده بازار ایران را مال خود کند.
اگر این صحبتهای رییس جمهوری را چراغ سبزی به شرکتهای آمریکایی بدانیم شاید برای بویینگ نیز فضا بیش از گذشته فراهم شده باشد، ایران 400 هواپیمای جدید نیاز دارد و در این بین استفاده از هواپیماهای این غول آمریکایی انتخابی مهم به حساب میآید.