به گزارش خبرنگار مهر، از چهارم تا دهم خرداد به عنوان هفته ملی مبارزه با دخانیات و روز 31 می، روز جهانی مبارزه با دخانیات نامگذاری شده است، شعار امسال سازمان بهداشت جهانی در این هفته "تبلیغ، ترویج و حمایت از دخانیات ممنوع" اعلام شده است.
خطر سرطان؛ پشت طعمها و رنگهای فریبنده
تنباکوی میوه ای چند سالی است که به دست کشورهای همسایه تولید شده و با انواع اسانس و طعمهای گوناگون در دسترس همگان قرار می گیرد.
البته به گفته پزشکان این نوع تنباکو از بدترین نوع برگ توتون تهیه شده که در کارخانه ها معمولا دور ریز تولیدات آنها است ولی به واسطه مواد شیمیایی معطر و بسته بندیهای پر زرق و برق آنها را با نام تنباکوی میوهای در ایران و نام عربی معسل در کشورهای عربی بفروش میرسانند.
پزشکان می گویند کشیدن یک یا دو بار قلیان در روز، فرد استفاده کننده را دچار اعتیاد می کند، در حالی که تصور غلط جامعه این است که دود حاصل از قلیان از آب رد می شود و مواد سمی آن از بین می رود. امروزه ترکیبات مخصوص تنباکو که فروخته می شوند اغلب با میوه، عسل، شهد و بعضی گیاهان با غلظت زیادی طعم دار شده اند که جذابیت کاذب درمصرف کننده ایجاد می کند.
هفته ملی مبارزه با دخانیات
اما معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور در نشستهای مختلف به مناسبت هفته ملی مبارزه با دخانیات بارها از ممنوعیت عرضه توتون و دخانیات در سوپرمارکتها خبر داده و گفته است که تنها واحدهایی می توانند به فروش دخانیات بپردازند که دارای مجوز باشند.
شهرام رفیع در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: عرضه کنندگان دخانیات باید مجوز داشته باشند و در غیر این صورت به مراجع قضایی معرفی می شوند.
رفیع گفت: 12درصد بیماریهای قلبی و عروقی،66 درصد برنشیت و سرطان ریه و 38 درصد بیماریهای حاد تنفسی در جهان با مصرف دخانیات ارتباط مستقیم دارد.
وی، قلیان را دروازه ورود به اعتیاد دانست و گفت: برخلاف تصور بعضی افراد، دود حاصل از قلیان به هیچ وجه کم خطر نیست بلکه حاوی مواد سرطان زا و سمی بی شماری است که باعث سرطانهای ریه و حفره دهانی، بیماریهای قلب و عروق و ... می شود.
رفیع با بیان اینکه بیش از چهار هزار ماده سمی در قلیان وجود دارد، تصریح کرد: متاسفانه قلیان در میان جوانان و نوجوانان شیوع پیدا کرده و تصور آنها این است که زیان قلیان نسبت به دیگر مواد مخدر کمتر است و اعتیاد آور نیست غافل از اینکه با پک زدن فرد، ده ها ماده سمی وارد ریه می شود و به پائین ترین قسمت ریه ها رسوخ می کند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور با اشاره به اینکه خطر ابتلا به سرطان ریه در افراد قلیانی و دیگر استفاده کنندگان از مواد دخانی پنج برابر دیگر افراد است، تصریح کرد: قلیان عوارض بیشتری نسبت به سیگار دارد به طوری که 50 نخ سیگار معادل یک ساعت قلیان کشیدن است.
رفیع به میانگین سنی استفاده کنندگان از قلیان در کشور پرداخت و گفت: طبق مطالعات انجام شده افراد سنین 15 تا 27 سال بیشترین مصرف کنندگان دخانیات به ویژه قلیان در کشور را تشکیل می دهند.
وی افزود: مصرف قلیان در جوانان زمینه ساز اعتیاد به الکل و عفونتهای مختلف است و فرد را دچار رخوت کرده و نشاط و شادی را در استفاده کننده از بین می برد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور در این باره گفت: بسیاری از جوانان با این باور غلط که آب در شیشه قلیان باعث می شود سموم آن را بگیرد قلیان می کشند. اما این آب تنها درصد کمی از نیکوتین را می گیرد و باعث می شود مصرف کننده زمان زیادی را صرف کشیدن قلیان بکند.
مسئولان بهداشتی خوزستان مهمترین برنامه ها در هفته ملی مبارزه با دخانیات را پیگیری مصوبه کارگروه سلامت استان در خصوص مبارزه وجمع آوری قلیان و مواد مخدر از مکانهای عمومی، رستورانها، پارکها، بیمارستانها، مدارس، دانشگاه ها و ترمینالها عنوان کرده اند.
گفته می شود در سال گذشته 15 هزار قلیان به همت سازمانهای شهرداری و نیروی انتظامی و معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز جمع آوری و معدوم شده است.
شهرداری در کنار نیروی انتظامی
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز گفت: جمع آوری قلیانها از سطح شهر از ماموریتهای شهرداری نیست بلکه نیروی انتظامی این ماموریت را دارد ولی چون عرضه و مصرف قلیان در مکانهایی مانند پارکها و بلوارهای ساحلی صورت می گیرد، شهرداری بر خود وظیفه می داند اقدامات لازم را در جهت پاکسازی این اماکن انجام دهد.
علیرضا عالی پور همچنین گفت: در سال های 89، 90 و 91 سه مرحله از طرح معدومسازی قلیان در شهر اهواز عملیاتی شد. همچنین شهرداری در جهت فرهنگ سازی، با چاپ بروشورهای هشداردهنده و نصب پلاکارد در سطح شهر در جلوگیری از گسترش این پدیده در جامعه قدم برداشت.
به گفته وی، بیشترین میزان مصرف قلیان در بلوارهای ساحلی شهر است.
عالی پور اظهار کرد: با وجود جمع آوری و معدوم کردن سالانه هزاران قلیان، این برنامه با عدم موفقیت مواجه می شود که دو اشکال مهم وجود دارد. فقدان قانون مجازات برای فروش و توزیع و نبود شغلی درآمدزا با کمترین هزینه نیز اشکال دوم در بحث عدم موفقیت برنامه های کنترل استفاده از قلیان در جامعه است.
با این حال بسیاری شهروندان می گویند برخورد با قلیان فروشان تنها در هفته مبارزه با دخانیات بی فایده است و حتی اگر همه قلیان فروشی ها جمع آوری شوند، کشیدن قلیان در اماکن غیر رسمی به صورت زیر زمینی گسترش می باید که جلوگیری و کنترل آن کاری بسیار مشکل خواهد بود.
.................................................
گزارش: قاسم منصور آل کثیر