بررسی یک مشکل اجتماعی

گزارشی از وضعیت مراکز عرضه قلیان

دودی که به چشم جوانان می‌رود/ هندیجان در مرگ تدریجی با قلیان

یکی از معضلاتی که اخیرا جوانان بسیاری را در هندیجان متوجه خود کرده است استعمال قلیان در مراکز مختلف شهر به‌ویژه در پارک‌هاست، مصرف دودی که به چشم سلامت جامعه می‌رود.

  به گزارش خبرگزاری فارس از هندیجان، روز به روز بر تعداد اماکن عرضه قلیان افزوده می‌شود به طوری که محل کشیدن قلیان برای بعضی‌ها به عنوان شغلی غیرقانونی و بدون پروانه کسب تعریف شده است.

این در حالی ا‌ست که این اماکن به محل‌هایی برای شیوع انواع بیماری‌ها همچنین نقطه آغاز ابتلای نوجوانان و جوانان به اعتیاد به مواد مخدر تبدیل شده است.

با مراجعه به این پاتوق‌های دودی متوجه می‌شوید که نوجوانان و جوان‌های بسیاری با دست به دست کردن شیلنگ‌های قلیان دور هم گرد آمده‌اند تا زمینه‌ساز ابتلا به مواد بنیان کن اعتیاد باشند، شیلنگ‌هایی که دهان به دهان می‌گردند و بدون در نظر گرفتن و رعایت نکات بهداشتی ناقل انواع بیماری‌ها نیز هستند.

با این تفاسیر استمرار این روند می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های دیگری در نسل جوان باشد که دود این نابه‌سامانی به چشم سلامت جامعه می‌رود.

*استعمال قلیان در مراکز مختلف

شهرستان هندیجان از جنوبی‌ترین شهرهای استان خوزستان است که با معضلات و مشکلات ریز و درشتی دست و پنجه نرم می‌کند، این شهرستان با وجود برخورداری از بنادر بزرگ اقتصادی و تجاری نظیر بحرکان و سجافی امام همچنان جوانان بیکار زیادی را در خود گنجانده است.

یکی از معضلاتی که اخیرا خانواده و جوانان بسیاری را در این منطقه متوجه خود کرده است استعمال قلیان در مراکز مختلف این شهرستان به‌ویژه در پارک‌ها است. در این زمینه بر آن شدیم گفت‌وگویی با شهروندان و مسئولان این منطقه و راهکارهایی در خصوص رفع این امر در شهرستان داشته باشیم.

*دلمان را به قلیان خوش کرده‌ایم

محمدعلی 30 ساله فارغ‌التحصیل رشته مدیریت بازرگانی در حالی‌که از بیکاری می‌نالد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در هندیجان اظهار کرد: چند سالی ا‌ست که درسم را تمام کرده‌ام و جویای شغل هستم، به هر دری زده‌ام و همچنان بی‌نتیجه و دست از پل درازتر به بیکاری سلام دادم.

وی افزود: خجالت می‌کشم زیاد در خانه بمانم چون احساس می‌کنم سربار خانواده‌ام هستم، این موضوع از زمانی که فارغ‌التحصیل شده‌ام شدت بیشتری پیدا کرده است و سعی می‌کنم بیشتر وقت خود را با دوستانم بگذرانم.

این شهروند هندیجانی بیان کرد: هندیجان از امکانات رفاهی و تفریحی بسیار ضعیفی برخوردار است و تنها طبیعت نه چندان دلچسب است که ما به کوه و صحرای منطقه می‌کشاند.

وی ادامه داد: وقتی با دوستانمان دور هم جمع می‌شویم دلمان را به قلیانی خوش می‌کنیم که رفیق روز و شبمان شده است.

علی اضافه کرد: اگر جوانان تفریح و سرگرمی داشته باشند سراغ دود و دم نمی‌روند.

*سالن‌های ورزشی به سردی گراییده است

عضو شورای فرهنگی شهرستان هندیجان در این خصوص اظهار کرد: شهرستان هندیجان یکی از محروم‌ترین و جنوبی‌ترین نقاط استان خوزستان است.

ناصر حکیمی افزود: این شهرستان با وجود برخورداری از ظرفیت‌های بالای اقتصادی و تجاری و اجتماعی اما در بسیاری از بخش‌ها همچنان مغفول مانده است.

وی اضافه کرد: استعدادها و پتانسیل‌های بسیار بزرگی در این شهرستان و در بین جوانان این مرز و بوم مشاهده می‌شود اما مسئولان به راحتی از کنار آن‌ها می‌گذرند.

عضو شورای فرهنگی شهرستان هندیجان خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلیل آمار بالای بیکاری در این منطقه و عدم وجود اماکن مناسب و در خور شأن برای تفریح و ورزش جوانان، بسیاری به استفاده از قلیان و مصرف دخانیات روی آوردند.

وی گفت: به وفور مشاهده می‌شود که جوانان به‌ویژه در شب‌ها در پارک‌ها مشغول استعمال قلیان بوده و با این کار به تفریح و سرگرمی می‌پردازند.

حکیمی با گلایه از وضعیت موجود خاطرنشان کرد: این شهرستان با وجود برخورداری از شش سالن بدنسازی برای ورزش جوانان این روزها با سردی روبه‌رو شده و البته روز به ‌روز شاهد گرایش بیشتر فرزندانمان به سوی دود و قلیان و سیگار هستیم.

وی در پایان از مسئولان خواست به‌طور جدی با معضل ایجاد شده در شهرستان برخورد و مراکز عرضه قلیان‌ها را جمع‌آوری کنند.

*باوری اشتباه

برخلاف تصور و باور عمومی که معتقدند ضرر قلیان از سیگار و سایر مواد دخانی کمتر است و آب قلیان جلوی مواد مضر و سمی آن را می‌‌گیرد، ولی با توجه به میزان و مدت مصرف قلیان باید گفت که ضرر و عوارض جسمی و روانی استعمال قلیان از سیگار و سایر مواد دخانی نه تنها کمتر نیست بلکه میزان و نوع عوارض آن بیشتر و متنوع‌تر است.

این در حالیست که وجود این باورهای غلط در مورد مصرف قلیان در جامعه و به خصوص جوانان و نوجوانان موجب افزایش شیوع مصرف قلیان در جامعه به ویژه در این قشر شده است.

گفته می‌شود که تنباکوی مصرفی در قلیان 400 نوع ماده سمی و سرطان‌زا دارد و قلیان‌های میوه‌ای که از پوست میوه تخمیر شده با مواد افزودنی تهیه می‌شوند نیز علاوه برداشتن این 400 نوع سم به دلیل وجود مواد افزودنی موجب آلرژی، آسم و حساسیت نیز می‌شوند.

از سوی دیگر نیکوتین ماده‌ای اعتیادآور است که در تنباکو وجود دارد، این مطلب که چون دود قلیان از روی آب گرفته می‌شود، ضرر ندارد، باور غلطی است که در اذهان وجود دارد و آب قلیان فقط نیکوتین آن را گرفته و کم می‌کند.

این در حالی است که کم شدن نیکوتین باعث می‌شود فرد قلیانی برای تأمین نیاز خود قلیان بیشتری مصرف کرده و در نتیجه خطرات بیشتر و مضرات زیادتری برای وی ایجاد می‌شود.

*برخوردهای قهری بی‌تاثیر است

فرماندار هندیجان نیز در همین راستا در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: در همین راستا با نیروی انتظامی و سایر ارگان‌ها و دستگاه‌های اجرایی مرتبط در شهرستان وارد مذاکره شده و به‌زودی برای بازدید از پارک‌ها و اماکنی که عرضه قلیان دارند اقدام خواهیم کرد.

بهروز فرج‌الهی افزود: تنها با فرهنگ‌سازی و البته با کمک خانواده‌ها می‌توان جوانان را از گرایش به سمت مواد افیونی مخدر بازداشت در غیر این‌صورت برخوردهای قهری تاثیر چندانی نخواهد داشت.

وی در پایان گفت: با این وجود تمهیدات و اقدامات جدی را در نظر گرفته و به‌زودی آنان را در شهرستان اجرایی خواهیم کرد.

*باید فرهنگ‌سازی شود/ چندین بار نسبت به پلمب این مراکز اقدام کردیم

در همین راستا گفت‌وگویی با فرمانده انتظامی شهرستان هندیجان انجام دادیم که شرح آن بدین ترتیب است.

علی رئوفی اظهار کرد: در شهرستان هندیجان نسبت به سایر شهرها نسبت به عرضه قلیان اقدام شده و جوانان گرایش کمتری برای استفاده از این ماده دخانی دارند.

وی اضافه کرد: امروزه در بسیاری از شهرها علاوه بر پسرها، دختر خانم‌ها هم قلیان استفاده می‌کنند و این موضوع در پارک‌ها و محیط‌های روباز علنی شده است.

فرمانده انتظامی هندیجان خاطرنشان کرد: خوشبختانه در این شهرستان جز در مسیر دیلم ـ هندیجان آن هم تنها در یک مورد می‌توان به مراکز عرضه قلیان اشاره کرد که البته چندین بار پلمب نیز شده است.

وی ادامه داد: مکانی به‌صورت علنی و مخصوص عرضه قلیان در شهرستان نداریم جز اینکه این اقدام در قهوه خانه‌ای صورت گیرد!

رئوفی با بیان اینکه باید در این خصوص برای جوانان وقت گذاشت و فرهنگ‌سازی کرد افزود: با هزینه کردن و ایجاد مراکز آموزشی، تفریحی و ورزشی بیشتر در شهرستان می‌توان جوانان را به سوی تندرستی مضاعف سوق داد.

وی با بیان اینکه جوانان این مرز و بوم بسیار سر به راه و مستعد هستند، تصریح کرد: اگر امکانات باشد جوانان کمتر به سوی مواد مخدر و استعمال دخانیات کشیده می‌شوند، البته در این مسیر اراده جوان حرف اول و آخر را می‌زند.

*هر وعده مصرف قلیان برابر مصرف یک پاکت سیگار

مطابق برخی تحقیقات هر وعده مصرف قلیان برابر مصرف یک پاکت سیگار بوده و قلیان، در هر بار مصرف دود بسیار زیادتری را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار ایجاد می‌‌کند.

افراد سیگاری که به طور متداول ‌هشت تا ‌12 نخ سیگار در روز مصرف می‌کنند، به طور متوسط با ‌40 تا ‌75 پُک که به مدت ‌5 تا ‌7 دقیقه به طول می‌انجامد، حدود پنج تا شش لیتر دود استنشاق می‌کنند و این در حالی ‌است که مصرف ‌کننده قلیان در هر وعده مصرف که به طور متداول ‌20 تا ‌80 دقیقه طول می‌کشد، حدود ‌50 تا ‌200 پُک می‌زند که هر پک به طور متوسط حاوی 0.15 تا یک لیتر دود است.

با این تفاسیر قلیان با وجود اینکه کمتر مصرف می‌شود، اما حجم دودی که از طریق آن وارد بدن می‌‌شود، 10 تا 20 برابر دود ناشی از مصرف سیگار است.

به هر روی گسترش مراکز عرضه قلیان در شهرستان هندیجان هر روز بر نگرانی مردم و مسئولان حوزه سلامت می‌افزاید، موضوعی که در صورت عدم پیگیری و چاره‌اندیشی تبعات نامطلوبی را در این شهرستان به دنبال خواهد داشت.

گزارش از مریم خبازی