گزارش بررسی مشکلات شهری در خوزستان

ترافیک های سرسام آور 250 هزار خودرو در اهواز

با توجه به جمعیت یک میلیون و نیمی شهر اهواز پیش بینی می شود که در این کلان شهر بین 220 تا 250 هزار خودرو وجود داشته باشد که به ساکنان این شهر تعلق دارد.

مجتبی گهستونی

مهم ترین عامل به وجود آمدن ترافیک نبود حوصله است.بسیار مواقع دیده و شنیده ام که چون عده ای می گویند عجله داشتم، کار داشتم، فلانی انگار داره عروس می بره، فلانی داره لاک پشتی می ره پس بگذار من هم بروم باعث بوجود آمدن ترافیک می شوند. البته نباید غافل بود که خیابان ها و معابر شهری در شهرهای کوچک، قدیمی و یا بهتر بگویم کمتر توسعه یافته پاسخ گوی حجم فراوان خودروها نیستند.

با نگاهی به برنامه جامع شهر اهواز متوجه می شویم که شهر اهواز پیش بینی این حجم از خودرو را نداشته و در نتیجه احداث خیابان های جدید و تعریض جاده های فعلی دیر آغاز شده و حجم اعتبارهای موجود کفاف آن را نمی دهد تا شهر اهواز شرایط پذیرش شاهد این همه خودرو را داشته باشد.

با توجه به جمعیت یک میلیون و نیمی شهر اهواز پیش بینی می شود که در این کلان شهر بین 220 تا 250 هزار خودرو وجود داشته باشد که به ساکنان این شهر تعلق دارد. رئیس پلیس راهنمایی رانندگی اهواز عمده ترافیک شهر اهواز را مربوط به هسته مرکزی شهر می داند و می گوید:مهمترین قسمت شهر اهواز، هسته مرکزی آن است که در منطقه یک قرار دارد و با توجه به وجود عمده مراکز تجاری، بازار و خدمات پزشکی این منطقه باعث جذب سفرهای زیاد و ایجاد ترافیک می شود.

سرهنگ حمید خرسند نژاد با اشاره به ضرورتهای ایجاد محدودیت ترافیکی در هسته مرکزی شهر اهواز، تصریح کرد:فزایش مصرف سوخت از مهمترین دلایلی است که در راستای کاهش آن باید نسبت به اجرای طرحهای ترافیکی اقدام کنیم و پس از آن می توان به افزایش توان حمل و نقل عمومی، کاهش میزان آلایندگی وسایل نقلیه در هسته مرکزی شهر و سهولت در جابجایی مسافران و روانی حرکت اشاره کرد.

کسانی که می خواهند روزانه به بعضی از نقاط شهر اهواز بروند این کا را با اکراه انجام می دهند که مهم ترین دلیل آن وجود ترافیک های همیشگی است.از جمله این مناطق می توان به بازار کیان، خیابان اصلی حصیرآباد به فلکه زیتون، خیابان کیوان (محل تردد خودرهای شخصی مسافرکش منبع آب و حصیرآباد)، زیتون کارمندی، ورودی پردیس و فلکه فرهنگ شهر و... اشاره کرد.

اما یکی از دیگر مسائلی که در ایجاد ترافیک در شهر اهواز موثر اعلام می شود تردد عمده مردم در خیابان ها به جای پیاده روها است.بیشتر عابران با عبور از طول و عرض مشکلات ترافیکی شهر را افزایش می دهند. قطعا نبود پل هوایی برقی در کلان شهر اهواز موجب شده تا مردم از پل های هوایی موجود استقبال نکرده و در عرض خیابان تردد کنند.

از سوی دیگر نبود توقفگاه مناسب و استاندارد برای خودروها از دیگر مشکلات این شهر است که برای کاهش بار ترافیک شهری نیاز به احداث توقفگاه در نقاط مختلف شهر اهواز می باشد که باید در این رابطه برنامه‌ریزی مناسب‌ صورت بگیرد. تراکم واحدهای آموزشی و مجتمع‌های تجاری در مرکز شهر اهواز و نبود توقفگاه برای آنها، عبور و مرور خودروها در هسته مرکزی شهر را با کندی مواجه کرده است.همچنین نبود توقفگاه برای خودروهای سنگین از دیگر مشکلاتی است که موجب اعتراض شهروندان اهوازی شده است.

گاهی عنوان می شود که اعمال جریمه های سنگین تنها راه کار حل مشکل ترافیک کلان شهر اهواز است اما بعضی کارشناسان این اعتقاد را ندارند بلکه معتقد هستند که در رابطه با ترافیک باید برنامه‌ریزی کارشناسی صورت گیرد.اما یافتن فضای مناسب پارک وسایل نقلیه در شهرها، به خصوص در مراکز جذب سفر به عنوان یکی از معضلات بزرگ حمل و نقل و ترافیک شهری مطرح است که اعمال روش های مدیریت و محدودیت پارک حاشیه‌ای به طور کامل پاسخ گوی کنترل تقاضای فزاینده پارک وسایل نقلیه نمی‌باشد.

اگرچه گفته می شود که در بسیاری از مراکز جذب سفر از جمله خیابان نادری (سلمان فارسی)و طالقانی و شریعتی(30متری)،ایجاد پارکینگ ‌های طبقاتی می‌تواند بخشی از تقاضای پارک به خصوص پارک بلند مدت را پاسخ دهد اما چرا مسئولین شهری در این زمینه اقدام خاصی انجام نداده اند ناشی از ضعف مدیران شهری در گذشته بوده است. مسعود یزدی معاون حمل ونقل وترافیک در این باره می گوید:یکی از زیربخش های مهم شبکه حمل و نقل وسایل شخصی، پارکینگ است.بر همین اساس این معاونت یکی از وظایف مهم خود را توجه به معضلات کمبود فضای پارک در مناطق شلوغ و پرترافیک شهر می داند.متأسفانه به دلیل عدم توجه کافی به این مقوله در سال های گذشته و نیز مشکلات کمبود زمین در مناطق مهمی چون هسته مرکزی شهر، امانیه، کیانپارس و... نارضایتی فراوانی در میان مردم مشاهده می شود.

مسعود یزدی افزود:در اولین گام مطالعات شناسایی وضعیت عرضه و تقاضای پارکینگ و تعیین میزان کمبود فضای پارک در حال حاضر و تا 15سال آینده، در بیش از 10منطقه پرترافیک از جمله هسته مرکزی، امانیه، کیانپارس و کیان آباد، زیتون، کوی انقلاب، پاداد، کوی ملت و... انجام شده است.

در صورتی که اقدام های شهرداری و سایر مدیران مربوطه برای پارکینگ سازی و کاهش ترافیک و اشغال حاشیه خیابان ها به نتیجه مطلوبی نرسد برآوردها نشان می دهد، در سال 1405 کمبود فضای پارک در این مناطق در مجموع از 3000 به حدود 6500 فضای پارک خواهد رسید. بر اساس این مطالعات چنانچه طرح مدیریت پارک حاشیه ای مکانیزه (کارت پارک مکانیزه) اجرایی شود این کمبود فضای پارک از 3000به 600وسیله کاهش خواهد یافت و در برخی مناطق با کمبودی مواجه نخواهیم بود تا در درازمدت نسبت به رفع کمبودها اقدام شود.دلیل اصلی آن نیز عدم اشغال معابرتوسط پارک های بلند مدت خواهد بود. بدین مفهوم که به جای اشغال 8ساعته فضای پارک توسط یک خودرو ، می توان به 8 خودرو با مدت زمان پارک یک ساعت را اختصاص داد که سبب افزایش قابل توجه ظرفیت پارک می شود.

درحال حاضر 29 پارکینگ درسطح منطقه یک با ظرفیت(پارکینگ های هم سطح) 2475 خودرو موجود است. که پارکینگ طبقاتی کارون با ظرفیت 450 خودرو، پارکینگ شهید فهمیده با ظرفیت 550 خودرو و پارکینگ شاهد با ظرفیت 200خودرو از مهم ترین آنها می باشد.همچنین پارکینگ طبقاتی نخل در خیابان طالقانی با ظرفیت 500 خودرو درحال ساخت است. نکته پایانی اینکه کنترل ترافیک کلانشهرها درسال های اخیر به عنوان یکی از مهمترین مشکلات مدیران و برنامه ریزان مسائل شهری مطرح بوده است به گونه ای که ارائه راه ‌حل های متداول نظیر توسعه معابر به لحاظ هزینه های کلان و علیرغم ضرورت های اساسی و زیر بنایی در سامان دهی ترافیک شهری، به دلیل افزایش بی رویه وسائل نقلیه موتوری و در نهایت فقدان مکانیزم های موثر دراعمال محدودیت استفاده از وسائل نقلیه شخصی، نتوانسته بعنوان راه حل قطعی و مناسب در جهت حل معضل ترافیک کلانشهرها تلقی گردد.

لذا دیدگاه حاکم بر فعالیت مدیران ترافیک کلان شهرها، استفاده بهینه از وضع موجود و به نتیجه رساندن سرمایه گذاری های کلان در توسعه معابر و اتخاذ مکانیزم هایی جهت بالا بردن راندمان شبکه حمل و نقل شهری بوده است.