گزارشی از تخریب آثار و میراث فرهنگی استان

تعرض با تانکر 50 هزار تنی به قلعه و تپه باستانی قلعه تل در باغملک

پس از رها کردن مرمت کامل بنای قلعه شهر قلعه تل در شهرستان باغملک که سابقه ساخت آن به 220سال پیش برمی گردد، شهرداری این شهر اینبار با نصب تانکر 50 هزار تنی در حریم درجه یک آن موجب تخریب در اصلی ترین گمانه ای شده که برای تعین حریم آن حفاری شده بود / شهرداری قلعه تل برای نصب این تانکر بدون انجام هرگونه استعلامی از سازمان میراث فرهنگی با ایجاد حفاری و سکو باعث شده است...

خوزنیوز: پس از رها کردن مرمت کامل بنای قلعه شهر قلعه تل در شهرستان باغملک که سابقه ساخت آن به 220سال پیش برمی گردد، شهرداری این شهر اینبار با نصب تانکر 50 هزار تنی در حریم درجه یک آن موجب تخریب در اصلی ترین گمانه ای شده که برای تعین حریم آن حفاری شده بود.

به گزارش خبرنگار خورنیوز، قلعه تل در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و تانکر نصب شده بر روی حریم درجه یک این بنای تاریخی تنها 30 متر با قلعه منسوب به محمد تقی‌خان چهارلنگ بختیاری فاصله دارد که نصب این تانکر موجب تعرض به یک اثر ثبت شده، تزلزل در پی و نفوذ آب در بدنه قلعه را به همراه خواهد داشت.

شهرداری قلعه تل برای نصب این تانکر بدون انجام هرگونه استعلامی از سازمان میراث فرهنگی با ایجاد حفاری و سکو باعث شده است که به یکی از مهم ترین بناها و تپه های تباستانی که گفته می شود آثاری از سه دوره تاریخی ایلامی، سلجوقی و قاجاری در آن وجود دارد آسیب وارد شود.

بنای اولیه قلعه تل حدود سال 1790 میلادی در شمال خوزستان حد فاصل شهرستان‌های باغملک و ایذه در مسیر شاهی استان فارس و خوزستان بر فراز تپه ای که دارای پراکندگی سفال برروی آن است در زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار ساخته شد.

بخش هایی از بنای قلعه تل از زمان جنگ جهانی دوم و شهریور 1320 رو‌به ویرانی رفت و در سال 1840 میلادی بنای قلعه از حوزه نفوذ گسترده‌ای برخوردار بود که دامنۀ آن در شمال و شمال شرق تا مناطق اراک و اصفهان از یک سو و سراسر لرستان و خوزستان و قسمت‌هایی از فارس و کهگیلویه می رسید.

احمد اقتداری درباره معماری قلعه می‌نویسد:  قلعه یک بنای خشتی و گلی است که برج‌ها و بعضی قسمت‌های حصار بندها و شاید سقف آب‌انبارها و طاق‌های آن آجری بوده و به شکل دژ‌های نظامی قدیم ساخته شده و دارای چهاربرج مدور مجوف بوده است. آجرهای بنا قدمتی پیش از اوایل دوره قاجار یا زند ندارد و سنگ قلوه‌های به‌کار رفته در بنا،  نشان از تعلق به معماری دوره  زند است و می‌توان آن را با قلعه‌های کریمخانی در فارس مقایسه کرد.

هنری لایارد، سیاح و سیاستمدار انگلیسی که طی سال‌های 1842-1840 میلادی از منطقه بازدید و مدت زیادی را در قلعه زندگی کرد در این مورد می‌نویسد:در یکی از گوشه‌های بنا یک عمارت چهارضلعی قرار دارد که در طبقه فوقانی آن «لامردون» یا مهمان‌خانه وجود داشت.

گزارش / مجتبی گهستونی