یک گزارش تاریخی- فرهنگی

نوروز باستانی در کدام کشورها رسمیت دارد؟

عید نوروز، جشنی با ریشه ۳ هزار ساله ایرانی

کد مطلب : 9854

 

 

گروه جامعه: سازمان ملل متحد در ۲۳ فوریه سال ۲۰۱۰ (۴ اسفند ۸۸) سرانجام ۲۱ مارس را به عنوان روز بین‌المللی نوروز در تقویم خود ثبت کرد تا جشن سال نوی بیشتر از ۳۰۰ میلیون نفر در دنیا به صورت رسمی جهانی شود.

با قطعنامه سازمان ملل همه کشورهای عضو این سازمان موظف شدن د که در تقویم های رسمی شان روز۲۱ مارس را به عنوان نوروز ثبت کنند. در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد توصیف شده‌است. در ایران و افغانستان نوروز آغاز سال جدید محسوب می‌شود. غیر از ایران که تعطیلات رسمی و غیر رسمی نوروز در آن بیشتر از هر کشور دیگری است اما کشورهای دیگری هم هستند که نوروز هر چند در آنها آغاز سال نو نیست اما برای آن تعطیلات رسمی دارند.

افغانستان
نوروز در افغانستان، همچون ایران، آغاز سال نو بوده و روز ۲۱ مارس در این کشور تعطیل است. در بلخ و مرکز آن مزار شریف جشن نوروز با شکوه خاصی و معمولاً به مدت دو هفته برگزار می‌شود. افغان‌ها مراسم‌ها و جشن‌های مختلفی مانند جشن گل سرخ برای سال نو دارند. جشن گل سرخ (میله گل سرخ) یک جشن خاص است که در مزار شریف در ۴۰ روز اول سال و به مناسبت روییدن گل‌های سرخ برگزار می‌شود.در طول این ۴۰ روز مردم از همه جا برای حضور در این جشن به مزار شریف می‌آیند. جشن دهقان یکی دیگر از مراسم‌هایی است که در روز اول سال با حضور مقام‌های بلندپایه دولتی برگزار می‌شود. در افغانستان مردم به جای هفت سین ،هفت میوه دارند. هفت میوه چیزی شبیه به سالاد میوه است که از هفت نوع میوه خشک (کشمش، سنجد، پسته، فندق، قیسی و گردو یا آلو) مختلف تشکیل شده است.

آذربایجان
در این کشور نوروز بزرگترین و باشکوه‌ترین جشن مردم به حساب می‌آید. درجمهوری آذربایجان نوروز بر اساس تاریخ شمسی جشن گرفته می‌شود. اگر سالی کبیسه باشد روز ۲۲ مارس به عنوان روز عید جشن گرفته می شود. در این کشور به صورت رسمی همانند ایران از ۲۹ اسفند تا ۴ فروردین (۲۰ مارس تا ۲۴ مارس) تعطیل است اما معمولاً دولت چند روز به این تعطیلات اضافه می‌کند.
ترکمنستان: در مجموع ۴ روز از ۲۰ تا ۲۳ مارس در این کشور برای جشن نوروز تعطیل است. در ترکمنستان طبق رسم قدیم و جدید دوبار در سال جشن نو گرفته می‌شود. یکی از این جشن‌ها با استناد به تقویم میلادی که به تایید سازمان ملل رسیده به عنوان جشن بین‌المللی (سال نو) شناخته می‌شود و دیگری برگزاری عید نوروز به نشانهٔ احیای دوبارهٔ آداب و رسوم دیرینه مردم ترکمنستان است. مردم ترکمنستان دراین ایام با پختن غذاهای معروف نوروزی مثل نوروز کجه، نوروز بامه، سمنی (سمنو) نوروز را جشن می‌گیرند. مسابقات اسب دوانی، کشتی، پرش برای گرفتن دستمال از بلندی، خروس جنگی، شاخ زنی میش ها هم از مراسم نوروز در این کشور است.

تاجیکستان
مانند ترکمستان در این کشور هم از ۲۰ تا ۲۳ مارس تعطیل است. مردم تاجیکستان به ویژه بدخشانیان تاجیک در ایام عید نوروز خانه را به اصطلاح پاک کرده و خانه تکانی می‌کنند. جشن نوروز برای مردم تاجیکستان به عنوان رمز دوستی و زنده شدن کل موجودات است و به نام خیدیر ایام یعنی جشن بزرگ معروف است. یکی از غذاهای معروف تاجیکستان در نوروز باج است. در این غذا کله پاچه گوسفند را با گندم می‌پزند.


قزاقستان
مردم این کشور ۴ روز تعطیلی از ۲۱ تا ۲۴ مارس دارند. در شب سال تحویل صاحبخانه دو شمع در بالای خانه‌اش که حسابی آن را تمیز کرده روشن می‌کند. مردم قزاقستان اعتقاد دارند که تمیز بودن خانه در آغاز سال نو باعث می‌شود افراد آن خانه دچار بیماری و بدبختی نشوند. پختن غذایی به نام نوروز گوژه (کوژه = آش) که تهیه آن به معنی وداع با زمستان و غذاهای زمستانی است و از هفت نوع ماده غذایی تهیه می‌شود در این ایام جزو آیین و رسوم مردم این کشور است.


ازبکستان
مردم این کشور برای نوروز یک روز تعطیلی در ۲۱ مارس دارند. مراسم ویژه‌ای به مناسبت نوروز در ازبکستان برگزار می‌شود. مردم این کشور در نوروز اگر رنجشی از هم دارند،یکدیگر را می‌بخشند. مراسم ویژه نوروز با حضور مقام‌های ارشد دولتی در میدان پارک مرکزی شهر تاشکند برگزار می‌شود.

آلبانی
۲۲ مارس در این کشور برای برگزاری جشن ملی نوروز تعطیل است. سلطان نوروز به عنوان یک جشن ملی هر ساله با شکوه برگزار می شود. باشکوه ترین مراسم در تکیه اصلی بکتاشی‌ها در تیراناست و صبح روز بیست و دوم مارس، مردم در باغ تکیه جمع می شوند.

کوزوو
در این کشور هم ۲۱ مارس تعطیل است و مانند آلبانی جشن سلطان نوروز در این کشور برگزار می‌شود. در ابتدای این جشن به احترام کشته‌شدگان جنگ کوزوو یک دقیقه سکوت می‌شود.

مناطق کردنشین عراق و ترکیه

در منطقه خودمختار کردستان عراق روز ۲۱ مارس به صورت رسمی تعطیل است اما این تعطیلی در مناطق دیگر غیر رسمی است. کردهای عراق در نوروز رسم دارند که اگر کسی در طول سال عزیزش را از دست داده باشد، در خانه خود می‌ماند و اقوام و دوستانش برای به اصطلاح ابلاغ جای خالی عزیز از دست رفته‌اش ،به دیدن وی می‌آیند. دولت ترکیه در راستای اصلاحا برای ورود به اتحادیه اروپا از چند سال پیش نوروز را به صورت رسمی پذیرفته است. در اساسنامه جدید آموزش‌و پرورش ترکیه، عید نوروز به عنوان عید رسمی این کشور پذیرفته شده و به مراکز آموزشی ابلاغ شده که جشن‌هایی برای بزرگداشت این عید برگزار شود. در شهرهای جنوب شرقی ترکیه مانند دیاربکر، اورفا، ماراش، و مرسین، نوروز مراسم باشکوهی دارد.