سلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستانسلام خوزستان
انتشار اخبار سیاسی- اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خوزستانتخریب میراث فرهنگی استان
قلب خوزستان باز هم مورد هجوم حفاران غیر مجاز قرار گرفت و 2 نقطه مهم از شهر تاریخی شوش با هدف دستیابی به گنج کنده شد. گودالی که اینبار در چند صد متری پایگاه میراث‌فرهنگی شوش حفر شد نشان از خندقی دارد که متولیان میراث‌فرهنگی را ناتوان از مقابله و حل آن کرده است.
حفاری غیرمجاز در 2 نقطه مهم شهرستان شوش، باعث اعتراض گسترده مردم شد. هم‌اکنون قاچاقچیان اشیاء تاریخی و حفاران غیر مجاز درحالی به‌طور گسترده مهمترین منطقه تاریخی ایران را با هدف دستیابی به گنج گودال‌ها را تبدیل به خندق می‌کنند که حفر گودالی به عمق 3 متر در ضلع جنوبی شهر صنعتگران شوش اعتراض جدی مردم را به‌دنبال داشت. هفته گذشته شهر پانزدهم شوش نیز شاهد چنین اتفاقی بود.
حفاری غیرمجاز در شوش سابقه‌ای بس دیرینه دارد. سال 87 بود که حفاران غیرمجاز در پی حفاری‌های غیر مجاز در شهر صنعتگران شوش موفق به کشف بقایای یک گور اشکانی شدند. اتفاقا در همان سال بود که به منظور ساخت هتل جدیدی در شوش، بین کاخ آپادانا و شائور مورد حفاری غیرمجاز قرار گرفت و بخشی از آن محوطه باستانی توسط بیل مکانیکی از بین رفت. اتفاقاتی که نه‌تنها هیچگاه از حرکت باز نایستاد بلکه در سال‌های اخیر حتی ذره‌ای از شتاب آن کم نشد.
هر چند که گفته می شود مردم شهرستان شوش اعتراضاتی هم به این دست حفاری ها داشته اند اما هنوز اقدامی جدی علیه قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز صورت نگرفته است.درحال حاضر قلب و تاریخ خوزستان با ضربات محکم بیل و کلنگ عمیقا درد می‌کشد. هر چند که خبرهای منتشره حکایت از ثبت جهانی محوطه تاریخی شوش دارد. اما گودال‌ها و حفر‌ه‌های عمیق نشان می‌دهد که شوش برای پرش و رسیدن به سکوی جهانی باید از مانعی عبور کند که توسط قاچاقچیان آثار تاریخی ایجاد می‌شود.
مجتبی گهستونی، دبیر و سخنگوی انجمن تاریانا، در اینباره گفت: هنوز 5 روز از حفر گودالی عمیق در شهر پانزدهم شوش نگذشته است که حفاران غیرمجاز در ضلع جنوبی شهر صنعتگران در مجاورت جمعه بازار به فاصله 600 متری اتوبان اصلی اقدام به حفر گودالی به طول 2*3 متر و به عمق 3 کردند.
به‌گفته‌وی، هنوز هیچ اطلاعی از دستگیری سارقان و آثار به‌سرقت رفته وجود ندارد اما این اتفاق در چند صد متری اداره میراث‌فرهنگی و محوطه باستانی شوش روی داده است.
باتوجه به اشراف قلعه شوش به محیط اطراف و استقرار یگان حفاظت و همچنین نصب دوربین‌های مداربسته با قابلیت کنترل کل محوطه تا شعاع چند 100 متر، این پرسش پیش می آید که آیا یکی از مهمترین شهرهای تاریخی ایران تا چه حد بی بهره از اقدامات فرهنگی و امکانات حفاظتی است.
گهستونی معتقد است: باتوجه به اینکه، حفاری با چنین ابعادی نیازمند چندین ساعت کار متوالی است یگان حفاظت میراث‌فرهنگی باید جدی‌تر وارد عمل شود. این درحالی است که ماه گذشته نیز در شهر پانزدهم در مکانی که کارگران در غیاب سرپرست هیات باستان‌شناسی مشغول ساماندهی محوطه بودند حفاری غیر مجاز دیگری رخ داده بود.
به‌گفته وی، درحال‌حاضر شهرستان شوش از وضعیت نابسامانی برخوردار است چراکه پایگاه باستان شناسی شوش و بخصوص اداره میراث‌فرهنگی شوش به طور بسته عمل می‌کند و حاضر به هیچگونه تعاملی با فعالان میراث‌فرهنگی نیست. بی‌شک ادامه روند پیشرو پرونده ثبت جهانی شوش را تحت شعاع قرار می‌دهد.
این فعال میراث‌فرهنگی تاکید کرد: حفاری ضلع جنوبی شهر صنعتگران و خیابان پانزدهم شوش باعث اعتراض تازه‌ای در شهر شده است و درحال‌حاضر مردم از روند فعلی به‌شدت اظهار نارضایتی می‌کنند.
نقش‌برجسته‌های کول فرح ایذه هیچگونه حریم مصوبی ندارد. این‌درحالی است که ترک‌های ناشی از بارندگی و تعرض به حریم منظری محوطه باعث شده کول فرح شرایط مناسبی را سپری نکند. هم‌اکنون بالغ بر 400 نقش برجسته در انتظار حریم مصوب هستند.
محوطه تاریخی کول فرح برخوردار از 400 نقش‌برجسته در ابعاد متفاوت است که هیچ حریم مصوب ندارد. این‌درحالی‌است که حفاظت از این محوطه تاریخی هم به‌درستی انجام نمی‌شود چراکه وظیفه حفاظت از این محوطه دوره ایلامی را پیرمرد زخمت کش و فهیمی به عهده دارد که هم‌اکنون به‌دلیل کهولت سن حتی قادر به تکلم نیست. گفته می‌شود کاوشهای باستان‌شناسی این محوطه محدود به چند گمانه‌زنی آن هم در دهه 60 بوده است.
کول‌فرح یکی از سایت‌های تاریخی و بااهمیت ایذه به‌شمار می‌رود. بالغ بر 400 نقش‌برجسته در این محوطه وجود دارد که به‌دلیل نبود طرح حفاظتی شرایط مناسبی را سپری نمی‌کنند. عاملی که سبب شده هم اکنون تعداد بسیاری از سنگ‌نوشته‌ها دچار خوردگی و مزین به یادگاری، یادگاری‌نویسان شوند.
مجتبی‌گهستونی، فعال میراث‌فرهنگی و سخنگوی انجمن تاریانا خوزستان در اینباره می‌گوید: سایت تاریخی کول‌فرح از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. بسیاری از نقش‌برجسته‌ها دچار ترک و شکاف شده و تجهیزات و امکاناتی چون سرویس بهداشتی که به‌تازگی در محوطه احداث شده با محیط اطراف تناسبی ندارد. اگر چه این دستشویی قابل همپوشانی با محیط است اما رها کردن آن با این وضع موجود نشان از بد سلیقگی مدیران میراث فرهنگی و پایگاه آیاپیر است.
به‌گفته وی، این‌درحالی است که نورپردازی محوطه کول فرح که 4 سال پیش انجام شد و اتفاقا هزینه‌های سنگینی را به دنبال داشت چند روز بیشتر دوام نیاورده و به‌دلیل عدم حفاظت و نگهداری مناسب از بین رفته‌اند. در این میان پوشش فلزی برخی از سنگ‌برجسته‌ها به‌دلیل بارندگی دچار زنگ‌زدگی شده که تاثیرات آن را می‌توان روی سنگ برجسته‌ها مشاهده کرد.
گهستونی تاکید کرد: چندی پیش بخشی از حریم کول‌فرح توسط معارضان فنس‌کشی شد. آن‌ها ادعا می‌کنند بخشی از این زمین‌ها مالک داشته و قسمتی دیگر متعلق به منابع ملی است که در این میان ساخت مرغداری نمونه بارز این ادعا است چنانچه سال‌ها پیش شاهد ساخت مرغداری در حریم این محوطه باستانی دوره ایلام بوده‌ایم.
در این میان، رحمانی مدیر پایگاه ایذه طی تماس‌های مکرر خبرنگار CHN، شرط مصاحبه را تایید و موافقت روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی اعلام کرد و خود را ملزم به پاسخگویی ندانست.
از سوی دیگر مهدی فرجی، باستان‌شناس در رابطه با کاوشهای باستان‌شناسی کول‌فرح چنین بیان می‌کند: در کول فرج هیچگونه کاوشی صورت نگرفته، تمام کاوش‌ها به چند گمانه‌زنی خلاصه شده که در دهه 60 صورت گرفته است.
به‌اعتقاد وی،کاوش در کول‌فرح نیاز به بودجه و البته حفاظت دارد و اگر حفاظت درستی نباشد همان بهتر که آثار در زیر خاک باقی بمانند چراکه نبود حفاظت اصولی باعث از بین رفتن آثاری می‌شود که دیگر قابل بازگشت نیستند.
وی در پاسخ به این پرسش آیا پایگاه برای تعیین حریم کول فرح برنامه ای در نظر دارد یا خیر ادامه می‌دهد: تعیین حریم و طرح حفاظت از نقش‌برجسته‌های کول‌فرح در حال انجام است که هنوز به تصویب نرسیده اما در جلسات آینده پایگاه احتمال تصویب‌شدن آن بسیار است.
در حریم محوطه باستانی کول‌فرح تپه های باستانی پرچستان و چغاکره همچنین تالاب میانگران وجود دارد که کاوش و حفاظت از آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. فرجی معتقد است، مناطق بسیار با اهمیتی در کول فرج وجود دارد "شمی" از جمله این محوطه‌هاست که نبود رسیدگی و حفاظت‌های جدی باعث تعرض و غارت حفاران غیرمجاز می‌شود.
